Tíminn - 18.07.1944, Blaðsíða 4

280
TtMINN, þriðjwdaginn 18. júlí 1944
70. blað
Víðbótatvirkjunin
við Sogið fullgerð
Viðbótarvirkjunin við Sog-
ið er nú svo langt komið, að
hún mun taka til starfa inn-
an fárra daga. Hafði þess ver-
ið vænzt, að henni yrði lokið
miklu fyrr, en ýmislegt hefir
orðið verkinu til trafala. Þótt
viðbótarvirkjun þessi taki til
starfa, munu Reykvíkingar
tæpast fá fullnægt rafmagns-
þörf sinni, hvað þá aðrir
kaupstaðir, kauptún og sveit-
ir, er skortir rafmagn á þessu
svæði. Áframhaldandi stór-
virkjanir eru því jafn brýnar
eftir sem áður.
Viðbótarvirkjunin, sem er ann-
að mesta rafmagnsmannvirki
hérlendis, eykur orku Sogstöðv-
arinnar um 5500 kílóvött og
verður öll orka hennar þá 14.300
kílóvött. Elliðaárstöðin er 3200
kílówött og ræður því Reykja-
víkui’bæ yfir 17.500 kílóvatta
raforku.
Viðbótarvirkjunin hefir kost-
að um 6 milj. kr. og ber ríkis-
sjóður ábyrgð á láninu, sem tek-
ið var til framkvæmdarinnar. í
sambandi við virkjunina hefir
innanbæjarkerfið í Reykjavík
verið aukið fyrir meira en 7
milj. kr.
Rafmagínsskorturinn hefir ver-
ið mjög tilfinnanlegur hér í
bænum og mun því viðbótar-
virkjunin bæta úr mikilli þörf.
Hins vegar er ekki líklegt, að
þessi aukning verði fullnægj-
andi nema um skamma hríð,
til að bæta úr þörfum Reykvík-'
inga, hvað þá annara. Má þvi
eigi láta staðar numið, heldur
hefjast handa um framhaldandi
stórvirkjanir.
Uppbætur á
karföfluverð
Ákveðið hefir verið að greiða
verðuppbætur á kartöfluupp-
skeruna í fyrra, þá sem Græn-
metisverzlun ríkisins hefir veitt
móttöku eða umboðsmenn
hennar.
Nema verðuppbæturnar kr.
22.50 á hver 100 kg. og er því
fullnaðarverð kartaflanna 106
krónur á hver 100 kg. Áður
höfðu verið greiddar kr. 83.50.
Verklýðsfélag dæmf
Nýlega dæmdi Félagsdómur í
máli Vinnuveitendafélagsins, f.
h. Finnboga Guðmundssonar,
Gerðum, gegn Alþýðusambandi
íslands, fyrir hönd Verklýðs- og
sjómannafélags Gerða- og Mið-
nesshrepps, út af verkfalli í
Sandgerði 27. jan. s. 1.
Verðlýðsfélagið var sektað um
kr. 200,00 og dæmt til að greiða
stefnanda kr. 1500,00 í skaða-
bætur og kr. 300,00 í málskostn-
að, vegna þess, að það átti sök
á ólöglegu verkfalli, eða stöðv-
un róðrabáta í ’Sandgerði 29.
jan. — 1. febr. í vetur. Félagið
var þó talið hafa talsverðar
málsbætur og töldu tveir dóm-
endur í Félagsdómi, Gunnlaugur
Briem og Sigurjón Á. Ólafsson,
rétt að láta skaðabætur falla
niður.
Kauphœkkun á
Selfossi
Verkalýðsfélagið á Selfossi
hefir nýlega samið við atvinnu-
rekendur þar um styttan vinnu-
tíma og kauphækkun. Eru aðal-
atriði samningsins þeási: Vinnu-
dagur verður 8 klst. í stað 10
klst. áður, dagkaup verður kr.
2,45 á klst., yfirvinna verður
greidd með 50% álagi á dag-
vinnukaup og helgidagavinna
með 100% álagi. Slasist verka-
maður skal honum greitt kaup
1 7 daga. Meðlimir verkalýðs-
félagsins hafa forgangsrétt til
vinnu.
Veitingar
í Listamannaskálanum.
Skemmtifélag góðtemplara hefir nú
hafið veltingar 'í Listamannaskálanum
frá kl. 2.30—6 síðdegis. Er þar á boð-
stólum kaffi, te og aðrir drykkir.
Ú R B/E^IUM
Bruni.
