Tíminn - 17.12.1942, Blaðsíða 2

594
TtBHMIV, fimmtudagiim 17. des. 1942
150. blað
Er ritstjórnargrein í Vísi
I.
Kristján Guðlaugsson rit-
stjóri Vísis, hefir ritað grein í
blað sitt um blaðabrennu, og
byggt þar að nokkru á sögusögn
Sigurðar Jónassonar í Tóbaks-
einkasölunni, um að nýverið
hefði verið brennd ritgerð eftir
mig, af því samstarfsmönnum
mínum við útgáfu Tímans hafi
ekki fallið hún í geð.
Kommúnistar hafa líka rætt
málið. Þeir ætta að réttu lagi
að bera skyn á málið öðrum
fremur. Plokksbræður þeirra í
Rússlandi brenna, eyðileggja og
útiloka úr landinu mest af því,
sem er vel og frjálsmannlega
sagt um félagsmálefni og trú-
arbrögð. Þeir hafa líka reynt
það, að Þjóðverjar og ítalir
hafa fyrir sitt leyti brennt og
eyðilagt nálega allt, sem bolsé-
vikar hafa sett fram á prenti
og er nokkurs virði. Þetta er
gömul reynsla. Prentað mál er
brennt og höfundarnir líka, ef
vel er fylgt eftir og harka í
kynslóðinni.
Það sem brennt er á þennan
hátt, er vitaskuld misjafnt að
gæðum, frá því bezta, sem hef-
ir verið sagt og skrifað, og til
hversdagslegra hluta, sem eru
með einhverju nýjabragði. Eng-
um dettur í hug að brenna það,
sem er tiltölulega lélegt. Öllum
er sama um það. Sjálfdauðinn
bíður þess og það án tafar. Eng-
um myndi koma til hugar að
brenna Gerska ævintýrið eftir
Laxness eða nokkuð af því, sem
kommúnistar á íslandi hafa
skrifað. Sama er að segja um
kvæðakver Kristjáns Guð-
laugssonar ,og ritgerðir hans í
Vísi. Þar er enginn lífsandi eða
hræring vatnsins. Þar er ekk-
ert nema hinn þungi svefn og
ævarandi dauði. Ekkert af því,
sem Kristján Guðlaugsson hef-
ir sagt eða mun segja, er bruna-
hæft. Því er ætluð önnur og enn
öruggari vegferðarlök.
II.
Ég hefi í nálega aldarfjórð-
ung ritað um það bil helming-
inn af pólitísku efni Tímans.
Þetta hefir komið sér vel fyrir
blaðið fjárhagslega. Það hefir
að öllum jafnaði verið fremur
í fjárþröng, heldur en hitt, og
vinna min hefir sparað nokkra
brunahæf?
keypta vinnu. Frístundavinna
mín hefir verið að sumu leyti
hagstæð fyrir blaðið, en henni
hafa líka fylgt annmarkar. Um
flestar greinar mínar hafa verið
skiptar skoðanir, margir af les-
endum blaðsins sæmilega á-
nægðir, en ýmsir óánægðir. í
stjórnarnefðd blaðsins eru nú
níu menn, allt dugandi og
reyndir flokksmenn. En ég
skrifa sennilega aldrei neina
gréin, sem þessir níu menn eða
nokkrir aðrir níu menn í hópi
kaupenda og stuðningsmanna
eru algerlega ánægðir með. Til
að geta fengið samstæðan hóp
um blaðagreinar, þarf efni, orð-
færi og andi þeirra að vera af
sama tagi og það, sem daglega
er boðið í 'Alþýðublaðinu og
Vísi, til að nefna tvö gamal-
kunn útgáfufyrirtæki.
III.
