Tíminn - 19.10.1945, Qupperneq 4

4
]V!\, föstndagmii 19. okt. 1945
79. blafS
Ræða Eysteins Jdnssonar við 1. umræðu fjárlaganna
%
(Framhald af 1. slðu)
Kemnr að skulda-
dög'nm.
Leið svo fram í ágúst. Póru þá
draumar að þyngjast, og geta
menn gert sér í hugarlund, að
líðan ríkisstjórnarinnar, og þá
sérstaklega hæstv. fjármálaráð-
herra, hafi verið eitthvað svip-
uð því, sem segir í þjóðsögunni
um konuna, sem fól Gilitrutt
vefnaðinn. Varð nú ekki undan
því komizt að horfa framan í
staðreyndirnar. Vísitölu land-
búnaðarins varð að reikna. Kom
þá í ljós það, sem vita mátti,
að hún hafði hækkað verulega
eða um nærri 10%. Stóðu málin
nú þannig, að bændur áttu inni
önnur 10% frá s. 1. hausti.
Þurfti verðlag til þeirra því að
hækka um 20%, til þess að
þeir stæðu jafnfætis öðrum
stéttum. Urðu nú lítils virði full-
yrðingar stjórnarliðsins frá því
s. 1. vetur og vor um, að fram-
kvæmd kauphækkananna hefði
engin áhrif. á dýrtíðina í land-
inu og að dýrtíðin væri stöðvuð.
Ef verðlag landbúnaðarafurða
átti að setjast í samræmi við
kaup og annan framleiðslu-
kostnað og niðurgreiðslur úr
ríkissjóði að hætta, þá var vísi-
talan fljótlega komin á fjórða
hundrað stig. Þannig hafði rík-
isstjórnin búið í haginn þann
stutta tíma, sem hún hafði set-
ið að völdum.
Angu valilliafaimn.
Fór nú víst að fara um þá,
sem hæst höfðu hrópað gegn
því, að nauðsyn bæri til niður-
færslu verðbólgunnar. Aðal
stuðningsblöð stjórnarinnar
gerðu nú alt í einu þá uppgötv-
un, að Framsóknarflokkurinn
hefði haft rétt fyrir sér. Morg-
unblaðið sagði, að nú væri tæki-
færi til þess að aðhafast eitt-
hvað raunhæft í dýrtíðarmál-
unum, ekki mætti tæpara standa
um afkomu atvinnuveganna.
Og jafnvel Þjóðviljinn tók und-
ir. Morgunblaðið boðaði, að nú
mætti vænta þess, að kallið
kæmi frá ríkisstjórninni, — að
augu valdhafanna hefðu opnazt
— og skírskotað yrði til lands-
manna um að standa nú saman
um og aðhafast eitthvað raun-
hæft í dýrtíðarmálunum.
Enginn tók þetta fjas alvar-
lega, svo við yrði vart. Menn
hafa áður séð skrif Morgun-
blaðsins um þessi efni. Menn
hafa heyrt skraf hæstvirts nú-
verandi forsætisráðhera og
hæstv. fjármálaráðherra urn
bölvun dýrtíðarinnar, og séð þá
lyppast niður jafnharðan og
byrja að lofsyngja verðbólguna
á nýjan leik, undir eins og á
stundað nám við Latínuskólann
um veturinn og lagði af stað úr
Reykjavík í jólaleyfi á Þor-
láksdag. Han'n hugðist fara
leiðina í tveimur áföngum, og
gisti í Mosfellssveit um nóttina.
Hann átti heima uppi í Kjós í
Hækingsdal, sem er innarlega
norðan Laxár, og þangað hugðist
hann að ná á aðfangadag. Mun
hann hafa ætlað að fara
hina stytztu leið yfir Svína-
! skarð, en það er fremur
brattur fjallvegur. Fönn var
mikil um þetta leyti, og
ganga því þreytandi, ekki sízt
fyrir þá, sem vanir voru kyrr-
setum. Hinn ungi maður hefir
sjálfsagt fljótt orðið þreyttur,
og þá sennilega lagt sig niður
og ætlað að hvíla sig smástund.
