Tíminn - 27.08.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÖRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FR AMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMISJAN EDDA h.í.
31. árg.
.rrSTJÓRASKRIFSTOFDR:
EDDUHÚSI. Llndargötu S A
Suuar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKKIFSTOFA:
EDDUHÍJSI, Llndargötu 9 A
Slml
Reykjavík, miðvikudagiim 37. ágúst 1947
154. blað
ERLENT YFIRLIT:
Nýr varaforseti Bandaríkjanna
Joseph W. Martin verður íorseti KSandaríkjj-
aima, ef Truman feilur frá.
!
Samkvæmt lögum, sem gilt hafa í Bandaríkjunum fram á
síðastl. vor, myndi Marshall hafa orðið forseti Bandaríkjanna, j
ef Truman félli frá. Þau ákvæði giltu þangað til, að yrði vara- !
forsetinn forseti, en forfallaðist síðan eða félli frá, skyldi utan-
í íkisráðherrann taka sæti hans. En á seinasta þingi var þessu
breytt þannig, að nú verður það forseti fulltrúadeildarinnar, sem
erfir forsetaembættið undir þessum kringumstæðum.
HOLLENZKIR NYLENDUHERMENN
Þjóðabandalagið var
gróðafyrirtæki
Þjóðabandalagið gamla var
formlega lagt niður 18. apríl
í fyrra, en síðan hefir verið
unnið að uppgjöri á reikn-
ingum þess. Því verki er nú
lokið, og hefir það komið í
ljós, að skuldlausar eignir
þess nema mikið á annað
hundrað milljónum sviss-
neskra franka.
Eignum bandalagsins hefir
verið skipt þannig, að alþjóðlega
verkamálaskrifstofan í Genf
fær eignir, sem eru metnar að
verðmæti um 30 Willj. sviss-
neskra franka, en bandalag
sameinuðu þjóðanna fær eignir,
sem eru metnar nálæ^t 20 millj.
svissneskra franka, þar á meðal
bókasafnið. Auk þess fær það
flestar byggingar þjóðabanda-
lagsins, Afganginum, eða rúm-
lega 61 millj. svissneskra franka
verður skipt á milli þeirra landa,
sem voru í bandalaginu, eftir
framlögum þeirra. Mestur verð-
ur hlutur Bretlands, 10.6 millj.
svissiaeskra franka, Prakklands
7.2 millj. og Indlands 5.7 millj.
Hlutur Norðurlandanna verður
þessi: Danmörk 1.1 millj., Nor-
egur 0.9 millj., Svíþjóð 2 millj.
og Finnland 0.9 millj.
AIls gengu 61 ríki í Þjóða-
bandalagið meðan það starfaði
og hafa aðeins sex þeirra ekki
staðið við fjárhagslegar skuld-
bindingar sínar. Það eru Búlg-
aría, Albanía, • Abessinía, Li-
beria, Paraguay og Spánn. Búl-
garía hefir gert ráðstafanir til
þess að greiða þessa skuld sína.
Það er að ýmsu leyti tákn-
ræn saga, að þjóðabandalagið
skyldi verða stórgróðafyrirtæki,
en hins vegar misheppnast al-
veg það höfuðhlutverk að
ti'yggja fi’iðinn í heiminum.
ERLENDAR FRETTIR
Frakkar hafa beitt neitunar-
valdi í Öryggisráðinu til þess
að fella tillögu frá Rússum um
skipun rannsóknarnefndar í
Indónesíu. Sjö ríki voru með til-
lögunni, þar á meðal Banda-
ríkin, en Frakkar og Belgíu-
menn voru á móti, en Bretar og
Kínverjar sátu hjá. Samþykkt
var tillaga frá fulltrúa Ástralíu
þess efnis, að sendifulltrúum á
Java frá ríkjum þeim, sem skipa
Öryggisráðið, skuli falið að
fylgjast með því, hvei'nig griðin
séu haldin.
