Tíminn - 09.07.1947, Blaðsíða 4

FRAMSÓKNARMEHN!
4
Munið að koma í flokksskrifstofuna
REYKJAVtK
Skrifstofa Framsóknarflokksin ser í
Edduhúsinu við Lindargotu. Sími 6066
9. JtlÁ 1947
122. blað
Hvað vakfr fyrfr
báskólakennaranum?
(Framhald af 2. síðu)
glötunarbarminum, — og sneri
heimsrásinni við, eða öllu held-
ur stöðvaði hana i bili, og gaf
heiminum skilyrðisbundið tæki-
færi (í reyndinni mjög takmark-
að) til þess að smja við og
bjargast.
Ó, já. Mig skyldi sannarlega
ekki furða, þótt það hefði eins
og komið dálítið fát á skapar-
ann, og rétt annaðhvort, þótt
hann hefði eitthvað viljað á sig
leggja til bjargar, þegar hann
sá, hvernig öllu veraldarverk-
inu ætlaði að reiða af, sem allt-
af þó hann og enginn annar
setti af stað í upphafi. Hér var
þó ekki aðeins að ræða um eina
„dauða stjórn“ heldur líka um
milljónir lifandi sálna.
En hvað sem þessu líður,
dettur mér ekki i hug að efa, að
koma Krists í heiminn hafi haft
óendanlega mikla þýðingu fyrir
mannkynið, alveg eins og ég efa
ekki, að Kristur sjálfur hafi
verið einn dásamlegasti per-
sónuleikinn og stærsti andinn,
sem gist hefir okkar jörð.
En ef því er haldið fram, að
ekkert gott, sem gildi hafi haft,
hafi fyrirfundizt hjá mönnun-
um áður en Kristur kom, virð-
ist mér það sýna álíka mikla
sannleikshollustu og sanngirni,
sem ef talið væri, að engin ljós
hefðu lýst híbýli manna áður en
rafljósið kom til sögunnar. Þeg-
ar öll þessi rökspeki dósentsins
er athuguð, verður manni á að
spyrja: Hvað vakir fyrir mann-
inum? Virðist honum þessar
hugmyndir um Satan og glötun
mest alls mannkynsins svo fagr-
ar og glæsilegar, að honum finn-
ist jafnvel tilvinnandi að birta
hvers konar rökvillum, ef verða
mætti að þær gengju með því
frekar í saklausar og fáfróðar
sálir. En Kristur gat líka manna,
sem leiddu burt frá sannleikan-
um, þ. e. afvegaleiddu. Ég veit,
að viljandi vill dósentinn ekki
fylla þeirra flokk. En hvers
vegna skilur hann ekki einfaldar
og augljósar hliðstæður eins og
ljós og myrkur annars vegar og
sannleik og lygi hins vegar?
Hvers vegna gengur hann í ber-
högg við alla vísindalega reynslu
og þekkingu, við niðurstöður
einföldustu sálar- og uppeldis-
fræði, við alla þróunarkenningu
náttúruvísindanna, já, og við
Krists eigin orð. Á föstudaginn
langa, svo að segja andspænis
Kristi á krossinum, virðist hann
ganga fram hjá þessum dásam-
legu orðum hans þar: „Faðir,
fyrirgef þeim, því að þeir vita
ekki hvað þeir gera“. Þarna and-
spænis böðlum sínum, þegar
einn stærsti harmleikur mann-
kynssögunnar er að gerast, er
eins og Kristur sjálfur gefi þá
yfirlýsingu, að það sé ekki neinn
sérstakur, utan að komandi
„Satan“, sem standi á bak við
syndir og glæpi mannanna,
heldur aðeins þeirra eigin fá-
vizka og vanþroski, eða blátt á-
fram hið sama og seinnitíma
þekking hefir virzt leiða í ljós.
