Tíminn - 02.11.1943, Blaðsíða 2

426
TfMINN, þrigjjiidagiim 2. n»v. 1943
407. blað
Gísli Br. Brynjólisson:
‘gtmtrtn
Þriðjjudagur 2. nóv.
Vér niótmælum
I»ÍMgfréttir Timans:
allir!
Breytíng dýrtíðarlaganna
Hvernig launa bœnd-
ur væntanlega heím-
sókn?
Einhvern dag í vetur geta
bændur í Borgarfirði, Kjalar-
nesþingi og austan fjalls átt von
á meiri háttar heimsókn. Það
verða 4 virðulegir alþingismenn,
Þóroddur frá Siglufirði, Emil úr
Hafnarfirði, Sigurður Kristjáns-
son úr Reykjavík og Gunnar
Thdroddsen úr Reykjavík.
Fimmti maðurinn, sem hefði átt
að vera í þessari för, mun láta
sig vanta, þar sem hann mun
ekki vilja sækja bændur heim
á þennan hátt.
Þegar bændur hafa boðið þess-
um virðulegu fjórmenningum
til stofu, munu þeir draga upp
umfangsmikið skjal, þar sem
þeim er veitt heimild samkvæmt
34. grein stjórnarskrárinnar til
að rannsaka, hvað hæft sé í
þeirri umkvörtun neytenda, að
mjólkin sé skítug og vatns-
blönduð, hvers vegna bændur
framleiði ekki næga mjólk í
smjör, skyr og osta handa bæj-
armönnum og hvort að bændur
geti ekki afsalað sér íhlutun um
dreifingu og sölu mjólkurinnar
svo að „samstarfið milli neyt-
enda og framleiðenda geti orð-
ið friðsamlegt.“
Þessu næst mun yfirheyrslan
hefjast. Læturðu skít í mjólk-
ina, segir Þóroddur. Blandarðu
hana með vatni, spyr Emil. Ertu
ekki rúmlatur og gætir því fram-
leitt nóga mjólk í.smjör og skyr,
ef þú nenntir að vinna meira,
spyr Mosaskeggur. Er ekki hægt
að láta kýrnar bera tvisvar á
ári, spyr kaupstaðarpilturinn.
Gunnar. Þegar þessi yfirheyrsla
hefir staðið svo. lengi, að eigi
þykir von um meiri árangur,
munu hinir skelegu fjórmenn-
ingar hefja rannsókn að for-
dæmi Björns Blöndals, þegar
hann heimsækir bruggara.
Fjósið verður skoðað hátt og
lágt og flórnum sennilega snúið
við, því að stundum hefir það
gefizt Birni vel. Ef til vill eru
falin undir honum bruggunar-
tæki til að gera mjólkina skít-
uga og vatnsblandaða, eins og
henni er venjulega lýst í Al-
þýðublaðinu og Visi!
Nú kunna einhverjir að segja,
að það, sem hér hafi verið sagt,
séu næsta ríflegar ýkjur. En það
er næsta auðvelt að leggja
sönnunargagnið á borðið. —
Þingsályktunartillaga sú, sem
Gunnar Thoroddsen flytur
um rannsóknarnefnd mjólkur-
mála, gerir einmitt ráð fyrir
slíkri rannsókn fimm alþingis-
manna. Þeir eiga að fá vald það,
sem veitt er í 34. gr. stjórnar-
skrárinnar, til þess að rannsaka
öll hugsanleg atriði viðkomandi
mjólkursölunni og mjólkur-
framleiðslunni.
Með frumvarpi kommúnista
um að svipta bændur rétti til
að verðleggja afurðir sínar og
annast dreifingu þeirra og sölu,
munu vafalaust langflestir
hafa vænzt þess, að náð væri á
Alþingi hámarki þeirrar kúgun-
ar- og svívirðingarviðleitni, sem
bændum yrði þar sýnd. En
þingmanni Snæfellinga hefir
ekki þótt mælirinn orðinn full-
ur. Hann vill sýna hinum öfga-
fyllstu og ofstækismestu bæjar-
búum, er lagt hafa trúnað á
verstu skröksögurnar um vör-
ur og verzlunarmáta bænda, að
hann og sumir samherjar hans
gætu verið kommúnistum enn
fremri í þessum leik. Þess vegna
lætur hann sér ekki nægja
meira né minna en að bændur
og samtök þeirra séu sett undir
strangari og óvandaðri rann-
sóknarrétt en dæmi eru til hér
á landi. Samtök bændanna eru
stimpluð eins og glæfrafyrir-
tæki og bændurnir eins og
glæframenn, sem ekki nægi að
láta dómstólana fást við, heldur
verði sjálft Alþingi að setja
rannsóknarrétt til höfuðs þeim.
