Tíminn - 27.07.1946, Side 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN I>ÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
PRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
30. árg.
RITST J ÓR ASKRIFSTOFUR:
EDDUH’ 'SI. Llndargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
' EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
Síml 2323
Reykjavik, laugardaginn 27. júlí 1940
134. blað
MIKILL AFLI HJÁ VESTMANNA-
EYJABÁTUM
í Vestmannaeyjum er nú hlaðafli hjá bátum þeim, sem fiska
með dragnót og botnvörpu, en það eru hins vegar sára fáir bát-
ar, sem stunda veiði frá Eyjum í sumar. Ekki færri en 30 bátar
eru þar aðgerðalausir í sumar, eða svo að segja allir smærri
bátarnir.
Flestir bátanna liggja upp í?
slipp, en nokkrir liggja bundnir
á höfninni. Mannafli fæst eng-
inn á þessa báta í sumar og
verður því af þeim orsökum að
láta þá liggja aðgerðarlausa, og
er meira að segja ekki talið
líklegt að mannafli fáist frekar
á þessa báta í vetur, svo allar
horfur eru á því, að mestur
hluti bátaflotans í Vestmanna-
eyjum verði látinn liggja aðgerð-
arlaus á landi yfir vertíðina,
eins og nú, þegar mokafli er í
kringum eyjarnar. Engir bátar
munu stunda reknetaveiðar frá
Vestmannaeyjum í sumar. —
Beitusíld þarf því að kaupa til
Eyja annars staðar að, frá Faxa-
flóa, eða að norðan.
Um 20 bátar frá Vestmanna-
eyjum stunda síldveiðar fyrir
Norðurlandi í sumar.
Flugvallargerð.
Vinnu heldur áfram við flug-
vallargerð í Vestmannaeyjum,
en því verki miðar fremur seint
áfram. Vinna var hafin við flug-
völlinn í vor og var þá búizt við
að verkinu yrði lokið á þremur
mánuðum. Nú er ekki talið lík-
legt að flugvöllurinn verði til-
búinn fyrr en seint í næsta
mánuði.
Þjóðhátíð Vestmannaeyja
verður haldin dagana 3. og 4.
ágúst. Veröur hún með svipuðu
sniði og að undanförnu.
Þjóðhátíðin.
Hátíðin hefst á föstudaginn
2. ágúst með því að Lúðrasveit
Vestmannaeyja leikur kl. 1,45.
Stjórnandi hennar er Oddgeir
Kristjánsson, þá verður hátíðin
sett formlega, en að því loknu
verður guðsþjónusta, séra Hall-
dór Kolbeins, sóknarprestur í
Eyjum prédikar. Síðar um dag-
inn syngur karlakór Vest-
mannaeyja, en að þvi búnu
hefjs^st íþróttir og verður meðal
annars sýnt bjargsig um kvöld-
ið, verður svo dansað og sein-
(Frarnhald á 4, síSu),
Stormur hamlar síld-
veiðunum
í gær var lítil síldveiði fyrir
Norðurlandi, stormur á miðun-
um og ekki báta veður. Til Rauf-
arhafnar komu nokkur skip í
gær, með litla síld hvert, sem
þau höfðu veitt í fyrrakvöld,
er veður kyrrðist um stundar-
sakir. Mestur hluti flotans er nú
á svæðinu frá Þistilfirði, vestur
á Grímseyjarsund. Til Siglu-
fjarðar hefir engin síld borist
síðastl. sólarhring, og er farið
mjög að draga úr söltun þar,
vegna síldarleysis. Menn eru þó
yfirleitt bjartsýnir með veiði-
horfurnar, og trúa því fastlega,
að veður lygni í dag, svo flotinn
geti aftur tekið til óspilltra
málanna. Nokkur skip hafa
komið inn til Raufarhafnar með
laskaða báta af veðrinu.