En svefninn hefir sigrað hann
og meðvitundin þá sagt skilið
við líkamann fyrir fullt og allf.
Þorsteinn Erlingsson orti eftir
piltinn erfiljóð, og eru þau gull-
falleg eins og vænta mátti. Þau
er að finna í kvæðabók hans,
Þyrnum, á bls. 165.
*
Hörmulegt er, þegar ungir
menn á léttasta skeiði verða úti
eða bíða bana af völdum slys-
fara á annan hátt. Enn hörmu-
legra er, þegar börn innan við
fermingu hljóta þann dauð-
daga. Verður hér sagt frá einu
slíku tilfelli.
Tökubörn hafa oft sætt
því þurfti að halda til þess að
halda völdunum. Menn bjugg-
ust því ekki við miklu. Og í
þessu hefir mönnum heldur
ekki yfirsézt. Allt fór á sömu
leið og vant vai;. Ríkisstjórnin
gafst upp við lausn málsins.
Það kom ekkert kall. Augu vald-
hafanna höfðu kannske opnazt
örlitla stund, en það, sem þau
sáu, var ekki þægilegt og þá var
ekkert annað að gera en leggja
þau aftur á ný. Engar raun-
hæfar ráðstafanir voru gerðar.
Aðeins kák eitt, en verra og
hættulegra kák en nokkru sinni
fyrr.
Það mátti líka svo sem nærri
geta, hvað þeir menn gátu gert,
til þess að lækka dýrtíðina, sem
vegna metnaðar höfðu bundið
sig í þessum málum s. 1. haust
og tekið sér fyrir hendur að
kalla þá menn ónefnum og ausa
þá auri, sem höfðu bent á raun-
hæf úrræði til lækkunar verð-
bólgunnar.
Hvers var að vænta af þeim
mönnum, sem tekið höfðu að
sér stjórnarmyndun fyrir nokkr-
um mánuðum á þeim grund-
velli að engrar niðurfærslu væri
þörf?
Bændani skipaðir
forráðameim.
Ríkisstjórninni var það vel
ljóst í sumar, að bændastéttin
var ófáanleg til þess að taka á
sig, einhliða, byrðar dýrtíðar-
innar. Bændur voru staðráðnir
í því að halda fram hlut sínum
eins og aðrir. Þeir höfðu í fyrra
haust reynt þá leið að slaka til
einir og ætluðu að gefa með því
fordæmi og gera mögulega alls-
herjar stefnubreytingu í dýr-
tíðarmálunum. En þær ráðstaf-
anir voru herfilega misnotaðar
og reist ný dýrtíðaralda.
Undir forustu hæstv. fjár-
málaráðherra var þá gripið til
þess nú að skipa bændastéttinni
forráðamenn til þess að gera
það, sem menn vissu fyrirfram,
að nær allir bændur landsins
voru mótfallnir. Þessir stjórn-
skipuðu forráðamenn bænda-
stéttarinnar voru látnir ákveða
stórkostlega verðlækkun á
kjötvörum til bænda, frá þvi
sem þeir fengu heim í bú sín
s. 1. haust, og 10% lægra verð
á mjólkurvörum en þeir ættu
að fá samkvæmt sexmanna-
nefndarálitinu. Þetta var gert
nær sömu dagana, sem bændur
stofnuðu stéttarsamtök sín og
gerðu kröfu um að verðleggja
sjálfir afurðir sínar.
Með þessum fáheyrðu þving-
unarráðstöfunum, sem ekki
hefðu verið kallaðar aðeins
þrælalög, heldur einhverju enn
sterkara nafni, ef aðrar stéttir
misjafnri aðbúð, og algengt var
það í gamla daga — og þess
sézt enn merki þótt í smærri
stíl sé — að foreldrar gerðu mjög
upp á milli sinna eigin barna
og þeirra, sem vandalaus voru.
