Tíminn - 13.11.1945, Qupperneq 5

86. blað
t:
mh
þrigjndagiim 13. nóv. 1945
5
RITSTJÓRI: SIGRÍÐUR INGIMARSDÓTTIR
Rabb um skófatnaö o. fl.
Fyrr eða síðar á árinu hlýtur
að renna upp sá dagur í lífi okk-
ar kvenfólksins, að við lítum
yfir hersinguna í skóaskápnum
og ákveðum, að nú megi það
ekki lengur dragast að leggja
af stað í leit' að nýjum skóm.
Ég efast um, að til séu leiðhv
legri búðarferðir, a. m. k. ekki
i seinni tíð. — Hér í Reykjavík
hefir myndazt nýyrði nú á
stríðsárunum. Heitir það „skóa-
slagur.“ Flestar Reykjavíkur-
konur þekkja það og nota. En
„skóaslagur‘“ verður í hvert
skipti, sem ný sending af kven-
skóm kemur í verzlanir. Safn-
ast þá múgur-manns að dyrum
verzlunarinnar löngu áður en
opnað er. Þegar dyrunum er
lokið upp hefjast „pústrar og
hrindingar“ og reynir nú hver
sem betur getur að troðast inn.
Loks, þegar búðin er orðin full
af fólki, er dyrunum læst og
verða þeir, sem eftir eru í biö-
röðinni að bíða þar til hinir
gæfusömu innifyrir eru búnir að
velja sér þá skó, sem þeim lítast
beztir og fegurstir. — Þetta er
ótrúlegt, en satt. Nýju skórnir
seljast vanalega upp á 1—2 dög-
um, og þeir, sem hafa hvorki
tíma né kjark til að fara í
„slaginn“, verða að láta sér
nægja það, sem eftir er. Af þessu
sést bezt að eftirspurnin eftir
þessari vöru er orðin greinilega
meiri e» framboðið. Enda stafar
þetta máske af þeirri tilhneig-
ingu hjá fólki að reyna ávallt
að ná því bezta og mesta af öllu,
án þess að hirða beinlínis um
þörfina? Ef til vill hefði verið
heppilegra að skammta skófatn-
að hér eins og í öðrum löndum
heims. —
Jæja, en þá er að víkja aftur
að skónum sjálfum. Ég legg nú
af stað einn góðan veðurdag í
leit að skóm, góðum, hentugum,
sterkum og þægilegum götu-
skóm. Auðvitað elti ég tízkuna
lítið eitt og vil því hafa þá
snotra, en ekki of hælaháa. Það
er ekki þægilegt að ganga til
vinnu á risahælum. — Ég geng
búð úr búð, skoða og skoða. Nóg
er af skónum en fæstir eftir
mínu höfði. Sumir eru með op-
inni tá, og á þeim er ekki hægt
að ganga nema þegar blíðast
er og bezt, eða þá innan dyra.
Hvað höfum við að gera við
. þannig skó hér á landi? Hér
rignir eða snjóar hálft árið, og
skóhlífar eru oftast ófáanlegar
nú í seinni tíð. Skyldir skónum
með opnu tánni eru „banda-
skórnir" svokölluðu, ennfremur
skór með opnum hæl. Þeim hæf-
ir aðeins sólskin og þurrviðri! —
Svo eru það nú skóhælarnir.
Hvaða meðal manneskja treyst-
ir sér til þess að ganga alla
daga á þvengmjóum 10 cm.
hælum? Þá eru „kvarthælarnir“
ólíkt þægilegri. En svo virðist
sem þeim hafi oft verið skellt
undir klunnalegustu skóna, því
miður. Snotrir, lághælaðir skór
fást sjaldan. Þeir líta flestir út
líkt og fjallgönguskór, en myndu
þó tæplega' endast tveggja roð-
skóa leið!
Jæja, fái maður nú loksins
skó, sem líta sæmilega út, er
byrjað að máta. Þá kemur ann-
að vandamál. Ég heyri sagt, að
erlendis sé tekið nákvæmt mál
af fæti manns, áður en skórnir
eru reyndir. í stað þess að gefa
upp skónúmerið, er tiltekin
lengd fótarins og skórnir valdir
með tilliti til þess. Hér verður
maður að troðast í hvaða skó,
sem er, ef þeir hafa aðeins rétt
númer. Þeir, sem hafa breiðan
og stuttan fót, eiga oft afar erf-
itt með að fá þægilega skó.
Skyldi ekki vera hægt að koma
á þessum fótarmælingum í ís-
lenzkum verzlunum?