Það er íslenzkum sjómönnum
mjög bagalegt, hve lélegan út-
búna£í þeir hafa margir hverjir
við síldveiðarnar og kemur það
vel í ljós, þegar borinn er saman
útbúnaður hinna erlendu skipa,
sem nú stunda síldveiðar fyrir
Norðurlandi. Þannig hafa út-
lendingar vélar í báðum nóta-
bátum sínum. En flest íslenzku
skipin hafa alls engar vélar í
nótabátum sínum, og engin í
báðum bátunum. Þannig hefir
það komið fyrir, að íslenzku
skipin hafa orðið af síldartorf-
um, í keppni við útlendinga,
vegna þess að þeir hafa vélar í
nótabátunum. Einnig -eru nætur
margra íslenzku síldarbátanna
mun lakari en nætur þær sem
erlendu skipin nota við síldveið
ina. Þessu þarf að kippa í lag
fyrir næstu síldarvertíð, því
varla verður það gert fyrir, svo
íslenzki flotinn verði fyllilega
samkeppnisfær við erlend veiði-
skip,
!
StefrLuyfiriýsing al-
jpingis vib inngöngu í
fDjóbabandalagib
„íslendingar eru reiðubúnir til þess að gangast undir þær
skuldbindingar, er sáttmálinn leggur á meðlimina. Einna
þýðingarmest ákvæðanna um skyldur og kvaðir er 43. gr.
sáttmálans. Sú grein áskilur meðlimunum samningsrétt
við öryggisráðið um kvaðir skv. greininni, og leggur
nefndin þann skilning í ákvæðið, að engar slíkar kvaðir
sé unnt að leggja á íslenzka ríkið, nema að fengnu sam-
þykki þess sjálfs. íslendingar eru eindregið andvígir her-
stöðvum í landi sínu og munu beita sér gegn því, að þær
verði veittar“.
Þessi stefnuyfirlýsing var að tilhlutun fulltrúa fram-
sóknarflokksins í utanrikismálanefnd tekin upp í grein-
argerðina fyrir tillögunni að ganga í Bandalag hinna sam-
einuðu þjóða. Forsætisráðherra lofaði því með yfirlýsingu
á Alþingi að senda þessa tilkynningu fulltrúum stórveld-
anna fjögra og fulltrúum Norðurlandanna, — um leið og
inntökubeiðnin yrði send.
Réttlætísmálum bænda-
stéttarinnar var ekki sinnt
ILL FRAMTIÐARINNAR?
Komið í veg fyrir, að bændasamtökin fái
verðlagsvaldið í sínar hendur og fyrirspurn-
inni um verðuppbótina ekki svarað
Eins og frá var skýrt hér I blaðiiiu nú í vikunni fluttu
fjórir þingmenn Framsóknarflokksins í upphafi þingsins
þær tillögur, að lagaákvæðunum um verðlagningu landbúnaðar-
afurða skyldi breytt og verðlagningarvaldið fengið í hendur
stéttarsamtökum bænda. Bændur landsins hafa síðustu miss-
erin verið beittir meira réttleysi en dæmi eru um að fjölmenn
stétt hafi orðið að þola síðan landsmenn fengu sjálfir í hend-
ur vald í málum sínum. Þótti líklegt, að þeir, sem fyrir þessari
misbeitingu liafa staðið, myndu gjarna vilja bæta ofurlítið fyr-
ir fyrri misgerðir sínar. En sú varð ekki raunin á, því að frum-
varp þeirra fjórmenninganna fékkst ekki tekið á dagskrá, og
þegar Steingrímur Steinþórsson bar á fimmtudagskvöldið fram
þá tillögu, að þingið skyldi koma saman til framhaldsfunda 10.
september í haust, með tilliti til þess, að þá eru senn útrunnin
núgildandi ákvæði um verðlag landbúnaðarafurða, var það
einnig fellt með 27 atkvæðum gegn 17. Síðan var samþykkt, að
þingið skyldi eigi koma saman fyrr en 28. september. — Svipaða
sögu er að segja um fyrirspurn þeirra Páls Zóphóníassonar og
Bernharðs Stefánssonar um drátt þann, er or^ið hefir á greiðslu
á lögákveðinni uppbót á verð landbúnaðarafurða árið 1944_45
— henni var ekki svarað.