Það var, og er enn siður, að fá
snúningadrengi frá sjávarsíð-
unni til sveitanna á sumrin, og'
var vistin hjá þeim oft verri en
margui; hyggur. Bar það stund-
um við, að rekizt var á
drengi á alfaraleiðum, sem voru
að strjúka úr illri vist fjarri
heimili sínu. Oft vpru þeir
soltnir og illa skóaðir, stundum
hálfgKátandi og hlupu við fót.
Flóttalegt augnatillit þeirra og
óttablandinn svipur tjáðu meira
en orð, og margir óttuðust eft-
irför á hesti, og þá hrísvandar-
flengingu, ef í þá mundi nást.
Um það, frá hverju börn þessi
struku, skal sagt hér eitt dæmi.
Árið 1890 var drengur tekinn af
fátækri ekkju í Ölfusi og látinn
á bæ* einn austur í Flóa.
Drengur þessi var ellefu ára
gamall, og verkin, sem hann átti
að vinna, voru sem hér segir:
Að sumrinu til fór hann snemma
á fætur að smala ánum, og að
því loknu varð hann að standa
við rakstur á engjum. Kvöld-
hvíldin var að smala ánum
saman aftur, og ef hann var
lengur að því í einn tíma en
annan, þá var ýmist dregið af
mat hans eða hann flengdur.
hefðu átt í hlut, var megin-
þunga dýrtíðarinnar, sem rík-
isstjórnin hefir skapað, velt yf-
ir á bændur, en til viðbótar var
svo gripið til úrrséða, sem á sínu
sviði jafngilda helzt veltuskatt-
inum fræga.
Úrræðið, ef úrræði skyldi
kalla, var í stuttu máli það, að
tekinn var hluti af kjötverðinu
út úr vísitölunni og dýrtíðinni
þar með að því leyti sleppt
lausri, en viss hluti þjóðarinnar
keyptur undan þessu að nokkru
leyti, með fjárgreiðslum úr
ríkissjóði. Þjóðinni er þannig
skipt í hreina og óhreina, í
verðuga og óverðuga. Þeir óverð-
ugu eru allir þeir, sem hafa tvo
menn eða fleiri í sinni þjónustu.
Þegar þessi afrek eru talin,
er þó ekki lengra komið en svo
í málinu, að vísitalan hækkar
verulega þrátt fyrir þetta, og
ríkissjóður verður að greiða allt
að 20 milj. kr. á ári enn til þess
að halda vísitölunni ekki fjarri
280 stigum. Þetta er hin nýja
stefna í dýrtíðarmálunum.
En það eru engar ýkjur, að
bessar ráðstafanir vekja ýmist
sára gremju eða þeim er tekið'
með nöpru háði um allt land.
Hættnlegt ástand.
Afleiðingar þess ráðleysis,
sem ríkt hefir og ríkir ennþá í
þessum málum, eru margvísleg-
ar í atvinnulífi og fjármálalífi
þjóðarinnar. Ýmsir ráðamenn
þjóðarinnar virðast vinna hreint
og beint markvisst að því að
búa til kreppu i atvinnu- og
fjármálum landsins. Þessir menn
eru ekki heldur langt frá mark-
inu, eins og glöggt sést á afleið-
ingum þess, ef eitthvað ber út
af um hæsta stríðsverð eða ó-
venjulega aflasæld og árgæzku
til lands og sjávar.
Það gæti verið ástæða til að
draga upp mynd af því, hvernig
horfir nú orðið af þessum ástæð-
um um rekstur landbúnaðar ig
sjávarútvegs, afkomu bænda og
fiskimanna, um byggingakostn-
að og hvernig þeir eru settir, sem
ekki áttu þak yfir höfuð sér fyr-
ir styrjöldina, en því miður er’
ekki tími til þess að fara út í
þá sálma að þessu sinni.