Er þetta ekki ein sönnun þess,
að sönn þekking sé ekki í and-
stöðu við líf og kenningu Krists,
þessa guðdómlega fulltrúa sann-
leikans og kærleikans?
Ég efast ekki um, að dósentinn
vilji eiga samleið með Kristi. En
hann virðist enn of blindur af
lygihugmyndum liðinna alda og
svo flæktur í neti þeirra, að
hann kemst ekkert áfram. En
vald lygihugmyndanna getur
verið ægilegt. Það var það á
dögum Krists og átti sinn stóra
þátt í harmleiknum á Golgata,
það var það á öld trúarbragða-
ofáóknanna og galdrabrenn-
anna og í ótal myndum hafa þær
sýnt sitt ægilega veldi nú á þess-
um síðustu og „verstu“ tímum.
Ég á því engri betri ósk til handa
dósentinum vegna hans sjálfs
og' vegna þeirrar stofnunar og
þess málefnis, sem hann á að
þjóna, en að honum auðnist að
losa sig sem fyrst úr neti þeirra.
Hrossin á Laud-
búnaðarsýiimguiini
(Framhald af 3. síðu)
5. Hálfsystur Roða. (Dætur
gamla Blakks frá Árnanesi).
Hryssurnar eru allar stórar og
vel byggðar, sumar með góða
líkamsbyggingu dráttarhesta.
Hópurinn var ekki sérlega sam-
stæður.
6 Dætur Þokka frá Brún. Með
þeim var Þytur, sem er dóttur-
sonur Þokka. Þessi hópur var ó-
samstæður. Hryssurnar tæplega
í meðallagi stórar, einhæfar í
gangi, þrjár þeirra fremur með
byggingu dráttarhesta en of
litlar sem drátarhross. Afkvæmi
Þokka frá Brún virðast standa
langt að baki afkvæmum þeirra
Blakks frá Árnanesi, Roða,
Skugga og Kára. Munar mestu
á stærð og ennfremur eru flest
afkvæmi Þokka einhæf í gangi.
Faðir Þokka var fiárekur íxá
Geitaskarði, frekar stór heslur,
en móðir Þokka var Snælda á
Brún, purka lítil og kemur
smæð hennar eflaust fram á af-
kvæmum Þokka.
7. Dætur Blakks. Sýnandi var
Hrossaræktarfél. Leirár- og
Melasveitar. Hryssurnar eru ó-
samstæðar og misjafnar og
miklu lakari en faðir þeirra.
Þrátt fyrir það hefir Blakkur
bætt hrossin í Leirár- og Mela-
sveit mikið.
Móri frá Kjalardal var um
skeið stóðhestur í Leirár- . og
Melasveit. Vorið 1943 sá ég
mörg afkvæmi Móra í Melasveit
og voru sárafá þeirra nokkurs
virði, vegna smæðar og bygg-
ingargalla. Móri var köttur lit-
ill og veikbyggður. Til fróðleiks
set ég hér mál Blakks, sem nú
er stóðhestur í Melasveitinni og
Móra.
Blakkur 144—135—176—19.
,Móri 133—126—144—16.5.
Það er von að Blakkur eigi
erfitt uppdráttar með dætrum
Móra.
VI.
Sleipnisbikar inn.
Eitt af þvi sem mikinn spenn-
ing vakti meðal sýningargesta á
búnaðarsýningunni, var keppnin
um Sleipnisbikarinn. Það er
veglegur silfurbikar, sem Bún-
aðarfélag íslands gaf, til að
glæða áhuga landsmanna á
kynbtótum og ræktun reiðhesta.
Hann er farandbikar og vinnst
aldrei til fullrar eignar. Um
bikarinn geta aðeins keppt stóð-
hestar, sem eru tamdir sem
reiðhestar. Á sýningunum, „sem
skulu vera landssýningar, skal
dæma um fegurff, byggingu,
fjör, ganghæfni og tamningu
hestanna".
