Tíminn - 26.10.1946, Blaðsíða 3

196. blað
TÍMIM, langardaglim 26, okt. 1946
3
Sextugur
Guðmundur Jónsson, Útibæ í
Suður-Þingeyjarsýslu, varð sex-
tugur 12. þ. m. Hann er fæddur
að Vík í Flateyjardal 12. októ-
ber 1886, sonur hjónanna: Jón-
asar Jónssonar frá Finnastöðum
á Látraströnd, — lengi hrepp-
stjóra í Flateyjarhreppi — og
Emilíu Guðmundsdóttur frá
Vík.
Guðmundur Jónsson giftist
1912 Þuríði Elísu Pálsdóttur frá
Brettingsstöðum á Flateyjar-
dal. Þau eignuðust 17 börn. Eru
13 á lífi á aldrinum 13—34 ára,
— myndarlegur hópur og mann-
vænlegur.
Konu sína missti Guðmundur
fyrir þrem árum síðan.
Guðmundur býr rausnarbúi í
Flatey. Hann hefir verið úti-
bússtjóri fyrir Kaupfélag Þing-
eyinga þar síðan 1923. Mörgum
opinberum störfum hefir hann
gegnt fyrir sveit sína, t. d. verið
sýslunefndarmaður hátt á
þriðja tug ára. Er forstjóri
Sparisjóðs Flateyjarhrepps.
Þó að Guðmundi Jónssyni séu
vegtyllur fjarri skapi, kemst
hann ekki hjá því að vera sveit-
arhöfðingi. Hann er gjörvulegur
maður í sjón, drengskaparmað-
ur, greindur vel og skemmtileg-
ur í viðræðu.
Karl Kristjánsson.
i hús til hestanna, gefa þeim og
brynna og svo gefa farangrinum
hornauga, slátrinu, sem átti að
vera komið heim í pottinn og
frosnum klyfberaólum, sem
stóðu upp úr skaflinum og
skulfu fyrir átökum stormsiris.
Á þriðja degi var farið að rofa
til og þá lagt af stað, frostið var
mikið, færðin ill og veður versn-
andi. Var það þrekraun fyrir
menn og skepnur að komast I
Austara sæluhús um kvöldið.
Þetta var slæmur dagur, hest-
arnir brutust um í ófærðinni,
klyfjarnar þeyttust af klökkun-
um og sukku í fönnina, varð að
grafa þær upp og bera að næsta
barði, basla við að skeyta saman
slitin móttök og gjarðir, tosa
klyfjunum upp og eiga svo á
hættu að eins færi í næstu dæld
og ofan á þetta bættist að erfitt
var að ráða sér í stórviðrinu.
Samt náðum við loks Austara
sæluhúsi, þar var, því miður eng-
in sæluvist. Húsið var svo lítið,
að sumir hestanna urðu að
standa úti undir veggnum, en við
að liggja blautir og hálf svangir á
berum fjölum. Þegar rofaði til
daginn eftir, var enn lagt af
stað og komið að Austaribrekku
eftir þriggja stunda strit, en nú
var enginn kostur að koma
flutningnum lengra nema lítil-
ræði, sem mest lá á að kæmist
heim. Hitt var grafið í fönn og
nú var langur og strangur gang-
ur yfir fjallið með hestana í
umbrotafærð en að Víðihóli
náðum við samt loks laust eftir
háttatímann. Ekki var viðlit að
sækja flutninginn fyr en hálf-
um mánuði síðar. Þetta var síð-
asta ferð Fjallamanna með slát-
urfé til Vopnafjarðar. Brotið var
blað í margra alda sögu, nýr
kapítuli hófst.
Sjötugur
Sjötugsafmæli átti 27. sept.
sl. Eirikur Kristjánsson bóndi í
Dufansdal í Arnarfirði.
