Tíminn - 04.02.1943, Side 2

54
TÍMINTV, fimmtiidaghm 4. fchr. 1943
14. hlað
Sveitírnar og iðnaðurinn
EStir Jóhannes J. Reykdal
A krossgötiim
©ímtrm
Fimmtudagur 4. fcbr.
Óþörf stétt
Nýlega birtu blöðin þá fregn,
að einn þekktasti heildsali
landsins hefði verið úrskurð-
aður gjaldþrota. Maður þessi
mátti þó muna tvenna tímana,
því að fyrir skömmu síðan voru
tekjur hans áætlaðar það mikl-
ar, að honum var gert að greiða
Í4 milj. kr. skatt á einu ári.
Þessi frásögn mun vafalaust
hafa slegið óhug á marga. Hún
er svo átakanlegt dæmi um
þá ófremdarskipun, sem enn er
á meirihluta íslenzkrar verzl-
unar. Allskonar menn geta leik-
ið þar lausum hala, grætt milj-
ónir króna eitt árið og farið með
það allt í súginn og meira til
næsta árið. Þeir geta eytt dýr-
mætum gjaldeyri í lélegasta
„skran“ og óþarfa og vakið
aumustu eyðsluhneigð fákæns
fólks. Það er eins og verzlun-
in sé til fyrir þessa fáu menn,
en ekki þjóðarheildina.
Það er kunnara en frá þarf að
segja, að heildsalastéttin hefir
tekið örara gorkúluvexti á
stríðsárunum en nokkurt ann-
að fyrirbrigði í þjóðfélaginu og
hefir þó þróunin verið skjót á
mörgum sviðum. Menn af öll-
um tegundum hafa keppzt við
að gerast heildsalar. Þeir hafa
flutt til landsins óþarfar vörur
og dýrar vörur, án nokkurs til-
lits til þjóðarhags. Flestir hafa
þeir grætt of fjár. Sú upphæð,
sem þeir hafa grætt á stríðsár-
unum, nemur áreiðanlega
mörgum tugum milj. króna.
Er ekki ástæða til þess fyrir
þjóðina að staldra við og at-
huga örlítið nánar, hvort hún
þurfi að greiða slíkan skatt til
þessara manna?
Slík athugun myndi ekki að-
eins leiða það í ljós, að þessi
blóðuga skattgreiðsla er óþörf,
heldur jafnframt, að heildsal-
arnir eru óþörf stétt, sem verð-
ur að hverfa úr sögunni. Það
þarf ekki slíka stétt til að ann-
ast innflutninginn og þeim
mönnum, sem skipa hana nú,
ber að beina að öðrum gagn-
legri og þjóðhollari störfum en
að okra á löndum sínum.
Samvinnufélögin flytja inn
allmikinn hluta af erlendum
vörum, sem til landsins koma.
Að þessum innflutningi starfa
nokkrir menn í Reykjavík, Ed-
inborg og New York. Að inn-
flutningi samvinnufélaganna
starfa vafalaust 15 til 20 sinn-
um færri menn en að tilsvar-
andi innflutningsmagni hjá
heildsölunum. Þessir menn hafa
ákveðin laun fyrir starf sitt.
Allur gróði, sem verða kann af
innflutningsverzlun þessari,
rennur til samvinnufélaganna
og félagsmanna þeirra, ýmist
sem aukin sjóðseign eða á ann-
an hátt.
Reynslan af þessum inn-
flutningi samvinnufélaganna
sannar, að okurskatturinn, sem
þjóðin borgar nú til heildsal-
anna, er algerlega óþarfur.
