Tíminn - 16.11.1945, Blaðsíða 5

87. hlað
TÍMIM, föstndagmn 16. nóv. 1945
5
á Kristjáni konungi X. til Ak-
ureyrar með miklu og fríðu
föruneyti karla og kvenna.
Okkur kom saman um það,
austanmönnum, að vera farnir
áður en sjóli kæmi. Vildum ekki
eiga það á hættu að verða
máske teknir í misgripum. Við
héldum of mikiö upp á íslend-
ingabrag Jóns Ólafssonar til
þess.
Þeir Jón ívarsson, Þórarinn
Víkingur og Þórhalluí Sig-
tryggsson urðu þó eftir á Akur-
eyri, svo a,ð út leit, að við mund-
um verða fjórir með alla hest-
ana austur. En þá báðu fjórir
menn úr Neskaupstað að fá að
fara á hestunum austur, og það
leyfði Þorsteinn. Þetta voru Jón
Sigfússon kaupmaður og dóttir
hans, Bjarni Vilhjálmsson, nú
magister í Reykjavík, og Stefán
Snævarr, nú prestur í Svarfað-
ardal.
Við fengum bíl til þess að
flytja okkur að Skútustöðum.
Þar átti svo vélbáturinn að vera
til staðar og koma ferðakörl-
unum og dóti þeirra í Reykja-
hlíð svo snemma, að við næð-
um þangað fyrir háttatíma.
Þetta gekk allt eins og í sögu.
Við fjórmenningarnir náðum á-
ætlunarstaðnum á tilsettum
tíma.
Þar var þá nýr gestur að koma
inn í þessa tilveru, það var sögð
stúlka. Mun hún hafa haldið
vöku fyrir heimafólki eins og
vanalegt er við þess háttar
gestakomur. En það fór allt
þegjandi og hljóðalaust fram-
hjá okkur.
Á föstudagsmorguninn um
áttaleytið var maður kominn
frá Grímsstöðum með hest-
ana, og um líkt leyti kom Nes-
fólkið, sem ætlaði að verða sam-
ferða yfir fjöllin. Eftir að hafa
greitt alla reikninga samvizku-
samlega, var haldið af stað aust-
ur yfir Námaskarð.
Hvergi sást skýhnoðri á lofti,
hitinn var mikill, svo að ilit var
fyrir hestana að fara hart, dátt
logn og gufa upp af sandinum.
Þegar kom að Jökulsá á Fjöll-
um, var hún ófrýn mjög, valt
fram kolmórauð í stríðum streng
og flaut langt upp á eyrar. Kom
það af hinum sterku hitum, er
verið höfðu dagana áður. Okkur,
sem óvanir vorum miklum vötn-
um, hraus hugur við að verða
að láta hestana synda þetta ís-
kalda, kolmórauða, straumþunga
og breiða vatnsfall, en annars
var ekki kostur, því að niður á
brúna í Öxarfirði mundi allt að
tveggja daga töf.
En hér þurfti engra bollalegg-
inga við, því að í sama mund
og við komum að ánni, sáum við
ferjumanninn hinum megin
teyma ferju sína upp ána með
landi fram. Var auðséð, a3 hann
bjóst við að híekja niður ána
eins og að kom, því að straum-
flaumurinn kastaði fleyinu sem
fisi léttu. Það varð fljótt séð,
að ræðarinn var slíkum við-
skiptum vanur, þvi að hann
beitti árum sínum af snilld og
hagaði stefnu þannig, að
straumólgan bár bátinn yfir,
um leið og hann barst niður
ána.
Svo var báturinn teymdur
upp ána að vestan, það sem
hæfilegt þótti. Fórum við þrír í
hann, Bjarni, Stefán og ég,
því að ekki þótti rétt að hafa
fleiri en fjóra á farinu í einu.
Við áttum að taka á móti hest-
unum, þegar þeir kæmu yfir og
halda þeim saman. Gekk vel
yfir ána, þótt nokkuð hrekti.
Svo var aftur teymt upp eftir.
