Tíminn - 18.06.1943, Blaðsíða 1

RITSTJÓr : s
ÞÓRARINN ^ ÓRARINSeON. |
ÚTGEFANDI: í
FRAMSÓKNARFLOirXUTlINN.
PRENTSMIDJAN EDDA hJ. (
Símar 3948 og 3720. >
RITE rJÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI, LlndarsSVj S A.
Sim&r 2353 og 4373.
AFGREIÐSLA, INNHKtMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHUSI, Llndargötu 0 A.
Síml 2323.
»7. árft.
Reykjavík, föstudagiim 18. jiiní 1943
Kosningalmeyksli Kveldúlfs
íást ekki rannsökuð
8000 félagsmemi
í U, M. F. í.
Keppeudur á íþrótta-
móti þess verða um 130
Ungmennafélag íslands eykst
nú og eflist meí ári hverju.
Fleiri og fleiri félög ganga undir
merki þess og starfsemi þess
verður stöðugt fjölbreyttari. Um
aðra helgi mun það halda sam-
bandsþing sitt og veglegt’ í-
þróttamót að Hvanneyri. Bitari
U. M. F. í„ Daníel Ágústínusson,
hefir sagt Tímanum þessar
fregnir af starfsemi þess.
Þessi héraðssambönd hafa ný-
lega gengið í U. M. F. í.:
Héraðssamband Skagafjarðar-
sýslu, með 8 ungmennafélögum
og 338 félagsmönnum. Stjórn
skipa: Formaður Sigurður Bryn-
jólfsson, Sauðárkróki, ritari
Guðjón Ingimundarson, Sauð-
árkróki og féhirðir Sigurður
Karlsson Hólum.
Ungmennasamband Austur-
Húnvetninga, með 7 ungmenna-
félögum og 32 félagsmönnum.
Stjórn skipa: Formaður Jón
Jónsson Stóradal, ritari Grímur
Gíslason Saurbæ og féhirðir
Torfi Sigurðsson Mánaskál.
Ennfremur hafa þessi ung-
mennafélög gengið í U. M. F. í.:
Ungm.fél. Ólafsvíkur, Ólafsvík,
félagsmenn 50, Ungm.fél. Neisti
Djúpavogi, félagsmenn 40, Ung-
mennafél. Stigandi, Álftafirði,
félagsmenn 42, Ungm.fél. Hrafn-
kell Freysgoði, Breiðdal, félags-
menn 80, Ungm.fél. Einherjar
Vopnafirði, félagsmenn 48.
Eftir þessa aukningu eru fé-
lög i U. M. F. í. 150, með um
8000 félagsmönnum.
Sambandsþing og landsmót
að Hvanneyri.
Eins og áður er tilkynnt, þá
hefst 14. sambandsþing U. M. F.
í. að Hvanneyri fimmtudaginn
24. júní kl. 9 árdegis og lands-
mót í íþróttum laugardaginn 26.
júní kl. 10 árdegis. Keppendur
verða um 130 úr flestum héröð-
um landsins. Verðlaun verða m.
(Tranih. i 4. tíSu)
Dómsmálaráðherra stingur áskorun kjör-
bréianeindar Alþingis undir stól
Ölluni er kunn röggsemi dómsmálaráðherrans í mál-
inu gegn Jóni ívarssyni fyrv. kaupfélagsstjóra. Al-
menningi var hátíðlega tilkynnt í útvarpinu, að rann-
sóknardómari hefði verið skipaður í mál hans og yrði
ílugvél send með hann til Hornafjarðar við fyrsta tæki-
færi. Annar yfirborðsháttur ráðherrans í því máli var
eftir þessu. Þjóðin átti svo sem að sjá, að hún hefði
fengið skeleggan dómsmálaráðherra!