Nokkru eftir hádegi á laugardag kom
upp eldur í efri hœð hússins Einholti
10, þar sem prentmyndagerðin Litróf
er til húsa. Urðu miklar skemmdir á
efri hæðinni áður en eldurinn var
slökktur og urðu eigendur Litrófs fyrir
miklu tjóni. Á neðri hæð, þar sem
Ofnaverksmiðjan er, urðu einnig nokk-
urar skemmdir.
Bílslys.
Það slys varð um hádegisleytð á
laugardaginn á horni Austurstrætis og
Aðalstrætis, að stúlka varð fyrir her-
bifreið og meiddist mikið. Heitir hún
Gyða Jónasdóttir, til heimilis að
Brautarholti á Bráðræðisholti.
Gjafir til Hringsins.
Börn, tengdaböm, ættingjar og vinir
frú Guðborgar Eggertsdóttir og Snorra
Jóhannssonar hafa gefið til barna-
spítalans 10 þúsund krónur til minn-
ingar um þau. Frú Guðborg hafði verið
félagi „Hringsins" um langt árabil og
ætíð sýnt mikinn áhuga fyrir starfi
félagsins. — Þá hefir „Hringnum" bor-
izt 10 þús. kr. gjöf frá „S. Th.“.
Hótel íslands-lóðin.
Bæjarráð hefir heimilað borgarstjóra
að hefja samninga við eiganda lóðar-
innar Austurstræti 2 (Hótel íslands-
lóðin) um leigu á lóðinni til þess að
hafa þar bílastæði fyrst um sinn.
Melaskólinn.
Bæjarráð hefir samþykkt að taka
tilboði þeirra Tómasar Vigfússonar og
Antons Sigurðssonar um að steypa
upp Melaskólann. Þrjú tilboð bárust og
var tilboð þeirra Tómasar og Antons
lægst. Það er að upphæð kr. 1.565.400,00.
Loftur Guðmundsson
ljósmyndari er nýfarinn til Ameríku
og mun dvelja þar nokkra mánuði í
boði Kodakfélagsins ameríska. Mun
hann kynna sér nýjustu tækni í ljós-
myndagerð og fullgera þar Reykja-
víkurkvikmynd sina.
Áburðarvinnsla úr sorpi.
Undirbúningur er hafinn að því að
koma upp vinnslustöð, sem vinnur á-
burð úr sorpi því, er til fellur hér í
bænum. Er verið að reisa hús fyrir
áburðarvinnslustöðina inn við Klepps-
veg. Ásgeir Þorsteinsson verkfræðing-
ur er aðalhvaðamaður þessa fyrirtækis.
Reykvíkingar í innrásarhernum.
Það er kunnugt, að tveir ungir Reyk-
víkingar berjast með Bandamönnum í
Normandí. Eru það þeir Þorsteinn og
Bogi, synir Snæbjarnar Jónssonar bók-
sala. Þorsteinn hefir verið í brezka
flughernum um talsvert skeið og hlotið
heiðursmerki fyrir vaska framgöngu.
Bílabókin.
Nýlega er kominn út leiðarvísir fyrir
bílstjóra, sem nefnist „Bílabókin". Er
þetta allstór bók, um 180 bls. og vel
og smekklega gefin út. í bók þessari
eru ýmsar hagnýtar upplýsingar um
bíla, meðferð þeirra, hirðingu o. fl.
Útgefandi er Bókaútgáfa Guðjóns Ó.
Guðjónssonar.
Forseti hæstaréttar.
Nýlega hefir Þórður Eyjólfsson
hæstaréttardómari verið kjörinn for-
seti hæstaréttar. Gildir kosning hans
frá 1. september næstkomandi til 1.
september 1945.
Leidréttíng
Leiðréttingar á afmælisgrein-
inni um Hákon Finnsson í sein-
asta blaði:
í fyrstu málsgrein undir III
stendur: gáfur né efni fyrir
gáfur né elju.
Úr málsgreininni: „Þó má
varla .... o.s.frv." á 4. síðu hefir
fallið í handriti og þar er ein
prentvilla. Málsgreinin á að vera
svona: Þó má varla við því bú-
ast, að hann fái lokið því áformi
að skrifa ævisögu sína, og annað
rit, er átti að heita Útsýn og
íhngun.
Frámlelðsla heymjöls
(FramU. af 1. siðu)
ingu, en síðan ætti hver þeirra
sitt eigið smábýli, þar sem þeir
gætu fraftileitt nógar afurðir
fyrir heimilið og ef til vill eitt-
hvað til sölu.
Álit dómbærra manna, eins og
Ólafs Jónssonar og Unnsteins
Ólafssonar, um heymjölsfram-
leiðslu hér á landi, er fullkom-
lega þess vert, að því verði
gaumur gefinn og tilraunir gerð-
ar til þess að fá úr því skorið,
hvort þessi framleiðslugrein
geti átt framtíð hér á landi.
