Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.03.2004, Blaðsíða 18

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í mars 2004
Pistill eftir Pál Lýðsson:
Frá Rögnvaldi á Sandlæk og niðjum hans
Árið 1735 bjó að Sandlæk í Gnúpverjahreppi Rögn-
valdur Freysteinsson f. 1676. Rögnvaldur var sonur
Freysteins á Laug í Biskupstungum, Guðmundsonar
í Auðsholti, Þórðarsonar þar, Þorleifssonar þar,
Þórðarsonar prests í Hraungerði, Pálssonar er bjó í
Hróarsholti í Flóa. Rögnvaldur var bróðir Jóns í
Neðradal í Biskupstungum, er var faðir Illuga á
Drumboddsstöðum, „staðarsmiðs“ í Skálholti.
Kona Rögnvalds var Þóra, f. 1678, Guðmunds-
dóttir bónda á Hnausi í Flóa, Magnússonar á Hamri,
Jónssonar í Sviðugörðum, Þorvaldssonar.
Freysteinn Rögnvaldsson, sonur þeirra, var fæddur
1711. Hann bjó á Sandlæk 1746-1786, er hann lést.
Kona hans var Þóra Loftsdóttir bónda á Sóleyjar-
bakka, Loftssonar. Hún fæddist 1710 og dó 1774.
Loftur Freysteinsson, sonur þeirra, bjó á Sandlæk
eftir lát Þóru, 1774 til 1815. Hann fæddist 1744 og dó
16. apríl 1828. Fyrri kona hans var Ingibjörg Jóns-
dóttir. Loftur missti hana af slysförum og segir
Brynjúlfur Jónsson frá Minna-Núpi, svo frá því:
„Ingibjörg drukknaði í Laxá á heimleið frá Hóla-
kirkju. Þar var þá vinnumaður, Halldór Jónsson, er
síðar bjó í Jötu. Hann ferjaði Ingibjörgu og aðra
stúlku, er með henni var. Áin var flugmikil og hvolfdi
bátnum við suðurbakkann. Fórust þær báðar en Hall-
dór komst af. Þoldi Loftur aldrei að sjá Halldór. Og
fór aldrei í kirkju meðan hann var í Hólasókn. Loftur
giftist aftur og var kona hans Olöf Jónsdóttir er hafði
verið þjónustustúlka í Skálholti og var vel að sér. Var
hann bamlaus að síðara hjónabandi, en sonur hans og
Ingibjargar var: Guðmundur Loftsson, er bjó á Sand-
læk eftir föður sinn 1815-1838. Hann var fæddur
1783 og dó 29. júní 1847. Guðmundur átti Þóru
Einarsdóttur frá Galtarfelli, og var hann sagður góður
bóndi. Einkadóttir þeirra var Guðrún Guðmundsdóttir
og eiginmaður hennar var: Ámundi Guðmundsson f.
8. ágúst 1807, d. 1. okt. 1864. Ámundi bjó á Sandlæk
1838 til dauðadags. „Var mikill fyrir sér, ötull
búmaður og snillingur í hverju sem hann lagði hönd
að. Á síðari árum sínum varð hann höfuðveikur. Gekk
þó ávallt um sitt og þvarr eigi fyrirhyggja.“ Segir
Brynjúlfur frá Minna-Núpi. Ámundi var sonur Guð-
mundar bónda í Syðra-Langholti, Bjömssonar og
konu hans Guðrúnar Ámundadóttur snikkara í Syðra-
Langholti. Ámundi missti Guðríði og kvæntist aftur
Snjáfríði Hannesdóttur frá Stóru-Sandvík. Hún eign-
aðist þrjá menn, allt góðbændur í Ámesþingi, en
missti þá alla. Ekki áttu þau Ámundi böm, en þessi
börn átti hann með Guðríði:
1) Guðmundur „eldri“, bóndi á Sandlæk.
2) Guðmundur „yngri“, bóndi á Hömrum og Urriða-
fossi.
3) Ólafur, verslunarstjóri í Reykjavík.
4) Þórarinn Kristján, söðlasmiður á Kárastöðum.
5) Ámundi í Hlíðarhúsum í Reykjavík.
6) Guðrún í Syðra-Langholti.
7) Þórdís á Felli í Biskupstungum.
8) Guðríður í Geldingaholti.
Kristján Ámundason fæddist á Sandlæk 11. mars
1851 og dó 21. júlí 1906. Hann bjó á Grafarbakka í
Hrunamannahreppi 1877-1882. Virðist þá hafa farið
til Reykjavíkur og stundað þar iðn sína í tvö ár, en að
Kárastöðum í Þingvallasveit bjó hann 1884-1903.
Kristján hefur snemma komist í álit, því árið 1879 var
hann skipaður annar hreppstjóri Hrunamannahrepps
og var í því embætti uns hann fluttist úr sveitinni.
Kona Kristjáns Ámundasonar var Gréta María
Sveinbjamardóttir, f. 15. ágúst 1856, d. 7. janúar
1950. Hún var dóttir séra Sveinbjöms Hallgrímssonar
stofnanda og fyrsta ritstjóra Þjóðólfs 1848-1852 og
miðkonu hans, Margrétar Narfadóttur bónda í
Hlöðunesi, Erlendssonar. (Islenskar æviskrár, IV, bls.
364) Séra Sveinbjöm gerðist 1855 aðstoðarprestur á
Hrafnagili í Eyjafirði og var síðast prestur í Glæsibæ.
Hann dó 1863 og fór Gréta María þá í fóstur til séra
Jóhanns Kristjáns Briem í Hruna og konu hans
Sigríðar Stefánsdóttur frá Oddgeirshólum, Pálssonar.
Ekki sé ég hvers vegna Gréta María kom í fóstur
að Hruna, en vinátta prestanna hefur líklega myndast
er þeir voru samtíða í Reykjavík, rétt fyrir 1850, séra
Sveinbjörn staðgengill dómkirkuprests, en séra
Jóhann Briem skrifari stiftamtsmanns. Eftir
prófastshjónunum í Hruna nefna Kristján og Gréta
fyrstu böm sín, Jóhann Kristján og Sigríði. Böm
þeirra sé ég eftir manntölum 1901:
1) Jóhann Kristján, f. 21. maí 1879, d. 25. des. 1965,
bóndi í Skógarkoti 1909- 1936.
2) Sigríður, f. 1880.
3) Sveinbjörn, f. 31. okt. 1883, d. 17. sept. 1965,
bóndi í Amarfelli í Þingvallasveit 1914-1921, svo
húsasmíðameistari í Reykjavík.
4) Ámundi, f. 2. febr. 1886, bóndi í Mjóanesi 1912-
1927.
5) Valdimar Ólafur, f. 27. sept. 1888, d. 4. okt. 1981,
trésmiður í Rvík.
6) Margrét f. 1892.
Valdimar Ólafur, gæti verið skírður í höfuðið á
séra Valdimar Briem (Ólafssyni) sálmaskáldi, en þau
Gréta María voru fórstursystkin í Hruna.
Skrifstofa Ættfræðifélagsins að Ármúla 19,
2. hæð er opin alla miðvikudaga
frá 17:00-19:00
http://www.vortex.is/aett
18
aett@vortex.is