En reynslan hefir sýnt, að ráðherrann er ekki jafn
skeleggur í ýmsum þýðingarmeiri málum. í næstum
sex mánuði hafa legið hjá honum tilmæli frá þing-
nefnd um rannsókn kosningahneykslanna á Snæfells-
nesi. Það er ekki kunnugt, að ráðherrann hafi gert neitt
í því máli. Þar er þó á ferðinni margfalt stærra og al-
varlegra mál en hin ómerkilega kæra á hendur Jóni
ívarssyni.
Eins og kunnugt er, urðu all-
miklar umræður á seinasta þingi
um kosninguna á Snæfellsnesi.
Fyrir lá kæra frá einum kjós-
anda þar, Kristjáni Jenssyni,
um alvarlegar misfellur i sam-
bandi við kosninguna. Öllu al-
varlegri virtust þó upplýsingar
um framferði eins auðfélags
þar, Kveldúlfs. Mátti af þvi og
fleiru álykta, að verulegar til-
raunir hefðu verið gerðar til
þess af hálfu eins stjórnmála-
flokks að hafa áhrif á kosning-
una með fjármagni.
Með tilliti til þessara upplýs-
inga lögðu Framsóknarmenn til,
að gildistöku kosningarinnar
yrði frestað, unz rannsókn hefði
farið fram. Töldu þeir, að slíkt
væri hæfileg viðvörun fyrir þá,
er síðar kynnu að ætla að vinna
kosningu með fjármagni.
Bandalagið, sem stóð að ríkis-
stjórn Ólafs Thors, vildi þó ekki
á þetta fallast. Er ekki ósenni-
legt, að sú samfylking verka-
mannaflokkanna með íhaldinu
geti reynzt þeim dýr síðar.
Það fékkst þó framgengt, að
kjörbréfanefnd þingsins skyldi
taka mál þetta til frekari at-
hugunar. Var nefndin sammála
um að beina þeirri áskorun til
dómsmálaráðherra, að fyrir-
skipa rannsókn á kosningunni
á Snæfellsnesi.
Þessi áskorun var ráðherran-
um send í svohljóðandi bréfi,
dagsettu 5. jan. síðastl.:
„Hinn 18. nóvember 1942 var
á fundi í sameinuðu þingi sam-
þykkt tillaga um rannsókn á
þingkosningu í Snæfellsness-
og Hnappadalssýslu 18. og 19.
okt. s. á. og fylgir hér með afrit
af þessari tillögu.
Eins og afritið ber með sér,
er tillagan samþykkt vegna þess,
að frá Kristjáni Jenssyni hafði
borizt skrifleg skýrsla um ýmsa
(Framh. á 4. síðu)
Loftárás á Súðina
TVeir skipverjar látnir af sárum, aðrir tveir
hættulega særðir. Skipið er stórskemmt.
Viðskíptaráðid
Ólafur Jóhannesson
tekur sæti Jóns
ívarssonar
Hinn 12. þ. m. var Ólafur Jó-
hannesson, lögfræðingur, skip-
aður til þess að taka sæti í við-
skiptaráði í stað Jóns ívarsson-
ar fyrrv. alþingismanns, er hafði
sagt sig úr ráðinu.
Úrsögn Jóns úr ráðinu var
svohljóðandi:
„Ég leyfi mér hér með að til-
kynna hinu háa viðskiptamála-
ráðuneyti, að ég hefi ákveðið að
taka eigi sæti i Viðskiptaráði, án
tillits- til, hver úrslit máls þess
kunna að verða, er höfðað hef-
ir verið á hendur mér, vegna
meintra brota á verðlagsákvæð-
um.
Ákvörðun þessi er þó eigi
reist á því að ég telji mig hafa
aðhafzt nokkuð það, er geri mig
óhæfan til að starfa í ráðinu.“
Jón ívarsson var skipaður í
ráðið í janúarmánuði síðastl.,
en ríkisstjórnin ákvað síðar, að
hann skyldi eigi starfa þar fyrr
en mál það, sem höfðað var
gegn honum, væri'á enda kljáð.