Ráðstefna brezku samveldis-
ríkjanna hófst í Canberra í gær.
Verður þar aðallega rætt um
friðarsamningana við Japan.
De Gaulle hefir tilkynnt, að
samtök hans muni hafa sér-
staka frambjóðendur við bæjar-
og sveitastjórnarkosningarnar í
haust.
Mikill eldsvoði varð í Gauta-
borg í fyrradag. Fjöldi timbur-
húsa brann og nemur tjónið
mörgum millj. kr.
Það mætti þykja líklegt, að
republikanir hefðu átt frum-
kvæðið að þessai’i breytingu,
þar sem forseti fulltrúadeild-
arinnar er úr hópi þeirra. Svo
er þó ekki, heldur hafði Truman
sjálfur frumkvæðið og ýtti á
eftir þinginu að gera þessa
breytingu. Rök hans voru þau,
að samkvæmt gömlu skipaninni,
útnefndi forsetinn raunar eft-
irmann sinn og gæti það ekki
talizt lýðræðislegt. Samkvæmt
nýju tilhöguninni væri lýðræð-
inu hins vegar eins vel fullnægt
og framast væri kostur, án
nýrra forsetakosninga, þar sem
foi'seti fulltrúadeildarinnar væri
alla jafnan kosinn af þeim
flokki, sem hefði meirihluta
þjóðarinnar að baki sér á hverj-
um tíma. Kosningp,r til fulltrúa-
deildaiúnnar fara fram á
tveg/ja ára fresti. I/ins vegar
eru öldungadeildarmenn kosn-
ir til sex ára og ekki nema
þriðjungur þeirra í einu.
Sá maður, sem yrði nú for-
seti Ban^aríkjanna samkvæmt
þessum nýju lögum, ef Truman
félli frá, er því Joseph W. Mar-
tin jr., fulltrúadeildarmaður frá
Massachuettsríki. Hann var
kosinn forseti fulltrúadeildar-
innar í vétur eftir kosningasig-
ur republikana.
Joseph W. Martin er 63 ára
gamall, og hefir gefið sig óslit-
ið að stjórnmálum síðan 1912.
Hann var fyrst kosinn fulltrúa-
deildarmaður 1924 og hefir
haldið kjördæmi sínu ja.fnan
síðan. Árið 1939 var hann kjör-
(Framhald á 4. síðu)
fljúgandL diskur'

í sumar liefir víða orðið vart við
furðuhnetti eða „fljúgandi dislia“, er
mest umtal vöktu í Svíþjóð í fyrra-
sumar. Engar menjar hafa þó fund-
izt eftir þá, en nýlega tókst 11 ára
gömlum amerískum dreng að ná ljós-
mynd þeirri, sem hér fylgir, af einum
þeirra. Mynd þessi er nú til rann-
sóknar hjá yfirvöldunum. Stundum
hefir verið haldið, að þessi fyrirbrigði
stöfuðu af hernaðarlegri tilrauna-
starfsemi, sem sé rekin í öðrum lönd-
um en þar, sem þeirra verður vart.
Mynd þessi er af hollenzkum nýlenduhermönnum, sem berjast i Indó-
nesíu. Bardagar virðast halda þar enn áfram á ýmsum stöðum, þrátt
fyrir bann öryggisráðsins.
Tveir ísl. íþróttamenn munu
taka þátt í Norðurlandamótinu
Verðnr íslciizkum siiiidinöiiimiii varnaSS að
taka fiáll í sundmcistaramóti Evrópu?
Benedikt Waage, forseti í. S. í., skýrði blaðamönnum frá bví
i gær, að þeir Finnbjörn Þorvaldsson og Haukur Clausen hefðu
verið valdir til að keppa á norræna íþróttamótinu, sem haldið
verður í Stokkhólmi 6.—8. sept. næstkomandi. Jafnframt skýrði
hann frá því, að vafasamt væri, að þrír íslenzkir sundmenn
gætu tekið þátt í sundmeistaramóti Evrópu, sem haldið verður
í Monaco 10.—14. n. m., þar sem þeim hefði verið neitað um
gjaldeyrisleyfi til fararinnar.
