Fróðskaparrit - 01.01.1987, Blaðsíða 70

Fróðskaparrit - 01.01.1987, Blaðsíða 70
74 JÓANSØKUGRAS OG FORSØGULIG BÚSETING í FØROYUM Niðurstøða Sum vit síggja, so er aldurin á jóansøkugrasi ógvuliga ymiskur ymsastaðni í Føroyum. Kortini er eitt greitt mynstur í hesum ald- ursmátingum. Tað tykist greitt, at jóansøkugras er komið í Hoydalar og til Saksunar um leið 2300 f.Kr. í Tjørnuvík er eisini greitt, at jóansøkugras vaks har fyri nøkrum túsund árum síðani, men vit vita ikki nær, tí tað til- farið gongur ikki so langt aftur í tíðina. Tað eina sáðið úr Hovi hevði eisini aldurin mill- um 2000 og 2500 f.Kr. Heima á Sandi fáa vit ein heilt annan ald- ur, nevniliga 390 f.Kr. Á øllum hinum plássunum er jóansøku- grasið nógv yngri. Tann elsti aldurin í hes- um bólkinum er um leið 700 e.Kr. (Fossdal- ur) og tann yngsti er um leið 850 e.Kr. (Hov). Hetta tilfarið sigur okkum, at jóansøku- gras er komið til Føroya um leið 2300 f.Kr. Við øllum tí, vit vita um hesa plantu í dag og sum er frágreitt frammanfyri, verður mín niðurstøða, at tað er farin fram ein bú- seting í Føroyum um hetta mundið. Hvussu stór, hon var ella hvussu leingi, hon vardi, vita vit einki um. Spurningurin er sjálvandi, um jóansøku- gras kann vera komið til Føroya »av sær sjálvum«, uttan hjálp av fólki. Møguliga kann tað tað, men tað er sera ósannlíkt. Fræini av jóansøkugrasi hava dýraspjaðing, tað vil siga, at størri dýr og menniskju flyta plantuna til nýggj støð. í Hetlandi síggja vit, at jóansøkugras hevur samband við aðrar broytingar í gróðrinum, sum heilt greitt stava frá fólki og seyði. Sjálvt um plantan vaks í Onglandi og Skotlandi áður, so kom hon ikki til Hetlands, fyrr enn fólk búsettist har. Aldurin á jóansøkugrasi á Sandi er merkiligur. Um her er talan um eina nýggja búseting, ella um tað er plantan, sum er vorðin spjadd hagar aðrastaðni frá í Føroy- um, ber ikki til at siga. Um leið 700 e.Kr. og í tíðini frameftir gerst jóansøkugras meira og meira vanligt og er tekin um størri mannavirki í oyggj- unum. Eg kann her skoyta uppí, at tað landnám, eg havi sagt fara fram um leið 600-650 e.Kr., er ikki grundað á jóansøku- gras, men kornvelting. Sum nevnt áður, er jóansøkugras fyrst og fremst tekin um, at dýr ganga á beiti. Við hesi tulking av søguni hjá jóansøku- grasi í Føroyum hava vit eisini eina frá- greiðing um tann seyðin, sum vera skuldi í Føroyum sambært Dicuil. Hann hevur livað eftir og nørt seg, tá ið fyrstu fólkini antin eru útdeyð ella rýmd av landinum aftur. Vit mugu hava í huga, at í Hetlandi var rættuliga nógv fólk í steinøld og bronsu- øld. Húsatoftir og lutir eftir teimum eru at finna allastaðni í oyggjunum. Eisini vita vit, at veðurlagið hesa tíðina var 2-3 hitastig lýggjari, enn tað er í dag. Eg havi í hesum arbeiði einans hugt at jó- ansøkugrasi. Um onnur tekin eru í gróðrin- um um, at fólk og seyður er komið til oyggj- arnar, er vert at kanna, men verður tað at bíða til seinni. Eg takki Dr. phil. H. Tauber, Danmarks Geologiske Undersøgelses og National- museets Kulstof-14 Laboratorium fyri ald- ursmátingarnar og fyri mangar hentar samrøður um kolevni-14 aldursmátingar í Føroyum. Abstract In this paper the history of Plantago lanceo- lata in the Faroe Islands is discussed. From
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.