Ástæðan til, að é'g fæ sjaldan
óskoraða samhygð með blaða-
greinum mínum, er sú, að ég
vinn að málum með tvenn sjón-
armiö í huga: Heill landsins og
gengi Framsóknarflokksins. í
mínum huga er ekki erfitt að
sundurgreina þetta. Þegar gengi
Framsóknarflokksins er ekki
samrímanlegt við kröfur þjóð-
arinnar, þá þykir mér óhjá-
kvæmilegt, að flokkssjónarmið-
ið víki. En slík ákvörðun getur
verið vandasöm. Oft getur öðr-
um flokksmönnum þá fundizt,
að linlega sé haldið á málefnum
flokksins. Fyrirrennari minn
sem þingfulltrúi Suður-Þingey-
inga, Pétur Jónsson á Gaut-
löndum, fylgdi þessari reglu ó-
venjulega fast. Hann greiddi
atkvæði móti brúargerð á
Fnjóská, af því hann taldi aðr-
ar stórár enn verri farartálma
og þær ættu að setja fyrir.
Ég vil taka dæmi úr athafna-
baráttu síðustu ára. Samvinnu-
menn landsins undirbjuggu.
megindrætti í löggjöfinni um
skipulag á sölu innlendra af-
urða í landinu í hendur Fram-
sóknarflokksins. Flokkurinn
hefir unnið að málinu árum
saman með festu og lægni.
Lausn þess hefir haft mikla
þýðingu fyrir þjóðina. Hér er
um að ræða einfalda og sjálf-
sagða fjármálalausn. Allir, sem
hafa hagsmuni af skipulaginu,
eru svo að segja knúðir til að
fylgja því. Flokkur, sem stendur
að slíku máli, getur fylgt því
umbrotalaust. Það er eins og
ruddur þjóðvegur. — Ég hefi
fylgt þessum framkvæmdum
eins og hver annar Framsókn-
armaður á undangengnum ár-
um. En ég hefi haft ýms önnur
áhugamál, sem tilheyra þjóð-
inni allri og engum flokki. Eitt
af þeim er þ jóðleikhúsmálið.
Það er landsnauðsyn og þjóðar-
sæmd, sem þar er um að tefla.
Barátta mín fyrir þjóðleikhús-
inu hefir ekki eflt Framsóknar-
flokkinn nema að því leyti, að
þar var um að ræða hugsjóna-
mál, sem nær út undan ask-
loki hins nauðsynlega en hvers-
dagslega brauðstrits. Þegar
þjóðleikhúsið er fullgert, byrjar
vegna þess nýr þáttur í andlegu
lífi þjóðarinnar. Sú bygging
verður eins og móðurskip í flota.
í kjölfar þess, og með styrk
þess eflast leiksýningar og
myndasýningar hvarvetna í
landinu. Saga þjóðleikhússins
sýnir, að það er einfaldari leið
fyrir stjórnmálamann, á öld
þröngrar stéttabaráttu, að
halda sig við hin takmörkuðu
flokksmál með öruggum hags-
munablæ. Ásgeir Ásgeirsson
stöðvaði leikhúsið 1932, um leið
og hann tók við stjórn. Síðan
þá hefir verið setið yfir hlut
þessarar hugsjónastarfsemi.
Framsóknarmenn lærðu að
vissu leyti af gangi þess máls,
og má segja, að það heyri und-
ir heilbrigða sjálfbjargarvið-
leitni.
Á yfirstandandi tíma er ná-
lega öll stjórnmálastarfsemi
mjög tengd efnahagsbaráttunni
í þrengstu merkingu. Því fylgja
kostir og líka gallar. Ég hygg að
núverandi úlfakreppa í sundr-
ungu við hin pólitísku störf og
stjórn landsins, myndi ekki
hafa verið jafn geigvænleg og
raun ber vitni um, ef „sigur-
Bækur Æskunnar
Við, sem nú erum miðaldra
menn, minnumst þess vel, hver
fengur okkur þótti á unglings-
árum okkar, er okkur barst í
hendur ævintýrið Kalda hjart-
að, í hinni prýðilegu þýðingu
séra Kjartans Helgasonar í
Hruna. Það var barnablaðiö
Æskan, sem að útgáfunni stóð.