Með þvi að koma allri verzlun-
inni í hendur samvinnufélag-
anna, gæti þjóðin losað sig við
þennan óþarfa skatt. 'Hún spar-
aði jafnframt mikinn mann-
afla við verzlunina, og gæti
beint honum að öðrum gagnleg-
um störfum. Verzluninni væri
komið á traustan, öruggan
grundvöll. Hún gæti ekki lengur
verið leikvangur ósvífinna
braskara. Hún veitti þeim ekki
lengur nein tækifæri til óhæfi-
legrar fjáröflunar. Tilhögun
hennar væri miðuð við hags-
muni þjóðarheildarinnar, en
ekki fárra ævintýramanna.
Þeim, sem blöskrar okur
heildsalanna, fjölgar stöðugt.
Jafnvel fyrrverandi heildsali,
eins og viðskiptamálaráðherr-
ann núverandi, telur sig nú í
þeim hópnum. Hann vill því
herða verðlagseftirlitið. En það
kemur aldrei að neinu verulegu
gagni. Það er eins og að bæta
gamalt fat. Eina örugga úrræð-
ið er að koma allri verzluninni
— og þá fyrst og fremst utan-
ríkisverzluninni — í hendur
samvinnufélaganna.
Samvinnumenn hvarvetna á
Nokkurn hluta þessara hug-
leiðinga hefi ég skrifað fyrir
nokkrum árum síðan, en sendi
þær ekki frá mé r þá. En nú
finnst mér, að ekki væri van-
þörf á að athuga þær leiðir, sem
hér verður bent á, til viðreisnar
sveitunum og þar með þjóðar-
heildinni. Þetta verður fáorð
hugvekja, sem þeir, er eitthvað
vilja gera til umbóta, geta unn-
ið úr.
Þegar ég nú fyrir skemmstu
sá, áð hreyfing var að komast
á með virkjun Tungufoss, gladdi
það mig stórlega. Þetta er ein-
hver auðveldasti foss til virkj-
unar vegna landslags, liggur ná-
lægt -miðju Suðurlandsundir-
landinu með óþrjótandi mögu-
leikum til starfa og stuðnings
þessum þremur frjósömustu
sýslum landsins, sem gætu fætt
sig og klætt að mestu sjálfar og
þó miðlað miklu til Reykjavík-
úrbæjar og annarra lands-
manna, ef framtak og hag-
kvæm hyggindi eru með í verki.
Það þarf að koma á stofn iðju-
verum, sem vinna úr hráefnum
landbúnaðarins. Þau eiga ekki
að vera í kauptúnum við sjáv-
arsíðuna, heldur eiga þau að
vera í frjósömu landsvæði, þar
sem hver fjölskylda og einstak-
lingur iðjuversins getur fengið
nægjanlegt land til ræktunar,
til heimilisþarfa og prýði. Ekki
langt frá Tungufossi er nóg
auðræktanlegt land fyrir mörg
iðjuhverfi, jafnvel fleiri en
Tungufoss getur lagt afl til. Það
á hver fjölskylda að fá nægi-
legt land endurgjaldslaust til
ræktunar og byggingar, því hver
fjölskylda og einstaklingur sem
vill reisa sér þar bú, verður að
hafa þar sitt eigið hús út af
fyrir sig. Þessu má koma mjög
laglega og haganlega fyrir, sé
vel skipulagt frá byrjun með
hliðsjón af vegum, vatni og
rafleiðslum. Á þessum land-
spildum kringum býlin, er verk-
efni á sumrin í tómstundum,
þegar ekki er unnið lengur en
8 stundir, enda gerði minna til
þó framleiðslan minnkaði fjóra
sumarmánuðina. Ég hefi séð
eitt iðjuhverfi í sveit, í Svíþjóð,
kringum verksmiðju, sem búin
landinu þurfa því að herða
róðurinn fyrir eflingu sam-
vinnufélaganna. Spörum okkur
tugmiljónaskattinn, sem óþörf
stétt leggur á þjóðina. Komum
bvi skipulagi á utanríkisverzlr
unina, sem tryggir það, að hún
sé rekin með þjóðarhag fyrir
augum. Þ. Þ.
