Tíminn - 27.02.1945, Qupperneq 2

2
TÍMKVN, þrigjMdagiiui 27, fchr. 1945
16. blað
ERLENT YFIRLIT:
Þýðlngarmesta sóknin
Heildsalahneykslið
Það er vafasamt, að nokkurt
mál hafi vakið meiri athygli al-
mennings á síðari árum en
heildsalamálið svonefnda, er
uppvíst varð um áramótin. Sá
grunur hafði lengi legið á, að
margir heildsalarnir létu sér
ekki aðeins nægja þá ríflegu á-
lagningu, sem leyfð er af verð-
lagsyfirvöldunum, heldur færu
ýmsar aðrar krókaleiðir til að
ná sem mestum fjármunum af
almenningi. Þetta staðfestist
fullkomlega, þegar uppvíst varð,
að allmargar he'ildverzlanir, er
komið höfðu sér upp útibúi
vestra,. hefðu látið þau leggja
miklu meira á vörurnar en leyfi-
legt var.
Það eitt vakti ekki athygli al-
mennings, að hin óleyfilegu
gróðabrögð sönnuðust þannig á
heildsalana. Það vakti einnig
athygli og umræður, hvernig
málum þessum yrði tekið af rík-
isstjórninni. Vitanlegt var, að
þar yrðu átök milli tveggja and-
stæðra afla. Ráðherrar Sjálf-
stæðisflokksins myndu vissulega
gera sitt til að hilmað yrði yfir
hinn löglausa fjárdrátt mestu
stórgróðastéttarinnar. Ráðherr-
um verkalýðsflokkana var hins
vegar treyst til að halda á rétti
almennings og sjá um að okur-
starfsemi þessi yrði upplýst til
fulls og refsingu komið fram á
hendur þeim seku.
Átökum þessum lyktaði með
fullum sigri Sjálfstæðisflokks-
ins. Kommúnistar töldu það til-
vinnandi að hlífa heildsölunum,
ef þeir fengu áfram að ráða
fjármálastefnunni og láta hana
leiða til hruns og niðurdreps.
Endalokin urðu því þau, að rík-
isstjórnin lýsti eins konar vel-
þóknun á brotunum með því að
gera einn hinna brotlegu heild-
sala að trúnaðarmanni landsins
og láta málið svo að öllu Öðru
leyti afskiptalaust.
Hér í blaðinu var þess strax
krafist, að tafarlaust yrði skip-
uð opinber allsherjarrannsókn
gegn öllum þeim heildverzlun-
um, sem verðlagsráð áleit grun-
samlegar og gert höfðu að stað-
aldri mjög óhagst,æð innkaup.
Það var eina, aleina leiðin til
að fá þetta ljóta afbrotamál
upplýst til fulls.
Rannsókn þeirra fáu mála,
sem verðlagsráð hefir getað
komið á framfæri, hefir sýnt, að
þetta var ekki að ástæðulausu.
Það hefir hvórki meira né minna
en upplýzt, að heildsalar hafi
farið þess á leit við amerisk
firmu, að senda sér falska
reikninga og leggja. mismuninn
inn á sérstakan reikning fyrir
sig erlendis. Með þessari svindl-
starfsemi hefir það allt verið
gert samtímis: Okrað á almenn-
ingi, peningar fluttir óleyfilega
úr landi, verðlagslögin brotin og
síðast en ekki sízt, fjárglæfra-
stimpill settur á verzlunarstétt
landsins í augum erlendra
manna.
Enginn getur um það sagt,
hve víðtæk þessi svindlstarf-
semi kunni að vera. Vegna að-
gerðaleysis ríkisstjórnarinnar
verður það aldrei upplýst, nema
að takmörkuðu leyti. Rannsókn
verðlagsráðs er svo seinvirk og
ófullnægjandi, að hún mun
aldrei upplýsa nema lítið af þvi,
sem opinber rannsókn hefði
gert.