Þýzk fjórhreyfla sprengjuflugvél gerði árás á strandferða-
skipið Súðina um kl. 13Va á miðvikudaginn, er skipið var á sigl-
ingu á Skálfanda. Varpaði fiugvélin á skipið þremur sprengj-
um og féll ein mjög nálægt því bakborðsmegin, en síðan hófu
flugmennirnir á það skothríð úr fallbyssu og vélbyssum. í skot-
hríðinni særðust sex menn, tveir til ólífis, tveir hættulega og
tveir lítilsháttar.
Flugmönnunum tókst að koma
skipverjum alveg að óvörum
með þeim móti, að þeir flugu
að skipinu undan sól. Ein
sprengjan féll það nálægt skip-
inu, að það laskaðist að aftan og
kom sjór inn í lestarúmið.
Byrjaði skipið næstum strax að
sökkva að aftan. Þegar flug-
vélin hafði linnt skothríðinni,
flaug hún einn hring yfir skip-
inu, en stefridi síðan til hafs.
Munu flugmennirnir sennilega
hafa talið víst, að skipið myndi
sökkva. Þegar flugvélin var far-
in, settu skipverjar út bátana
og komu tveir brezkir togarar,
er voru þarna að veiðum, til liðs
við þá. Flutti annar togarinn
hina særðu skipverja til Húsa-
víkur, en hinn dró Súðina til
lands.
Á leiðinni í land dóu tveir
skipverjar af sárum, Hermann
Jónsson úr Reykjavík, og Guðjón
Kristinsson frá ísafirði. Hinir
særðu skipverjarnir voru strax
fluttir í sjúkrahús, er til Húsa-
víkur kom. Tveir þeirra, Guð-
mundur Guðmundsson þjónn,
Reykjavík og Ólafur Ólafsson,
kyndari, Reykjavík, eru taldir
alvarlega særðir.
Togarinn, sem dró Súðina,
kom með hana til Húsavíkur
seint um kvöldið.
Hefir athugun farið fram á
skipinu og má telja líklegt að
gera megi við skemmdirnar.
Nokkrar skemmdir eru aftan á
skipinu og kom því sjór inn í
vélarúmið og afturlestina. Hins
vegar er framlestin heil og hef-
ir því skipið ekki sokkið. Ofan
þilja hafa orðið miklar skemmd-
ir af skotum og eldi, er kviknað
hefir af völdum þeirra.
Á Súðinni er um 30 manna
áhöfn. Aðeins tveir farþegar
voru með skipinu, er árásin var
gerð.
mÚr kveðjuboði Bonesteels hershöfðingja. Bonesteel, á miðri myndinni, að
lieilsa ríkisstjórafrúnni. Key, nýi hershöfðinginn, til vinstri. — U. S. Army
Signal Corps tók myndina.
Erlent yfirlit 18. júní:
Hvenær heíst innrás Banda-
manna og sókn Þjóðverja?
Verður Evrópustyrjöldin ekki búin fyrr
en 1946?
Sá tími er nú kominn, að
menn búast á hverri stundu við
innrás Bandamanna á megin-
land Evrópu og sókn Þjóðverja í
Rússlandi.
Sókn Þjóðverja í Rússlandi
sumarið 1941 hófst 22. júní. í
fyrra hófst aðalsókn þeirra ekki
fyrr en 28. júní, þegar hinar
staðbundnu orustur á Kerch-
skaga og við Sevastopol eru
undanskildar.
Þótt flestir herfræðingar hafi
spáð því, að Þjóðverjar muni
halda uppi sókn í Rússlandi í
sumar, eru þó nokkrir annarar
skoðunar. Þessir menn byggja
skoðun sína m. a. á útvarpser-
indum eins helzta fyrirlesara
þýzka útvarpsins um styrjaldar-
mál, Dittmars hershöfðingja.