Þegar ferjumaðurinn var
kominn vestur yfir, voru klára-
greyin rekin út í. Ekki gat það
talizt skemmtileg sjón að horfa
á blessaðar skepnurnar þreyta
sund á þessum vettvangi. En
eftirtektarvert var að sjá, hve
misjafnlega þeir beittu sér á
sundinu. Svo virtist sem sumir
þeirra höguðu sér þannig, að
straumurinn hjálpaði til að
bera þá yfir.
Svo þegar kláragreyin komu
upp úr ánni, tóku þeir sprettinn
eftir veginum á eyrunum, svo að
piltarnir, er farið höfðu á móti
þeim, urðu langt á eftir, þótt
þeir hlypu það sem þeir gátu, og
ég gat ekki stöðvað þá, — þótt
fjær væri, fóru þeir all-langan
veg frá ánni, þar til þeir komu á
graslendi til að bíta.
Ferjumaðurinn átti hest
þarna skammt frá. Bjarni tók
hann, reið á eftir hrossunum og
tókst að stilla ferð þeirra.
Björn Hallsson kom í næstu
ferð yfir ána. Hann fór strax
á fótum, þótt á sjötugsaldri
væri, á móti Bjarna. Björn náði
fljótlega ágætum réiðhesti, sem
hann átti, brúnum að lit, og
tókst þeim svo furðufljótt að
koma hestunum til baka, svo að
þetta varð minni töf en búast
hefði mátt við.
Á Grímsstöðum var snæddur
miðdegisverður, ■ vel útilátinn.
Nóttina fyrir hafði óvinur lífs-
ins tekið dóttur hjónanna þar
burt af jarðlííssviðinu, á blóma-
skeiði lífsins að aldri til. —1 Já,
svona er gangur lífsins. Á víxl
sorg og gleði. í dag mér, á morg-
un þér.
Nú var breytt um stefnu og
haldið af stað í átt að Möðru-
dal, en þangað var ferðinni heit-
ið þennan dag. Þegar v,ið kom-
um að Víðidal, bættust tveir
læknakandidatar í hópinn. Þeir
voru á leið til Fáskrúðsfjarðar
í sumarleyfi. Það voru kátir
karlar, en ekki munu þeir hafa
verið strangir góðtemplarar,
þótt ekkert óhóf væri hjá þeim
á víni.
í Möðrudal tók Jón bóndi á
móti okkur jneð sinni lands-
kunnu gestrisni. Þegar við vor-
um nýkomin, bar þar að garði
þrjá Þjóðverja, sem sögðust vera
á ferð inn á öræfi að athuga
sléttlendi, hraun og jökla. í
fylgd með þeim var einn ís-
lendingur. Ekki hirði ég að
nefna nafn hans eða ætt. En
hann virtist ekki sækjast eftir
að kynnast þeim, sem þar voru
fyrir. Það leit helzt út fyrir, að
hann kynni ekki annað tungu-
mál en þýzku.
Meðan beðið var eftir kvöld-
verði, drifu þeir Jón og Þor-
steinn í því að láta syngj a. Söng
þar hver með sínu nefi, en sama
lag. Var sungið fullum hálsi. Þar
var góður liðstyrkur að lækna-
efnunum, því að þeir höfðu báð-
ir mikla, þýða og hljómfagra
rödd. Þetta varð því sannar-
lega skemmtileg kvöldstund,
þeim sem tóku þar þátt í.
Á laugardagsmorguninn var
sama veðurblíðan — „heiðskírt
veður, himininn klár.“ yar
húsfreyja og fleiri heiriia-
manna snemma á fótum (hafi
þau þá lagzt fyrir um nóttina)
til þess að hita kaffi og búa til
mat í allan þann gestasæg, sem
þar var kominn, fyrirvaralaust.
Þjóðverjarnir vildu fara tím-
anlega í öræfaferðina. Við fór-
um þá líka að búa okkur til
ferðar.
Nú sást vel til fjallahrings
þess, er umlykur Möðrudal, og
hinna fjarlægari, sem gnæfa
yfir Möðrudalsfjöllin. Flest
sýndust þau fátækleg að jurta-
gróðri efst. Þarna ber við him-
in í vestri (að mér fannst) hið
tignarlega fjall, Herðubreið,
sem ég mundi kveða um, ef ég
væri skáld — en nú er ég það
ekki og verð því að þegja.
