Tíminn - 10.07.1946, Side 3

121. hlað
3
Mynd þessi er af ódýrum bíl, sem búinn er til í Englandi. Hann getur
ekið 70 milur á 1 galloni af benbíni og talið er líklegt,* að takast megi að'
framleiða þessa bílategund fyrir um 2500 kr.
Hér sést frægasta naut sem Englendingar eiga.
Þessi mynd er af lítilli svifflugu, sem flaug 85,4 kílóm.
Hinn óslökkvandi þorsti bóka-
safnarans var meginþátturinn í
söfnunarstarfi Arna, • en ekki
þráin að bjarga þjóðlegum
verðmætum okkar frá glötun,
enda eru mörg dæmi þess, að
Árni-var ekki mjög þungt hald-
inn af ættjarðarást.
Annars hefir lengl leikið
nokkur xgrunur á því, að sumt
af þeim plöggum, sem lent hafa
í Árnasafni, hafi orðið innlyksa
þar með nokkuð vafasömum
rétti (sjá ritgerð dr. P. E. Ól.,
Lesbók Morgunbl. 14. apríl). —
af frásögn Jóns Grunnvíkings,
er ljóst, að Árni hefir ekki verið
fljótur að skiia aftur þeim gögn-
um sem hann fékk að láni hjá
ýmsum, og við bar það ósjaldan,
er eigendurnir kröfðu hann að
skila þeim handritum aftur, sem
komin voru í hans vörzlu á
þennan hátt, að hann sendi
handritin ekki aftur, til réttra
eigenda, heldur einhverja pen-
ingaþóknun þess í stað, eftir
eigin mati. — „Það er og mála
sannasl í öllu þessu, að íslenzk-
um var ei vorkunn að hafa vit
á því að lána so frá sér bækur
sínar og skjöl, að þeir hefðu ei
borgun fyrir, eður góða og gilda
kopie af skjölunum í það
minnsta, þá þeir voru svo hirðu-
lausir að láta frá sér orginal-
ana,“ seglr Jón.
VI.
Það er fulivíst, að Danir hafa
ekkert til að miklast af, i sam-
bandi við geymslu islenzkra
handrita, enda augljóst, að
meiri áherzla var á það lögð að
ná handritunum héðan úr
landi, en að hagnýta þau eða
varðveita. — Þannig voru það
íslenzkir menn, sem björguðu
leifum Árna safnsins. En Danir
vanræktu að bjarga handrita-
auði háskólabókasafnsins og
hending ein kom í veg fyrir, að
•Bókhlaða konungs hlyti hin
sömu glötunarörlög, en þar er
geymt margt hinna mestu dýr-
gripa úr handritasjóði okkar.
— Líklegt er, að engin þjóðar-
sorg hefði orðið í Danmörku,
þótt allir þeir íslenzku hand-
rita dýrgripir, sem þar eru
geymdir, hefðu farizt í einni
svipan, enda varla við því að
búast. Dönum var ekki ljóst, ut-
an örfáum mönnum, menning-
argildi handritanna, og svo er
enn.
Var þess heldur varla að
vænta, að hin íslenzka fram-
leiðsla í þessari grein, væri Dön-
um hjartfólgin, þegar þess er
gætt, hversu ómjúkum höndum
þeir fóru um sín eigin bók-
menntaverðmæti.
Frá Noregi er sömu sögu að
segja, í ölduróti siðaskipta-
tímabilsins og næstu tímum þar
á eftir, skolaði þar miklum
bókmenntalegum verðmætum í
glötunar- og gleymskunnar
Framhald.
Reykjavík, miðvlkmlagiim 10. júlí 1946
HANS MARTIN:
SKIN OG SKÚRIR
Það var yndislegur tími, þessi mánuður, sem hann var á flækingi
með hinum þrautheimsku Ameríkumönnum, sem hann gat alltaf
vafið um fingur sér. Hann var óragur og óttalaus og lét sér hvergi
Dregða, þótt óvænta hættu bæri að höndum. Ef til vill var hann
íæddur til þess að stunda villidýraveiðar. En það var ekki á hverj-
um degi, sem gerðir voru út flokkar veiðimanna inn í frumskóg-
ana, og auk þess mátti hann helzt ekki verða á vegi bandaríska
læðismannsins i Bangkok, því að hann hafði fe\igið eitt þúsund.
tikala að láni hjá einum þátttakendanna í veiðiförinni, e.n gleymt
að endurgreiða þá, þegar heim kom .... Ræðismaðurinn var
orðinn stúrinn yfir vanskilunum og hafði látið í það skína, að
hann myndi leita aðstoðar yfirvaldanna innan skamms .... En
nú er Karel að hugsa um að komast til Hongkong áður en meira
sverfur að ....