Það má ekkert láta ógert, sem
getur gert landbúnaðinn fjöl-
þættari og aukið byggðina í
sveitunum. Alþingi og ríkis-
stjórn þarf að láta þetta mál til
sín taka og styrkja menn til til-
Erleiit yfirlft
(Framh. af 1. síðu)
hvern ósigurinn öðrum meiri,
enda skortir hann allan útbún-
að til jafns við Japani. Langvar-
andi styrjaldarástand hefir
eyðilagt atvinnuvegina í stórum
landshlutum og herir beggja
draga þau matarföng frá al-
menningi, sem þeir geta. Hung-
ursneyð geisar því í mörgum
fylkjum og dýrtíðin er afskap-
leg. Örðugleikar Chungking-
stjórnarinnar hafa aldrei verið
meiri. Óþolinmæði yfir því, hve
hjálp Bandamanna dregst, fer
vaxandi og vonleysi grípur meira
og meira um sig. Benda margar
fréttir frá Kína til þess, að upp-
gjöf Kínverja fyrir Japönum í
stórum stíl sé skammt undan, ef
Bandamenn koma ekki fljótt til
hjálpar. Talsmenn Chungking-
stjórnarinnar hafa aldrei verið
jafn svartsýnir í frásögnum sín-
um og undanfarið og Wallace
varaforseti Bandaríkjanna, sem
nýlega var á ferð í Kína, hefir
enga dul á það dregið, að á-
standið sé mjög ískyggilegt.
Frá sjónarmiði Bandamanna-
hlýtur þetta að vera alvarlegasti
þáttur allra styrjaldarmálanna.
Hinn smávaxni flugher, sem
Bandaríkjamenn hafa í Kína,
getur ekki áorkað miklu, og
jafnvel þótt Lidovegurinn yrði
fullfær, myndi aldrei vera hægt
að koma nema litlu einu af
vopnum og vistum til Kínverja
þá leið. Það þarf því að finna
mikilvægari úrræði Kínverj-
um til hjálpar. En gefist Kín-
verjar að mestu upp, getur það
lengt Asíustyrjöldina um mörg
ár. Japanir verða aldrei sóttir
heim, nema frá Kína og Síberíu.
Þeir, sem athuga hvað innrás
frá Bretlandi á meginland Ev-
rópu gengur erfiðlega, þrátt fyr-
ir stutta flutningaleið og góð af-
not flugvalla í Bretlandi, geta
vel gert sér í hugarlund, að inn-
rás í Japan frá bæðistöðvum á
Kyrrahafseyjunum, er naumast
hugsanlegur möguleiki, þótt
gera megi öflugar loftárásir
þaðan. Meðan Japanir halda
mestu af Kína, þarf þá heidur
ekki að skorta hráefni til styrj-
aldarþarfa. Yfirráðin í Kína eru
raunverulega lykillinn að sigr-
inum í Asíustyrjöldinni. Nái
Japanir alveg Kína, eru- sigur-
vonir Bandamanna orðnar tví-
sýnar, nema þeir fái fulla aðstoð
Rússa.
St'yrjaldaratburðir í Kína eru
því meðal allra athyglisverðustu
viðburðanna, sem nú eru að ger-
ast. Bandamenn hafa nú tæpast
erfiðara vandamál að leysa en
það, hvernig þeir geta veitt Kín-
verjum skjótasta hjálp.
Frá sjónarmiði Japana er bar-
áttan á Kyrrahafseyjasvæðinu
aðeins aukaþáttur i styrjöldinni.
Markmið þeirra með henni er
auðsjáanlega það að tefja þar
fyrir Bandamönnum með sem
minnstum tilkostnaði, meðan
þeir eru að koma sér vel fjtrir í
Kína. Alláreiðanlegar fregnir
herma, að vegna óttans við loft-
árásir á japanskar borgir, hafi
Japanir flutt mikið af hergagna
iðnaðinum til Mansjúko og Kína.
Á víðavangi.
(Framh. af 1. siöu)
istaflokksins! Þessu til sönnun-
ar nefnir blaðið það, að meiri-
hlutinn í nefndinni, sem ákvað
landbúnaðarverðið í fyrra, „var
skipaður Sjálfstæðismönnum og
Sósíalistum"!
Þarna geta nú sjálfstæðis-
bændur séð, að kommúnistar
eru ekki sem verstir, því að
vafalaust er meira að marka
skrif Mbl. en Halldórs Kiljans.