Þingmanni Snæfellinga nægir
ekki, að bændurnir séu settir
undir hlutlausa rannsókn. Hann
vill hafa aðferð kaþólska rann-
sóknarréttarins á miðöldum.
Frumvarp það, sem flutt var
af Sósíalistaflokknum á Alþingi
nú fyrir stuttu, um meðferð og
sölu mjólkur í Reykjavík, er al-
veg einstakt í sinni röð.
Frumvarp þetta hefir verið
rætt nokkuð í landsmálablöð-
unum, einkum „Tímanum“, svo
að bændur hafa getað kynnt
sér það. Einnig munu margir
bændur hafa náð í frumvarpið
sjálft. En þeir bændur, sem enn
hafa ekki lesið frumvarpið né
heyrt um það, ættu ekki að láta
það bíða að kynna sér það ræki-
lega.
í þessari stuttu blaðagrein sé
ég mér ekki fært rúmsins vegna
að taka frumvarpið lið fyrir lið,
en sennilega mun gefast tæki-
færi til þess síðar.
Frumvarp þetta tekur af all-
an vafa um það hugarfar, sem
sósíalistar bera til okkar bænda.
Fagurgali þessa flokks um síð-
ustu kosningar um það, að hann
vildi styðja mál bændanna,
voru s'taðlausir stafir og blekk-
ingar einar. Nær alltaf, er þessi
flokkur hefir átt þess kost að
styðja mál bændanna, hefir
hann svikizt undan merkjum.
Rannsóknin verður að fram-
kvæmast af fjandmönnum
bændanna. Það þarf að hafa í
rannsóknarréttinum fulltrúa frá
flokkum, sem ekkert stefnumál
eiga heitara þessa stundina en
að koma samtökum bænda á
kné. Það er því næsta auðvelt að
hugsa sér, hvernig þessi rann-
sókn muni verða.
Slíkar eru þær gjafir, sem
bændum eru nú réttar á Alþingi.
Og þessi seinasta gjöf er rétt
þeim af flokki, sem þykist vera
svo mikill vinur þeirra, að hann
hefir nýlega stofnað bændasam-
tök innan vébanda sinna og
gert Jón Pá að ritstjóra! Þurfa
bændur nokkuð að efast um, að
þar fylgi hugur máli?
En eru bændur menn til að
launa þessar gjafir? Ætla þeir
að láta bjóða sér að búa við
annað og minna réttarfar en
aðrir landsmenn? Ætla þeir að
taka því með þögn og þolin-
mæði, að Alþingi skipi póli-
tískan rannsóknarrétt til höfuðs
þeim, samtökum þeirra og sam-
takafrelsi, meðan aðrar stéttir
búa við annað og frjálsara rétt-
arfar? Og ætla snæfellskir
bændur að launa þessa gjöf með
því að senda Gunnar Thorodd-
sen aftur á þing?
Þ. Þ.
Þetta er öllum löngu ljóst.
Þessi flokkur reynir að vinna
framleiðslugrein landsmanna
alla þá bölvun, sem hann get-
ur. Enda fara þeir nú ekki dult
með það eftir flutning þessa
frumvarps, þar sem svo freklega
er gengið á rétt bændanna, að |
umráðaréttur þeirra er tekinn á
framleiðslu þeirra og eignum
þeirra á að atæna, er þeir eiga í
tækjum, er notuð eru í sam-
bandi við dreifingu vörunnar.
Er nú hægt að ganga lengra?