Hann er fæddur á ísafirði,
sonur Kristjáns skipasmiðs, sem
síðast var lengi í Bíldudal,
Kristjánssonar, Vigfússonar í
Breiðdal, Eiríkssonar prests á
Stað — og Kristínar Jónsdóttur
frá Veðrará.
Eiríkur ólst upp með foreldr-
um sínum i Önundarfirði, en
fluttist þaðan með þeim og hefir
nú búið í Dufansdal í 30 ár,
myndarbúi við mikla rausn.
Kona hans er Sigríður Bjarna-
dóttir frá Efra-Vaðli á Barða-
strönd.
Þau hjón eru barnlaus.en hafa
alið upp 8 börn.
Eiríkur pr maður gáfaður
eins og hann á kyn til og fylgist
vel með opinberum málum.
Hann hefir gegnt mörgum trú-
aðarstörfum fyrir sveit sína.
Vinsamleg tiimæli
Ég hefi ákveðið að fá færan
mann til að rita rækilega ævi-
sögu hins merkilega manns og
brauryðjanda, sr. Odds V. Gisla-
sonar í Grindavík. Því mælist ég
til þess við alla þá, sem geta
gefið gagnlegar upplýsingar —
smáar eða stórar — um þennan
gagnmerka mann, að láta mér
þær sem fyrst í té. Getur þar
verið um að ræða bréf frá hon-
um eða til hans, handrit af ræð-
um hans eða ritgerðum, eða
prentað mál Teftir hann eða um
hann. Einnig sögur af honum
eða sagnir um hann, sjóferðir
hans eða ferðalög utanlands eða
innan. Mér væri kærast að fá
þetta að láni, — eða a. m. k.
lofa mér að vita af því og líta
á það. — Því ég vildi helzt, að
það, sem um sr. Odd yrði skrif-
að, gæti orðið sem sönnust mynd
af lífi hans og merkilegu starfi.
Akranesi, 6. október 1946.
Ól. B. Björnsson.
SKIP/IUTCEWO
Áætlunarferð tll
Brelðafjarðar. Flutn-
ing'i veitt móttaka á
mánudag.
Greifinn af
Monte Christo
*
frægasta skemmtisaga heims,
hartnær 1000 bls. með drjúgu
letri, stórt brot. Verð kr. 35,00
— Send burðargjaldsfrítt.
Axel Thorsteinsson
Rauðarárstíg 36,
Slmi 4558.
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
lifað alla ævi og alið börn sín, og hér mun hún deyja — þetta
er allt hennar líf. Hún stalst til þess að virða ættmóðurina fyrir
sér. Hún var einnig með þessi svörtu, hálfluktu agataugu, þar
sem ekki vottaði einu sinni fyrir sjálfstæðu sálarlífi. Og það
hreyfðist ekki einu sinni einn einasti dráttur í andliti hennar,
þegar hún talaði. Þar vottaði hvorki fyrir leyndri þrá né niður-
bældri ástríðu. Þessi kona hafði aldrei risið gegn sjónarmiðum
þjóðar sinnar. Díönu varð allt í einu ljóst, hvers vegna Kínverjar
eru taldir hagsýn þjóð: Þeir eru efnishyggjumenn, jafnvel í heim-
ilislífi sínu. Allt, sem hún hafði séð og reynt síðan hún kom til
Kína, sannaði henni það: bleik og feit andlit hinna gömlu kvenna,
seigdrepandi tilbreytingarleysi heimilanna, hispurslausar sam-
ræður barnanna um samskipti karls og konu.