Það hlýtur líka að stafa af sér-
stökum velvilja til bænda, að
Sjálfstæðismenn og kommún-
istar í vísitölunefndinni skyldu
ekki breyta vísindalegum niður-
stöðum og lögboðnum starfs-
reglum nefndarinnar bændum í
óhag! Og síðast en ekki sízt
hlýtur það að stafa af einskær-
um velvilja til bænda, að ÍBjarni
og Sigfús og fleiri þingmenn
þessara flokka reyndu að svíkja
bændur um verðlag vísitölu-
nefndarinnar með því að greiða
atkvæði gegn útflutningsupp-
bótum til landbúnaðarins!
raunanna. Stríðsgróðanum verð-
ur eigi betur varið en til þess
að koma fótum undir nýjar
framleiðslugreinar.
o—, TJARNARBÍÓ o—
Sahara
Spennandi sjónleikur frá
hernaðinum í sandauðn-
inni sumarið 1942.
HUMPHREY BOGART.
V
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð börnum yngri en
16 ára.
Miimi Vestisr-
íslenclinga
(Fravih. af 3. síðu)
gjalda fyrir þessi störf, en þau
störf og sú skuld verður ekki
með fjármunum greidd. Hún
á að greiðast með hjartahlýju
og traustum böndum vinátt-
unnar.
Ég hefi átt þess kost að kynn-
ast nokkrum Vestur-íslending-
um, sem hér dvelja nú. — Það
er álit þeirra, að mikill hluti
íslendinga í Vesturheimi þrái
ísland. Gamla fólkið saknar
æskustöðvanna og unga fólkið
hrífst a"f heimþrá gamla fólks-
ins. Það er ef til vill of mikil
bjartsýni, en mér finnst það
engin fjarstæða, að við getum
vænst þess að frændur okkar
vestan hafs flytji heim aftur.
Landið kallar á syni sína og
dætur og rödd heimalandsins
er sterk. Fegurð íslenzkrar nátt-
úru er heillandi og ógleyman-
leg, og viðfangsefnin á íslandi
eru ótæmandi. Ein fegursta hug-
sjónin, sem hrifið hefir alla ís-
lendinga á -þessu hátíðaári, er
að taka höndum saman um það
að klæða landið skógi. Sú hug-
sjón er engin loftbóla, sem
hjaðnar. Þessi hugsjón hefir
verið framkvæmd víða á íslandi
síðastliðin 25 ár. Ég hefi séð stór
svæði í Hallormsstaðaskógi
klædd fögrum og þroskamiklum
skógi, sem fyrir 25 árum voru
klædd kjarri og sumsstaðar í al-
gerðri auðn. — Enginn getur
gert sér í hug hvílíkum undra-
breytingum það veldur ef það
tekst a ð beizla vatnsaflið al-
menningi til nota, og fiskimið
íslands eiga enn ótæmandi upp-
sprettu gulls. —
Landið kallar. — Það kallar á
alla syni sína og dætur, til að
vinna að heill og ræktun lands-
ins og landið kallar á börnin,
syni og dætur, handan Atlants-
hafsins og býður þeim að taka
þátt í þessu starfi, — Fjallkon-
an aldna ann öllum sínum
börnum. Hún á sjö börn á landi
og sjö börn handan við sjó.
Guð og gæfan fylgi störfum
frænda vorra vestan hafs. Við
óskum þess, að þeir reynist hinni
amerísku fóstru vel, og við þökk-
um þeim þann sóma, sem þeir
hafa gert landi og þjóð með
framkomu sinni í hinum nýja
heimi.
Guð blessi íslendinga austan
hafs og vestan.
Fréttabréf úr
Loðiuundarfirði
(Framli. af 2. síðu) ■
gripahús komin undir járnþök,
og á sumum bæjum komnar
hlöð fyrir allt hey. En það er
vart hægt aö búast við veruleg-
um framförum, þar sem ekki er
orðið fleira fólk á bæjum en
það, að rétt gr hægt að komast
yfir það allra nauðsynlegasta, og
er það víst saga, sem flestir
hafa að segja, er við landbúskap
eru. ,
Sundlaugin í Kefla-
vík endurbætt
(Framh. af 1. síðu)
frá ríki, hrepp og félögum, hefir
nú verið notað til þess að auka
mannvirki þetta og íullkomna.
Laugin er nú búin mjög góðum
hitunartækjum, ásamt hreinsi-
taekjum, sem sjórinn streymir
sífellt í gegn um. Hár hlífðar-
veggur hefir verið steyptur um
laugina að norðan, austan og
sunnan. Við vesturhlið hennar
er bygging mikil. Þar er komið
fyrir forstofu, búningsklefum
«—GAMLA BÍÓ«*o—»«—«•.
mtt í Lfssabon.