Er hægt að vinna meira fólsku-
verk gagnvart heilli stétt þess-
arar þjóðar? Hver einasti mað-
ur, sem á' snefil af heilbrigðri
skynsemi, verður að játa, að Só-
síalistaflokkurinn hefir sannað
með flutningi þessa frumvarps,
að hann vill fullan fjandskap
við bændur þessa lands. Flokk-
urinn vill reyna að koma þannig
málum bændastéttarinnar, að
sem allra minnstar líkur séu
fyrir því, að bændur séu sjálf-
ráðir um framleiðslu sína. Það
á að vera hægt að skipa þeim
að láta framleiðslu sína af
líendi, án íhlutunar um sölu, og
það á að vera hægt að skipa
þeim að framleiða, án þess að
þeir fái rétt til þess að verð-
leggja vöru sína. Er hægt að
ganga lengra? Hér er verið að
reyna að koina málunum þann
veg fyrir, að bændastétt þessa
lands fái ekki að hugsa né fram-
kvæma neitt sjálfstætt.Það á að
veikja svo viðnámsþrótt bænda
gegn ofbeldi og kúgun, að þeir
geri sér allt að góðu. •
Sósíalistar vita, að ef bændur
þessa lands verða ekki lamaðir
á einn eða annan hátt sem
sjálfstæðir þjóðfélagsþegnar, þá_
megi vænta hörðustu mótspyrnu
einmitt frá þeim, gegn hinu
rauða einræði. Því er um að gera
að brjóta þessa stétt niður, áður
en hið almenna niðurrif byrjar,
er leggja á þjóðskipulag okkar í
rúst.
En þetta getur þeim ekki tek-
izt. Bændur eru á verði gegn
sérhverri kúgun. Þeir munu sem
einn maður svara þessari árás,
á viðeigandi og fljótvirkan
hátt. Sósíalistar treysta á, að
bændur séu sundraðir, og geti
því ekki sameinazt til átaka, en
hér reikna þeir rangt, eins og
þeir innan lítils tíma munu
sanna. Bændur munu samein-
ast áður en vígtönn hins rauða
einræðis nær að höggva á líf-
æð þess frelsis, er tryggir ein-
staklingum réttarstöðu sína
sem frjálsum þegn í lýðfrjálsu
landi. Fjandskapur sósíalist-
anna í garð bænda mun hvetja
þá til meiri samheldni og að vera
viðbúnir, gegn sérhverri árás, er
gerð verður á stétt þeirra.
Stundin er komin að gera reikn-
ingana upp við foringja þessa
óaldarflokks. Það verður að
sýna þessum einræðissjúku
vesalingum, er ráða málum
hans, að þeir verða ekki látnir
vinna þjóðfélagslegt skemmd-
arverk. Bændur verða að segja:
Hingað og ekki lengra.
íslenzkir bændur! Aldrei hefir
ykkur boðizt annað eins tæki-
færi að sýna samtakamátt
ykkar. Það er dagskipan rétt-
lætisins, að gera nú sameigin-
legt átak gegn kúgunarofbeldi
og hvers konar réttarskerðingu.
Nokkrum hluta íslenzkra
bænda hefir verið greitt högg
af draugshendi hinna einræð-
issjúku manna. Hinum hluta
bændastéttarinnar á að greiða
annað högg engu 'minna. Þeir
bændur, sem framleiða kjöt,
eiga líka í framtíðinni að fá
sömu útreið. Frystihúsin verða
tekin af bændum, án endur-
gjalds, og öll dreifing fram-
leiðslunnar verður tekin af
bændum. Því ber okkur öllum
að svara og fylkja liði gegn
hættunni.
Við bændur verðum að svara
þessu með því að treysta og efla
stéttarsamtök okkar. Þessi sam-
tök okkar eiga að tryggja rétt
okkar til fullrar íhlutunar um
allt það, er snertir framleiðslu
okkar. Þessi stéttarsamtök mun-
um við byggja upp á grundvelli
réttlætis, en ekki á grundvelli
hnefarétt og kúgunar. En þeim
mönnum, sem kunna að vilja
skaða bændur á einn eða annan
hátt, verður svarað af einbeitni
og ákveðið. Við bændur munum
byggja upp stéttarsamtök okk-
ar á þann veg, að gera kröfur
til sjálfra okkar um eitt og ann-
að viðkomandi framtíð atvinnu-
vegar okkar. Við munum ekki
byggja hagsmunasamtök okkar
á því að gera kröfur aðeins til
annarra, en engar til sjálfra
okkar, eins og dæmin virðast
benda til að átt hafi sér stað
um ýms stéttarsamtök í þessu
þjóðfélagi. Þessi samtök verðum
við að byrja með því að halda nú
fundi í hverri sveit á þessu
landi og á þessum fundum
verða að samþykkja hörð mót-
mæli gegn frumvarpinu.
Bændur góðir! Látið engan
ykkar vanta að mótmæla.
