Tíminn - 07.05.1942, Blaðsíða 3

Tíminn - 07.05.1942, Blaðsíða 3
43. blað TÍMINIV, fimmtndagíim 7« maí 1943 167 — — o—o— — — — 0—0—. Sambtnul isl. samvinnufólaqa. Höfum til ódýrar og góðar bólusetningarsprautur Kellvíkíngar telja hafnarbæturnar mesta framtíðarmál sítt (Framh. af 2. siðu) B Æ K U R Heilbrig’t líf. Timarit Rauða Kross íslands, n. árg. 1.—2. hefti 1942, 128 bls. Hefti þetta er 128 bls., snot- urt að frágangi og flytur marg- ar athyglisverðar greinar eftir ýmsa þekktustu lækna lands- ins. Ritstjóri þess er dr. med. Gunnlaugur Claessen. Skrifar hann sjálfur „Ritstjóraspjall“ og kemur víða við. M. a. bendir hann á, samkvæmt rannsókn- um, sem gerðar hafa verið, að búast megi við, að yfir 1800 manns, sem komið er yfir íer- tugt hér á landi hafi verlð eða sé sullaveikt. Ætti þetta að vera þörf bend- ing til þeirra, sem álíta sulla- veiki og sullaveiklshættu svo hverfandi, að enga varúð þurfi í því efni. Hannes Guðmundsson ritar um lús og útrýmingu hennar. Er það heldur óvinsælt verk að tala margt um það efni, enda hefst grein læknisins þannig: „Allir hafa andstyggð á lúsinni, og fæstir vilja um hana tala. .... Hún er sennilega útbreidd- asta skordýr jarðarinnar. Hún lifir allsstaðar, þar sem mann- legar verur búa, allt frá heims- skautalöndum acS miðjarðar- baug .... Þessar línur eru rit- aðar til þess að fleirum verði það ljóst en er, að lúsin er skaðræðiskvikindi, sem getur greitt allskonar sjúkdómum götu inn í mannslíkamann, jafnvel sjálf flutt hættulega sjúkdóma manna á milli.“ Nokkrar deilur hafa staðið um það að undanförnu, hvort heilsufar almennings væri betra eða lakara nú en áður var. Halda ýmsir því fram, að þar hafi mjög sigið á ógæfuhliðina hin síðari ár. í sambandi við þetta birtir ritstjórinn bréf- kafla frá konu í sveit, og segir þar m. a.: „í sambandi við erindi Sig- urjóns Jónssonar vil ég geta þess, að faðir minn (nú 73 ára) segir, að i sínu ungdæmi hafi meirihluti fólks alltaf verið að leita læknis, eða svo að segja. En það hafi borið miklu minna á því en nú, af því að „lækn- arnir" voru þá í hverri sveit og skrifuðu engar skýrslur um sjúklinga sína. Hann býst við að héraðslæknar nútimans þættust eiga allannríkt, ef til þeirra leituðu árlega jafn- margir sjúklingar og áður leit- uðu til hómópatanna á sömu svæðum.“ Af öðrum greinum má nefna Varnir gegn barnaveiki, eftir dr. Júlíus Sigurjónsson, og brautin var opnuð, hafa 1300 vagnar farizt á henni eða skemmst stórlega. Þrjátíu og fimm amerískir vélfræðingar voru þegar sendir til Kína til að setja upp við- gerðarstöðvar við brautina og kenna Kínverjum að annast þetta. Enginn síml er meðfram brautinni. Arnstein mæltl svo fýrir, að fjöldi lögregluþjóna skyldu jafnan vera þar á verði í smábifreiðum með talstöðvum til að greiða úr umferðaflækj - um, taka drukkna bifreiðar- stjóra úr umferð og drelfa hóp- um, sem væru að slæpast. Arnstein komst að þvi, að annarhvor vagn, sem um braut- ina fór, var i einkaeign og fluttu þeir allskonar varning, sem ekki var neitt I þágu stríðs- ins. Þegar þessir vagnar námu staðar við tollstöðina, varð öll