ítalska þjóðin gerist nú
hnuggnari með degi hverjum
vegna ótíðinda frá Afriku og
loftárása á ítalskar borgir.
Enginn ítali gerir sér neinar
gyllivonir um það, sem fram-
undan er. Ófarir ítalska hers-
ins bera líka að samtímis því,
er fólkið er orðið örþreytt á ó-
friðnum bæði vegna knapprar
fæðu og vegna fjötra þeirra, er
Þjóðverjar hafa reyrt að iðnaði
landsins. Það er varla von, að
menn verði sérlega herskáir, er
þeir vita, að brauðskammtur
þeirra er aðeins 1 kg. á viku, en
Þjóðverjar fá sjálfir yfir 2 kg.
ítalinn verður líka að láta sér
nægja 100 gr. af kjöti á viku,
en Þjóðverjinn fær 350 gr.
Hann veit, að 150 gr. af feit-
meit og 100 gr. af sykri á viku
er helmingi minni skammtur en
„bandamönnum“ hans er út-
hlutað. Þessi skammtur er ætl-
aður almenningi. Sérstakur og
stærri skammtur er í báðum
löndum ætlaður þeim, er vinna
„erfið“ og „mjög erfið“ störf, en
þar kemur fram svipað hlutfall,
er að starfa í rúm hundrað ár,
og eru allir aðilar mjög ánægð-
ir með allan rekstur og vinnu-
brögð. Það, sem aðallega van-
hagaði um, þegar ég var þar síð-
ast, árið 1929, var landrými
vegna fólksfjölgunarinnar, því
að í fyrstu fékk hver svo mikið
land, sem hann sjálfur vildi
taka. Þannig löguð fyrirtæki eru
víðs vegar um heim og hafa gef-
izt mjög vel. Munu þau þó fram-
vegis reynast ennþá hagkvæm-
ari, með þeim lifnaðarháttum
og framförum í iðnaði, sem nú
eru að ryðja sér til rúms.
Þarna austur frá ætti fyrst
og fremst að standa ullarvinnu-
verksmiðja af sem fullkomn-
astri gerð, sem ynni hvers kon-
ar dúka til fata og annara
heimilisþarfa, kembdi og spynni
band til heimanotkunar í sveit-
um og til sölu lengra frá. Þá
ættu þarna að vera fatasauma-
stofur fyrir sveitirnar og til
hversdagsfatagerðar, og yrði
þess háttar fatnaður sendur í
kaupstaði til sölu eða eftir
pöntun eftir ákveðnu máli frá
viðtakanda. Þannig lagaður
fatnaður hefir komið í stórum
stíl frá útlöndum og mætti það
gjarnan takast af, þar sem nóg
er af ullinni í allan klæðnað, ef
fullkomnar vélar væru fengnar,
sem aðskildu ullina, enda mætti
bæta ullargæðin á ýmsan hátt.
Að sjálfsögðu mætti koma þarna
á ýmsum smáiðnaði til hjálpar
við fatagerðina, en mig skortir
þekkingu á slíku, þar kemur til
greina kunnátta, lærdómur og
hugvit nútímans. Kembing og
spuni ullarinnar mundi mjög
mikið hjálpa þessum sveitum á
Suðurlandsundirlendinu og
auka heimilisiðnaðinn til eigin
þarfa.
Á þessum stað þarf einnig að
koma upp skógerð til heimilis-
þarfa og meira ef hægt er, sam-
hliða sútun skinna þar til. Það
er enginn efi á, að íslenzkar
kýrhúðir, hrosshúðir og sauð-
skinn má á margan hátt nota
til skógerðar, séu til góðar vélar
og annað, er þarf til þess. Hefir
slíkt komið á markaðinn á síð-
ustu árum og sé ég ekki ástæðu
til að fjölyrða um það meira.