Þessi mynd er af frönskum bíl, sem smíðaður hefir verið í til-
raunaskyni og er að mörgu leyti hinn nýstárlegasti. — Verður
þetta bíll framtíðarinnar?
Drengjamótið hefst í dag
Fimmta drengjamót íslands í frjálsíþróttum hefst á íþrótta-
vellinum í dag. Knattspyrnufélag Reykjavíkur áténdur fyrir mót-
inu að þessu sinni, og yfirdómari þess er Guðmundur Sigurjóns-
son. Til keppninnar eru alls skráðir 48 keppendur frá 10 félög-
um og félagasamböndum. — f dag verður keppt í eftirtöldum
greinum: 100 m. hlaupi, 1500 metra hlaupi, hástökki, kringlu-
kasti, langstökki, 110 m. grindahlaupi og sleggjukasti. — Þátt-
takendur í þessum greinum keppninnar eru:
100 metra hlaup:
Reynir Gunnarsson Á, Hauk-
ur og Örn Clausen ÍR, Þórarinn
Gunnarsson ÍR, Reynir Sigurðs-
son ÍR, Þorbjörn Pétursson Umf.
Laugdæla, Pétur Sigurðsson
KR, Hörður Ingólfsson KR,
Björn Vilmundarson KR, Grét-
ar Jónsson KR, Sveinn Björns-
son KR, Vilhjálmur Pálmason
KR, Einar H. Einarsson KR,
Halldór Lárusson Umf. Kjalar-
nessþings, Magnús Jónsson KR.
1500 metra hlaup:
Stefán Gunnarsson Á, Hauk-
ur Hafliðason Á, Snæbjörn
Jónsson Á, Sveinn Björnsson
KR, Ásgeir Einarsson KR, Magn-
ús S. Jónsson KR, Eggert Sigur-
lásson ÍBV.
Hástökk:
Sigursteinn Guðmundsson FH,
Árni Gunnlaugsson FH, Sigurð-
ur Friðfinnsson FH, Óli Páll
Kristjánsson, HÞ, Örn Clausen
ÍR, Hörður Ingólfsson KR, Ás-
mundur Bjarnason KR.
Kringlukast:
Sigurður Kristjánsson FH,
Vilhjálmur Pálsson HÞ, Tryggvi
Gunnarsson HÞ, Ásgeir Torfa-
(Framhald á 4. síSu).
1700 hross til Pól-
lands
Eins og skýrt hefir verið frá
áður, ákvað hjálparstofnunin
UNRRA í vetur að kaupa all
mikið af íslenzkum hestum til
að flytja þá til Póllands. Var
talað um að keypt yrðu nokkur
þúsund hross. Síðan hafa komizt
á kreik fregnir um það að
UNRRA vildi hætta við þessi
kaup, eða a. m. k. draga all
verulega úr þeim. Nú hefir það
verið tilkynnt, að hjálparstofn-
unin kaupi 1700 hross af íslend-
ingum og ennfremur hefir það
verið tilkynnt, að verðið sem
hrossinn verða keypt fyrir, verði
600 krónur frítt um borð. Ekki
er ennþá vitað hvort fleiri hross
verða seld UNRRA en þessi 1700.
en þau verða keypt á næstúnm
(Framhald á 4. síöu).
Þessi afstaða meirihlutavalds-
ins á alþingi til þýðingarmikilla
og viðkvæmra mála, sem bæði
snerta hag og rétt einnar fjöl-
mennustu þjóðfélagsstéttarinn-
ar, talar skýru máli um það, að
það hefir ekkert lært og engu
gleymt. Það virðist vera ætlunin
að beita bændastéttina sömu
harðneskjutökum og gert hefir
verið að undanförnu.