halarófan af hergagnabílunum að nema staðar líka. Stundum urðu þeir að biða dögum sam- an, meðan verið var að greiða úr einhverri tollflækju. Þessar einkabifreiðir voru hin mestu gróðafyrirtæki. Braskar- ar i Rangoon sendu þá eina eða tvær ferðir með allskonar glingur og dót tll að selja í Kína. Að þvi búnu seldu þeir vagnana sjálfa með miklum hagnaði. Slíkir menn tvöföld- uðu fé sitt á mánuði hverjum. Nú gilda þau fyrirmæli, að einkabifreiðir verði að flytja fyrstu tvo farmana fyrir stjórnina og bensin I hinum föllum er mjög mikill á þessum sléðum. Auk þessara hafnar- mannvirkja, eru tvær bryggj- ur inn af aðallegusvæði bát- anna, en þær eru aðeins not- hæfar í góðu veðri, því að þar er ekkert afdrep í stormum eða brimi. í Keflavík er ennfremur haf- skipabryggja, sem eyðilagðist í ofveðri þann 4. marz síðastlið- inn. Skip, sem var við bryggj- una, stórskemmdist og sökk. Það var mjög tilfinnanlegt tjón að hafskipabryggjan í Kefla- vík skyldi eyðileggjast í byrjun vetrarvertiðarinnar, þar sem þetta var eina útflutningshöfn- in á Suðurnesjum. Þess vegna hefir orðið að flytja allan fisk- inn frá verstöðvunum í fisk- tökuskip í Hafnarfirði eða jafnvel í Reykjavík. Hefir það aukið kostnaðinn við útgerðina að miklum mun. Hafskipabryggjan er byggð utan á klettóttu hraunnefi haf- öldumegin við brimvarnagarð- inn. Er hún því algerlega óvar- in fyrir veðrum og særoki. En það versta vlð hana, að dómi kunnugra manna, er það, að skip geta ekki legið við hana á ann- an hátt en að snúa flatri hlið- Inni I brimgarðinn, en jafnframt er hætta á, að skip, sem leita frá bryggjunni í vondu veðri, hreki ósjálfbjarga upp í stór- grýtisurð á klettanefinu, vegna Berklapróf, eftir Sig. Sigurðs- son, berklalækni. Þessar greinar og efni ritsins í heild á erindi til almennings. Það er ritað af mörgum fær- ustu mönnum læknastéttar- lnnar og bera margar grein- arnar ekki aðeins vitni um þekkingu . höfundanna heldur og þjóðfélagsleg sjónarmið, sem hver embættismaður verður að hafa, ef han ná að geta talizt góður og gegn embættismaður. J. Ey. má vera einkagóss. Eitt með öðru var það, að allur varningur, sem fór um brautina frá Burma, var toll- aður, og skyldi tollurinn greið- ast út í hönd. Undir þessa toll- un komu og öll hergögn, sem Kínverjar fengu samkvæmt láns- og leigulögunum. Stundum skorti kínversku stjórnina fé til að greiða toll- ana. Þá lágu dýrmætar og nauðsynlegar vörur tímum saman óhreyfðar. Nýir atner- ískir bílar stóðu hundruðum saman við brautarendann, hálf- sokknir í illgresi. „Þetta nær engri átt,“ sagði Arnstein. „Hví skyldi Burma taka toll af hergögnum, sem á að nota til að berjast gegn á- rásarþjóð, sem vel getur ráðizt á Burma sjálfa áður en langt um líður.