Tíminn - 29.03.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
PRAMSÓKNARFLOKKURINN
Simar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
RITSTJÓRABKRD?STOFDR:
EDDUHÚSI. Lindargðtu 9 A
Sfmar 2353 og 4373
AFQRKTDSTiA, DÍNHEIMTA
OG ATJGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu ÐA
Siml 2323
31. árg.
Reykjavík, laugardagiiui 29. marz 1947
62. blað
Stjórnarfrv. um inngöngu
islands í Bernarsambandið
Frumvarpið var lagt fram á Alþingi í gær.
í gær var lagt fram á Alþingi stjórnarfrumvarp um að héim-
ila ríkisstjórninni að ganga í Bernarsambandið, sem tryggir
vernd bókmennta og listaverka. í greinargerð frumvarpsins
segir svo:
Markmið það, sem unnið var
að ' með stofnun Bernarsam-
bandsins, var að fá viðurkenn-
ingu fyrir því, að við hugverk
erlendra manna væri einnig
tengdur fjárhagslegur réttur,
sem vernda bæri eigi síður en
hverja aðra eign. Upphaflega
var því gert ráð fyrir, að hag-
kvæmast væri að vinna að sarh-
ræmingu höfundalöggjafar í
hinum ýmsu lóndum, líkt og
unnið var að sameiginlegri lög-
gjöf á Norðurlöndum á ýmsum
sviðum. Við nánari athugun
reyndist slíkt þó ógerningur,
vegna þess að mikill munur var
á því, að hve miklu leyti hin
ýmsu ríki vildu vernda rétt höf-
unda. Var því horfið að því ráði
að tryggja það annars vegar, að
í hverju ríki fengju erlendir
höfundar sömu vernd og inn-
lendir, og hins vegar, að ein-
ungis þau ríki fengju upptöku
í sambandið, sem uppfylltu til-
tekin lágmarksskilyrði í löggjöf
sinni um höfundarétt. Bernar-
samningurinn frá 1886 var orð-
aður út frá þessu sjónarmiði, og
við endurskoðanir þær, sem síð-
ar hafa farið fram á honum,
hefir sama sjónarmiði verið
haldið, en lágmarkskröfurnar
hækkaðar smám saman með
tilliti til nýrra tegunda hug-
verka og vaxandi skilnings á
réttarstöðu höfunda. Með inn-
göngu íslands í Bernarsam-
bandið myndu íslenzku rithöf-
undalögin einnig ná til verka
erlendra hófunda, og íslenzkir
höfundar sömuleiðis' njóta
verndar í þeim ríkjum,- sem í
Bernarsambandinu eru.
Þessi ríki eru ,nú meðlimir í
Bernarsambandinu:
Ástralía, Belgía, Brazilia,
Bretland, Búlgaría, Canada,
Danmörk, Finnland, Frakkland,
Grikkland, Holland, Indland,
írland, ítalía, Japan, Júgóslavía,
Liechtenstein, Luxemburg,
Monarco, Noregur, Nýja-Sjáland
PÓHand, Portúgal, Rúmenía,
Spánn, Suður-Afríka, Sviss, Sví-
þjóð, Tékkóslóvakía, Vatikanið,
Þýzkaland.
Að vísu eru nokkur ríki enn
utan sambandsins, svo sem
Bandaríki Norður-Ameríku. En
þess ber þó að.gæta, að rit sem
eru gefin út í Bandaríkjunum
njóta verndar í fjölmörgum öðr-
um ríkjum, ýmist á gagnkvæm-
is grundvelli eða vegna beinna
samninga Bandaríkjanna við
viðkomandi ríki. Sama gildir
um flest ríki Mið- og Suður-
Ameríku.
Framlög íslands vegna rekst-
urskostnaðar Bernarstofnunar-
innar myndu verða um 650
svissneskir frankar á ári, þ. e.
um kr. 1000.00 samkvæmt nú-
verandi gengi. Hins vegar yrði
eigi hjá því komizt að setja
fastar reglur um framkvæmd
samningsins hér á landi, bæði
varðandi fjárgreiðslur fyrir af-
not hugverka, svo og fyrir-
greiðslur varðandi samnings-
aðild. í 2. gr. laga nr. 49 14.
apríl 1943, sbr. reglugefrð 21.
janúar 1947, er gert ráð fyrir
að menntamálaráðuneytið setji
reglur um hliðstæð réttindi inn-
lendra höfunda. Verður að telja
eðlilegt, að það ráðuneyti sjái
um tilhögun þessara mála einn-
ig að því er erlenda höfunda
snertir.