Iðnrekstur þenna ætti að reka
sem sjálfstætt fyrirtæki fyrir
þessi héröð, þar sem hver bú-
andi maður og jafnvel einstak-
lingar legðu fram lítils háttar
stofnfé eftir getu eða aðallega
búrekstri og kysu sýslunefndir
stjórn og framkvæmdastjóra.
Verkafólkið á að hafa ágóða-
hluta af rekstri, hvort sem unn-
ið er í ákvæðis- eða tímavinnu.
þó að munurinn sé tæplega eins
mikill.
Ástandið í iðnaðarmálum
Ítalíu kemur glöggt í ljós, ef at-
hugaðar eru þarfir landsins á
helztu hráefnum til hergagna-
smíða og daglegrar notkunar.
ftalía er upp á Þjóðverja kom-
in um 75% af kolanotkun sinni,
eða 12.000.000 smálestir á ári, en
öllum er það nú ljóst orðið, að
Þjóðverjar geta ekki sent 200
járnbrautarlestir á degi hverj-
um til Ítalíu. Af olíu verða ítal-
ir að flytja inn 85% af því, sem
þeir þarfnast, frá Rúmeníu, —
ef Þjóðverjar geta þá séð af svo
miklu.
ítalir telja sig geta framleitt
1.400.000 smál. af járni og stáli
um árið, en til viðbótar þurfa
þeir að fá 700.000 smál. frá
Þýzkalandi. ítalir framleiða
ekki nema 3000—6000 smál. af
gervigúmmí, en nota 10000 smál.
Eir og nikul verða þeir að herja
út hjá Þjóðverjum að öllu leyti.
Sama gildir um flest af þeim
efnum, sem þarf í tundur.
Að sjálfsögðu er óþarfi að fara
frekar út í þá sálma, meðan
ekki er séð, hvernig í þetta mál
verður tekið á hærri stöðum eða
af sveitamönnum sjálfum.
Það þyrfti að koma á sams
konar iðjuverum í hverjum
landsfjórðungi, þar sem vel
hagar til með samgöngur, raf-
orku og ræktanlegt land. Þetta
yrði frekar til að halda fólk-
inu í sveitunum og efla sjálf-
stæða afkomu sveitabúskapar-
ins, en gagnfræðaskólar, sem
sumir vilja koma á svo víða,
enda ættu þeir frekar að koma
síðar, samhliða ýmsum iðnaði,
sem yrði í sambandi við þessi
iðjuhverfi. Það yrði ólíkt holl-
ara og skemmtilegra að vinna í
fallegri sveitabyggð en í þétt-
býli bæjanna, við lítið landrými
og ýmsan skarkala.
Að sjálfsögðu þyrfti mikið
fjármagn til að koma á stofn
þessum iðjuhverfum, en ég tel
hollara, að ríkissjóður legði
fram einn þriðja af stofnfé
heldur en að úthluta styrkjum
og uppbótum til bænda, eins og
nú er að verða alsiða. Það
þarf aldrei að hugsa sér, að
sveitafólk verði ekki að leggja
harðara að sér og lifa við minni
þægindi og vinna fyrir lægra
kaupi en á ýmsum tímum er
greitt við sjávarsíðuna. Þá
mætti bjóða út skuldabréf með
lágum vöxtum og ættu þau
skuldabréf að vera skattfrjáls
í nokkur ár. Á þann hátt yrði
stríðsgróðanum vel varið. Hann
yrði lagður í atvinnufyrirtæki í
sveitunum og við sjávarsíðuna,
en ekki tekinn með sköttum,
sem svo yrði úthlutað. sem öl-
musustyrkjum eða á annan
hátt sem eyðslufé. Með þessu
móti skapaðist meira öryggi
fyrir því, að þjóðin geti sem
mest hjálpað sér sjálf, haft
tryggari atvinnu og lifað á
framleiðslu sinni. Hér eru ó-
þrjótandi verkefni og ýms hrá-
efni, sem má hagnýta til stuðn-
ings þjóðarbúrekstrinum, jafn-
vel meiri en margur gerir sér í
hugarlund, sé öllum þeim tækj-
um og uppfyndingum, sem síð-
ustu tímar koma með, beitt til
fullnustu.