Á þeim tíma, sem síðan er
liðinn, hefir Æskan gefið út
fjölda margar bækur handa
börnum og unglingum, og eru
flestar þeirra nú ófáanlegar
með öllu, — hafa yerið lesnar
upp.
Ekki hafa þær bækur allar
verið jafnar að gæðum, en þó
yfirleitt góðar, og sumar ágæt-
ar. Hefir Æskan jafnan kostað
kapps um að vanda valið á út-
gáfubókum sínum og tekizt vel,
ekki sízt hin síðari ár. Og enn
í ár heldur Æskan fyrri stefnu
sinni.
Nú fyrir jólin sendir Æskan
enn þrjár bækur frá sér.
Góðir vinir heitir ein þeirra.
Hún er eftir Margréti Jónsdótt-
ur, skáld og kennara. Þetta eru
smásögur, leikrit og kvæði,
sumt þýtt, en annað frumsam-
ið. Meginið af því hefir áður
birzt í Æskunni, meðan Margrét
var ritstjóri hennar. Á unga
I fólkið því þarna gömlum og
góðum kunningjum að fagna.
| Allt efni bókarinnar andar hlýju
og góðleik. Stíllinn getur ekki
heitið tilþrifamikill, en áferð-
arsléttur er hann og liðlegur.
Og léttleiki Margrétar í bundnu
máli er löngu landskunnur.
Myndirnar í bókinni eru
margar hverjar skemmtilegar.
Til dæmis að taka eru þar
myndir eftir Louis Moe einn af
beztu ævintýrateiknurum Norð-
urlanda.
Aðra af bókum Æskunnar
hefir AÖalsteinn Sigmundsson
kennari þýtt. Hún heitir Milj-
ónasnáðinn og er eftir Walter
Christmas, vinsælan barna-
bókahöfund danskan, en sjálf
gerist sagan í Englandi.
Aðalsteinn kann hvort
tveggja, að velja góða bók
handa strákum á fermingar-
aldri og segja frá á fjörugu og
þróttmiklu máli. Þó að ég kunni
ekki við ormyndirnar „snöri“ og
„snörist“, þá eru það smámunir.
Hitt er meira virði, að allur blær
bókarinnar er hressandi og
drengilegur.
Guðjón Guðjónsson skóla-
stjóri hefir þýtt þriðju bókina,
sem frá Æskunni kemur. Hún
heitir Gullnir draumar, en höf-
undurinn er sænskur, Maja
Jaderin-Hagfors að nafni, og
hefir skrifað nokkrar vel metn-
ar bækár handa ungum stúlk-
um, t. d. Tvíburasysturnar, sem
komu út á íslenzku fyrir nokkr-
um árum, en að flestu finnst
méj- þessi bók taka þeirri fram.
Hún er ætluð unglingsstúlkum
(Framh. á 3. síðu)
vagnar andans“, eins og sum
skáldin myndu kalla það, hefðu
fengið að vera inni á sjálfum
þjóðveginum, samhliða hinum
yfirhlöðnu kjarabótavögnum,
sem fylla nú þjóðbrautina.
IV.
Nokkrir af samstarfsmönnum
mínum við Tímann urðu nýlega
óánægðir með viss atriði í grein
eftir mig. Það kom til orða að
hætta við að prenta blaðið, þar
sem hún var komin. Tillaga um
þetta efni féll að vísu. Mér var
ljóst, að um nokkurn skoðana-
mun var að ræða um þetta
atriði. Formlega gat blað-
ið haldið áfram í press-
unni. En mér þótti það ekki
hyggilegt af öðrum ástæðum.
Ég skrifa á hverju ári greinar
sem skipta hundruðum. Það
væri fásinna af nokkrum
manni, sem vinnur á þann hátt,
að álíta, að ekki sé hægt að
bæta hverja einstaka grein, ef
lögð er fram meiri vinna. Ég á-
leit rétt, til að gera nokkra
ílokksfélaga ánægðari, að gera
greinina enn ítarlegri og fyllri,
til að vera enn vissari um mál-'
efnalegan sigur. Þetta var gert.