(One Night in Lisbon)
FRED MACMURRAY,
MADELEINE CARROLL,
JOHN LODER.
Sýnd kl. 7 og 9.
HÆTTULEG KONA
(Playgirl).
KAY FRANCIS,
JAMES ELLISON.
Sýnd kl. 3 og 5.
sitt til hvorrar handar við hana,
snyrtiklefa, baðklefum og af-
greiðsluherbergi sundkennara o.
fl. Er mjög haganlega frá öllu
gengið og smekklega.
Það má teljast þrekvirki, að
tekizt skuli hafa að gera laug-
ina svo fullkomna að öllum frá-
gangi, sem raun er á. Eins og
hún er nú, mun hún vera með
beztu opnum laugum, sem til
eru á landinu. Ber að þakka
þeim mönnum, sem með dugnaði
og ósérplægni hafa staðið fyrir
þessu verki.
Endurbætur þær, sem gerðar
hafa verið í vor á lauginni, hafa
kostað rúml. 100 þús. kr. Eftir
er að ganga frá ýmsu enn, og er
áætlað, að það muni kosta um
30 þús. krónur.
Sundkennsluna annast Arin-
björn Þorvarðarson sundkenn-
ari, og nýtur hann almennrar
aðdáunar fyrir það starf. Rekst-
<
^NÝJA r'.ó—.,
Ií glauiiii lífsiiis.
(Footligt Serenada)
Skemmtileg dans- og
söngvamynd.
Aðalhlutverk: •
BETTY GRABLE,
VICTOR MATURE,
JOHN PAYNE.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
ur allan á lauginni hefir Ung-
mfcnnafélag Keflavíkur annazt
frá byrjun, og notið til þess
nokkurs styrks frá hreppsfélagi.
V. G.
Kennarar og skóla-
stjórar í barna- og
unglingaskólum
Kaupmenn og kaupfélög
ættu að athuga teikniheftin,
reikningsheftin og minnisbæk-
urnar, sem nýlega er byrjað að
framleiða í ýmsum stærðum og
gerðum. •
Vandað og ódýrt.
Símið eða skrifið eftir sýnis-
hornum hið allra fyrsta.
Bókabúðin
Frakkastíg* 16, Reykjavík.
Sími 3664.
Ættingjum og vinum fjær og nær, færum við innilegasta
þakklæti fyrir samúð og hlýjan hug, við andlát og útför
sonar míns, unnusta og bróður,
Sigurðar Guunars Guðmuudssonar.
Sérstaklega viljum við þakka Stykkishólmsbúum fyrir
hina miklu gjöf, er þeir færðu honum, og velvild alla og
hlýju í hans þungu legu og miklu veikindum.
Algóður guð launi ykkur öllum.
Sigurborg Sturlaugsdóttir, unnusta og systkini.
....... ——
Hjartanlega þökkum við öllum þeim, fjær og nær, sem
auðsýndu okkur samúð og hluttekningu við hið sviplega
fráfall sonar okkar og bróður,
y'
Kristjáns Kristjánssonar.
Sérstaklega þökkum við húsbændum hins látna og heim-
ilisfólkinu í Varmadal, svo og sundfélagi Hörðdælinga.
Guð blessi ykkur öll.
Dunkárbakka, Dalasýslu, 8. júlí 1944.
Magnhildur Guðmundsdóttir. Kristján Helgason og börn.
Þakka innilega öllum, sem glöddu mig á sjötíu og
fimm ára afmœli mínu 12. þ. m. með heimsóknum, gjöf-
um cg heillaskeytum.
ÞÓRÐUR JÓNSSON,
Fínnbogahúsi.
Innilegar þakkir til sveitunga minna og annarra vina
og vandamanna, fyrir auðsýnda vináttu, virðingu og gjafir
á fímmtugsafmœli mínu.
GUÐMUNDUR NJÁLSSON,
Böðmóðsstöðum.
—— —------■—--——-—.— ------4
Hjartans þakklœti til barna og barnabarna, vina og
vandamanna fyrir heimsóknir, gjafir og skeyti á sjötug-
asta afmœlisdegi mínum, 8. júli 1944.
Guð blessi framtíð ykkar.
SIGURLAUG H. SVEINSDÓ'TTIR.
^----------»
Kvennaskólinn
á Blöaduósi
Kennsla byrjar á skólanum 1. október næstkomandi.
Ef nemendur, sem heimiluð hefir verið skólavist, eru
þá ekki komnir verða teknir aðrir af biðlista í stað
þeirra.
SKÓLARÁÐIÐ.