Sjálf var Díana skilgetið barn kristilegs lífsviðhorfs og gædd
ríkri trú á manngildi konunnar. í hennar augum lá sæmd kon-
unnar við, ef hún gat ekki hafið sig yfir kynhvötina. Henni
hnykkti þess vegna við, er hann gaf innsýn i þessa þröngu, kyn-
mögnuðu veröld, þar sem allar konur voru fyrst og fremst aldar
upp til hvílubragða og barneigna. Trú hennar á hreinleika og
meyjardyggð, sem hafði þróazt og styrkzt við margra ára dvöl
í kvennaskálum trúboðsfélagsins, var ofboðið. Hún þráði mest
af öllu að komast heim — heim til hins gleðivana starfs síns og
ströngu lifnaðarhátta. Hún vildi vinna eins og kraftar hennar
leyfðu og láta starfið verða sinn hreinsunareld gegn áleitni losta-
fullra tilhneiginga. Hún lokaði snöggvast augunum, til þess að
hún þyrfti ekki að horfa á Sen S Mó og ættmóðurina, og reyndi
að þurrka vitundina um návist þeirra úr huga sér, og henni fannst
hún vera horfin heim í fátæklega herbergið sitt — njóta verndar
hinna hvítu vegga þess — sjá gljáborið gólfið, skápinn, sem hún
geymdi í föt sín og nauðsynjar, járnrúmið með hvítu ábreið-
unni, hurðina, sem bægði frá henni glaumi heimsins. Þetta stóð
henni allt fyrir hugskotssjónum jafn skýrt og hún væri komin
þangað.
Peter? — Nei — hún gat ekki gifzt Peter. Hjónabandið var skylt
öllum þeim ljótleika, sem hér blasti við augum hennar. Það
krafðist undirgefni eðli sínu samkvæmt — þjónustu við valdboð
líkamlegra fýsna. Hún gat ekki lifað sjálfstæðu lífi, ef hún
giftist Peter.
Hún var ekki fyrr komin inn í herbergið, sem henni hafði verið
fengið til umráða, en hún dró pappír og penna upp úr ferðatösku
sinni og settist við að skrifa bréf til Feters. Það var mjög stuttort
nei við bónorði hans. Hún gat ekki gifzt honum — hvorki nú né
síðar ....
Um nóttina vaknaði Díana við hávært samtal. Raddirnar voru
svo skerandi og heiftþrungnar, að hún varð að leggja við hlust-
irnar góða stund, áður en hún áttaði sig á því, að þetta var fólk
að tala saman. Aðrir höfðu sagt henni, að hinu tómláta, kínverska
fólki hætti til þess að rjúka upp á nef sér. En sjálf hafði hún
aldrei orðið þess vör. Voru það Sen S Mó og móðir hennar, sem
deildu? Var þetta síðasta tilraun gömlu konunnar til þess að
koma í veg fyrir brottför dóttur sinnar, sem ráðgerð hafði verið
næsta morgun? Díana var hrædd — myrkrið var svo ömurlegt.
Hún dró tjöldin eins vandlega fyrir og hún gat, en samt sem
áður gat hún ekki hamlað gegn því, að hinar skræku, dýrslegu
raddir bærust að eyrum hennar. Lengi nætur bárust skammirnar
úr litla skálanum og endurómuðu milli hárra múranna.
Morguninn eftir var Díana kvödd á fund ættmóðurinnar. í
opnum gangi við húshliðina var dúkað borð, og við það sátu öll
börn heimilisins með soðin hrísgrjón í skálum. Þau neyttu ævin-
lega morgunverðar síns hér í augsýn ættmóðurinnar, sagði
tengdadóttirin, sem send hafði verið eftir Díönu.
„Útlenda konan kemur,“ sagði fóstra, sem stóð við borðendann
hjá gömlu konunni. Hún sat undir litlu barni — holdugum, hálf-
nöktum dreng. Það var aðeins um brjóstið og magann, sem sveipað
var blómskreyttri dulu, sem bundin var um hann þannig, að
hornin mynduðu kross. Þegar Díana nálgaðist, rétti hún barnið
til fóstrunnar, sem beið með framréttar hendurnar, og sneri sér
að gestinum.
Hún var leidd inn i herbergi ættmóðurinnar 1 annað sinn, og.
aftur hófst hin kurteislega togstreita um sætið, sem húsfreyja
bauð gesti sínum. Og eins og fyrr lauk hennl með því, að Diana
settist þar, sem hinir góðu siðir buðu.