Hin grunsamlega þögn stjórn-
arblaðanna um þetta mál sein-
ustu vikurnar bendir ótvírætt
til, að hér þyki stjórnarflokk-
unum þó ekki nóg að unnið. Það
hefir einnig fregnazt, að ætlun-
in væri að svæfa kærur verð-
lagsráðs og rannsókn sakadóm-
ara í stjórnarráðinu á sínum
tíma, en það er endánlega á
valdi dómsmálaráðherra, hvort
mál verður höfðað gegn þeim
fyrirtækjum, er ákærð hafa
verið.
Það er vissulega full ástæða
fyrir þjóðina að fylgjast vel með
þessu máli og veita stjórnar-
herrunum fyllsta aðhald. Mikil
réttarafglöp hafa þegar verið
unnin, en meiri munu þau verða,
ef ekki tekst að skapa ríkis-
stjórninni meira aðhald. Hér er
Ráðstefna kaupstaðanna.
í Degi er nýlega sagt frá því,
að bæjarstjórn Vestmannaeyja-
kaupstaðar hafi nýlega snúið sér
bréflega til annara bæjarstjórna
landsins, að bæjarstjórn Reykja-
víkur undanskildri, og óskað
eftir, að efnt yrði til sameigin-
legrar ráðstefnu, þar sem rætt
væri um hagsmunamál kaup-
staðanna, Reykjavík þó ekki
meðtalin. Var sérstaklega tekið
fram í málaleitun þessari, að
ekki væri óskað eftir þátttöku
frá Reykjavíkurbæ, þar sem
hann hefði sérstöðu og mikil
hlunnindi umfram önnur bæj-
arfélög.
Þessi málaleitun er glöggt
dæmi um, að það eru ekki að-
eins sveitirnar og kauptúnin, er
finna til þess, að hlutur þeirra
er fyrir borð borinn í saman-
burði við Reykjavík, heldur gera
kaupstaðirnir það einnig. Rvík
nýtur ýmsra mikilvægra hlunn-
inda á kostnað þeirra og dreg-
ur þannig úr viðgangi þeirra og
vexti. Þangað beinast nær allir
flutningar frá útlöndum með
ærnum aukakostnaði fyrir önn-
ur byggðarlc)g landsins. Þar eru
veitt ríflegri framlög til ýmsra
stofnana, t. d. spítala, en ann-
arsstaðar þekkist. Þar eru svo
yfirstjórn landsins og bankarn-
ir og öll þau hlunnindi, sem
því fylgja. •
Það er ekki nóg, að Reykjavík
njóti þannig margvíslegra sér-
hlunninda, heldur hafa sumir
forráðamenn Reykjavíkur tek-
ið upp baráttu gegn því, að
aðrir staðir fengu sömu þægindi
og Reykjavík hefir fengið fyrir
tilstyrk ríkisins. Þannig berj-
ast nú aðalmenn Reykjavíkur-
deilda Sjálfstæðisflokksins og
Sósíalistaflokksins gegn því, að
landrafveitur komist upp, enda
þött þær séu lífsnauðsynlegar
landsbyggðinni og það jafnt
mörfum kaupstöðum og sveit-
unum.
Kaupstaðirnir utan Reykja-
vilflur þurfa því vissule«ga að
taka upp varnarbaráttu gegn
yfirdrottnun höfuðstaðarins.
Þá baráttu eiga -fceir að heyja í
samstöðu við aðra hluta lands-
byggðarinnar, sveitir og sjávar-
þorp. Sú ráðstefna, sem Vest-
mannaeyingar vilja efna til,
verður vonandi haldin fyrr en
síðar og leiðir til þéss, að haf-
ist verður handa um að tryggja
sjálfsagt jafnrétti milli lands-
byggðarinnar og Reykjavíkur.
Framkvæmdaáætlanir
kaupstaða og kauptúna.
Framsóknarmenn í Vest-
mannaeyjum hafa nýlega gert
tillögu um, að bærinn skipaði
fimm manna nefnd, er gerði
tillögur um atvinnufram-
kvæmdir í Vestmannaeyjum á
næstu árum. Tillögur þessar
skyldu bæði fjalla um endur-
nýjun og eflingu útgerðarinnar,
aukna ræktun og aðrar nauð-
synlegar framkvæmdir.