Ný
Stjórnarfrv. um f ramleiðslu landbúnaðarins
og verðskráningu landbúnaðarafurða lagt
Tveir frægir sundgarpar
Sérstöku flugráði verður falin
yfirstjórn flugmálanna
Stjórnarfrv. um flugmálin lagt fram á Alþingi.
í gær var lagt fram stjðrnarfrumvarp á Alþingi um breyt-
ingar á lögunum um flugvelli og lendingarstaði. Aðalefni frv.
er á þessa leið:
fram á Alþingi í gær
Yfirstjórn framleiðslumálanna lögð í hendur
framleiðsluráðs, sém verður kosið af sam-
tökum bænda.
í gær var útbýtt á Alþingi frumvarpi til laga um framleiðslu-
ráð landbúnaðarins, verðskráningu, verðmiðlun og sölu á land-
búnaðarvörum o. fl. Frumvarpið er flutt af ríkisstjórninni í
samræmi við málefnasamning herihar. Það er í átta köflum og
fara hér á eftii tveir fyrstu kaflarnir, er marka aðalbreytingar
frv. Annar þeirra fjallar um skipun framleiðsluráðs Iandbún-
aðarins, er annist yfirstjórn framleiðslumálanna, en hinn er um
verðskráningu landbúnaðarafúrða innanlands.
Hér eru tveir af kunnustu sundmönnum okkar íslendinga, þeir Sig-
urður Jónsson Þingeyingur, til vinstri, og Ari Guðmundsson, til hægri.
Þeir kepptu báðir við sænska sundkappann Olsson á sundmóti K. R. í
fyrrakvöld Er sagt frá úrslitum mótsins á öðrum stað í blaðinu í dag.
Tvö ný sundmet sett á sundmót
inu í fyrrakvöld
Sænski sundmaðurinn flaug héoau í gær-
morgun — ósigraður.
Ráðherra sá, er fer með flug-
mál, skipar fimm manna flug-
ráð, og skulu að minnsta kosti
tveir þeirra hafa sérþekkingu á
flugmálum. Flugráð skal skipað
til fjögurra ára í senn.
Verkef ni f lugráðs er að hafa á
hendi undir yfirstjórn ráðherra
stjórn flugmála og annast
rekstur flugvalla ríkisins. Þókn-
un til flugráðsmanna skal á-
kveðin af ráðherra, og greiðist
hún úr ríkissjóði.
Ráðhera skipar flugmálastjóra
og flugvallastjóra að fengnum
tillögum flugráðs.
Flugmálastjóri skal . undir
stjórn flugráðs fara með störf
þau, sem hér greinir: Nýbygg-
ingu flugvalla, loftferðaeftirlit,
öryggisþjónustu og önnur störf,
er flugið varða og ekki snerta
rekstur flugvalla.
Flugvallastjóri annast rekst-
ur og viðhald flugvalla ríkisins
undir stjórn flugráðs.
í erindisbréfum, er ráðherra
setur að fengnum tillögum flug-
ráðs,' skal nánar kveðið á um
störf flugmálastjóra og flug-
vallastjóra.
Ráðherra skipar og ræður
fasta starfsmenn flugmála-
stjóra og flugvallastjóra til að-
stoðar, eftir því sem þörf krefur,
að fengnum tillögum flugráðs.
Þar VTí laún flugmálastjóra,
flugvallastjóra og annarra
fastra starfsmanna verða ákveð-
in í launalögum, skulu þau á-
kveðin af ráðherra, og greiðast
þau úr ríkissjóði.
í grjeinargerð frumvarpsins
segir svo:
Á síðustu árum hafa orðið
stórfelldar framfarir i flug-
málum íslendinga. Fyrir styrj-
öldina voru flugvellir hér fáir
og smáir og flugið lítill þáttur
í samgöngumálum þjóðarinnar.