Þögnin eina svarið.
Þegar ríkisstjórnin er krafin
sagna um það, hvað valdi því,
að ekki er staðiö í skilum með
greiðslur á lögákveðinni upp-
bót, sem fallin er í gjalddaga
fyrir löngu, er þögnin eina
svarið. Það þykir ekki einu sinni
ómaksins vert aö gefa neinar
skýringar á þessu fyrirbrigði —
þaðan af síður, að um það fá-
ist vitneskja, hvað ríkisstjórnin
hyggst fyrir með þetta fé, sem
hún heldur þannig i sínum
vörzlum í trássi við lög og rétt.
Málið má ekki ræðast.
Þegar þess er farið á leit, að
bændastétt landsins eða stétt-
arsamtökum hennar sé fengið í
hendur vald til þess að verð-
leggja framleiðsluvörur sínar á
svipaðan hátt og verkamenn og
iðnaðarmenn fá að verðleggja
vinnu sína beint og óbeint, er
það ekki aðeins hundsað nú á
þessum fundum, heldur er
einnig felld tillaga Steingríms
Steinþórssonar um það, að
þingið komi aftur saman svo
snemma, að tækifæri gefist til
þess að ræöa þessi mál og leiða
þau til lykta áður en núgild-
andi verðlagstímabxí' er út-
runnið.
Bændur verða að greiða
einhuga svar. J
Bændur og allir aðrir, sem
vilja, að hinar vinnandi stéttir
í þjóðféíaginu fái að lifa og
starfa frjálsar, geta aöeins gold-
ið eitt svar við þessari aftur-
haldsafstöðu ‘meirihluta alþing-
is: Stuðla að eflingu stéttar-
samtaka bænda og herða kröf-
urnar um afnám þeirrar rétt-
arskerðingar, sem bændur hafa
búið við nú um hríð.
Bændur landsins hafa nú ný-
lega ákveðið, hvaða form þeir
vilja endanlega fá stéttarsam-
tökum sínum. Niðurstaða þeirr-
(Framhald á 4. síöu).
Fullnæging og
niðurfelling
herverndar-
samningsins
Það þóttu baeði ill og furðu-
leg tíðindi, er Sjálfstæöisflokk-
urinn og Alþýðufiokkurinn á
Alþingi sameinuðust um það á
fimmtudagskvöldið að fella til-
lögu Hannibals Valdimarssonar
um að skora á ríkisstjórnina að
krefjast efnda á herverndar-
samningnum frá 1941 og tafar-
lauss brottflutnings þess her-
Iiðs, er enn dvelur hér, þótt
komið sé á annað ár frá því
styrjöldinni lauk.
Eigi að síður varð sá ávinn-
ingur að þessari tillögu Hanni-
bals, að forsætisráðherra lýsti
því yfir, að ríkisstjórnin myndi
„svö fljótt sem auðið er, hefja
viðræður við stjórn Bandaríkj-
anna um fullnægingu og niður-
fellingu herverndarsamningsins
frá 1941 og öll atriði, sem máli
skipta í því sambandi, og gefa
alþingi sk^rslu um málið strax
og það kemur saman.“
Hingað til hefir ríkisstjórnin
ekkert gert í þessu máli svo
kunnugt sé, enda þótt langt sé
um liðið frá því eðlilegt má
teljast, að herinn hefði horfið
héðan fyrir fullt og allt. Þessi
yfirlýsing forsætisráðherra, er
knúin var fram á alþingi á
fimmtudagskvöldið, er fyrsta
Iífsmarkið, sem sézt hefir með
ríkisstjórninni í þessu efni.
Nú krefst þjóðin skjótra og
örugga efnda á fyrirheitinu.