Þess væri vissulega þörf, að
aðrir kaupstaðir og kauptún
tækju upp svipaða tilhögun.
Þessir staðir þurfa að gera sér
vel 1/óst, hvaða framfarir þurfa
að verða þar á næstu árum og
og beita sér síðan eftir fyllstu
getu fyrir því, að þeim verði
komið í framkvæmd. Þótt það
skipti kanske ekki miklu máli,
er það samt rétt að koma slík-
um tillögum á framfæri við ný-
byggingaráð, svo að hluturþeirra
verði ekki útundan í áætlun
þeirri, sem frá því kann að
koma. Nýbyggingaráð er þann-
ig skipað, að Reykjavíkursjón-
armiðin ráða þar mestu, ef ekki
verður haldið vel á málum af
fulltrúum annarra kaupstaða,
kauptúna og sveita.
Lántaka til byggingar
á skrifstofuhúsi.
Nýlega er komið fram á Al-
á góðum vegi að skapast aftur
það ástand, sem ríkjandi var
fyrir 1927, að refsivöndur lag-
anna nái aðeins til smælingja
og lítilmagna, en þe/?i, sem eru
nógu ríkir og áhrifamiklir, þurfi
ekkert að óttast, hversu stór-
vægileg sem afbrot þeirra eru.
„Athugun í stað
athaina**
Síðastl. föstudag setti Þjóð-
viljinn það met að birta stærstu
forsíðufyrirsögnina, er komið
hefir í blaðinu, og mátti því
halda, að um eitthvað óvenju-
legt væri að ræða. Við nánari
athugun reyndist það þó ekki,
því að það eitt hafði gerzt, að
meirihluti Sjálfstæðismanna í
bæjarstjórn Reykjavíkur hafði
beitt sömu svæfingaraðferð við
umbótatillögur .* í bæjarstjórn-
inni og Sjálfstæðismenn &
kommúnistar hafa undanfarið
beitt á Alþingi. M. ö. o. bæjar-
stjórnarmeirihlutinn vísaði mál-
unum til nýbyggingarráðs!
Fyrirsögn Þjóðviljans er eigi
að síður athyglisverð, því að
hún sýnir bezt, hvert er raun-
verulegt ádit kommúnista á þvi
að vísa málum til nýbygginga-
ráðs. Fyrirsögnin var svohljóð-
andi:
„Kjörorff íhaldsins er: Athug-
un í stað athafna.
Sjálfstæffisflokkurinn brást
skyldu sinni í húsnæffis- og at-
vinnumálum bæjarins.“
Þessi ummæli um það atferli
meirihlutans í bæjarstjórn
Reykjavíkur að vísa málum til
nýbyggingarráðs, eiga vissulega
ekki síður víð um samskonar
atferli stjórnarsinna á Alþingi.
Hverju umbótamálinu á fætur
öðru hefir verið vísað til ný-
byggfngarráðs af stjórnarflokk-
unum á Alþingi. Áburðarverk-
smiðjumálinu hefir verið vísað
þangað. Jarðræktarlagafrum-
varpinu verður vísað þangað.
Raforkulagafrv. verður svæft
með þeirri forsendu, að það þurfi
nánari athugun þar.
Það var því vissulega ekki að
undra, þótt afturhaldsöflin í
bæjarstjórn Reykjavíkur gripu,
feginshöndum þetta svæfingar-
tæki, sem stjórnarflokkarnir
hafa útbúið, og notuðu það
gegn umbótamálum, sem fram
kæmu í bæjarstjórninni. Tillög-
ur .kommúnista og Alþýðu-
flokksmanna hafa verið vegnar
með þeirra eigin vopni.
En hitt er vel, að þessi máls-
meðferð í bæjarstjórninni hefir
orðið til þess, að áhrifamesta
stjórnarblaðið hefir upplýst til
fullnustu, hvað fyrir stjórnar-
flokkunum vakir, þegar þeir eru
að vísa umbótamálunum til ný-
byggingaráðs. Þeir eru að tefja
athafnir undir yfirskyni athug-
unar. Þeir eru að framfylgja
kjörorði og stefnu íhaldsins: At-
hugun í stað athafna.