Allir reikningar fyrir hús,
mat, drykk, rúm og rúmþæg-
indi voru nú greiddir af mestu
samvizkusemi. Síðan var heim-
ilisfólkið kvatt að íslenzkum
sveitasið og svo haldið af stað.
Ekki vorum við nærri því
hálfnaðir til Skjöldólfsstaða,
þegar bíll frá Kaupfélagi Hér-
að'sbúa mætti okkur. Hafði
Þorsteinn lagt svo fyrir í síma,
að komið væri á móti „oss“ á bíl.
Þar voru líka með tveir ung-
lingspiltar, sem áttu að taka
hestana og koma þeim til réttra
eigenda. Við skiptum því um
farartæki, fórum í bílinn, en
skildum við blessaða hestana,
sem sannarlega voru búnir að
veita okkur marga ánægju-
ferð.
Þegar búið var að koma sér
fyrir í bílnum og jafna sig
eftir reiðina á hestbaki, var
farið að syngja pg voru það
ekki þunglyndissöngvar, sem
urðu fyrir valinu. Læknanem-
arnir höfðu hlotið sæti í bíln-
um á sama bekk sem ungfrúin
og faðir hennar. Var ekki laust
við, að hann fengi að heyra
það, að þeir mundu nú nema
í brott dóttur hans, að honum
óspurðum.
Jón tók þessu vel — sagði,
að það væri ekki eins erfitt
að passa kvenfólk fyrir nokkr-
um mönnum sem læknislærð-
um, því þeir væru svo vel að
sér í öllum raunhæfum fræðum.
Varð af þessu einlægur hlátur.
Þegar kom að Skjöldólfsstöð-
um, varð að stanza þar, gera
upp flesta reikninga fyrir hest-
LARS HANSEN:
Fast jbeir sóttu sjóinri
En þegar þeir sáu, að „Norska ljónið“ var komið á vettvang,
slepptu þeir takinu og sögðu:
— Nú ætlum við með honum á íshafið, Karen, svo að hann
geti sagt þér, hvort við höfum verið ýkjahræddir — og góða nótt.
Þeir skálmuðu niður götuna með bakföllum og slynkjum, en
hann Kristófer smokraði sér undir sængina hjá „Norska ljóninu,“
sem þegar var komin upp í, tók duglega utan um hana og hristi
hana*dálítið og velti henni til um leið og hann sagði:
— Þú komst þá skapi i þá.
(Skozk þjóðsaga)
Sigríður Ingimarsdóttir þýddi.
NÍUNDI KAPÍTULI.
Það var komin vél í „Noreg“. Það var mikill viðburður, en
samt sem áður viðburður, sem virtist ætla að gera hið rauðgula
hár Kristófers úlfgrátt.
Rétt var það, að kaupverðið var ekki hátt, og það var hin á-
hugasama skipshöfn skútunnar, Lúlli og Nikki og Kristófer og
Þór, sem létu hana í báthróið — ekki í skipasmíðastöðinni,
heldur í Kverkinni hjá bróður Kristófers, þar sem „Noregur“ var
dreginn á land með köðlum. Og vinnan var innt af höndum kaup-
laust — af einskærum áhuga á þvi að breyta „Noreg“ i vélskip,
sem gat borið hróður áhafnarinnar vítt. Það var að vísu erfið-
leikum bundið að koma vélinni fyrir, og hjá því varð ekki kom-
izt að njóta aðstoðar manns, er hafði vit á vélum, og þegar
hann fór að tildra öllu ryðskraninu saman, kom á daginn, að
margt smálegt vantaði: skrúfur, rær, koparleiðslur, lykla og þar
fram eftir götunum. Og það leið ekki á löngu, unz Kristófer var
orðinn alveg peningalaus, og þegar enn vantaði eitt og annað,
var ekki annars úrkostar en að Lúlli og Nikki tíndu fram tíu-
króna-seðlana sína, þar til þeir voru líka orðnir peningalausir.