Hann hefir í seinustu erindum
sínum gefið til kynna, að Þjóð-
verjar þyrftu ekki að hefja sókn
að þessu sinni. Þeir hefðu þurft
að halda uppi sóknarstyrjöld
undanfarin ár til að tryggja sér
næg matvæli og hráefni, en
væru búnir að vinna nóg af
löndum til að fullnægja þeirri
þörf, og þyrftu nú helzt nokk-
urn hvíldartíma ^il að notfæra
sér þessi nýfengnu auðæfi og
endurskipuleggja her sinn. Þjóð-
verjar þurfa ekki lengur að
vera í sókn, segir Dittmar, en
aftur á móti þurfa Bandamenn
þess. Fyrir Þjóðverja skiptir nú
mestu máli að undirbúa sig það
Bonesteel hershöíð-
ingi á iörum
Charles H. Bonesteel hers-
höfðingi er að hverfa brott héð-
an eftir 21 mánaðar herstjórn.
Var margmenni saman komið
í boði hans í aðalbækistöðvum
ameríska Rauða krossins í
Reykjavík, er hann kvaddi liðs-
foringja sína og vini og fleiri s.
1. þriðjudagskvöld. Voru þar á
meðal sendiherrar erlendra ríkja
hér, ráðherrar íslands, embætt-
ismenn ýmsir og þjóðmálaleið-
togar, blaðamenn og margir
fleiri.
Hefir Bonesteel hershöfðingi
setið hverja kveðjuveizlu af
annarri síðastliðinn hálfan
mánuð, og þar á meðal þegið
boð íslenzku ríkisstjórnarinnar
í þinghúsinu fyrir fám dögum.
(Framh. á 4. siðu)
vel, að þeir geti verið öruggir
um sigur, þegar lokaþátturinn
hefst.
Ýmsir sænskir fréttaritar-
ar í Þýzkalandi skýra frá áliti
ráðandi manna i Þýzkalandi á
svipaða leið. M. a. telja þeir, að
nokkurt hlé sé nauðsynlegt fyrir
Þjóðverja til þess að geta flutt
vopnaverksmiðjur sínar austur
á bóginn, svo að flugher Banda-
manna geti síður náð til þeirra.
Þeir herfræðingar, sem spá
sumarsókn Þjóðverja, telja
þennan áróður Dittmars og fé-
laga hans blekkingu eina, sem
líka eigi að nota til afsökunár,
ef sumarsóknin kynni að mis-
takast. Þeir segja, að Þjóðverj-
um sé það nauðugur einn kost-
ur að reyna að sigra Rússa nú,
ef þeir ætla að halda þeim ráns-
feng, er þeir hafa náð í Austur-
vegi.
Þótt nokkur ágreiningur riki
þannig um fyrirætlanir Þjóð-
verja í sumar, virðast hins vegar
allir sammála um það, að
Bandamenn muni ráðast til inn-
rásar í sumar, þótt getgátur séu
hinsvegar ólíkar um það, hvar
eða hvernig þær framkvæmdir
þeirra verða.
Almennt virðist því ekki spáð,
þótt búist sé við miklum hern-
aðaraðgerðum í Evrópu í sumar,
að styrjöldin þar verði til lykta
leidd fyrst um sinn. Þannig
skrifar t. d. fréttaritari „The
New York Times“ í London ný-
lega á þessa leið:
— Ef þú ræddir við þá menn,
sem eiga að stjórna innrásar-
hernum, sjá um flutninga hans,
birgðaöflun, flugvernd o. s. frv.,
myndir þú finna sárfáa, sem á-
litu að styrjöldin í Evrópu yrði
búin árið 1944. Þeir yrðu fleiri,
sem vonuðust til að hún yrði
búin fyrir árslok 1945, og nokkr-
ir þættust alveg vissir um það.
Margir þeirra aðgætnari myndu
hins vegar ekki telja ósennilegt,
(Framh. á 4. siðu)
Seinustu fréttir
Þing brezka verkamanna-
flokksins hefir neitað kommún-
istaflokknum um inngöngu. Var
synjunin samþykkt með yfir-
gnæfandi atkvæðamun. Nánara
verður skýrt frá þessu máli
síðar.
Georg Bretakonungur er nú
í liðskönnun í Afríku.
Loftsóknin gegn Sikiley fer
dagharðnandi.