Að svo komnu vil ég ekki frek-
ar fara út í þetta mál, en vænti
þess, að forráðamenn þjóðar-
inar vilji athuga þessar leiðir,
sem að framan hafir verið drep-
ið á.
Þórsbergi, 17. jan. 1943.
Jóh. J. Reykdal.
ttbrciðið Tímaim!
Frá Júgóslavíu og Norðurlönd-
um þurfa ítalir að flytja inn
um 1.000.000 smál. af timbri, en
vegna truflana á flutningakerfi
Miðevrópu er vandséð, hvort
þetta muni vera hægt. Allar
stóriðjuvélar, mælitæki og sjón-
tæki verða ítalir að sækja til
hinna voldugu bandamanna
sinna í Þýzkalandi.
Enn fremur er ullarfram-
leiðsla ítala aðeins 7000 smál.,
en venjuleg notkun á friðartím-
um er 50.000 smál. Þá verða
þeir flytja inn 95% af þeirri
baðmull, sem þeir þurfa, en fá
nú ekkert. Af leðri þurfa þeir að
kaupa 80% að, en fá nú ekk-
ert. ítalskir bændur hafa flutt
inn 900000 smál. af fosfati til
áburðar frá Norður-Afríku. Nú
er tekið fyrir það með öllu. Hinn
blómlegi vefnaðarvöruiðnaður á
Norður-Ítalíu liggur nú í al-
gerri auðn. Yfirleitt er allur
fjárhagur landsins í kaldakoli
og háður hagsmunum og geð-
þótta Þýzkalands.
Atburðirnir í Norður-Afríku
hafa fyllt hinn beizka bikar.
Gremjan náði hámarki, er það
vitnaðist á Ítalíu, hve ódrengi-
lega Þ'jóðverjar höfðu skilizt
við ítölsku hersveitirnar á eyði-
mörkum Libýu og Egiptalands.
ítalska þjóðin verður nú að
horfa upp á þá niðurlægingu,
að Mussólíni biðji Hitler að
hernema Ítalíu. Fasistastjórnin
á líf sitt undir því, að þýzkar
hersveitir standi með brugðna
byssustingi að baki hennar, auk
Embættaskipanir.
Atvinnumálaráðherra hefir
samkvæmt nýsamþykktum og
staðfestum lögum skipað dýra-
lækni Sigurð E. Hlíðar til að
vera yfirdýralækni og dýra-
lækni í Reykjavík frá 1. febr.
þ. á. að telja.
Ennfremur hefir atvinnu-
málaráðherra fyrir nokkru
skipað alþingismann Hermann
Jónasson til að vera formaður í
bankaráði Búnaðarbanka ís-
lands.
Dr. Helgi Pjeturss kjörinn
heiðursfélagi.
Utanríkisráðuneytinu hefir
borizt símskeyti um það frá
Kaupmannahöfn, að „Dansk
Geologisk Forening“ hafi kjör-
ið dr. Helga Pjeturss heiðursfé-
laga í viðurkenningarskyni fyr-
ir jarðfræðirannsóknir hans.
L.v. „Huginn“
sekkur á Kleppsvík.
Línuveiðarinn Huginn, sem
legið hefir í vetrarlagi á
Kleppsvíkinni, sökk síðastliðinn
mánudagsmorgun. Enginn mað-
ur var í skipinu og ekki er
kunnugt hvað valdið hefir að
skipið skuli hafa sokkið.
Skipið hefir sokkið á svo
djúpu, að aðeins sést í siglur
þess og reykháf við fjöru.
L.v. Huginn er gufuskip um
200 smálestir að stærð, byggt í
Þýzkalandi 1907. — Eigendur:
Tómas Jónsson kaupmaður o.fl.
