Ný saga - 01.01.1987, Blaðsíða 99

Ný saga - 01.01.1987, Blaðsíða 99
HÚSBÆNDUR OG HJÚ ISögu 1986 fjallar Gísli Á. Gunnlaugsson um félags- og fjölskylduþróun á 19. öld (Um fjölskyldusögurannsókn- ir og íslensku fjölskylduna 1801-1930.) í kafla um löggjöf um atvinnustéttir, húsaga og bann við giftingu öreiga segir hann (bls. 23): Samkvæmt þeim lögum sem giltu um vinnuhjú mik- inn hluta 19. aldar, bar öll- um sem orðnir voru 16 ára að aldri og ekki dvöldust á heimili foreldra sinna, bjuggu hvorki í sjálfstæðri heimilisstöðu né höfðu leyfi til hús- eða lausa- mennsku að ráða sig sem vinnuhjú hjá bændum til árs í senn. Vísar hann þar í Lovsamling for Island XIX, Kh. 1885, bls. 386-395. Þar reynist þó hvergi minnzt á bændur, en iðulega eru nefndir húsbændur. Vinnuhjú fullnægðu því lög- unum með því að ráða sig í vist til hvers konar hús- bænda, svo sem kaupmanna og útvegsmanna, iðnaðar- manna og embættismanna, enda voru vinnuhjú venjuleg á heimilum þeirra. í framhaldi af þessu segir Gísli: Þessi löggjöf sá bændum fyrir stöðugu framboði á tiltölulega ódýru vinnuafli meðan unnt var að fram- fylgja henni og öðrum þátt- um vinnustéttalöggjafar- innar. Vitaskuld var þorri hús- bænda bændur, en löggjöfin hindraði ekki samkeppni um vinnuafl. Engin ákvæði í lög- um stóðu gegn því, að sá, sem bauð hjúi betur en sveita- bóndi, fengi að ráða það í vist. Það, sem sá bændum fyrir „stöðugu framboði á tiltölu- lega ódýru vinnuafli", ef bor- ið er saman við það, sem síðar varð, var vitaskuld, að aðrir húsbændur buðu ekki betur, kaupmenn, iðnaðarmenn, eigendur þilskipa og embættismenn. Ég útskýrði stöðu vinnuhjúa og hagsmuni húsbænda nánar í grein í Skími 1986 „Ráðningarskil- málar í lok 19. aldar", bls. 223- 230. Björn S. Stefánsson 97
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Ný saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.