Á Landbúnaðarsýningunni
kepptu nú í fyrsta sinni um
Sleipnisbikarinn 5 stóðhestanna,
sem þar voru sýndir. Það voru
þeir Nökkvi frá Hólum, Skuggi
úr Borgarnesi, Kópur frá Hítar-
nesi, Logi frá Dalseli og Hálegg-
ur.
Það reyndist í þetta skipti
dómnefndinni tiltölulega auð-
velt að dæma þessi helðursverð-
laun. Því þegar tillit var tekið
til allra fimm ofangreindra at-
riða, sem dæma átti um og ein-
skis annars, kom ekki til greina
nema einn hestanna af þessum
fimm.
Logi og Háleggur falla báðir
úr leik, vegna þess, að þeir
standa hinum þremur langt að
baki hvað líkamsbyggingu og
fegurð snertir. Logi hefir auk
þess einhæfan gang og dálítið
ókyrran höftjffburð. Nökkvi er
sem stendur hvergi nærri nógu
vel taminn, en er að sjá mikið
gæðingsefni og eftir því fagur
og vel byggður. Kópur er ná-
gengur og dálítið skakkur á
fótum. Hann hefir óvenju hátt
og fallegt tölt, en vaggar á
skeiði (er kastgengur). Hann er
mjög ókyrr þegar farið er á bak
honum.
Skuggi úr Borgarnesi bar því
sigur úr býtum í þetta sinn og
hlaut Sleipnisbikarinn sem heið-
ursverðlaun á Landbúnaðarsýn-
ingunni. Hann er vel að þeim
kominn, því hér er um óvenju-
legan gæðing að ræða og auk
þess afburða faliegan hest.
Næst verður keppt um Sleipn-
isbikarinn á Þingvöllum 1950..
Ef synir Skugga tveir, þeir
Nökkvi og Gáski, sem voru á
sýningunni, mæta á Þingvöllum
fulltamdir 1950, verða þeir harð-
ir keppinautar föður síns um
Sleipnisbikarinn.
Frúttir frá Hornafirði
(Framhald af 1. síðu)
verið þar eystra það sem af er
sumri?
— Það má kallast sæmilegt,
en þó hefir verið fremur þurr-
viðrasamt fyrir grasvöxt, og er
spretta nú tæplega meiri en í
meðallagi. En nú hefir ringt
nokkuð síðustu daga, og er það
til bóta.
— Er mikið um byggingar-
fi-amkvæmdir á Hornafirði og í
nærsveitum í sumar?
— Nei, til þess skortir bygg-
ingarefni. Sement er að vísu
fáanlegt, en timbur algerlega
ófáanlegt. Heftir það allar bygg-
ingarframkvæmdir. T. d. var
ákveðið að hefja byggingu
heimavistarskóla I sveit minni
í vor, en nú hefir orðið að hætta
við þá ráðagerð vegna vöntunar
á mótatimbri. Er það mjög baga-
legt. Mér sýnist hins vegar ekki
vera tilfinnanlegur skortur á
þeirrí vöru hér í höfuðstaðnum,
því að heil húsahverfi eru hér
í smíðum um alla borg.
— Hvar á hinn nýi heimavist-
arskóli ykkar að standa?
— Honum mun verða valinn
staður skammt frá brúnni á
Laxá í Nesjum.
— Voru ekki fénaðarhöld á-
gæt hjá ykkur í vor?
— Jú, við erum lausir við
allar fjárpestir ennþá. Má það
teljast mikil heppni, því að við
höfðum tvo karakúlhrúta fyrir
nokkrum árum, sem báðir munu
hafa drepist úr pestum þeim, er
það fé flutti til landsins, en
smituðu þó ekki annað fé. Nú
er bráð nauðsyn á að verja með
öflugri girðingu að austan það
svæði, sem þarna er ósýkt á
suðausturhorni landsins, því að
garnaveikin, er komin suður í
Breiðdal og ef til vill á Beru-
fjarðarströnd. En Vatnajökull
gerir það að verkum, að aðstaða
er mjög góð, ef tekst að girða
örugglega að austan.