Lioks heppnast mér að fá skó,
sem eru nokkurn veginn mátu-
legir og snotrir. En ég get um
leið gengið út frá því sem vísu,
að eftir hálfan mánuð verð ég
að láta skósmiðinn sóla þá og
gera við hælana. Bætast þá 15
—20 kr. við skóverðið, sem var
þó sannarlega nógu hátt.
Þetta ástand í skófatnaðar-
málum okkar íslendinga, þó
einkum hvað kvenskóm viðvík-
ur, er orðið lítt bærilegt. Ég
veit, að það stafar að nokkru
af styrj aldarástæðum og er því
ekki að ásaka þá, er skóna kaupa
erlendis frá. — En hvenær renn-
ur upp sá dagur, þegar við eigum
sjálf álitlegan hóp af skóverk-
smiðjum, er vinna skó úr ís-
lenzku leðri, skó, sem hæfa ís-
lenzkum staðháttum og veður-
fari? Ég veit ekki til, að til sé
néma ein skóverksmiðja á land-
inu og framleiðir hún að mestu
leiti gönguskó og vinnuskó fyrir
karlmenn. Mér er sagt, að hún
fái ekki nógu gott leður til þess
að vinna vandaða kvenskó. —
Er það sjálfsagt því að kenna
að vélarnar í sútunarverksmiðj -
unum eru orðnar úreltar og
þarfnast endurbóta og viðbóta.
— Gaman væri að heyra eitt-
hvað um þetta mál frá sérfróð-
um manni, því að ég trúi varla
öðru en að hér væri hægt að
framleiða vandaða skó, er hæfa
íslenzka kvenfólkinu betur en
ameríska skranið, sem verið hef-
ir á boðstólum hér síðustu árin.
Úr því að ég er að tala um skó,
dettur mér í hug grein, sem ég
las nýlega í sænsku blaði. Heitir
hún „Fréttabréf frá Helslng-
fors.“ Við höfum haft lítið sam-
band við Finnland nú síðustu
árin og hefir styrjöldin valdið
því sem fleira. Þar er nú óskap-
legur skortur á skófatnaði með-
al annars. Yngismeyjar og frúr
í höfuðborginni, Helsingfors,
ganga um allar götur á tréskóm,
berfættar, í bættum kápum eða
kápum, sem gerðar eru úr 2—3
öðrum. í sumar höfðu þær blóm-
sveiga á höfðinu í stað hatta,
gengu kápulausar í „sumarkjól-
um“ úr borðdúkum, servíettum
og fægiklútum. „Neyðin kennir
naktri konu að spinna.“ Og svo
er ég að barma mér yfir skó-
leysinu hérna! — Fataskortur
er nú í flestum löndum á megin-
landi Evrópu og verður mjög til-
finnanlegur, nú þegar vetra tek-
ur. Væri því ástæða til að hefja
eina söfnunina enn á voru landi
og safna nú gömlum fötum
hánda konum og börnum í Finn-
landi eða annars staðar. Lands-
menn virðast annars vera orðnir
þreyttir á samskotunum, því að
litið hefir safnazt handa bág-
stöddum íslendingum í Evrópu
og hafa þeir þó engu síður þörf
fyrir peninga og föt en Norð-
menn og Danir á sínum tíma.
„Fycst allt frægast," sagði
kerlingin.
(S.)
BÚÐARVOGIR
Við eigum fyrirliggjandi nokkrar LINDELL’S sjálf-
reiknandi búðarvogir, 10 kg.
Einnig nokkrar vogir sömu stærðar, sérstaklega út-
búnar fyrir fiskbúðir.
IJinlioðs- oý raftækjaverzliui íslaiuls h. f.,
Hafnarstræti 17. Sími 6439. Reykjavík. Símnefni ísraf.
LARS HANSEN:
Fast þeir sóttu sjóin.n
hérna meðfram Finnmörkinni eða sveima milli Lófóteyjanna.
Það varst einmitt þú, sem sannfærðir hann Kristófer og kerling-
una hans um það, að við værum hræddir — dauðhræddir. Og
það erum við lika, báðir tveir. En Kristófer — hann er ekki hrædd-
ur, og þess vegna fer hann, hvað sem tautar, og það geturðu reitt
þig á, að kerlingin hans myndi fara líka, ef hún ætti ekki tveggja
ára gamlan krakka, sem hún getur ekki yfirgefið. Því hún er
ekki hrædd fremur en hann Kristófer, þó að við séum hræddir.