“ Hann talaði við yfirvöld í Burma og við brezka embættis- menn um málið. En þeir gátu engu lofað. Þá komust blöðin að þessu, og Arnstein sendi Harry Hopkins skeytl. — Loks- ins, eftir miklar bollalegging- ar og tilmæli frá stjórnunum í Washington og Lundúnum, fékkst þessu kippt i lag. Nú er Burmabrautin í hershöndum, Japanar herja á Burma og hafa lagt mikinn hluta landslns undir sig. Hvort mun nú hinn skjótfengni stríðsgróði fésýslumannanna í Rangoon koma þeim að miklu haldi? Sleifarlagið og hagsmunastreitan hefur hefnt sín. Og svo mun jafnan fara, er 6 reynir. (Þýðandinn). þess hve bryggjan snýr skakkt og nær ekki nógu langt út með hraunhöfðanum. Það er þvi ekki einhlítt að gera við bryggjuna eins og hún var, heldur verður Jafnframt að lengja hana eða koma á annan hátt i veg fyrir að sagan frá í vetur endurtaki sig. En það eru fleiri vandamál en viðgerð hafskipabryggjunnar, sem biða úrlausnar í sambandi við hafnarmálin í Keflavík. Þrengslin í aðalafgreiðslurúmi fiskibátanna eru svo mikil, að af skipastól Keflvikinga, sem er um 520 smálestir, verður að gera um 280 smálestir út frá öðrum verstöðvum. Þetta er þeim mun bagalegra, þar sem útgerðarmenn í Keflavík telja hagkvæmast að eiga báta, sem séu um 40 smálestir að stærð, því að þeir eru álitnir heppileg- astir fyrlr alla útgerð, bæði fiskveiðár að vetrinum og síld- veiðar yfir vor- og sumartím- ann. Hin lélegu afgreiðsluskil- yrði og öryggisleysið við höfn- ina gera alla þróun í þessa átt ómögulega. Það er því tvímælalaust mest aðkallandi fyrir Keflvíkinga að fá höfnina bætta að miklum mun. Nú í súmar er I ráði að lengja hafnargarðinn um 30—40 metra. Hefir Alþingi veitt 350 þúsund krónur til þess mannvirkis. Ýmsir örðugleikar hafa valdið því, að ekki hefir verið byrjað á því verki enn. Þó má þar vafalaust mest um kenna vöntun á verkamönnum. Hið fyrsta, sem þarf að gera áð- ur en aðalverkið hefst, er að gera dráttarbraut fyrir steln- ker, sem verða steypt í landi. Þessum kerum verður síðan rennt á flot eftir dráttarbraut- inni, opnuð í botninn, fyllt grjóti og notuð til að lengja hafnargarðinn. Vatnsveita og skolpræsagcrð. Þótt hafnarbæturnar séu vissulega mest aðkallandl úr- lausnarefnið, eru mörg önnur verkefni, sem Keflvíkingar verða að sinna bráðlega. Vatnsveita er engin I kauptún- inu: Vatn er leitt í fáein hús úr vatnsgeymi, sem er byggður yfir lind í kauptúninu. Aðal vatnsból kauptúnsbúa eru brunnar. Þeir eru yfirbyggðir og er vatninu náð úr þeim með stórum vatnsdælum. Má oft sjá margt kvenna við brunnana með vatnsílát sín, líkt og I Jerúsalem forðum. Úr einstaka brunnum hefir vatnið verið leitt í nokkur hús, sem hafa slegið sér saman um rafmagnsdælur, en án þeirra er ekki unnt að ná vatninu úr brunnunum inn í húsin. Fyrir hokkru var byrjað að bora fyrir vatni uppi í Kefla- víkurheiði, vegna vatnsveitu fyrir kauptúnið. Er talið, nægilegt vatn á þessum slóðum en borinn bilaði áður en það var fullkomlega rannsakað. Að öll- um líkindum verður unnið að framgangi vatnsveitumálsins svo fljótt sem auðið er. Skólpræsakerfi er ekkert 1 kauptúninu. í flestum hinum nýrri húsum eru skólpþrær, sem skólpinu er hellt í, en allvíða verður að hella skólpínu niður í jarðveginn kring um húsin. Það er því mjög aðkallandi, að leggja skólpræsakerfi um allt kauptúnið. Það myndi breyta útliti þess að miklum mun og vera til ómetanlegra þæginda (Framh. d 4. siðu) Útbreiðið Tímairn! —2000 m hengiflug. Frá því að þriðja. Aðeins fjórða hver ferð