— Hvað geturðu sagt mér af
kartöfluræktinni hjá ykkur?
— Hún er alltaf mikil, en gæti
þó verið meiri. Það er einkum
tvennt, sem er henni fjötur um
fót, vöntun á stórum og örugg-
um geymslum og skortur á næg-
um tilbúnum áburði. Það er til-
gangslaust að auka kartöflu-
ræktina að mun þarna fyrr en
stórar og góðar geymslur eru
fengnar. svo að geyma megi
uppskeruna allt árið og flytja
hana á markað eftir þörfum og
hentugleikum. En annars er
Samvinnuhreyfingin
(Framhald af 1. síðu)
orðnir fullir af félagsanda og
samvinnuvilja og eygja í sam-
vinnustefnunni tækifæri og
möguleika til að endurskapa at-
vinnuveg sinn og koma lífsaf- .
komu sinni á öruggari og betri!
grundvöll. Nú eru félögin í sam- j
bandi fiskimannasamvinnufé-!
laganna í Hong Kong orðin j
sextán að tölu, en ég veiti sam-
bandinu forstöðu.
— Hvers konar starfsemi er,
það eiginlega, sem fiskimanna- j
samvinnufélögin hafa aðallega 1
með höndum?
— Aðallega að sjá fiskimönn-
unum fyrir ýmsum þörfum
þeirra og annast sölu á fiskaf-
urðunum. Auk þess vinna fé-
lögin að því að bæta líískjör
fiskimanna, með því að hafa
forgöngu um nýjar og bættar
veiðiaðferðir.
Auk þess hafa félöjrin nú tek-
ið kennslumál á stefnuskrá
sína. Kínverzkir samvinnumenn
skilja það, að bezta leiðin til að
koma fólkinu í skilning um gildi
og þýðingu samvinnustefnunn-
ar er aukin menntun. Skólamál
eru því eitt af aðalmálum sam-
vinnusamtaka fiskimannanna.
í Hong Kong höfum við komið
upp skóla fyrir um 1400 nem-
endur, þar sem veitt er ókeypis
kennsla í ýmsum gagnlegum
fræðum. Almenningpr á þess
annars ekki kost að njóta milf-
illar menntunar, því að skóla-
gjöld í Kína eru há og skölarnir
því yfirleitt ekki nema fyrir þá
ríku. Samvinnufélögin ætla að
hjálpa ríkisvaldinu til að breyta
þessu. í nýja skólanum okkar fá
börn fiskimanna ókeypis mennt-
un og auk þess eru jafnan
nokkrir af þeim nemendum, sem
bezt standa síg, kostaðir af sam-
tökunum til framhaldsmennt-
unar á æðri skólum. Þá hafa
samvinnusamtökin komið upp
kvöldnámskeiðum fyrir konur
fiskimannanna.
— Ertu kannske & vegum kln-
verskra samvinnumanna hér?
— Já, það er ég einmitt. Upp-
haflega lagði ég leið mína til
Englands og fór að heiman með
skipum alla leiðina þangað.
Ferðin tók 28 daga sakir þess,
hve óvenju vel viðraði. Annars
var ég alltaf ákveðinn að koma
hingað, þar sem ég lít á íslend-
inga sem fremstu fiskveiðaþjóö
heimsins. England var aðeins
áfangi á leið minni, en þar dvaldi
ég nokkra mánuði á skóla sam-
vinnumanna.
HingaÖ er ég kominn til að
kynna mér fiskveiðiaðferðir
ykkar íslendinga. Síðan ætla ég
að flytja eitthvað af reynzlu
ykkar með mér heim til Kína,
svo að hún megi koma kínversk-
urn fiskimönnum að gagni.