Þeir supu nú sómasamlega á ákavítinu, en svo varð löng þögn,
sem báðir virtust kveinka sér við að rjúfa. Það var eins og þeir
kynnu einhvern veginn ekki ^ið sig. Orð „Norska ljónsins" glumdu
enn fyrir eyrum þeirra. í huganum rifjuðu þeir líka upp, hversu
oft og mörgum sinnum þeir höfðu komizt í lífsháska á sjó, bæði
við Lófót og á íshafinu. Það hafði stundum skollið hurð nærri
hælum, bæði í ósjó og veðurofsa og hafís, og oft var hann Kristó-
fer búinn að bjarga skútu og skipshöfn með dæmafáu æðruleysi
sínu og snarræði og kjarki. Og þegar þeir fóru líka að hugsa um
það, hvað oft þeir höfðu verið heima hjá „Norska ljóninu" og
þegið af henni mat og húsaskjól, þegar þeir voru kaldir og svangir,
þá var eins og skyndilega hlánaði í sál þeirra. Það var allt í einu
eins og komin væri maraþíða eftir nepjuna og kuldann. — Nei,
þeir gátu ekki gleymt öllu því, sem þau Kristófer og Karen
höfðu gert þeim gott, báðum tveim.
Það leyndi sér ekki, að þeir voru farnir að iðrast gerða sinna,
þvi að þegar þeir höfðu sopið á enn á ný, sagði Nikki um leið og
hann tók flöskuna frá munninum:
— Það er auðvitað fjandans leiðinlegt, ef hann Kristófer fær
enga menn.
— Já — það setti hann alveg á höfuðið, sagði Lúlli. Eins og þú
veizt, getur hann raunar fengið einhverja larfa, en það verða
aldrei menn, sem neinn dugur er í — vana íshafsfara fær hann
ekki, því að þeir stíga ekki fæti sínum um börð í „Noreg,“ og þar
að auki er eins og margir hálf-fælist hann Kristófer.
Enn varð löng þögn. Það var komið él, og snjónum kingdi
niður í stórum flygsum, sem settust á höfuð þeirra, axlir og bak,
en þeir veittu þvi ekki neina athygli, svo voru þeir hugsi.
— Ja, hvernig skyldi honum Kristófer ganga að komast norður
i sumar? Ekki mátti hann við því að setja heima — sízt eftir að
hann hafði keypt þessa vél, sem raunar var sögð bölvaður ryð-
klumpur.
— Það er ekki til sá maður í Tromsö, sem ég finn eins til með
og hann Kristófer. Allir hinir íshafsþjarkarnir eiga stórar og góð-
ar skútur, bjóða ekki nema bezta fæði og hafa nóg af öllu. En
það er víst og áreiðanlegt, að hann Kristófer er bæði kjarkmeiri
og raunbetri en þeir allir, og hann verður að hanga á þessu gamla
hripi, sem hann fær varla nokkurn mann á.
Þeir yljuðu sér á einum enn, reru makindalega, skimuðu kring-
um sig og héldu svo áfram að hugsa um Kristófer. Þeir studdu
olnbogunum á hnén og létu hökuna hvíla á lófunum, og það hefði
mátt halda, að þeir væru steinsofnaðir, svo hreyfingarlausir voru
þeir.
Loks andvarpaði annar þeirra þyngslalega.
Þá spruttu þeir snögglega á fætur, báðir tveir, stóðu kyrrir um
stund og einblíndu hvor á annan. Dauft bros lék um andlitið,
og brosið varð stærra og stærra, unz þeir ráku loks upp gljonjandi
skellihlátur.
— Ég veit, hvað þú ert að hugsa um, sagði Lúlli.
— Láttu mig þá heyra það, fyrst þú veizt, hvað ég er að hugsa
um.
— Á ég að segja það?
— Já, segðu það bara.
— Þú ert að hugsa um, að réttast sé, að við förum á íshafið
með honum Kristófer.
— Datt mér ekki í hug bankabygg. Það var líka þetta, sem ég
var að hugsa um að segja við þig — að við færum bara með
honum Kristófer.
Þau Kristófer og kerlingin hans lágu í rúminu og sinn krakkinn
hvoru megin við þau. Þau gátu alls ekki fest blund. Þau voru.að
tala um, hvort ekki væri nú ráðlegast að fara að setja vélina í
„Noreg.“ En hér var margs að gæta, fyrst og fremst kostnaðar-
hliðin og svo hitt, hvort „Noregur" þyldi svona vél.
Eini árangurinn af klukkutíma samræðum hjónanna varð sá,
að bæði voru orðin mjög bölsýn. Þeim fannst, að aldrei hefði
syrt svona í álinn fyrr, þótt oft hefði verið dökkt framundan.