Fyrsta starfsár ríkisstjórnar-
innar verður líka söguríkt um
þetta: Engin nýsköpun, engin
meiriháttar skipakaup, engin
aukin ræktun, engar nýjar
verksmiðjur, engin aukin rann-
sókn á gæðum landsins. Allt
lendir í athugun, athugun, at-
hugun, þótt um þrautundirbúin
mál sé að ræða.
Þetta er heldur ekkert undar-
legt. Fjármálastefna ríkisstjórn-
arinnar leyfir enga nýsköpun.
Gjaldþol skattþegnanna er
reynt til hans ýtrasta og allir
hinir miklu skattar munu þó
vart hrökkva til að standa undir
lögboðnum rekstrargjöldum.
Með slíku áframhaldi verður
allur hinn mikli gróði undan-
farinna ára uppetinn, þegar at-
hugununum verður loks lokið, ef
þeim lýkur þá nokkurntíma.
Athafnirnar verða þá sjálf-
dauðar, svo að óþarft mun
reynast, ef sáms konar aftur-
haldsöfl verða við stjórn þá og
nú, að vísa þeim til framhalds-
athugunar!
Það eina, sem getur afstýrt
því, að athafnirnar verði þann-
ig dregnar með yfirskynsat-
hugun, unz þær eru orðnar um
ofseinan, er að þjóðin láti ekki
lengur blekkjast af nýju föt-
unum keisarans, stjórnarsátt-
málanum og nýbyggingaráði,
sem stjórnarflokkarnir eru að
láta hana dást að, heldur heimti
það hiklaust, að umbæturnar
verði hafnar og tekin upp fjár-
,málastefna, sem gerir þær fram-
kvæmanlegar.
þingi frumvarp frá ríkisstjórn-
inni um byggingu skrifstðfuhúss
við hliðina á Arnarhvoli. Er
þetta áreiðanlega hin nauðsyn-
legasta framkvæmd, því að
margar opinberar stofnanir
þurfa nú að notast við rándýrt
leiguhúsnæði. Jafnframt táknar
þetta frv. ánægjulega stefnu-
breytingu hjá Sjálfstæðisflokkn-
umj sem fram til þessa hefir
talið fara bezt á því, að ríkis-
stofnanir væru í leiguhúsnæði
og átaldi því byggingu Arnar-
hvols harðlega á sínum tíma.
Þannig sigra rétt mál jafnan
að lokum.
Þótt þannig megi margt gott
um þetta frv. segja, er hitt leið-
inlegra, hve slæmar upplýsing-
ar það veitir um fjárhag ríkis-
sjóðs. Frv. gerir nefnilega ráð
fyrir því, að húsið verði byggt
fyrir lánsfé. Svo ömurlega er
fjárhag ríkisins komið, eftir hin
mestu veltuár, að það verður að
fá lánsfé til að geta byggt yfir
stofnanir sínar. Mætti þetta
verða mörgum ábending um, að
ggrsamlega þarf að breyta um
stefnu í fjármálum ríkisins, ef
því á að verða kleift að full-
nægja þeim mörgu verkefnum,
er kalla munu á aðstoð þess á
komandi árum.
Verffur Áki rekinn?
Þjóðviljinn hefir undanfarið
verið að hnýta i.forstjóra Græn-
metisverzlunarinnar, Jón ívars-
son. Tilefnið er það, að nokkuð
hefir borið hér á kartöfluskorti.