Drukknun.
Það slys varð á Akranesi um
síðastl. helgi, að Eiríkur Sig-
ríksson, sjómaður, drukknaði.
Eiríkur heitinn fór að heim-
an frá sér á laugardagskvöldið,
en þar sem hann var ekki kom-
inn heim aftur á sunnudags-
morguninn, var þegar hafin
leit að honum. Leitað var allan
þann dag víðsvegar um bæinn.
Leitin hélt áfram á mánudag-
inn og fannst lík Eiríks þá við
svonefnda Vestriflös.
Eiríkur heitinn var 35 ára að
aldri og lætur eftir sig konu og
barn á fyrsta ári.
Eiríkur var hinn röskvasti
maður og drengur góður. Hann
var löngum sjómaður og dugði
jafnan bezt, er mest lá við.
Samkomulag
í Sandgerðisdeilunni.
Samkomulag hefir nú náðst í
kaupdeilunni í Sandgerði og
Garði. Kauptaxti verður þar að
mestu hinn sami og í Reykjavík,
að því frábreyttu, að eftirvinna
hjá frystihúsum verður greidd
með helmingi minna álagi en
önnur eftirvinna.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá, stóð yfir verkfall í Sand-
gerði í nokkra daga. Kaupgjald
hinnar þýzku leynilögreglu, sem
þegar hefir hreiðrað um sig á
Ítalíu.
Það er vitanlegt, að óttinn við
innrás í Ítalíu hefir mjög auk-
izt vegna atburðanna í Afríku.
og hinna stórfelldu loftárása á
ítalskar borgir. Þjóðin þráir að
losna undan oki Þjóðverja og
semja sérfrið við Bandamenn.
Þrátt fyrir það, skyldi varast að
gera sér miklar vonir um, að slík
ósk rætist. í fyrsta lagi er óhætt
að fullyrða, að vopnuð bylting
er ógerleg. Þýzka og ítalska
leynilögreglan mundi kyrkja
slíkar tilraunir í fæðingunni.
Jafn fánýtt væri að gera sér í
hugarlund, að ný „þjóðhetja“
kynni að rísa upp heima fyrir
eða erlendis, sem gæti tekið í
taumana. Eini möguleikinn er
því, að einhver einn eða allir
þeir aðilar í sameiningu, sem
nú verða taldir, hefjist handa:
Konungsfjölskyldan, sem er
farin að láta sér skiljast, að
Mússólini hafi unnið sér til ó-
helgis og þjóðin óski eftir að
losna undan ánauð fasista.
Herinn, sem hefir misst allan
vonarneista um sigur, og sér
fram á skort á vopnum og loft-
vörnum til að verja hinar löngu
og auðsóttu strendur Ítalíu-
skaga.
Iðnrekendur og fjármála-
menn vita, að landið er fjár-
þrota og iðnaður þess og fram-
leiðsla er í greipum Þjóðverja.
Þeir þrá því frið fyrir hvern
mun.
Bændurnir verða að láta af
var þar lægra en víðast ann-
arsstaðar.
Goethe-herbergi.
Stúdentar, sem stundað hafa
nám í Þýzkalandi, hafa afhent
byggingarnefnd nýja stúdenta-
garðsins 10 þús. kr. eða and-
virði eins herbergis. Er ætlazt
til þess, að þýzkur stúdent hafi
aðgang að herberginu.
Jarðskjálftar í Hrísey.
Síðastliðið föstudagskvöld kom
allsnarpur jarðskjálftakippur í
Hrísey, svo hús hristust.
Undanfarið hefir þar orðið
vart jarðhræringa, en þó að-
eins í smáum stíl.