Norræna íþróttamótið fer
fram með þeim hætti, að valin
eru tvö lið, Svíar skipa annað
liðið og eru í því þrír mestu
íþróttamenn þeirra i hverri i-
þróttagrein. Hin Norðurlöndin
skipa hitt liðið og eru í því þeir
þrír menn, sem náðu beztum
árangri í hverri íþróttagrein á
meistaramótum þessara landa
í sumar. Þetta lið var valið af
forsetum frjálsíþróttasamband-
anna í þessum löndum og fór
valið fram nú um helgina.
Benedikt G. Waage, forseti í. S.
í., gat ekki verið þar viðstaddur,
en hafði símasamband við þessa
starfsbræður sína um valið.
Niðurstaðan varð m. a. sú, eins
og áður segir, að Finnbjörn Þor-
valdsson og Haukur Clausen
voi'u kjörnir í þetta lið og kepp-
(Framhald á 4. síðul
Mjólkurskortur í
Kaupm.höfn vegna
þurrka
Veðurfarið í Danmörku hefir
verið.með öðrum hætti en hér
í sumar. Afleiðingar hinna lang-
varandi þurrka þar eru nú m.
a. orðnar þær, að stórlega hefir
dregið úr mjólkursölunni í
Kaupmannahöfn. Nú um helg-
ina var búist við, að mjólkur-
magnið minnkaði svo mikið, að
neytendur myndu aðeins fá 60%
af þeirri mjólk, sem þeir eru
vanir að kaupa.
í Odense er orðinn mikill
vatnsskortur vegna þurrkanna,
Efri hæðir húsa eru yfirleitt
vatnslausar og á stöku stað er
ekki einu sinni vatn að fá í
kjöllurunum.
Fundur norrænna
utanríkisráðherra
Bjarni Bcnediktsson
fer til Kaupmanna-
liafnar.
Allar deildir Laugarvatnsskólans
munu starfa í vetur
Saini ncmcndafjöldi og undanfarin ár.
Viðlai við Bjarna Bjarnason, skóiastjóra.
| Frá því að eldsvoðinn varð að Laugarvatni, hafa forráðamenn
héraðsskólans ráðið ráðum sínum um það, hvernig unnt væri að
sigrast á þeirn örðugleikum, sem orsökuðust á skólastarfseminni
! af völdum brunans. Er þar að sjálfsögðu við ramman reip að
: draga, en þó þykir nú líklegt, að takast muni að gera þær bráða-
1 birgðaráðstafanir fyrir skólatímann, að skólastarfsemin geti
haldið áfram á komandi vetri, án stórfelldra truflana.
Tíminn átti í gær viðtal við
Bjarna Bjarnason skólastjóra
um þessi mál. Hann kvað á-
kveðið, að skólinn starfaði á
komandi vetri og veitti móttöku
nýjum nemendum, er sótt hafa,
auk nemenda frá fyrra ári.
Nemendum verður boðið upp á
að búa þröngt, að minnsta kosti
nokkurn hluta vetrarins, en
jafnframt verður unnið eftir
föngum að því að auka húsnæð-
ið svo sem tök eru á.
Bráðabirgðaráðstafanir
Eins og áður hefir verið skýrt
frá, eru engin tök á að endur-
byggja skólahúsið sjálft í
haust. í þess stað fer fram á
því bráðabirgðaviðgerð. Stafnar
þeir, er eftir standa af bustun-
um, verða brotnir niður og auk
þess verður sett skúrþak yfir
skólahæðina, er eftir stendur.
Með því móti er unnt að gera
skólastofurnar nothæfar og
fyrirbyggja leka og frekari
skemmdir á þeim. Kennaraí-
búðir þær, er skemmdust í
brunanum, verða endurbættar,
en notaðar fyrir nemendur.