Kartöfluuppskera var hér með
minna móti á síðastl. ári, bæði
vegna fólksleysis og óhagstæðr-
ar veðráttu. Frá útlöndum hefir
verið erfitt að útvega kartöflur,
enda er hörguil á þeim í Bret-
landi, og það, sem Bretar hafa
aflögu, mun þeim þykja réttara
að senda til hungruðu þjóðanna
á meginlandi Evrópu en til okk-
ar. Verðum við að sætta okkur
við það, a^ð Bretar hafa í þess-
um efnum aðrar skoðanir en ís-
lenzku kommúnistaforsprakk-
(Framhald á 7. síðu)
í blaði frjálsra Dana í London,
„Frit Danmark,“ var nýlega rætt
um styrjöldina í Evrópu ,í for-
ystugrein. Þar kemur fram sú
skoðun, að sókn Bandamanna
að vestan og Rússa að austan
hafi nokkurn veginn haldist í
hendur og verði því eigi dæmt
um það, hvorum megi þakka
meira. Síðastl. sumar voru horf-
ur á því um skeið, að Þjóðverjar
myndu missa Varsjá á undan
París, en reyndin hefði orðið sú,
að þeir hefðu misst París fimm
mánuðum fyrr en Varsjá. Sókn
Rússa að austan hefði vissulega
létt sókn Bandamanna að vest-
an og auðveldað þeim töku Par-
ísar og á sama hátt hefði feókn
Bandamanna að vestan nú auð-
veldað Rússum að ná Varsjá og
halda uppi hinni stórfelldu vetr-
arsókn. Sambandið milli hern-
aðaratburðanna að austan og
vestan væri þannig svo náið, að
það, sem annar aðilinn áorkaði
mætti einnig með miklum rétti
þakka hinum.
Blaðið telur, að ekki verði
heldur á milli þess gert, hvorir
herirnir berjist frækilegar. Það
segir:
— Ardennaorustan mun í
framtíðinni verða talin ein ör-
lagaríkasta og harðfenglegasta
viðurqignin í þessari styrjöld.
Mikið var undir úrslitunum
komið. „Alger sigur eða algert
niðurlag“, sagði Göbbels. Hinn
ameríski Doughboy með aðstoð
hins brezka Tommy, lét sigurinn
bresta í höndum Rundstedts.
Hin hreysitilega vörn Banda-
ríkjamanna mun gera Bastogne
eins sögufræga í vestri og Stalin-
grad í austri.
Afrek hins unga hers Banda-
ríkjamanna í Ardennafjöllunum
stendur ekki að neinu leyti að
baki afrekum rússneska hers-
ins. Sú mikla þolraun, er Banda-
ríkjamenn stóðust með óbilandi
þrautseigju og hreysti, mun
hnýta böndin fastara milli
þeirra og vopnabræðranna. —
Sú frásögn hins danska blaðs,
að herir Bandamanna og Rússa
hafi háð svo frækilega baráttu
á vígstöðvunum í vetur, að ekki
verði á milli þeirra gert, mun
ekki verða í efa dregin. Afrekin
verða ekki metin af landvinn-
ingunum einum saman, enda
væri slíkur samanburður ósann-
gjarn, þar sem Þjóðverjar höfðu
safnað saman úrvalsliði sínu til
sóknar á vesturvígstöðvunum og
styðjast þar einnig við hin beztu
náttúruskilyrði til varnar og
virkjabelti, sem þeir hafa unnið
að árum saman. Það skiptir
meginmáli fyrir úrslitin, að
hernaðarlegt tjón þeirra þar
hefir sízt orðið minna en á
austurvígstöðvunum.
Sá aðilinn, sem sennilega hef-
ir þó unnið mest að því í vetur
að veikja viðnám Þjóðverja, er
hvorki landher Bandamanna að
vestan né rauði herinn að aust-
an. Flugher Bandamanna hefir
vafalaust unnið drýgstan þátt-
inn á því sviði. Loftárásirnar
á þýzkar borgir og samgöngu-
æðar hafa aldrei verið jafn
stórfelldar og í vetur né tjónið
jafn gífurlegt. Vegna loftárás-
anna hafa hernaðaráætlanir
Þjóðverja orðið fyrir stórfelld-
um truflunum og hergagnaiðn-
aður þeirra er nú áreiðanlega
margfallt minni af vöídum loft-
árásanna en hann væri ella.
Hefði hinna miklu yfirburða
flughers Bandamanna ekki not-
ið við, myndi mótspyrna Þjóð-
verja vera margfallt harðari og
vafasamt, hvort Bandamönnum
og Rússum hefði enn tekist að
nálgast þýzkt land.