Karel lítur í kring um sig. Hvaða hvísl er þetta, sem hann
heyrir? .... Jú — viti menn: Þarna stendur litla, kinverska
konan uppi á svölunum!
Hver skrattinn — hún kom þá eftir allt saman. Hún hefir þá
skilið, hvað undir bjó, þegar hann var að sýna henni seðilinn í
dag .... En þá var maðurinn hennar á næstu grösum — síamskur
þvottakarl. Og á meðan hann taldi skyrtur, flibba og buxur, stóð
hún brosandi álengdar. Síður kjóll hennar var dreginn upp fyrir
hnéð vinstra megin, og hún hafði stað’ið þannig, aö hann sæi
sem bezt fallegan fótinn. Sjálf var stúlkan öll hin þekkilegasta,
og hver gat sagt um það, nema þvottakarlinn hefði einhverjar
aukatekjur af henni. Hann vissi, að það spillti að minnsta kosti
c-ngu, þótt hann léti hana sjá peningaseðil — svona eins og af
tilviljun. Og þegar hann dró annað augað í pung, veitti hann
því eftirtekt, að hún brosti enn hýrar en áður.
Og nú stendur hún þarna og hvíslar einhverju, sem eyra hans
nemur ekki — hvíslar og brosir til þess að vekja athygli hans.
Karel kinkar kolli, hellir í sig því, sem eftir er af whistýinu,
flýtir sér inn í gistihúsið, upp stigana.
Þarna er hún — alein .... Hún er í bláum, fallegum silkikjól
með hvítum bryddingum og röð hvítra hnappa vinstra megin frá
öxl niður að hné. Berfætt er hún, og í hvítum og hælaháum
skóm .... Hún brosir feimnislega.
Karel gengur beint til hennar. Hún hrærir sig ekki. Hann
beygir sig niður og byrjar að hneppa frá henni kjólnum ofan viö
hnén .... Hún hörfar undan — réttir fram höndina. Lófinn er
opinn.
„Money,“ segir hún.
Karel hristir höfuðið, og patar til þess að gera henni skiljan-
legt, að hún eigi að koma inn í herbergið og fara úr fötunum,
um leið og hann segir á ensku: „Hunzkastu úr fötunum, og svo
skal ég borga þér á eftir, gæran þín.“
En hún hristir líka höfuðið. En þegar hann beygir sig aftur
og byrjar að hneppa frá henni kjólnum, veitir hún ekki neina
mótspyrnu, heldur leyfir að hneppa hnapp fyrir hnapp ....
Mjúklegur, gulbrúnn, fallegur líkami hennar birtist, þegar hann
flettir frá henni kjólnum, þvi að hún er i honum einum klæða ....
En allt í einu gellur við hást óp. Karel snýr sér við, og í sama
bili ræðst þvottakarlinn á hann. Andlit hans er afskræmt af
bræði. Nefið sýnist hálfu breiðara en venjulega og kolsvört aug-
un skjóta gneistum. Karel finnur skerandi sársauka í brjóst-
inu, hann sundlar, riðar á fótunum, fálmar út í loftið, hnígur
niður. Enn rekur Síamsmaðurinn upp hást gaul.
Svo verður allt hljótt.
Karel stynur þungan, fálmar í kringum sig, korrar.
Allt í einu sér hann mynd móður sinnar fyrir sér — bjarta
og geislandi eins og helgimynd .... Svo lykst myrkrið um hann. •
*
Þegar hollenzki ræðismaðurinn kemur í skrifstofu sína, bíður
hans símskeyti, er hljóðar svo:
„Vofir handtaka yfir syni mínum Látið mig vita, hvernig á-
statt er fyrir honum. Wijdeveld, Wassenaar.“
Svarskeyti hefir verið greitt, þrjátíu gyllini.
Ræðismaðurinn svarar tafarlaust:
„Slæmar fréttir. Sonur yðar dó í dag — fékk hnífstungu í
vinstra lungað. Morðinginn, síamskur þvottakarl, handtekinn.