Einhleypum kennurum, er
misstu húsnæði sitt við brun-
ann, verður úthlutað húsnæði
í ibúðum þeirra kennara, er
sluppu við allt tjón í eldsvoð-
anum. Hvað það snertir að
þjappa nemendum saman í það
húsrúm, sem til er, hefir sú
ákvörðun verið gerð með full-
komnu samþykki fræðslumála-
stjóra, landlæknis og héraðs-
læknis, er allir hafa talið þessa
tilhögun sjálfsagða, eins og á
stendur og telja hana í engu
brjóta i bága við almenn fyrir-
mæli í þessum efnum.
Dagana 27.—28. þ. m. verður
haldinn í Kaupmannahöfn fund
ur utanríkisráðherra á Norður-
löndum. Bjarni Benediktsson
utanríkismálaráðherra mætir
þar og verður það þá í fyrsta
sinni, sem utanríkismálaráð
herra íslands tekur þátt í slík
um fundi. M. a. mun verða rætt
um afstöðu Norðurlanda á
þingi sameinuðu þjóðanna og
hugmyndir þær, sem hafa kom-
ið fram um tollbandalag Norð
urlanda.
Bjarni Bjarnason.
ui'byggð sem nemendaíbúð nú í
haust.
Þá verður nú þegar hafizt
handa um að reisa iþúð fyrir
Þórð Kristleifsson kennara og
(Framhald á 4. si'"i)
Nýir kennarabústaðir.
í fyrra var byrjað á að reisa
nýja skólastjóraíbúð. Er það
sérstakt hús, er stendur nokkru
vestar en skólahúsið sjálft. Hef-
ir þeirri byggingu miðað vel á-
fram og því ekki langt til, unz
hún getur verið tilbúin. Við þaö
fæst aukið húsrúm fyrir nem-
endur, því að íbúð skólastjóra í
skólahxlsinu sjálfu verður end-
Merkileg bök um
kartöfluna
Búnaðarfélag íslands hefir
nýlega gefið út bók, sem
heitir Kartaflan, og segir
nafnið til um efni hennar.
Bókin er samin af þremur
starfsmönnum landbúnaðar-
ins, þeim Gísla Kristjánssyni,
ritstjóra, Ingólfi Davíðssyni,
cand. mag. og Klemenz Kr.
Kristjánssyni, tilraunastjóra.
Bók þessi er 122 síður að les-
máli, með mörgum myndum og
þar að auki 24 heilsíðu litmynd-
um, er sýna einkenni hinna
helztu sjúkdóma, sem herja á
kartöflurnar á akri eða í
geymslu.
Tilgangurinn með útgáfu bók-
arinnar er fyrst og fremst að
hvetja til aukinnar kartöflu-
ræktar hér á landi og að auðga
þá að íróðleik um kartöflur,
(Framhald á 4. síðu)
SKEMMTISNEKKJA NOREGSKONUNGS
að hætta
Aðkwinfólk liyrpisí
frá Ssglcfirði mcð
tóina vasa.
Engin síld veidd í herpinót
hefir borizt til Siglufjarðar
síðastliðna tvo sólarhringa.
Nokkur skip hafa komið inn
með sæmilega veiði í reknet.
Almennt eru skip nú að hætta
veiðum og verið er að ljúka við
að gera upp vertíðina. Aðkomu-
fólk streymir frá Siglufirði.
(Framhald á 3. síðu)
Mynd þessi er af ensku skemmtisnekkjunni „Philante", sem Norðmenn
keyptu og gáfu Hákoni Noregskonungi í afmælisgjöf, þegar hann varS 75
ára nú fyrir skemmstu. Fjárins var aflað með almennum framlögum. —
Ætlazt er til, að snekkjan verði framvegis í eigu Noregskonunga og þeir
noti hana til að heimsækja þegna sína í hlnu strandlanga og vogskorna
ríki.