Kristófer klofaði yfir sofandi barnungann og ranglaði fram á
gólfið, og kveikti á lampanum. Svo leitaði hann uppi konjakks-
flöskuna, hellti lekanum, sem eftir var í henni, í glas, flýtti sér
aftur upp i rúmið, því að það var kalt að standa berfættur og
fáklæddur á gólfinu, og þar styrktu þau Karen sig á þessu lífsins
balsami, er eftir hafði verið í flöskuskömminni.
Hann var einmitt að kingja siðasta sopanum, þegar^ barið var
á gluggann.
— Hvur er það? drundi Kristófer, klofaði aftur yfir krakkann
og rýndi út.
Jú, rétt var það. Þarna vottaði fyrir mönnum úti. En það var
þvílík hundslappadrífa, að hann þekkti þá hreint ekki. Hann
opnaði þess vegna gluggann, og þar stóðu þá Nikki og Lúlli með
lausamjöllina í hnje.
— Heyrðu hérna, Kristófer, sagði Lúlli. Við höfum ákveðið ■ að
fara með þér á íshafið.
Og svo teygði hann höndina upp í gluggann til þess að þrýsta
lúku Kristófers, og það var svo langt og innilegt handtak, að
hann Nikki, sem líka vildi komast að, var byrjaður að berja hægri
vængnum af óþreyju. En þá rétti Kristófer honum vinstri hönd-
ina, og svo var gleðin mikil, að þeir hefðu sjálfsagt dregið skip-
stjóra sinn út um gluggann og steypt honum á nærbuxunum niður
í skaflinn, ef „Norska ljónið“ hefði ekki stokkið fram úr á hnjá-
skjólinu einu klæða og þrifið aftan í hann.
(SKOZK ÞJÓÐSAGA)
Sigríöur Ingimarsdóttir þýddi.
Einu sinni var drottning. Hún var sjúk. Dætur átti
hún þrjár. Hún sagði við þá elztu: „Farðu og sæktu
mér sopa úr brunni hins sanna vatns. Þá mun ég verða
heil á svipstundu".
Dóttirin lagði af stað og komst klakklaust að brunn-
inum. Þar var fyrir froskur nokkur, sem sagði, að hún
mætti gjarnan fá sopa úr brunninum handa móður
sinni, ef hún vildi giftast sér.
„Ég vil ekki giftast þér, andstyggðin þín,“ sagði hún.
„Jæja,“ sagði hann, þá færðu ekki vatnið.“
Hún fór heim. Móðir hennar sendi þá miðdótturina
eftir vatninu. Hún komst til brunnsins. Þá kom frosk-
urinn og sagði henni, að hún fengi vatnssopann, ef
Úún giftist sér.
„Ég vil ekki giftast þér, andstyggðin þín,“ sagði hún.
„Þá færðu ekki dropa af vatninu,“ sagði hann.
Hún fór heim. Yngsta dóttirin var nú send af stað.
Þegar hún kom að brunninum, kom froskurinn sem
áður og sagði, að hún yrði að giftast sér, ef hún vildi
fá vatnið.
„Ég vil giftast þér, ef engin önnur ráð verða til þess
að lækna hana móður mína,“ sagði hún og fékk þá
vatnið. Varð móðir hennar alheilbrigð, er hún hafði
drukkið það.
Þegar þær voru gengar til náða um kvöldið, korn
froskurinn að dyrunum og sagði:
„Mærin ljúf!
Manst þú ei
hvers ég bað þig
við brunninn forðum?
Mærin ljúf! “
Hann stagaðist í sífellu á þessum orðum. Stúlkan
fór því fram úr, hleypti honum inn, og lét hann bak
við hurðina. Síðan lagðist hún aftur fyrir. Ekki hafði
hún legið lengi, þegar hann hóf sinn fyrri söng:
„Mærin ljúf!
Manst þú ei
hvers ég bað þig
við brunninn forðum?
Mærin ljúf!“
Góð, vel sett og vel hýst
J ö r ð
á Suðurlandi til leigu nú þegar eða siðar. Sala eða meðeign kem-
ur til greina. Arðsöm áhöfn fylgir ásamt heyinu. Þeir, sem vilja
kynnast þessu, sendi nöfn sín 1 bréfi til afgr. Tímans, merkt:
„VÉLYRKJA".
MASONIT
Þilplötur
væntanlegar til landsins innan skamms tíma.
Verðið mjög lágt.
Pantanir verða afgreiddar eftir þeirri röð, sem þær berast.
SÆTVSK-tSL. VERZLLWARFÉLAGIÐ H.F.
Síml 3150. Rauðará.
Stuðningsmenn
SÉRA SIGLRÐAR KRISTJANSSONAR
* hafa opnað skrifstofu við Bræðraborgarstíg 53. II. hæð.
Opin alla daga frá kl. 2—10 eftir hádegi.
Simi 4341.
i