Á styrjaldarárunum hefir þetta
breytzt. Flugvellir hafa verið
byggðir, einkum þó af hernað-
aryfirvöldunum, en þeir síðan
afhentir íslendingum. Flugvél-
um hefir fjölgað mjög, og flug-
ið er sivaxandi þáttur í sam-
göngukerfi landsins. Hér starfa
nú tvö flugfélög, og hér eru
flugskólar, sem eiga æfinga- og
(Framhald á 4. siðu)
í fyrrakvöld fór fram í sund-
höllinni í Reykjavík hið árlega
sundmót Knattspyrnufélags
Reykjavíkur. Að þessu sinni var
fylgst með því af sérstakri at-
hygli, þar sem meðal þátttak-
endanna var einn af kunnustu
sundmönnum Svía, Per Olof
Olsson. En hann kom hér við á
leið sinni til Bandarikjannii, þar
sem hann ætlar að keppa í sundi
á sundmótum. Hinir íslenzku
sundmenn stóðust Svíanum
ekki snúning, enda varla við því
að húast, og fór hann héöan ó-
sigraður. . Árangur íslenzku
sundmannanna á mótinu var
samt sem áður ágætur og voru
sett tvö ný íelandsmet.
• Úrslit í einstökum greinum
urðu annars sem hér segir:
100 metra skriðsund: 1. Olsson
á 58.5 sek. 2. Ari Guðmunds-
son á 61.5 sek.
Þingfundum frestað
Fundum Alþingis var i gær
frestað. Á þingið að koma sam-
an aftur 8. apríl, að afloknu
páskaleyfi þingmanna.
100 metra bringusund: 1. Ols-
son á 1.13.4 mín. 2. Sigurður
Þingeyingur á 1.17.7, sem er
nýtt íslandsmet.
50 metra baksund: 1. Ólafur
Guðmundsson í. R. 34.9 sek,
sem er nýtt íslandsmet. Gamla
(Framhald á 4. síðu)
Um skipan og verkefni
framleiðsluráðs.
1. gr. Framleiðsluráð land-
búnaðarins hefir á hendi aðal
framkvæmd laga þessara, og
skal það skipað þannig: 5
mönnum kosnum af Stéttar-
sambandi bænda á fulltrúaráðs-
fundi þess, og sé einn þeirra
formaður framleiðsluráðs, og 4
mönnum er stjórn Stéttarsam-
bandsins skipar samkvæmt til-
nefningu eftirgreindra aðila,
einn frá hverjum: þeirri deild
Sambands ísl. sa-mvinnúfélaga,
er fer með sölu landbúnaðar-
afurða, Mjólkursamsölunni i
Reykjavík, Sláturfél. Suður-
lands og. mjólkurbúunum utan
mjólkursvæðis Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar, allir til 2Ja ára
í senn. . ¦ '
Framleiðsluráð kýs úr sínum
flokki 3 menn i framkvæmda-
nefnd og jafnmarga til vara.
Verkefni nefndarinnar er að
taka ákvörðun um og afgreiða
mál, sem ekki þykir fært að
fresta til fundar framleiðslu-
ráðs.
Framleiðsluráð ræður sér
fulltrúa er annast dagleg störf,
Nýjung í byggingariðnaði
Fyrsta vibrósteinaverksmiðja á fslandi.
Suður í Kópavogi er verksmiðja, sem steypir byggingasteina
af sænskri gerð. Telja forstöðumenn fyrirtækisins, að steinarnir
séu bæði ódýrari og betri en annars þekkist. En lívað segja
ráðunautar almennings um þessa nýjung?
Búnaðarþingi slitið
ígær
Búnaðarþinginu var slitið í
gær. Fjallaði það um mörg mik-
ilvæg mál sem snerta landbún-
aðinn og bændur sérstaklega.
Verður á næstunni skýrt frá
þeim málum, sem það hefir
fjallað um og ekki hefir enn
verið sagt frá í blaðinu.