Ég hefi gert lengri greinargerð
um það, hverjar kröfur þjóðin
hljóti að gera til valdalauss
ríkisstjóra eða forseta um hlut-
leysi og hispursleysi. Ég veit, að
það umtal, sem hefir orðið um
þetta mál i landinu, í sambandi
við grein mína, hefir haft veru-
lega þýðingu til að beina stjórn-
arfarslegri þróun landsins á
þroskavænlega braut. íslend-
ingar vilja láta yfirlætisleysi
lögsögumannanna fornu endur-
skapast í vinnubrögðum ríkis-
stjóra og forseta, en ekkert af
hirðvenjum treggáfaðra smá-
konunga. (Framh.) J. J.
Dánarminning
Séra Stefán Björnsson
Fimmtudag 17. des.
Skíp eða
brúdur
Nýlega gekk sú saga um bæ-
inn, að heildsali einn hefði
keypt brúður frá Englandi fyr-
ir 300 þús. kr.
Þeim, sem skoða búðarglugg-
ana í Reykjavík, mun ekki finn-
ast saga þessi ótrúleg. Glugg-
arnif bera það með sér, að
mörgum 300 þús. kr. hefir verið
varið til að kaupa brúður og
annað fánýtt glingur. ■
Bráðabirðatölur Hagstofunn-
ar um verzlunarjöfnuð fyrstu
11 mánuði þessa árs eru rauna-
legur vitnisburður um „skran“-
vörukaupin. — Verzlunarjöfnuð-
urinn er orðinn óhagstæður um
18.6 milj. kr. Á sama tíma í
fyrra var hann hagstæður um
67 milj. kr. Útflutningurinn hef-
ir þó verið 15.5 milj. kr. meiri
í ár en í fyrra.
Rétt er að taka það fram, að
nauðsynjavörurnar eru nú tals-
vert dýrari en í fyrra. Þrátt fyr-
ir það, myndi verzlunarjöfnuð-
urinn geta verið hagstæður nú,
ef „skran“-vörukaupin hefðu
ekki orðið miklu meiri en
nokkru sinni fyrr.
Hin miklu „skran“vörukaup
eru afleiðing þess, að stefna
Sjálfstæðisfl. í viðskiptamál-
um hefir fengið að ráða undan-
farna mánuði. í skjóli hinnar
vesölu stjórnar Ólafs Thors hafa
heildsalaranir getað flutt
„skranið" óhindrað til landsins.
Þeir hafa sannarlega notað
þetta frelsi til hins ítrasta.
Vegna ráðsmennsku Sjálf-
stæðisflokksins hefir a. m. k.
50—60 milj. kr. verið varið til
að kaupa gagnlausan eða gagn-
lítinn glysvarning til landsins.
Vegna þessara ráðsmennsku
Sjálfstæðisflokksins verður
þjóðin 50—60 milj. kr. fátækari,
þegar hún þarf að endurnýja
skipastól sinn, reisa iðjuver og
kaupa landbúnaðarvélar eftir
styrjöldina.
Vegna þessarar ráðsmennsku
Sjálfstæðisflokksins eyðir hugs-
unarlítið og.óforsjált fólk tug-
um miljóna kr. í gagnslausan
óþarfa. Þetta fé hefði það spar-
að að miklu leyti til hörðu ár-
anna, ef „skranið" hefði ekki
verið á boðstólum.
Því má ekki gleyma, að
verkalýðsflokkarnir eiga sinn
þátt í þessum ófarnaði. Þeir
studdu Sjálfstæðisflokkinn til
valda og veittu honum tæki-
færi til þess að framkvæma
þessa gálausu stefnu sína.