Stundin er komin. Sameinumst
Nefndarálit Skiila Guðniundssonar
Frumvarp Brynjólfs Bjarna-
sonar um þá breytingu á dýr-
tíðarlögunum, að fella niður
heimild ríkisstjórnarinnar til
verðlækkunar innanlands með
fjárframlögum, er nú komið til
neðri deildar og hefir fjárhags-
nefnd deildarinnar klofnað um
það. Fulltrúar Sjálfstæðis-, Al-
þýðuflokksins og Sósíalista-
flokksins vilja samþykkja frv.,
en Skúli Guðmundsson skilar
svohlj óðandi nefndaráliti:
Samkomulag hefir ekki orðið
í fjárhagsnefnd um afgreiðslu
þessa frv. Meiri hl. nefndarinn-
ar leggur til, að það verði sam-
þykkt, en undirritaður er því
mótfallinn.
Samkvæmt heimild í dýrtíð-
arlögunum frá síðasta þingi
hefir ríkisstjórnin lagt fram fé
til verðlækkunar á' nokkrum
innlendum neyzluvörum í því
skyni að koma í veg fyrir vöxt
dýrtíðarinnar. Þótt slíkt sé eng-
in varanleg lausn á dýrtíðar-
málinu, tel ég að afnám eða
takmörkun heimildarinnar, eins
og lagt er til í frv., geti haft
mjög óheppilegar afleiðingar, ef
ekki eru jafnhliða gerðar aðrar
ráðstafanir til að hindra hækk-
un verðlagsvísitölunnar, en
engar tillögur um slíkar aðgerð-
ir hafa enn verið lagðar fyrir
þingið.
í þessu sambandi má minna
á það, að nýlega hefir verið
skipuð samninganefnd, með
fulltrúum frá framleiðendum
og launamönnum, til þess að
reyna að ná samkomulagi um
ráðstafanir til lækkunar á dýr-
tíðinni. Ekki er enn séð, hver
niðurstaða verður af þessum
samkomulagstilraunum, og á
meðan ekkert er kunnugt um
árangur af starfi nefndarinnar,
tel ég óráðlegt að breyta dýr-
tíðarlögunum á þann hátt, sem
lagt er til í frv.
Það er einnig ljóst, að þótt
ríkisstjórnin hafi áfram þá al-
mennu heimild til að verja fé
til verðlækkunar, sem nú er í
4. gr. dýrtíðarlaganna, hlýtur
um hagsmunamál stéttar okk-
ar, á grundvelli réttar og frels-
is. Sameinaðir eigum við nú að
standa að því að senda þá orð-
sendingu til Alþingis:
Að við mótmælum ailir!
Gísli Br. Brynjólfsson,
Hvalgröfum.
það að fara eftir ákvörðunum
þingsins, hve mikið fé stjórnin
hefir til umráða í þessp skyni.
Verður að gera ráð fyrir því, að
þingið taki sínar ákvarðanir
um þetta í sambandi við af-
greiðslu fjárlaga og annarra
fjárhagsmála, þótt engin breyt-
ing verði nú gerð á dýrtíðar-
lögunum.
Ég legg því til, að frv. verði
afgreitt með svofelldri
rökstuddri dagskrá:
Með því að
1. samþykkt frumvarpsins
gæti valdið skyndilegri hækkun
á verðlagi innanlands,
2. ný samninganefnd fram-
leiðenda og launamanna hefir
fyrir skömmu hafið tilraunir
til samkomulags um varanleg-
ar dýrtíðarráðstafanir og ekki
er enn séð, hver árangur verð-
ur af starfi hennar,
3. telja verður víst, að á þesu
þingi verði teknar ákvarðanir
um, hvort og hve miklu fé verði
varið til dýrtíðarráðstafana,
jafnt fyrir því, þótt dýrtíðar-
lögunum verði ekki breytt,
þá telur deildin eigi rétt að
samþykkja frumvarpið og tekur
því fyrir næsta mál á dagskrá.“
Rafveifa Húsavíkur
Tíll. Jónasar Jónssonar
Jónas Jónsson flytur í sam-
einuðu þingi svohljóðandi til-
lögu til þingsályktunar um á-
byrgð fyrir rafveitu Húsavíkur:
„Alþingi ályktar að heimila
ríkisstjórninni að ábyrgjast fyr-
ir Húsavíkurkauptún, allt að
800000 — átta hundruð þúsund
— króna lán til að stækka raf-
veitu Húsavíkur."