í fyrradag var fréttamönnum
boðið að skoða byggingarefna-
verksmiðju, sem er suður i
Kópavogi og steypir svokallaða
Vibrosteina. Eru það bæði hol-
steinar og heilsteinar. Steyp-
an er vélhrist svo að minna vatn
fari í hana og síðan eru stein-
arnir þurrkaðir eða hertir í
miklum hita. Með þessu móti
er talið, að steypan verði sterk-
ari og endingarbetri en ella.
Framkvæmdastj óri verksmiðj -
unnar er Örn Guðmundsson, en
verkstjóri Óskar Magnússon frá
Steinum undir Eyjafjöllum.
Þessi steinagerð er sænsk og
hófst framleiðslan árið 1938.
Verksmiðjan í Kópavogi býr til
700—800 steina á dag, en þar
vinna aðeins 4 menn. Er ætl-
azt til þess, að steinarnir verði
því ódýrara byggingarefni. en
nú er almennt fáanlegt og ekki
sízt vegna þess, að hitaeinangr-
un á að vera betri en títt er í
steyptum holsteinum.
Þess er að vænta, að starfs-
menn alþjóðar, þeir sem sér-
fróðir eru um byggingamál og
eiga að veita fólki upplýsingar
og ráðleggingar, fylgist með
þessari nýjung, reyni þessa
steinategund og beri henni vitni.
Vibrp-steinninn tekinn úr vélinni.
það getur einnig valið sér trún-
aðarmenn til eftirlits eftir því
sem þörf krefur.
2. gr. Aðalverkefni fram-
leiðsluráðs (auk þess sem um
j-æðir í 1. gr.) eru:
1. að fylgjastmeð framleiðslu,
sölu og vinnslu landbúnaðar-
vara;
2. að stuðla að eflingu land-
búnaðarframleiðslunnar i sam-
starfi við Búnaðarfélag íslands
svo að hún fullnægi eftir þvi
sem kostur er á þörfum þjóð-
arinnar
3. að stuðlá að umbótum á
vinnslu og meðferð varanna;
4. að vinna að aukinni hag-
nýtingu markaða fyrir þessar
vörur utan lands og innan;
5. að vinna að því að beina
framleiðslu landbúnaðarins að
þeim framleiðslugreinum sem
landbúnaðinum eru hagfelldast-
ar og samrýmast bezt þörfum
þjóðarinnar á hverjum tíma;
6. að ákveða verðmiðlun á
kindakjöti, mjólk og mjólkur-
vörum samkv. fyrirmælum laga
þessara;
7. að ákveða mjólkursölusvæði
samkv. lögum þessum;
8. að verðskrá landbúnaðar-
vörur í samræmi við vísitölu
hagstofunnar, sbr. 2. málsgr. 6.
. og 7. gr.
3. gr. Framleiðsluráð lætur
safna og gefa út ár hvert skýrslu
um framleiðslu landbúnaðar-
vara, vinnslu þeirra og sölu,
markaði, markaðshorfur og af-
komu landbúnaðarins á hverj-
um tíma.
Skylt er öllum þeim fyrir-
tækjum og stofnunum er hafa
með höndum vinnslu eða sölu
landbúnaðarafurða, að láta ráð-
inu í té allar upplýsingar, er því
geta að gagni komið við störf
þess og þær geta veitt.
Um verðskráningu.
4. gr. Söluverð landbúnaðar-
vara á innlendum markaði skal
miðast við það, að heildartekjur
þeirra, er landbúnað stunda,
verði í sem nánustu samræmi
við tekjur annarra vinnandi
stétta.
Hagstofu íslands er skylt að
afla nauðsynlegra gagna fyrir
1. júlí ár hvert um framleiðslu-
kostnað landbúnaðarvara pg
tekjur annarra vinnandi stétta
á sama tima.
5. gr. Við útreikning fram-
leiðslukostnaðar og verð'agn-
ingu á söluvörum landbúnað-
arins á innlendum markaði i
heildsölu og smásölu skal sam-
kvæmt ákvæðum 4. gr. byggt á
verðgrundvelli, sem fenginn er
með samkomulagi milli þriggja
fulltrúa, sem tilnefndir eru af
(Framhald á 4. sUSu)