Þjóðin hefir nú fengið örugg-
ar sannanir fyrir því, hvernig
farið hefði á kreppuárunum
1934—39, ef stefna Sjálfstæðis-
flokksins í viðskiptamálunum
hefði þá verið ráðandi. Sjálf-
stæðisflokknum hefði þá nægt
að ráða þessum málum í eitt ár
til þess að koma landinu í fjár-
hagslegt þrot, því að enginn á-
stæða er til að ætla, að hann
hefði þá hagað sér öðruvisi en
nú.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
reynt að hæla sér af því, að
hann sé allra flokka gætnastur
í fjármálum. Verzlunarjöfnuð-
urinn í ár mun lengi verða tal-
andi tákn þess, hversu trúverð-
ugt þetta fleipur Sjálfstæðis-
flokksins er. Þeir mörgu greindu
og gætnu menn, sem hafa látið
þetta fleipur Sjálfstæðisflokks-
ins blekkja sig að undanförnu,
ættu nú ekki að þurfa að flækj-
ast i þvi neti lengur.
Þjóðin mun áreiðanlega vera
fær að dæma um það, hvort
hún vill heldur láta nota hinn
erlenda gjaldeyri til að kaupa
brúður, sem heildsalarnir geta
okrað á, eða skip og landbún-
aðarvélar, sem þjóðin mun
þarfnast að styrjöldinni lok-
inni. Hin nýja stjórn, sem nú
tekur völdin, má óhætt treysta
þvi, að þjóðin vill heldur skip
en brúður. Þess vegna ber henni
að vikja þjóðarskútunni af ó-
heillabraut Sjálfstæðisflokksins
og koma henni aftur á hinar
skynsamlegu og forsjálu leiðir,
sem markaðar voru í stjórnar-
tið Eystelns Jónssonar. Þ. Þ.
Hinn 3. apríl s. 1. andaðist á
heimili sínu á Eskifirði séra
Stefán Björnsson, prestur í
Hólmaprestakalli og jjrófastur í
Suður-Múlaprófastsdæmi. Hafði
hann að því er virtist verið hinn
hailsuhraustasti að undanförnu
og var nýkominn úr yfirreið um
prófastsdæmið, er hann kenndi
þess meíns, er dró hann til
dauða. Hann lá skamman tíma
en þjáðist nokkuð á banasæng-
inni.
Séra Stefán var fæddur á
Kolfreyj ustað í Fáskrúðsfirði
hinn 14. marz 1876. Foreldrar
hans voru hjónin Margrét Ste-
fánsdóttir prests á Kolfreyju-
stað og Björn Stephansson. Þau
bjuggu síðar lengi í Dölum í
Fáskrúðsfirði.
Þau hjón áttu eigi annan son
en hann, og þar sem hann átti
kyn sitt að rekja til lærðra
manna og eigi skorti efni
heima fyrir, var hann settur til
mennta. Hann reyndist góður
námsmaður, tók lofsamlegt
stúdentspróf og settist að því
loknu í prestaskóla. Þaðan lauk
hann prófi árið 1902.
Tveimur árum síðar fór hann
til Ameríku og dvaldi þar um
tíu ára skeið. Lengst af dvöl
sinni þar eða um níu ár var
hann ritstjóri Lögbergs.
Hann kom hingað til lands
aftur í kynnisför með fjölskyldu
sinni árið 1914. Meðan hann
dvaldi hér skall á heimsstyrj-
öldin fyrri. Gerðust samgöng-
ur þá mjög ógreiðar og varð það
úr, að hann ílengdist hér, þó að
það væri eigi ætlunin, er hann
lagði af stað frá Ameríku.
Sr. Stefán sótti um Kolfreyju-
staðarprestakall árið 1914 en
fékk ekki. Gerðist hann þá
prestur fríkirkjusafnaðar á
Búðum í Fáskrúðsfirði.