Tjónið, sem loftárásirnar á
Þýzkalarjd hefir valdið, mun
ekki verða með orðum lýst. Mik-
ið orð fór af eyðileggingu þeirri,
sem Þjóðverjar unnu með loft-
árásum sínum fyrstu stríðsárin,
en hún mun þó aðeins svipur
hjá sjón í samanburði við það,
sem nú er að sjá í flestum þýzk-
um borgum. Áhrif og afleið-
ingar þessarar eyðileggingar
hafa lika átt meginþátt í því
að buga viðnámsþrótt almenn-
ings. Stöðugur ótti, lélegasta
húsnæði og aðrar slíkar afleið-
(Framhald á 7. siðu)

Sigurður Jónasson forstjóri, er var
fulltrúi Alþýðuflokksins í raforkumála-
nefndinni, ritar í Skutul 8. þ. m. ýtar-
lega grein um frumvarp nefndarinnar.
Telur Sigurður það mjög mikilsvert,
að í nefndinni náðist samkomulag
milli fulltrúa þriggja flokka um heild-
arskipulag faforkumálanna á þeim
grundvelli, að ríkið ætti og ræki orku-
verin.^ Síðan segir Sigurður:
„Hit atriðið, sem ég tel mjög
mikilsvert, er það, að bráðabirgða-
áætlun nefndarinnar, sem gerð var
í samvinnu og samráði við Raf-
magnseftirlit ríkisins, bendir til
þess, að unnt sé að útvega meira
en % hlutum þjóðarinnar næga
raforku með allódýru verði. Það
verð, sem bráðabirgðaáætlunín
gerir ráð fyrir, er svo lágt, að það
mundi létta stórkostlega undir með
alls konar framleiðsluframkvæmd-
um í kauptúnum og þorpum lands-
ins, sem nú búa við ónóga og rán-
dýra raforku eða sums staðar alls
enga.“
Þá segir Sigurður á öðrum stað í
greininni:
„Margur kann að finna að því,
að gert er ráð fyrir því að hafa
eitt heíldarverð fyrir allt landið,
en þegar það mál er rækilega
skoðað niður í kjölinn, sýnir sig,
að þetta er langréttasta aðferðin.
Með því að hafa þá aðferð, hækk-
ar fjöldi notendanna miklu fyrr
en annars hefði verið og Rafveit-
ur ríkisins fá meiri og öruggari
viðskipti. Er auðvelt að benda á,
að ef þessi aðferð yrði ekki höfð,
mundi það dragast alllengi, að
ýmsir staðir fengju rafmagn og
eilífur reipdráttur og krytur yrði
meðal einstakra manna og sveita-
félaga og bæja í því sambandi “
Margt fleira er athyglisvert í grein
Sigurðar. Raforkumálanefnd hefir
málsins hefja ekki öflugri samtök um
að hrinda þvi fram.
1 * * *
Guðmundur Þ. Sigurgeirsson á
Drangsnesi birtir grein um síðasta
Alþýðusambandsþing í Alþbl. 20. þ. m.
Segir þar m. a.:
„Eitt af þeim málum, sem fyrír
þingið var lagt, var áskorun til
Alþingis og ríkisstjórnarinnar, um
að auka sem unnt væri innflutn-
ing landbúnaðarvéla. Þessu máli
tók Sigúrður Guðnason þann veg,
að ekki væri ólíklegt, að bændur
landsins gæfu því nokkurn gaum,
þó manntötrið væri fráleitt sjálf-
ráður orða sinna, og því síður á-
byrgur. Sigurði Guðnasyni fannst
það ekki geta náð nokkurri átt,
að hlynnt væri að starfsgrein
bændanna. Það væri svo kostn-
aðarsamt, að ríkið risi blátt áfram
ekki undir slíku. Og hvað ættu
líka bændur með vélar að gera?
Þeir kynnu ekkert með þær að
fara, og væru ekki menn til að
hirða þær. — Pinnst bændum og
alþýðufólki þetta ekkl dálaglegur
vitnisburður? Hverju viljið þið
svara? Hvað segja forráðamenn
búnaðarskólanna um slíkan vitnis-
burð til handa lærisveinum sínum?