Hér er aftur á móti til um-
ræðu fjárlagafrumvarp það, sem
hæstv. ríkisstjórn hefir lagt fyrir
Alþingi, en þetta fjárlagafrum-
varp gefur nokkuð glögga hug-
mynd um hvert stefnir um fjár-
málastjórnina.
Hvernlg „stefna“
stjjórnarinnar lelknr
ríklssjóðlnn.
Ég hefi margsinnis bent á það,
og geri það enn, að verðbólgu-
Að vetrinum var hann látinn
bera vatn í bæ og gripamargt
fjós, moka undan tíu hrossum
og sjá um fóðrun átta lamba.
Og kaupið, sem hann fékk, var
eftirtalið léttmeti og garmar,
sem nú mundu ekki talin föt,
ekki einu sinni í háði. Svona
var nú stundum líðan töku-
barnanna, stundum betri og
stundum verri. Þessi þjóðar-
löstur hefir nær horfið í seinni
tíð og sér víst enginn eftir hon-
um. Harðneskjan er þokuð fyrir
manníið og réttlætistilfinningu.
Nokkru fyrir síðustu aldamót
strauk drengur sunnan úr
Hraunum úr vist sinni í Rang-
árvallasýslu. Hann mun hafa
lagt af stað viku fyrir Jóns-
messu. Einhvernveginn komst
hann yfir árnar þar eystra, og
yfir Ölfusá hjálpaði honum Sím-
on Jónsson á Selfossi. Þegar
drengurinn kom út í Ölfus, var
hann hálf skælandi af þreytu
og settist niður við og við sér
til hvíldar. Þar hitti hann konu,
sem spurði hann að heiti og á
hvaða ferð hann var. Síðan hélt
hann áfram. Nóttina eftir var
kvatt dyra á bæ einum í Ölfusi
og spurt eftir strokudrengnum.
Húsfreyjan á bæ þessum sagði
til ferða hans. Og brátt er ferða-
sagan á enda. Drengurinn náð-
ist á Smiðjuhæð, sem er
skammt fyrir austan Hveradali.
Og það var ekki einn karlmað-
stefnunni fylgja síhækkandi
ríkisútgjöld. Kostnaðurinn við
ríkisreksturinn verður svo mik-
ill, að draga verður úr verkleg-
um framkvæmdum, skattar
verða óviðráðanlegir, og loks
kemur að því að stórkostlegur
tekjuhalli verður, samhliða nið-
urskurði verklegra framkvæmda.
Lítum þá í fjárlagafrumvarp-
ið, og gefum því gætur, hvort
þess sjáist merki, að í vændum
séu þessir atburðir.
Gildandi fjárlög voru þau
langhæstu, sem Alþingi hafði
nokkru sinni samþykkt, og var
þó gefið mál fyrir fram, eins og
hæstv. fjármálaráðherra upp-
lýsti raunar í ræðu sinni áðan,
að gjöldin fyrir þetta ár verða
miljónatugum hærri en fjárlög-
in, en þau gerðu ráð fyrir 110
milj. króna útgjöldum. En það
fjárlagafrumvarp, sem hér er
til umræðu, gerir ráð fyrir 115
milj. króna útgjöldum á rekst-
arreikningi og 130 milj. kr.
greiðslum úr rikissjóði. Þetta
fjárlagafrumvarp er því nú þeg-
ar, þegar það er lagt fram, um
20 milj. kr. hærra en gildandi
fjárlög.
Við skulum nú athuga í hverju
þetta liggur.
Verkl©gar fram-
kvæmdir.
Það verður fljótt augljóst, að
þessi gífurlega hækkun á rót
sína að rekja til sívaxandi
rekstrarútgjalda ríkisins og dýr-
tíðargreiðslna, sem teknar eru
inn á fjárlögin, en ekki til þess
að almennar verklegar fram-
kvæmdir hafi verið auknar.