En loks komst samt allt í lag, og hinn 20. dag aprílmánaðar
klukkan 7.15 var „Noregi“ rennt á sjó um háflæði, og þegar hann
Kristófer kom niður i káetuna, seildist hann eftir dagbókinni og
skrifaði stórum og skýrum stöfum á blað, sem ekki hafði áður
verið skrifað á:
MÓTORKÚTTER „NOREGUR“
FRÁ
TROMSÖ
Það liðu meira en þrír klukkutímar áður en þeim tókst að
koma vélinni í gang, en strax og byrjaði að drynja og skella í
henni tók skrúfan að snúast og „Noregur" rauk af stað.
Þeir Nikki og Lúlli stóðu í stafninum alla leið til Tromsö, og
var það þó fimm stunda og fjörutíu mínútna ferð. Þeir gizkuðu
á, að skútan gengi sex, sex og hálfa og allt upp í sjö mílur á
klukkustund, og loks voru þeir komnir upp í níu mílur með á-
gizkanir sínar. Mættu þeir kænu, gullu strax við hrópin: Frá,
frá — varið ykkur! Kristófer stýrði, en aumingja vélamaðurinn
íékk aldrei að draga að sér hreint loft alla leiðina, því að ræki
hann höfuðið upp um lúguna, byrjaði vélin strax að hósta og
gelta. Hann Þór var hér um bil jafn önnum kafinn og vélstjór-
inn, því að jafnskjótt og vélin komst í gang, ágerðist lekinn svo
hastarlega, að slíks voru jafnvel ekki nein dæmi á „Noregi“,
og bæði ameríska dælan og Þór urðu að hafa sig öll við, svo að
skútan fylltist ekki á leiðinni til Tromsö.
Þegar akkerum hafði verið varpað og vélamaðurinn kom upp,
sveittur og blautur og óhreinn frá hvirfli til ilja, sleppti Þór dæl-
unni og rétti úr sér með allri varúð og sagði:
— Þetta var fjandans sprettur. Okkur veitir ekki af annarri
dælu til, ef hún lekur svona á íshafinu.
Þetta var í fyrsta skipti á ævinni, að hann Kristófer átti ekki
grænan túskilding, þegar hann bjóst til íshafsferðar. Hingað til
hafði hann alltaf átt eitthvað upp i fararkostnaðinn. En núna? —
Ekki baun.
Hann var ekki viss um, að það væri nokkur maður í Tromsö,
sem þyrði að lána honum fyrir ferðakostnaðinum — og svo
þurfti hann auðvitað eitthvað handa konunni og krökkunum að
íramfleyta lífinu sumarlangt.
Svo hafði líka ekkjan þeirra frá Lófót bætzt i hópinn með
báðar telpurnar sínar. Eitthvað þurfti hún til þess að sjá sér
íarborða, og nú voru bæði Lúlli og Nikki nákvæmlega jafn snauð-
Þá fór hún fram úr og stakk honum undir vatnsglas.
Þagði hann þá um stund, en ekki leið á löngu þar til
hann hóf máls á nýjan leik og sagði:
„Mærin ljúf!
Manst þú ei
hvers ég bað þig
við brunninn forðum?
Mærin ljúf!“
Hún stóð þá á fætur einu sinni enn og bjó um hann
á litlum beði við arininn. En ekki var hann ánægður
cg sagði því enn:
„Mærin ljúf!
Manst þú ei
hvers ég bað þig
við brunninn forðum?
Mærin ljúf!“
Þá fór hún fram úr og bjó um hann við hlið sér. Hann
sagði samt án afláts: „Mærin ljúf, mærin ljúf“. En hún
I.mstaði ekki lengur á hann, þar til hann sagði við
hana: „Það er gamalt, ryðgað sverð fyrir ofan rúmið
þitt. Þú ættir að höggva af mér höfuðið með því. Þá
þarf ég ekki að kveljast lengur.“
Hún tók því sverðið og hjó af honum höfuðið. En þeg-
ar sverðið snart hann, varð hann að yndisfögrum yngis-
sveini. Hann þakkaði ungu konunni innilega, því að
hún hafði leyst hann úr álögum, sem á honum höfðu
hvílt um langan aldur. Fór hann síðan heim í ríki sitt
— því að hann var konungur — og hann kvæntist
kóngsdótturinni. Lifðu þau vel og lengi, og lýkur þá
gögunni.