í greinargerðinni segir:
„Húsavík hefir fyrir alllöngu
byggt litla rafveitu við læk, sem
fellur gegnum kauptúnið, en sú
rafveita mátti þegar í stað heita
ónóg fyrir Húsvíkinga nema til
ljósa. Þegar Akureyri réðst í,
með ábyrgð ríkissjóðs, að reisa
og síðan stækka rafstöð í Þing-
eyjarsýslu, við Laxárfossa, varð
það að samkomulagi milli bæj-
arstjórnar Akureyri og hrepps-
nefndar Húsavíkur, að Húsvík-
ingar gætu fengið frá Laxár-
virkjuninni allt að 1000 hestöfl.
Nú eru vélar til stækkunarinnar
að koma til Húsavíkur, og verð-
ur innan skammt fullgengið frá
þeirri viðbót. Þá skortir aðeins
(Franih. á 3. síOu)
I .
Hverníg á að skapa
velmegun eftír stríðið ?
Menn þykjast nú sjá merki þess, að leikslokin í ófriðnum
séu að nálgast. Margir leitast við að svara þeirri spurningu,
hvað gera skuli, til þess að bæta úr ringulreið styrjaldar-
innar og skapa almenningi öryggi og sæmileg lífskjör. Greín
þessi, sem er eftir Ameríkumann, er ein af mörgum um
þessi efni.
Mordeeai Ezekiel:
Barátta sú, er við heyjum nú
til að hindra verðbólgu, er í
raun og veru fyrsta stigið í bar-
áttu fyrir öryggi eftir ófriðinn.
Þegar verðbólga skellur yfir,
verða þeir, sem eiga sparifé eða
hafa fastar tekjur, þess varir, að
peningar þeirra eða tekjur
rýrna stórum í gildi. Við lok
verðbólgutímans í Þýzkalandi
lá við sjálft, að allir þeir, er
lifðu á föstum launum eða
gömlu sparifé, yrðu hungur-
morða.
Enda þótt unnið sé gegn verð-
bólgu, er engan veginn öruggt,
að verðlag komizt í samt lag
eftir stríðið. Hækkun sú, er
varð í síðustu styrjöld á farm-
gjöldum, sköttum, vöruverði og
kaupgjaldi í verksmiðjum,
lækkaði aldrei í samt lag og áð-
ur á verðrýrnunarárunum, sem
á eftir komu.
Árið 1920 var verðlag almennt
um 50 af hundraði hærra en það
var fyrir stríðið.Líftryggingar-
og verðbréf, sem keypt höfðu
verið fyrir stríðið, voru þriðjungi
minna virði að stríðinu loknu.
Ellitrygging, sem nam 10.000
dollurum, og hafði tekið mörg
ár að eignast, féll svo í verði,
að kaupgildi hennar var ekki
nema sem svaraði 6.500 dollara
tryggingu fyrir stríðið. Bændur,
sem urðu að sæta lágu mark-
aðsverði á vörum sínum, urðu
fyrir skakkafalli sakir hárra
farmgjalda og mikils sölu- og
dreifingarkostnaðar, sem hélzt
eftir að verðhrunið hófst á
öðrum sviðum.
Fram að þessu hefir verð-
þenslan ekki hækkað verðlag
almennt fram yfir það, sem var
um 1920. Landbúnaðarvörur og
önnur matvæli hafa hækkað
allört og örar en í flestum öðr-
um styrjaldarlöndum.
Ef verðlag er látið hækka
hindranalítið og síðan látið
hrapa skyndilega, getur það haft
alveg eins skaðvænlegar afleið-
ingar. Á meðan verðlagið fer
hækkandi, freistar það manna
til að braska með jarðir í sveit-
um og húseignum í bæjum, og
alls konar verðbrft. Sakir hækk-
andi verðlags freistast margir
til- að leggja sparifé sitt -í fast-
eignir og verðbréf.
Þegar verðhrunið kemur, eru
þeir margir, sem ekki geta
staðið í skilum og tapa því, sem
þeir hafa lagt fram, eða þeir
verða að þræla árum saman til
að greiða skuldir, sem þeir tóku
sér á herðar á verðbólguárunum
og reynast miklu hærri en
sannvirði, eignarinnar.
Á næstu árum eftir fyrra
stríðið misstu bændur svo
hundruðum þúsunda skipti,
jarðir sínar og aleigu við nauð-
ungaruppboð. Hinir skiptu líka
hundruðum þúsunda, sem
héngu með naumindum við bú-
skapinn og eyddu öllum beztu
árum ævi sinnar til að stritast
við að borga jarðir sínar miklu
hærra verði en þær voru selj-
anlegar fyrir.