Þvert á móti eru framlög til
margra þeirra verklegra fram-
kvæmda, sem mest eru aðkall-
andi og mesta almenna þýðingu
hafa, lækkuð, frá því sem þau
er« í núgildandi fjárlögum. Skal
ég geta um nokkur slík framlög
og fjárveitingar til þýðingar-
mikilla mála, til þess að gefa
hugmynd um blæinn á þessu
mesta fjárlagafrumvarpi í sögu
íslenzku þjóðarinnar — en það
er um það bil sexfalt hærra en
fjárlögin voru fyrir stríð.
Til nýrra landssímalína um
byggðir landsins eru ætlaðar 400
þús. kr. Geta menn gert sér í
hugarlund, hvort þessi fjárveit-
ing muni svara til eftirspurnar
eða þarfa. í þessu sambandi
ber þess sérstaklega að gæta,
ajp nú fer væntanlega að koma
hið langþráða efni til þessara
framkvæmda. En eftir fjárlaga-
frumvarpi að dæma, þolir
Landssíminn ekki meiri framlög.
Þannig er verðbólgustefnan
búin að koma hag hans.
Framlögin til landhelgisgæzlu
eru hækkuð um einar 200 þús
ur, sem neytti mannskaps síns á
þessum umkomulausa smæl-
ingja, heldur tveir rosknir og
vel færir.
Þrautseigja er sterkasta hlið
margra íslendinga, og svo var
um þennan dreng. Á nýjan leik
strýkur hann, og fer nú í byrj-
un engjasláttar. Og yfir hin
miklu jökulvötn Suðurlands
kemst hann með aðstoð brjóst-
góðra manna. Og Hellisheiði
leggur hann undir lítinn og lú-
inn fót. Síðast varð hans vart
ofarlega í Svínahrauni. Þar hitti
hann hinn nafnkunni ferða-
langur Einar stopp Eyjólfsson.
Sýndist Einari drengurinn mjög
aðfram kominn og sagði honum
að koma að Árbæ og tjá hús-
freyjunni þar vandræði sín.
Mundi hann þá fá hjá henni
greiða, og komast þaðan heim.
Svo skildu þeir. Hvað svo hefir
tekið við hjá hinum smáa
ferðamanni, getur enginn sagt
frá, því hann bar aldrei fyrir
mannleg augu meir. Er líklegt,
að bein hans liggi í Svínahrauni
eða einhvers staðar þar í grennd.
Eftirför var honum veitt í
þetta sinn eins og í fyrra skipt-
ið, og komst sendimaður alla leið
til Reykjavíkur. Þar dagaði
hana uppi við brennivíns-
neyzlu í sólarhring, en síðan var
haldið heim úr árangurslausri
för.
kr. Má nærri geta i hvaða sam-
ræmi slíkt er við þörfina, þegar
þess er gætt, að brýna nauðsyn
ber nú til þess að auka stór-
kostlega landhelgisgæzluna, með
hliðsjón af því að styrjöldin er
hætt, og búast má við því, að
erlend skip taki að Sækja aftur
á íslandsmið.
Framlög til nýrra þjóðvega
eru lækkuð um 1 milj. kr. og
framlög til brúargerða um 300
þús. kr.
Framlög til flóabátaferða eru
lækkuð um nærri 1 milj. kr.
Er erfitt að sjá, á hvaða viti
þetta er byggt, þegar þess er
gætt, að stórkostleg þörf er á
auknum og bættum strandferð-
um. Það verður bókstaflega
ekki komizt undan að sinna
beim kröfum, sem gerðar hafa
verið og gerðar eru í þá átt.
Framlög til hafnargerða og
lendingarbóta eru lækkuð um
meira en 1 milj. kr. Á sama
tíma eru nefndir ríkisstjórnar-
innar og ráð á þönum um land-
ið þvert og endilangt, mælandi
fyrir nýjum höfnum, og mönn-
um er lofað stórfelldum fram-
kvæmdum í þeim málum á næst-
unni, auk þess, sem fyrir dyr-
um standa byggingar sérstakra
landshafna, eftir því sem uppi
hefir verið- látið, og vitað, að
stjórnarfrumvarp um byggingu
einnar slíkrar hafnar mun
verða lagt fram á þessu þingi.