Árið 1916 fékk hann Hólma-
prestakall í Reyðarfirði og
gegndi því til dauðadags. Bjó
hann á Hólmum þangað til árið
1930, að prestsetrið var flutt til
Eskifjarðar en Hólmajörð feng-
in Eskifjarðarhreppi til nota.
Prófastur í Suður-Múlapró-
fastsdæmi varð hann 1929.
Sr. Stefán svaraði vel prests-
hugmynd þjóðarinnar eins og
hún hefir verið á liðnum öldum.
Höfðinglegur ásýndum, mikill
vexti, prúður í framgöngu og
hófsmaður um alla hluti. Góður
ræðumaður var hann og gerði
sér mjög far um að vanda mál-
færi sitt í ræðumennsku, enda
var hann smekkvís á mál. Hann
framkvæmdi embættisathafnir
með virðuleik. Hann var kenni-
maður í kirkju en prédikaði eigi
á gatnamótum. Á yngri árum
mun hann hafa verið dágóður
söngmaður en hin síðari ár bil-
aði rödd hans vegna sjúkdóms,
svo að hann tónaði eigi en mælti
fram messusöngstexta. Mun ó-
kunnugum hafa þótt það lýti á
messugerð hans, þó að sóknar-
börn hans felldu sig vel við það.
Sr. Stefán var mjög skyldu-
rækinn embættismaður. Felldi
hann eigi niður messugerðir, ef
kostur var á að framkvæma
þær og við kristindómsfræðslu
unglinga innan kirkjunnar
lagði hann á sig mikið aukið
erfiði.
En þó að sr. Stefán væri svip-
mikill kennimaður, var hann
eigi síðri sem bóndi og sveitar-
höfðingi.
Æskuheimili hans að Dölum
var taíið fyrirmynd um snyrti-
mennsku og rausnarbúskap. (
Jörðin er landgóð og allstór og
bóndinn var framkvæmdasam-
ur og stórhuga.
Sr. Stefán sagði svo frá sjálf-
ur, að honum hefði snemma
verið haldið til vinnu. Hann var
bráðþroska og tók snemma út
allan vöxt, enda var hann á
unglingsaldri látinn ganga að
heyskap og öðrum útiverkum
með fullorðnum. Lærði hann
þannig alla algenga sveita-
vinnu, bæði heyskap og skepnu-
hirðingu. Minntist hann þess
jafnán með gleði, er hann hin
síðari ár rifjaði upp æsku sína,
hve ötulir þeir feðgar og vinnu-,
menn gengu til verka og hve
mikils var krafizt af honum í
uppeldinu um velvirkni og
þrautseigju.
Þannig hlaut hann það upp-
eldi, sem bezt gat hentað hon-
um i lífsstarfi þvi, er hann síð-
ar valdi sér. Var það þá engin
hending hve vel hann samein-
aði kennimanninn og bænda-
höfðingjann.
Hólmar í Reyðarfirði hafa frá
öndverðu verið taldir hin mesta
kostajörð og á tímabili talin
eitt af fjórum beztu prests-
setrum á landinu. Þar var hey-
fang mikið, gott sauðland og út-
beit á vetrum, æðarvarp og
rekaítök víða. Krafðist jörðin
því mikilla búmannshæfileika
af húsbændunum og allmikils
mannafla.
En hver; sem að Hólmum kom,
er þau sr. Stefán og kona hans
Helga Jónsdóttir frá Rauðseyj-
um á Breiðafirði bjuggu þar,
gat séð, að þar var bústjórn í
öruggum höndum, bæði utan
húss og innan. Efnin munu eigi
hafa verið mikil hin fyrstu árin,
en hjónin voru samtaka um
forsjálni og skörungsskap við
umfangsmikinn búrekstur. —
Bjuggu þau við mikla rausn og
héldu margt hjúa. Veitti eigi af
^því, því að mörgu var að sinna.
Gekk prestur jafnan að verk-
um með vinnumönnum sínum,
ef hann fékk því við komið
vegna annríkis, sem var mikið,
því að hann gegndi margvís-
legum trúnaðarstörfum innan
sveitar. Við verk var hann allt í
senn, vel verki farinn, kapp-
samur, þrekmikill og glaðvær.