„Það er mikil skömm fyrir mitt hús, að svo tiginn gestur verður
að hverfa á brott, án þess að njóta samfylgdar minnar óverðugu
dóttur. Það hefir kviknað eldur í líkama hennar, og hún er ekki
íerðafær."
Hún hefir sigrað, hugsaði Díana. Gremjan sauð niðri i henni.
Hún varð að minnsta kosti að gera tilraun til þess að koma Sen
S Mó til hjálpar.
)rÉg mun bíða hennar,“ svaraði hún stillilega. „Hún er þess
verð að hljóta menntun og lifa sjálfstæðu lífi.“
Kínverska konan hvessti á hana augun. Svar Díönu, sem kom
eins og reiðarslag eftir alla uppgerðarkurteisina, virtist ekki hafa
haft nein áhrif á hana. „Ættarböndin verða ekki rofin,“ sagði
hún. „Boðskapurinn um frelsið er ekki góður boðskapur. Yang
og yin eru æðstu sannindi tilverunnar."
Díana var þegar búin til andsvara. „í mínu landi ....“ byrjaði
hún.
„Átt þú börn?“ spurði ættmóðirin.
er ógift.“
„Þá hefir mín óverðuga dóttir sagt satt. Ég gat ekki trúað því
um konu á þínum aldri. Ég ætla að kalla á þernu.“ Hún klappaði
saman lófunum og þerna kom þjótandi inn. „Látið tvo þjóna
fylgja hinum virðulega gesti okkar,“ skipaði gamla konan.
Diana hélt burt, fullviss þess, að Sen S Mó hefði glatað frelsi
sínu fyrir fullt og allt. Ættarböndin höfðu reynzt of sterk. Sjálf
var Díana sannfærð um, að hún hafði valið betri kostinn. Engin
fórn var of þungbær og einstæðingsskapur aldrei oí sár, ef hrein-
leiki líkama og sálar var I veði.
Okkur vantar
skrifstofustúlku
Samband ísl. samvinnuf élaga

Jólablabsaugtýsingar
Auglýsendur, sem œtla að auglýsa
í jjólablaði Tímuns, eru vinsamlega
beðnir að senda auglýsingarnar sem
allra fyrst.
mnnnnnnnnninnnnnnnnnsnnnnunsnnnnnnmmmnnmmnnnmnnn:
Námskeið fyrir sjómenn
Slysavarnafélag íslands efnir til námskeiðs 1
Reykjavík fyrir sjómenn, vikuna 4. til 9. nóv.
Fluttir verða fyrirlestrar um ýmislegt varðandi
sjómennsku, hirðingu skipa og með ferð öryggis-
tækja, svo sem: talstöðva, dýptarmæla og miðun-
arstöðva. — Þátttakendur gefi sig fram við skrif-
stofu félagsins, simi 4897. í
Slysavarnafélag fslands.

Kápubúðin, Laugaveg 35
Kápur, frakkar, svaggerar, i smekklegu úrvali,
teknir upp í dag. Nýkomin kápuefni, svört,
mislit, einnig svart og grátt astrakan og
pluss. Pelsar ávalt fyrirliggjandi við allra hæfi.
Sendum gegn póstkröfu um land allt.
Sigurður Guðmundsson
Tilkynning
frá Bunaðarbanka íslands
Frá og með 1. nóv. n. k. greiðir Búnaðarbankinn,
eins og hinir bankarnir, 2% ársvöxtu af sparisjóðs-
innstæðum, er eigi nema hærri upphæðum en kr.
25.000.00, enda séu þær skráðar á nafn.
i
Að öðru leyti gilda sömu reglur og áður um vaxta-
greiðslur af innlánsfé.
Búnaðarbanki íslands

GANGADREGLAR
Breidd 91 cm. Verð kr. 21.20 meterinn.
mtima
Bergstaðastrætl 28.