Birtingur - 01.04.1954, Blaðsíða 7
I fyrra kom út á forlagi Heimskringlu bók sem ís-
lenzkir IjóSvinir höfðu lengi beðiS: Kvœði og ritgerðir
eftir Jóhann Jónsson. Það sœmir ekki að birta ritdóm
um þessi Ijóð sem loksins eru komin út í einni bók:
aðeins skal það fram tekið að þau eru eintóm snilli.
Halldór Kiljan Laxness sá um útgáfuna á verkum
Jólianns og ritar stuttan formála. Segir þar m. a.:
„Á Jóhanni Jónssyni höfðu vinir hans og félagar
meiri vonir festar til skáldskaparafreka én á flestum
mönnum er í þann tíma óxu upp; jafnskjótt og hann
hafði borizt suður hingað vestan virtist mörgum sem
við hann kyntust að þeir hefði eigi áður vitað úngan
svein fagna innborinni Ijóðgáfu svo alskapaðri sem
hann.
Jóhann Jónsson var fœddur 12. sept. 1896 að Staða-
stað á Snœjellsnesi, en ólst upp í Ólafsvík. Hann lauk
stúdentsprófi 1920, fór til Þýzkalands 1921 og stundaði
um fjögurra ára skeið liáskólanám í bókmenntum í
Leipzig og Berlín. Hann kom aldrei aftur lieim til Is-
lands. Jóhann veiktist ungur af berklum og dvaldist
langdvölum á heilsuhœlum erlendis, oft rúmfastur.
Hann andaðist 1. september 1932. Duft hans hvilir á
œskustöðvunum í Olafsvík vestur.
Kristinn E. Andrésson hefur góðfúslega leyft Birt-
ingi að prenta grein, sem hann ritaði um Jóhann lát-
inn í Morgunblaðið 13. sept. 1932
Kristinn E. Andrésson
Skáldið
Jóhann Jónsson
Of seint koma eftirmælin hinum látna.
Þau geta ekkert orðið annaö en sárbitur á-
sökun til okkar sem eftir lifum, hróp um það
að hafa brugðizt skyldum okkar sjálfra.
Hver var Jóhann Jónsson?
Hið ytra: Fátækur íslenzkur sj ómannssonur
er fór menntaveginn, varð stúdent, sigldi — og
kom ekki heim aftur, orti nokkur kvæði í skóla,
birti örfá ljóð og smágreinar í tímaritum,
þýddi eina skáldsögu Gunnars Gunnarssonar á
þýzku, dó á bezta aldri frá hálfsaminni ljóöa-
bók, hálfsömdum sögum, próflaus, embættis-
laus, berklaveikur, umkomulaus suður í Leipzig
á Þýzkalandi.
Hið innra: Þyrst sál er þráði vöxt og full-
komnun, íslenzkt orð er þráði að lifa í minni
þjóðar sinnar, lifandi ljóð er þráði vandaðasta
og fegursta málbúning, leiftrandi skáldsál er
þráði eilífð sína í verki, tignarandi sem heillaði
alla er honurn kynntust, auðugt líf sem blakti
á skari dauðans — og slokknaði hálfbrunnið
í gjósti kaldrar ævi.
Orlög, guðs vilji!
Ábyrgðarlaus orð sem við reynum að græða
með samvizkusár okkar er svíða við minningu
horfins vinar er við höfum brugðizt. Undir-
hyggjufull tilraun að varpa af okkur sjálfum
sökinni. Og heyrum við ekki auk þess skin-
helgislegar raddir er hvísla: Því lagði hann
ekkert fyrir sig, því kom hann ekki heim, því
BIRTINGUR
23