Skinnaverksmiðjan ÍÐUNN framleiðir fjölmargar tegnudir af skóm á karla, konnr og börn. — Vinnur cnnfremnr úr búðnm, skinn- nm og gœrnm margskonar leðnrvörur, s. s. lcður til skógerðar, fataskinn, hanzkaskinn, töskuskinn, loð- sútaðar gærnr o. m. fl. Skinnavcrksmiðjan Iðnnn, cr húin nýjustu og fnll- komnustn tækjum, og hcfir á að skipa hóp af fag- lærðum mönnum, scm þcgar hafa sýnt, að þeir ern færir um að kcppa við útlemla farmleiðsln á þcssn sviði. IÐUNNARV0RUR fást hjá kaupfélögum um allt land og mörgum kaupmönnum. Iðunnarvörur eru smekklegar, lialdgóðar, ódýrar Notið IlMiWAIt vörur • VINNID 0TULLEGA AÐ ÚTBREIÐSLU TÍMANS • 484 Victor Hugo: inn kom niður, var eins og mynduðust svo göt, er ryki úr, í hópinn. Það líkt-r lst þvi helzt, þegar sjóðandi vatni er helt 1 snjóskafl. Það gat að líta deyj- andi menn, sem byltust um jneð nist- andi kvalaóp á vörum. Umhverfis þess- ar tvær aðalvígstöðvar dreifðust drop- ar af þessu hræðilega regni á kirkju- árásendurna. Það var eins og eldingum lysti niður i höfuð hinna ógæfusömu umrenninga. Hræðilegur harmagrátur kvað við. Um- renningarnir flýðu 1 skyndi og hlupu hver annan um koll, hinir hugrökku jafnt sem hinir blauðu. Bjálkinn var skilinn eftir í valnum. Torgið -varð mannlaust. Allra sjónum var beint að kirkjuþakinu. Þar blasti við furðusýn. Á efsta þakinu sást stór logi stíga milll klukknaturnanna með geysilegu neista- flugi. Neðan við logann spúðu þakrenn- urnar tvær, sem mynduðu þar dýra- trjónur, óaflátanlega þessu brennandi regni, sem helzt líktist ' eldtungum. Smám saman, þegar blýstraumarnir nálguðust jörðina, kvísluðust þeir I þúsund geisla eins og þegar vatnið drelf- ist úr könnu garðyrkjumannsins. Ofan við logana sáust í skæru skini hinir háu turnar kirkjunnar með hinum fjöl- mörgu myndastyttum, er táknuðu djöfla og vansköpuð dýr. Meðal þessara ó- Esmeralda ' 481 modo á þessari stundu, hefði undrazt látið. Auk þess að hafa hlaðið upp alls konar byggingarefni á brjóstriðið, hafði hann einnig safnað steinum í hrúgu á flatþakinu. Strax og ferhyrndu stein- ana á yztu brúninni þraut, greip hann til smærri steinanna. Hann gerði ým- ist að lúta niður eða rísa upp. Dvergs- höfuð hans gægðist fram af brún brj óstriðsins. Síðan féll steinn niður, svo annar og þriðjl. Öðru hvoru sá hann einnig á eftir stórum steinum, sem féllu niður. Þegar þeir ollu áberandi slysum, hrópaði hann fagnandi. Samt misstu umrenningarnir ekki móðlnn. Eftir að þeir höfðu gert um tuttugu áhlaup á kirkjuhurðina með múrbrjót sínum, tók hún loks að láta undan höggunum. Það hrikti í hurðarspeld- inu. Höggmyndirnar moluðust. HJar- lrnar hoppuðu á krókum sínum við sér- hvert högg. Fjalirnar fóru ‘úr sam- skeytum, og viðurinn var tættur sund- ur milli járnspanganna. Til allrar ham- ingju fyrir Kvasimodo var hurðin meira úr járni en viði. Hann varð þess eigi að síður var, að hin mikla hurð lék á reiðlskjálfi. Hann heyrði að sönnu ekki háreystið, sem högg múrbrjótsins vöktu, en það var þó engu líkara en það endurómaöi I senn í hvelfingum kirkjunnar og sál

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.