í frv. er engin fjárveiting
sjáanleg, hvorki smá né stór, til
stuðnjngs þeirri nýsköpun at-
vinnulífsi^, sem ríkisstjórnin
hefir gumað af fyr og síðar.
Til raforkumála er veitt að-
eins sú hálfa miljón, sem á-
kveðin var til raforkusjóðsins
með lögum áður en núverandi
ríkisstjórn kom til valda.
í frumvarpinu er sýnilega
ekki gert ráð fyrir neinum stór-
felldum nýjum ráðstöfunum í
ræktunar- eða nýbýlamálum.
Engin fjárveiting er í frv. til
þess að styðja riýjungar í sjáv-
arútvegsmálum. Ætti það þó að
vera öllum ljóst, að mikil þörf
er á því, að rækilega verði
studdar margs konar rannsókn-
ir og tilraunir í þágu sjávarút-
vegsins. Það þarf að veita fé til
bess að gera tilraunir með nýj-
ar veiðiaðferðir og verkunarað-
ferðir, auk þess sem leggja þarf
fram fé til þess að vinna nýja
markaði víðs vegar í öðrum
löndum. Fjölda mörg önnur ný-
mæli í sjávarútvegsmálum eru
þannig vaxin, að þeim verður
ekki hrundið í framkvæmd
nema með stucfningi þess op-
inbera. Það er ekki grænn eyrir
af 130 miljónum ætlaður til
bessara mála.
Ástandið í byggingarmálum
landsmanna, bæði í sveitum,
kauptúnum og kaupstöðum er
verra en það hefir nokkru sinni
verið á síðari áratugum. Það
barf ,stór átök í þeim efnum, og
óhugsandi að þau verði gerð, án
þess að ríkið leggi þar eitthvað
verulega að mörkum umfram
bað, sem verið hefir. Ekkert er
ætlað í fj árlagáfrumvarpinu til
stuðnings slíkum framkvæmd-
um, umfram það sem verið
hefir.
Stjórnarflokkarnir hafa lofað
fullkomnum alþýðutryggingum,
sem lögleiddar eigá að verða
begar á þessum vetri. Ekki er
einn eyrir ætlaður í fjárlaga-
frumvarpinu fyrir þeim stór-
kostlega kostnaði, sem af þeirri
framkvæmd hlýtur að leiða.
Það er augljóst, að fslendíng-
ar verða að leggja fram meira
fé en þegar hefir verið gert til
hjálparstarfsemi sameinuðu
þjóðanna. Fyrir því er ekkert
gert í fjárlagafrumvarpinu.
Þannig er þá komið málum,
að lagt er frapi fjárlagafrum-
varp, þar sem ráðgerð eru 315
milj. kr. rekstrarútgjöld og 130
miljón kr. heildarútgjöld, en
jafnframt lækkaðar fjárveiting-
ar til ýmsra hinna þýðingar-
mestu verklegra framkvæmda.
Enginn eyrir er ætlaður til
margumræddrar nýsköpunar og
látið eins og þau framfaramál
séu ekki til, sem þjóðin hefir
mestan áhuga fyrir.
Þannig eru áhrif verðbólgu-
stefnunnar á möguleika ríkis-
sjóðs til þess að standa undir
verklegum framkvæmdum og
félagslegum útgjöldum.
Það er ekki furða þótt þaö
hafi verið eitt aðal verkefni
hæstv. ríkisstjórnar undan-
farna mánuði að halda fram
þeirri kenningu, að öllu væri 6-
hætt og engin ástæða til bess
fyrir þjóðina að ranka við sér
og breyta um stefnu.
Þetta var nú um verklegar
framkvæmdir og framlög til fé-
lagsmála.
Rekstnrskostnaðnr
eykst.