Starfsemi Sambands
bindindísfélískólum
Þann 1. febrúar ár hvert efn-
ir S.B.S. til bindindisfræðslu í
öllum skólum landsins. Hefir
svo jafnan verið frá 1935, eða
síðan bannlögin voru numin úr
gildi. Fengizt hefir leyfi
kennslumálaráðuneytisins fyrir
fríi frá kennslu eftir hádegi
þann dag, en tveimur síðustu
tímunum fyrir hádegi er varið
til fræðslunnar. Hefir það orðið
að samkomulagi milli stjórnar
Sambandsins og forstöðumanna
skólanna, að Sambandið sæi
þeim fyrir mönnum til erinda-
flutnings, þar sem því verður
við komið.
Samkvæmt reglugerð um
bindindisfræðslu, útgefinni 13.
janúar 1936, er svo fyrir lagt,
að fræðsla um þessi mál skuli
fara fram í öllum skólum, sem
styrks njóta af opinberu fé.
Hefir vægast sagt víða orðið
misbrestur á þessu. Er því enn
nauðsynlegra ■ að S.B.S. efni til
þessarar fræðslu.
Félagslíf skólanna hér í bæn-
um er yfirleitt mjög bágborið.
Má jafnvel kveða svo að orði,
að I sumum skólum séu félög
vart starfhæf. Sökin liggur ekki
hjá nemendunum einum, held-
ur á áhugaleysi kennaranna
fyrir nemendum sínum einnig
sinn þátt í þessu. Kveður víða
svo rammt að, að félagslífið
hefir algerlega veslast upp án
þess að forstöðumenn skólanna
hafi látið sig það nokkru skipta.
Þessi tvö atriði, annars vegar
áhugaleysi fyrir bindindis-
fræðslu og hins vegar deyfð al-
menns félagslífs í skólunum, á
áreiðanlega eftir að hafa sínar
afleiðingar fyrir líf þjóðarinn-
ar, ef ekkert verður að gert.
Að þessu sinni voru flutt er-
indi á vegum Sambandsins í
eftirtöldum skólum hér í bæn-
(Framh. á 3. síSu)
hendi uppskeru sína og afurðir,
en skortir æ tilfinnanlegar
vinnukraft.
Yerkamennirnir, sem vita að
verksmiðjurnar eru á heljar-
þröminni vegna skorts á hrá-
efnum og lifa í sífelldum ótta
við að verða fluttir nauðugir til
Þýzkalands. *
Kirkjan, sem lengi hefir ver-
ið sjónarvottur að hinni reik-
ulu stjónarstefnu fasista og er
reiðubúin til að beita hinum
voldugu áhrifum sínum meðal
alþýðu í Ítalíu.
Hvenær og hvaðan má vænta
þess, að kallið komi? Um það
skal ekkert fullyrt. En svo mik-
ið er víst, að hver sem hlýðir
því verður að vera við því bú-
inn að berjast gegn Þjóðverjum
greinir, verði samtaka og eigi
verður vart tekin án þess að
allir þeir aðilar, er að ofan
greinir verði samtaka og eigi
vísan stuðning bandamanna
bæði hernaðarlega og fjárhags-
legá.
Þegar slík skilyrði eru fyrir
hendi, er hugsanlegt að koma á
nýju skipulagi án félagslegrar
eða pólitískrar gerbyltingar.
ítalska þjóðin þráir frið, og hún
þráir líka að endurheimta lýð-
ræðisstjórn. Hún gerir sér ljóst,
að hún verður að færa miklar
fórnir til að hljóta frið. í fyrsta
lagi verður hún óhj ákvæmilega
að gera hið fagra land sitt að
vígvelli til þess að reka Þjóð-
verja af höndum sér.
C. M. Franzero:
Upp reisn á Italíu?
Nú, þegar síðasta nýlenda ítala í Afríku er hrokkin þeim úr
hendi og árásir vofa yfir heimalandinu, hlýtur athyglin að bein-
ast meira að ástandinu á Ítalíu en verið hefir.
Grein sú, er hér birtist, er eftir ítalskan blaðamann, sem áður
var fréttaritari í Lundúnum fyrir ítalskt stórblað.