Hvernig geðjast Búnaðarfélagi ís-
lands þessi lýsing eins alþingis-
manns á bændum og búaliði? Hér
svarar hver, sem hann hefir þank-
ann til, ég fyrir mitt leyti mótmæli
þessum áburði Sigurðar."
Þeim, sem til þekkja, kemur þessi
frásögn af ummælum kommúnista-
þingmannsins vissulega ekki á óvart.
Barátta þeirra gegn framförum land-
búnaðarins heflr þarna birzt í sinni
réttu mynd, en ekki verið hulin þeirri
umbótahræsni, er kommúnistar reyna
oft að hylja sig í. Mættu þessi ummæli
únistar vinna að því að bæta þá sam-
búð.
* * *
í forustugrein Alþýðublaðsins 24. þ.
m. er réttilega gagnrýndur lofsöngur
sá um grísku Elasmennina, er Sverrir
Kristjánsson flutti í síðasta útvarps-
erindi sínu um Grikki. Blaðið telm-,
að útvarpsráð muni þó vart telja frá-
sögn hans rétfári en frásögn hlut-
lausra sjónarvotta. Síðan segir það:
„En þá verður hinu að minnsta
kosti ekki neitað, að útvarpsráð
hafi í þessu tilfelli sýnt hið furðu-
legasta hirðuleysi og brugðist með
öllu þeirri höfuðskyldu sinni, að
varðveita pólitískt hlutleysi ríkis-
útvarpsins; munu þó flestir telja,
að það geri alvég nóg að því, að
ráða fyrirlesara og starfsmenn yf-
irleitt að útvarpinu úr röðum
kommúnista, þótt það geri sig ekki
sekt um það dæmalausa andvara-
leysi, að láta þeim haldast uppi
að smygla, ef svo mætti að orði
komast, áróðri sínum inn í útvarp-
ið svo að segja eftirlitslaust. Hefir
þó oft á það verið bent opinber-
lega, síðast'meira að segja alls
ekki fyrir löngu á Alþingi, að póli-
tísks hlutleysis útvarpsins væri illa
gætt, og jafnvel fréttastjórn þess
með þeim hætti, að mjög orkaði
tvímælis hvort viðunandi væri.
Útvarpsráð hefði þvi átt að vita,
hvað til þess friðar heyrði, ef á-
framhald yrði á slíkri mjgnotkun
útvarpsins til áróðurs fyrir einn
eða annan pólitískan flokk."
Hér er vissulega ekki of fast að
orði kveðið. Tilfelli það, sem blaðið
minnist á, er þó engan veginn einstakt
í sinni röð. Lofræðan, sem Björn
Franzson flutti um rauða herinn síð-
astl. fimmtu'dag, var sízt betri en ræða
Sverris. Hún mun þó hafa verið flutt
að beinni tilhlutan útvarpsráðs. Hefir
það vissulega ekki verið út í bláinn,
vissulega unnið merkilegt starf með
frv. og vafalaust bent á farsælustu
lausn málsins. En því miður er ekki
ríkjandi sami skilningur hjá ríkis-
stjórninni og áhrifamestu stuðnings-
mönnum liennar. Þelr hafa fyrirhugað
frv. gröf á þessu þingi og mun svo
verða framvegis, ef stuðningsmenn
vera athyglisverö öllum þeim, sem lagt
hafa nokkurn trúnað á þá hræsni,
og þó ekki sízt þeim, er hafa
látið blekkjast til að trúa, að kommún-
istar vilji vlnna að bættri sambúð
verkamanna og bænda. Pramangreind
ummæli Sigurðar Guðnasonar á þingi
verkamanna sýna bezt, hvernig komm-
að kommúnistar fengu því framgengt,
að þingsályktunartillaga Eysteins
Jdnssonar um hlutleysi útvarpsins,
yrði ekki samþykkt, heldur vísað til
ríkisstjórnarinnar. Menntamálaráð-
herrann hefir þakkað Alþýðuflokks-
mönnum traustið á þann hátt, sem
sjá má á skrifum Alþýðublaðsins!