En bað verður allt annað uppi
á teningnum, þegar vikið er að
rekstrarútgjöldum ríkisins. Það
er tæplega hægt að finna einn
einasta lið þessarar tegundar í
frv., sem ekki hefir stórhækk-
að frá því sem er í gildandi
fjárlögum. Þetta stafar bæði af
launahækkunum og svo af hinni
gífurlegu útþenslu og eyðslu í
öllum greinum, sem einkennir
starfrækslu undir forustu nú-
verandi ríkisstjórnar. Það er
rétt að nefna nokkrar tölur.
Kostnaður við stjórnarráðið,
ásamt ríkisbókhaldi og fjár-
hirzlu, er áætlaður á 3. miljón
kr. Kostnaður við utanríkismál
er kominn á 2. milj. kr. Kostn-
aður við ^tjórn landsins, dóms-
mál og lögreglustjórn og emb-
ættiseftirlit, það er að segja 8.—
11. gr. fjárlaganna samanlagt,
eru komnar upp í 18,7 milj. kr.,
samkvæftit fjárlagafrumvarp-
inu, eða orðnar jafnháar því,
sem öll fjárlögin voru fyrir
stríð. Þessil- kostnaðarliðir eru
á gildandi fjárlögum áætlaðir
15 milj. og 300 þús., og er þá
miðað við gömlu launalögin og
vísitölu 250 stig. Hækkunin
nemur 3.4 milj. kr. Svona ört
sígur á ógæfuhlið. Það er aug-
ljóst, að útgjöld fjárlaganna af
þessu tagi eru þó allt of lágt
áætluð, miðað við þá reynslu,
sem nú er að fást, og að ó-
breyttri stefnu.
Engin fjárveiting er ætluð til
þeirra mörgu nefnda og ráða,
sem stjórnin hefir komið á lagg-
irnar. Til Nýbyggingarráðs er t.
d. ekkert fé veitt, enda þótt það
hafi komið upp miklu skrif-
stofubákni og hafi stórfelldan
kostnað við ferðalög og nefnda-
sendingu.
Til Búnaðarráðs er heldur
ekkert fé veitt, að því er ég
bezt get séð.
Nefndafárið.
Hæstv. ráðherrar héldu um
það fjálglegar ræður á síðasta
þingi, sumir hverjir, að það yrði
að fækka nefndum og minnka
kostnaðinn. Blöð stjórnarinnar
tóku undir þetta. En hverjar
hafa svo efndirnar orðið? Mér
telst svo til, að ríkisstjórnin hafi
ekki skipað færri en 30 nefndir
á þeim stutta tíma, sem hún
hefir setið að völdum, en lagt
niður apeins örfáar. f þessum
nefndum munu vera samtals
eitthvað aðeins innan við <500
manns, fyrir utan allt starfslið.
Er þetta áreiðanlega met í
nefndaskipunum. Er nú líka
svo komið, að ríkisstjórnin
virðist í seinni tíð hafa lagt
kapp á að halda nefndaskip-
unum leyndum, og er það alveg
nýtt í stjórnarsögu landsins,
eins og raunar ýmislegt fleira.
Má því vel vera, að mun fleiri
nefndir hafi verið skipaðar, þótt
ekki sé upplýst orðið enn.
Á síðasta þingi var samþykkt
þingsáíyktun, þar sem skorað
var á ríkisstjórnina að draga
verulega úr rekstrárútgjöldum
ríkisins og gera starfskerfið ein-
faldara og óbrotnara. Árangur-
inn af þessari þingsályktun
sést á þessu fjárlagafrumvarpi.
Rekstrarútgjöldin hafa aldrei
verið meiri en ráðgert er í frv.
og þó eru þau í raun réttri miklu
hærri en þar er látið koma
fram.
Auk þess, seih þegar hefir ver-
ið nefnt, vantar á, að talin séu
í frv. ýms þau gjöld, sem fyrir-
sjáanleg eru.
Fjárframlög til dýrtíðarráð-
(Framhald á 5. síðu)
)