64. blað
^ímmrt
í næsta blaði Tímans hefst'
greinaflokkur eftir Hermann
Jónasson, þar sem hann ræðir
um stjórnmálaleg viðhorf og
viðfangsefni nú og í náinni
framtíð.
t
A. viúavangi
KLOFNINGURINN í
SJÁLFSTÆÐISFLOKKNUM.
Blöð Sjálfstæðisflokksins eru
með stööugar dylgjur um óein-
ingu og kloíning í Framsóknar-
flokknum.
Framsóknarmenn geta látið
sér allar slikar slúðursögur
liggja í léttu rúmi. Reynslan
sýnir, að alltaf þegar á heíir
reynt málefnalega, hefir flokk-
urinn staðið sem heild. Svo mun
enn reynast.
En það er ekki hægt að segja
aað sama um Sjálfstæðisflokk-
inn.
Tökum þrjú dæmi:
í dýrtíðarmálinu var flokkur-
inn tvíklofinn á seinasta þingi.
Meirihlutinn, bæjarmennirnir,
vildu minnka dýrtíðina með
einhliða lækkun afurðaverðsins.
Minnihlutinn, sveitafulltrúarn-
ir, aðhylltust hins vegar stefnu
Framsóknarflokksins.
í rafmagnsmálinu var flokk-
urinn lika tvíklofinn. Morgun-
blaöið réðist með heipt á þá
stefnu, er Jón Pálmason og Ing-
ólfur á Hellu höfðu lýst sig fylgj-
andi í rafmagnsmálanefndinni.
í sjálfstæðismálinu er flokk-
urinn líka klofinn. Ólafur Thors
þykist vilja tafarlausan skiln-
að við Dani, en Jóhann Jósefs-
son og Pétur Magnússon eru
þess mjög letjandi.
Svona mætti lengi telja. Þetta
er heldur ekki undarlegt. Flokk-
urinn hefir um skeið leikið þann
leik, að látast vera með öllum
og öllu. Úr þessu verður vitan-
lega ekki annað en hringlanda-
skapur og stefnuleysi.
Fylgi flokksins hefir líka óð-
um verið að molna að undan-
förnu, því að fleiri og fleiri hafa
komið auga á leikaraskapinn.
Víða komu fram klofningslistar
í bæjarstjórnarkosningunum
síðustu. Gleggst var þó fylgis-
tapið í sveitunum í þingkosn-
ingunum í fyrra, ef saman-
burður er gerður við þingkosn-
ingarnar 1937.
Eina von flokksins til þess að
stöðva flokkshrunið er að
blekkja með óeiningu og klofn-
ingi í öðrum flokkum, svo að
svo að menn fari síður þangað.
En flóttinn frá flokknum, eink-
um í sveitunum, verður ekki
stöðvaður. Framleiðendur vita,
að Framsóknarflokkurinn er
þeirra flokkur. Þess vegna ligg-
ur leið þeirra þangað. Þá þróun
geta slúðursögur íhaldsblaðanna
ekki stöðvað.
HENGING SIGURÐAR.
Tímanum hefir nýlega borizt
Helgafell, 1.—3 hefti þessa árs.
Ritstjórar þess eru mjög vin-
samlegir Tímanum og er illa
gert að endurgjalda það ekki.
Það verður þó að biða að sinni.
Að svo stöddu skal þeim að-
eins bent á það, að Helgafell
verður aldrei hátt metið bók-
menntarit, ef það leggst svo lágt
að birta framvegis annan eins
þvætting og hengingargrein
Sigurðar Einarssonar.
Grein Sigurðar bregður upp
óhugnanlegri mynd af andlega
voluðum manni, sem veit sig
verðskulda ýmsar misj afnar
sögur, grípur því hengingarsög-
una fegins hendi og hyggst að
nota hana til að þvo sig hvítan
af öllu öðru umtali og gerast
um leið hin mikla hetja fólks-
ins, er veitir slefberunum
lengi vanrækta hirtingu. En
eftir allan samvizkuþvottinn og
(Framh. á 4. Mu)