Bankar og sparisjóðir, sem
höfðu lánað til jarðakaupa,
urðu gjaldþrota þúsundum sam-
an. Þriðji hluti allra lánsstofn-
ana í sveitum varð að loka á ár-
unum milli 1922 og 1932.
Launþegar urðu líka fyrir
barðinu á atvinnuleysinu á báð-
um krepputímabilunum eftir.
stríðið, 1920—1921 og síðan á ár-
unum eftir 1929. Allar stéttir
þjóðfélagsins biðu meiri hnekki
á krepputímabilunum 'en þær
höfðu hagnazt á hinni skamm-
vinnu verðbólguöld. Vegna þess,
að nú er verðþenslan meiri á
öllum sviðum í þessu stríði, gæti
svo farið að framleiðslukreppan
og atvinnuleysið yrði ennþá til-
finnanlegra eftir þessa styrjöld.
Hindrun verðbólgu meðan
stríðið stendur yfir er því fyrsta
skrefið til þess að halda uppi
heilbrigðu fjármála- og atvinnu-
lífi eftir styrjöldina.
Annað atriði, sem miklu mun
valda um efnahagsafkomu eftir
stríðið er það, hvernig okkur
tekst heimköllun og afvopnun
hersins. Að þessu sinni höfum
við kallað miklu fleiri vinnandi
menn til hernaðarstarfa, og við
höfum umbreytt miklu meira af
iðnaðinum frá friðarstörfum til
herbúnaðar en í fyrri styrjöld-
inni.
Við heimköllun hersins koma
til greina margvísleg vandamál:
fjárhagsleg, tæknileg og land-
fræðileg. í fjárhagslegum efn-
um verðum við að gæta þess að
kaupgeta þjóðarinnar sé ekki
látin hrynja á sviplegan hátt.
Það verður að gera sér ljóst,
að mikill stríðsgróði og eignir
hafa safnazt í hendur einstakra
manna og verzlunarfyrirtækja.
Ef við látum það hins vegar við
gangast, að viðskipti fari að
dragast saman, má búast við að
bæði einstaklingar og fyrirtæki
kippi að sér hendi og vilji ekki
leggja fjármuni sína í hættu.
Af slíku getur leitt skyndileg
og langvinn kreppa, sem gengur
mjög nærri afkomu alls al-
mennings.
Miljónir verkamanna munu
missa atvinnu sína, þegar her-
gagnaframleiðslan hættir, og
samtímis því losna miljónir
manna úr herþjónustu. Vandinn
er því sá, að láta þessar breyt-
ingar ekki gerast alltof snögg-
lega og á hinn bóginn að hefja
annan atvinnurekstur til að
halda uppi kaupgetu almenn-
ings, svo að unnt verði að hindra
það, að framleiðsla til friðsam-
legra þarfa dragist saman að
nauðsynjalausu.
Það kemur til kasta iðntækn-
innar að breyta framleiðslunni
úr hernaðarvörum, sem stjórn-
in er fastur kaupandi að, í varn-
ing til friðarþarfa, sem óvisst er
um markað fyrir bæði heima og
erlendis.
Ný hráefni og hörð samkeppni
af hendi hinna voldugu stríðs-
‘fyrirtækja og auðfélaga, sem
keppast um framleiðslu nauð-
synja á friðartímum, mun auka
á óvissu og ringulreið í öllum
viðskiptum.
Þessir örðugleikar geta að vísu
dregist eitthvað á langinn, með-
an verið er að afla hráefna,
fyrst eftir stríðið og vegna þess
undirbúningstíma, sem þarf til
að gera nýjar áætlanir og breyta
vélum og verkfærum frá her-
gagnaiðju til friðsamlegra
starfa.
Það mun reynast auðveldara
fyrir landbúnaðinn en iðnáðinn
að laga sig eftir aðstæðunum.
Eftirspurn eftir matvælum í
öðrum heimsálfum mun verða
geysileg fyrst eftir stríðslokin.
Heima fyrir er líka mikil þörf
á auknu framboði á matvælum.
Bændur geta dregið eitthvað
úr hinni auknu framleiðslu til
hernaðarþarfa á einstökum
nytjavörum svo sem hampi og
plöntufeiti. Sem betur fer fyrir
bændur, Jiefir stríðsframleiðsla
þeirra að mestu leyti beinzt að
aukinni framleiðslu á kjöti og
mjólkurvörum, sem mikill mark-
aður er einnig fyrir á friðar-
tímum. Ef okkur tekst því að
halda uppi sæmilegri atvinnu
fyrir iðnverkamennina, munu