Myrti einnig konu sína. Símið' óskir yðar varðandi útförina.
Hjartanleg hluttekning. Bréf á leiðinni.“
Ræðismaðurinn er hugsi. Hann hefir kynnt sér rækilega öll
atvik. Hollendingurinn ungi hafði verið að’ biðla til konunnar
og verið búinn að færa hana úr kjólnum inni í herbergi sínu.
En þvottakarlinn, eiginmaður hennar, faldi sig inni í baðherberg-
inu og réðist að þeim óvænt. Konu sína hafði hann stungið í kvið-
inn, og hún dó eftir fáar klukkustundir. Að unnu v?rki hafði
þvottakarlinn hlaupið niður stigann, sært dyravörðinn, er reyndi
að stöðva hann, en hrasað, er hann kom út á götuna, steypzt fyrir
bifreið og báðir fótleggirnir brotnað.
Þetta er óhugnanleg saga. Ræð.ismaðurinn vorkennir föður
þessa skipreika pilts, er hér hefir fengið sinn lokadóm. Og hann
kvíðir fyrir þvi að þurfa að tala yfir gröf þessa manns, þegar
hann verður jarðsettur.
*
Wijdeveld er aö raka sig, þegar stofuþernan drepur á dyr og
réttir honum símskeytið. Svar frá Bangkok .... Hann ílýtir sér
að opna það.
Wijdeveld les það hvað eftir annað, hátt og í hljóði, les það
staf fyrir staf. Svo setzt hann á rúmstokkinn. Raksápan þornar
á vöngum hans og höku ....
Karel er dáinn .... Það getur ekki liðið á löngu, áður en
fréttin berst til Hollands eftir öðrum leiðum.
Wijdeveld hugsar sig um. Allt í einu er eins og hann vakni af
svefni .... Ég verð að koma í veg fyrir, að þetta birtist í blöð-
unum — ég verð að láta Lúsíu vita, hvað gerzt hefir. Henni

BUICK 1946
Einkaumboð:
Samband Isl. samvinnufélaga
lÚTSVÖR
i i
útlendinga
AÐ GEFNU TILEFNI auglýsist hér með, að at-
vinnurekendur, sem hafa útlendinga í þjón-
ustu sinni, ábyrgjast sjálfir útsvör (og þing-
gjöld), sem á þessa menn verða lögð, sem
eigin skatta. — Vanræki atvinnurekendur að
hagnýta sér þá heimild í lögum, að halda
eftir af kaupi útlendinga til greiðslu á út-
svari (og þinggjaldi) allt að 20%, verður
gengið að atvinnurekendum sjálfum með
greiðsul á gjöldunum.
'
I Borgarritari *
- — ■ - — ■ — - — — - -- - ■ — - .— - — ■ —
Skipstjóri og yfirvélstjóri
óskast
á b.v. Ingólf Arnarson
Skipstjórastaðan og yfirvélstjórastaðan á b/v. Ing-
ólfi Arnarsyni eru lausar til umsóknar.
Umsóknir sendist til Sjávarútvegsnefndar Reyk-
javíkurbæjar, Austurstræti 10, 4. hæð, fyrir 20. júlí
næstkomandi.
Farið verður með umsóknir þær, sem berast, sem
trúnaðarmál.
B/v. Ingólfui’ Arnarson verður væntanlega tilbú-
inn til heimferðar í byrjun október n. k., og verð-
ur gerður út af Reykjavíkurbæ.
Skipstjórinn og yfirvélstjórinn, sem ráðnir verða
á skipið, þurfa að taka við starfinu sem allra fyrst,
og umsækjendur þurfa því að tilgreina í umsóknum
sínum, hvenær þeir geta tekið við starfinu.
SJÁVARÚTVEGSNEFND
REVKJAVÍKIJRB/EJAR.
TIVOLI H.F.
i Útiskemmtistaður félagsins við Njarðargötu hefir ver-
ið opnaður.
| Til skciiuntunar vertfur:
: Stór hringekja fyrir fullorðna og börn.
Bílabraut með rafknúnum bílum.
: Parísarhjól 16. m. hátt.
5 Sjálfvirk skemmtitæki, ’alls konar.
Veitingar.
: Hljóðfærasláttur.
t Dans á stærsta danspalli landsins.
Aðgangur kr. 3 fyrir fullorðna og kr. 1 fyrir börn.