Aðvörun
i 1 ' ' • •
Tryggingastofnun ríkisins — slysatryggingadeild — að-
varar hér með alla þá atvinnurekendur i Reykjavík, sem
eki hafa skilað framtali um slysatryggingarskilda vinnu,
er framkvæmd hefir verið á s. 1. 2 árum (1943 og 1944)
fyrir þeirra reikning, að gera full skil fyrir 25. þ. mán.
Að öðrum kosti mun þeim áætluð iðgjöld samkv. fyrir-
mælum alþýðutryggingarlaganna og reikningarnir sendir
til lögtaks.
Skrifstófan er í Alþýðuhúsinu og er opin kl. 9 til 12 og
13 til 17 alla virka daga, nema á laugardögum aðeins til
hádegis.
Loðdýraeigendur
Eins og undanfarin ár, kaupum vér og tökum í umboðssölu,
alls konar skinn, s. s.:
Platíiinskfiui
Silfnrrefaskmn
ana, sem í norðurferðinni voru \
og kýla vömbina. Þetta heim-
ili, sem allt lék af glaðværð og
lífsfjöri, þegar við fórum norð-
ur fyrir tíu dögum, var nú.
niðurslegið af harmi, því að
eldri húsbóndinn, Eiríkur Sig-
fússon, lá nú liðið lik. Hanui
var harmdauði þeim, er þekktri
hann — hafði verið vinsæll
bæði á heimili sínu og utan þess.
Svo var haldið áfram út Jök-
uldalinn og sungið þegar til gal.
í Hróarstungu, við Rangá, fór
Björn Hallsson og við Eyvindar-
árbrú Þórhallur Jónasson, báðir
skemmtilegir og margfróðir.
Þegar á Reyöarfjörð kom, tók
Þorsteinn okkur norðurfarana
heim með sér og veitti af rausn
mat og drykk, og tóbak þeim,
sem vildu það.
Þorsteinn Jónsson hafði verið
„oss“ hinn ákjósanlegasti farar-
stjóri. Pantað allt í síma fyrir-
fram, sem við þurftum með,
er kom í þann og þann áfanga-
staðinn. var jafnan aflt til,
sem um var beðið og
alltaf var hann kátur og fjörg-
andi ,Nú sendi hann bíl með
okkur út á Eskifjörð.
Þegar þangað kom, þótti
Markúsi Jensen,kaupfélagsstjór-
anum þar, ekki annað viðeig-
andi en hann léti bíl fara með
mig út á byggðina, svo nærri
heimili mínu sem unnt væri, þar
sem ég kæmi úr langferð sem
sendiherra kaupfélagsins og bú-
inn að fá kaupfélagið Björk inn-
ritað í S. í. S. Ég tók boðinu
með þökkum og eftir að hafa
afhent skjöl mín og sagt hrafl
af fundinum og drukkið kaffi
hjá kaupfélagsstjóranum, Jagði
Kristján Jónsson „assistent“ af
stað með mig á bíl út byggðina
að Teigará. • .
Ég kom heim til mín klukkan
tíu. Vantaði þá fjórtán klukku-
tíma í fjórtán daga, er ég var
búinn að vera í þessari ferð, sem
er mér ógleymanleg.
Ef þeim, sem ég hefi nefnt
hér, þykir, að sé sagt um sig of
eða van, þá bið ég þá velvirðing-
ar á því.
Blá- ojí hvítrcfaskiiui
Minkasklim
Selskinn
Lamhskinn
Vér kappkostum að afla skinnaframleiðendum hæsta verðs
fyrir vöru sína.
G. Helgason & Melsted h.f.
Hafnarstræti 19. — Sínti 1644. Reykjavík.
.■■■,.„■ .—-... 1 —miii.ii -
Afgreiðslustúlkur
geta fengiði fasta atvinnn hjá oss.
Upplýsingar í skrifstofu vorri.
Mjólkursamsalan
t