Ég undrast mjög alla þá gest-
risni og alúð, sem ég hefi orðið
aðnjótandi hér á landi. Ég er
viss um að íslendingum og Kín-
verjum myndi falla vel að kynn-
ast, ef þeir ættu þess kost að
hittast við og við. Ennþá eru
fjarlægðirnar svo miklar að
nokkuð langt er til Kina. En ef
til vill átt þú eftir að heimsækja
mig í sumarfríinu þínu heima í
Hong Kong eftir nokkur ár, ef
heimurinn heldur áfram að
minnka eins ört á næstu árum
og að undanförnu.
Mig langar til að biðja þig að
færa öllum þeim sem á einn eða
annan hátt hafa greitt götu
mína hér á landi mínar hjartans
þakkir. En þeir eru margir, sem
hafa leiðbeint mér og aðstoðað.
Vil ég þar ekki.sízt nefna Sam-
band ísl. samvinnufélaga, sem
greitt hefir fyrir mér eins vel og
nokkur kostur er. Ég vonast eftir
að ég eigi eftir að koma aftur
hingað til lands og eigi þess þá
kost að kynnast betur hinni al-
úðlegu og viðmótsþýðu íslenzku
þjóð.
kartöfluuppskeran í Hornafirði
nokkuð árviss, og með notkun
heppilegra véla, sem hefir auk-
izt þar mjög á seinni árum, má
gera kartöfluræktina bæði arð-
bærari og ódýrari, og þá ætti
aldrei að þurfa að koma til þess,
að við þyrftum að flytja inn
kartöflur.
(jatnla Síc
Mannaveiðar
(A Game Of Death)
Pramúrskarandi spennandi am-
erísk kvikmynd, gerð samkvæmt
skáldsögúnni „The Most Dang-
erous Game“ eftir Richard
Connell
John Loder
Audrey Long
Edgar Barrler
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð börnum yngri
en 16 ára.
Vtjja Síc
(r>ið Shúh»<"<ötu)
Innheimtu-
menn Tímans
Munið að senda greiðslu
sem allra fyrst.
jt skugga
mor ðing j ans
(„The Dark Corner“)
Mikilfengleg og vel leikin stór-
mynd.
Aðalhlutverk:
Lucille Ball
Clifton Webb
William Bendtx
Aukamynd:
NÝTT FRÉTTABLAÐ
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð börnum yngri en 16
ára.
Ijatnatkíc
SHANGHAI
(The Shanghai Gesture)
Spennandi amerísk mynd.
Gene Tierney,
Victor Mature.
Sýning kl. 5—7—9.
Bönnuð yngri en 16 ára.

Dýrasýningin
I ÖRFIRISEY
er opin alla daga frá kl. 8 árdegis.
Mörg dýr nýkomin.
Sjómannadagsráðið
RENAULT-
bifreiðarnar
JHiðvikudaginn 9. júli verða afhent-
ar liifreiðar þær, sem bera af-
greiðslunúmerin 11 —25. Af hend-
ingin fer fram kl. 1—4 e. h. þar sem
bifreiðarnar standa við Hagaveg.
Kaupendur þurfa að hafa með sér
skrásetningarnúmer bifreiðarinnar.
Viðskiptamálaráðuneytið

Verkamannafélagið Dagsbrún.
Tilkynning
Samkvæmt samningum Dagsbrúnar við atvinnurekend-
ur verður kaup verkamanna í Reykjavík í júlí sem hér
segir:
Almenn verkamannavinna: dagv. kr. 8,68, eftirvinna
vinna 13,02, nætur- og helgidagav. 17,26.
Kol, salt, sement, steypuvinna, fagvinna o. fl.: dag-
vinna kr. 9,46, eftirvinna 14,20, nætur- og helgidaga-
vínna 18,91.
Félagsblaðið „Dagsbrún" kemur út eftir nokkra daga og
verða þar birtir sundurliðaðir allir kauptaxtar félagsins. »
stjOrnin.