Samvinna hans við hjúin var
hin bezta, enda átti hann eigi
til rembilæti í viðskiptum sín-
um við vinnuhjúin. Hann um-
gekkst vinnufólkið sem félaga
sína og var fyrir það eigi síður
virtur af heimafólki sínu.
Svo sem góðum bónda sómdi,
var sr. Stefán mikill dýravin-
ur og hafði * yndi af skepnum
sínum. Bar hann gott skyn á
hirðingu búfjár og má eflaust
þakka það þekkingu hans í
þessum efnum og góðri með-
ferð á búpeningi hans, hve bú
hans skilaði góðum arði. Vænst
mun þó sr. Stefáni jafnan hafa
þótt um hesta sína. Var hann
hestamaður góður og hirti ein-
,att hross sín sjálfur, bæði með-
an hann bjó á Hólmum og eins
eftir að hann fluttist til Eski-
fjarðar. Hver sá, sem mætti sr.
Stefáni, er hann var stiginn í
hnakkinn, gat lesið í augum
hans orð skáldsins: „Það finnst
ekki mein, sem ei breytist og
bætist, ei böl, sem ei þakkast,
ei lund, sem ei kætist við fjör-
gammsins stoltu og sterku tök“.
Sr. Stefán hafði lengi þann sið
að liðka hesta sína árla dags
og var hann jafnan léttur í
lund, er hann þeysti klári sín-
um í hlað eftir stundarreið,
þegar aðrir risu úr rekkju.
Meðan sr. Stefán var á Hólm-
um, var oft gestkvæmt hjá hon-
um. Voru þau hjón gestrisin
og veittu góðan beina hverjum,
sem að garði bar. Er þau fluttu
til Eskifjarðar keyptu þau hið
myndarlegasta hús í kauptún-
inu og héldu þar rausnarlegt
heimili eigi síður en á Hólmum.
Bar margan gest að garði og
nutu allir góðs beina, jafnt æðri
sem lægri. Var gestrisni þeirra
svo rómuð, að ég vissi umkomu-
lítinn bónda úr öðru héraði, er
eigi fékk sig inni í þorpinu,
beiðast þar gistingar, því að
honum hafði verið sagt, að þar
væri aldrei úthýst manni. Hver
sá, er á það heimili kom, mun
hafa farið þaðan glaður. Voru
þau hjón bæði greind, fróð vel
og víðförul og kunnu frá mörgu
að segja. Sr. Stefán var bók-
menntafróður og hneigður til
skáldskapar. Fékkst hann nokk-
uð við ritstörf, þó að hann
hirti eigi um að koma verkum
sínum á prent.
Svo sem vænta mátti fékkst
sr. Stefán allmiklð við stjórn-
mál innan héraðs og var hverju
góðu máli hinn traustasti fylg-
ismaður. Fylgdi hann Fram-
sóknarflokknum að málum og
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum
fyrir flokkinn, meðal annars
átti hann sæti í hreppsnefnd
Eskifjarðarhrepps um mörg ár
fyrir Framsóknarmenn og
einnig var hann til dánardæg-
urs í stjórn Framsóknarfélags
Suður-Múlasýslu.
Sr. Stefán var kvæntur Helgu
Jónsdóttur frá Rauðeyjum á
Breiðafirði. Lifir hún mann
sinn. Hún er kona vel greind og
hin ráðdeildarsamasta hús-
móðir. Þau eignuðust tvo sonu
og lifir annar þeirra, Björn
Stefánsson kaupfélagsstjóri á
Fáskrúðsfirði.
Sr. Stefán Björnsson dó að
loknum löngum og starfsömum
ævidegi. Sakna hans allir, er
þekktu hann nægilega vel og í
minningu þeirra mun hann lifa
sem andlegur og veraldlegur
höfðingi. o.