Tíminn - 20.02.1948, Síða 1

32. árg.
Reykjavík, föstudagiim 20. febr. 1848.
40. blað
Þesai mynd var tEkin á vetrar- Cíyrnpíulcikjunum í St. Moritz,
þegar svissneski íshockey-flokkurinn skoraði fyrsta markið. Þessi
keppni fór fram þegar í upphafi lcikjanna.
Frá fundi verzlunarstaoanna:
'Tillögur ftuadarlsis sendar Fjjérhagsráðs
Eins og frá var skýrt hér í blaðinu í gær er fyrri hluía
fulltrúafundar 13 verzlunarstaöa á Vestur- Norður- og
Ausiurlandi nú lokið. Samþykkti fundurinn einróma tillög-
ur til Fjárhagsráðs og Viðskiptanefndar um réttlátari veit-
ingu gjaldeyrisleyfa. Taldi fundurinn að nú væri bersýnilega
að því stefnt, að mest cll verzlun landsmanna verði í Reykja-
vík, eins og var á stríðsárunum. Leggur fundurinn tíi. að
innflutningnum verði skipt miíli landsfjórðunga eftir nán-
ar filteknum mörkum I hlutfalli við íbúatölu og þarfir verzl-
unarsvæðanna. Sendi fundurinn Fjárhagsráöi þessar íillög-
ur, en mun koma saman aftur þegar svar hefir borizt frá
því, en þess munu fulltrúarnir bíða hér í Reykjavík.
TiIIögur fundarins eru svohljóðandi:
Fundur fulltrúa frá verzl-
unarstöðum vestan-, norðan-
•og austanlands telur núver-
andi tilhögun á veitingu inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfa
óviður.andi fyrir allflést
byggöarlög utan Reykjavíkur.
Með núverandi fyrirkomu-
lagi er bersýnilega að þvi
stefnt, að mestöll verzlun
landsmanna verði í Reykja-
vík, eins og var á styrjaldar-
árunum. Er þegar svo komið,
að fjöldi manna í öllum
byggðarlögum verður að leita
til smásala í Reykjavík um
kaup á margskonar nauð-
synjavöru, sökum vöruskorts
hj á verzlunum á öðrum verzl-
unarstöðum.
Af framangreindum ástæð-
urn krefst fundurinn þess, að
fjárhagsráð komi nú þegar á
þeim breytingum á úthlutun
innflutnings- cg gjaldeyris-
leyfa, sem hér fara á eftir.
Er vetrarsíldin við Noreg sami
stofn og Norðurlandssíldin okkar?
•.leií'EdEcfftt sseEMSíapf «•«' íslentí-
fissgss csiss sílðlarraEmsókiiir aS Saefjjttsí
Árpi Friðriksson fiskifræðingur hefir einn vísindamanna
laídið því fram, að síldin, sem veiðist hér við Norðurland á
um-.rin, sé sami sildarstofninn og er við Noreg á veturna.
Tr nú að hefjast víðtækar síldarmerkingar með samvinnu
íslendinga og Nerðmanna og fæst væntanlega með þeim
Ir jþví skorið, hyort skoðun Árna reynist rétt.
Fáist ekki ótvíraéð yfirlýs-
ing fjárhagsráðs hér að lút-
andi, skorar fundurinn á al-
þingi að breyta lögunum
um fjárhagsráð, innflutnings-
verzlun og verðlagseftirlit, frá
5. júní 1947 í samræmi við
eftirfarandi tillögur:
a. Heildarinnflutningi til
landsins á skömmtunarvörum
og öðrum venjulegum verzl-
unarvörum, öðrum en þeim,
sem taldar eru hér á eftir,
verði skipt niður á lands-
fjórðunga eftir nánar tiltekn-
um mörkum, í hlutfalli við í-
búatölu og þarfir hvers verzl-
unarsvæöis. Leyfmium sé út-
hlutað til verzlana og fyrir-
tækja búsettra innan hvers
verzlunarsvæðis. •
b. Heildarinnflutningi t-il
Iandsins á byggmgarvörum,
verði skipt niður á sömu fjórð-
ungssvæði í fullu samræmi við
(Framliald á 2. siðu)
Arni Friöriksson fiskifræð-!
ingur, sem rannsakað hefir
iiætti síldarinnar meir en
aokkur annar íslendingur,
nefir eins og kunnugt er,;
haldið því íram, að Nprður-
landssíidin okkar sé sama'
síldin og sú, sem er við Nor- |
eg á veturna. Er vísindamönn-
um í öðrum löndum vel kunn-
ugt um þessa skoðun Árna, en
haiin hefir einn vísinda-
manna haldið henni fram,
rætt um hana og ritað.
Átti að hef jast handa
fyrir norðan i fyrra.
Á hafrannsóknaþinginu,
sem haldið var í London í
fyrra, hreyfði Árni því við
fiskimálastjóra Norðmanna,
að Norðmenn og íslendingar
hæfu samvinnu um síldar-
merkingar. Síðan iiefir þessu
máli verið haldið vakandi,
og i fyrravetur fór Árni til
Osló og átti fund með þeim
mönnum, sem annast þessi
mál hjá Norðmönnum. Varð
það að samkomulagi á þeim
fundi, að NorðmSnn og ís-
lendingar efndu til víðtækrar
samvinnu um síldarmerk-
ingar. Var ákveðið, að þær
hæfust hér við land á síðasta
sumri. Af því gat þó ekki orð-
ið og bar brennt til. Bátur-
inn, sem Norðmenn ætluðu að
smíða vegna merkinganna,
var ekki tilbúinn, síldveið-
arnar brugðust að verulegu
leyti og loks, bilaöi vél í varS-
skipinu Ægi, sem nota átti við
rannsóknirnar. Þrátt fyrir
þaS voru gerðar ýmsar mik-
ilsverðar rannsóknir í fyrra-
sumar til undirbúnings merk-
ingurn. Þá var það til dæmis
athugað, hvað síldin gæti lif-
að lengi í sjókössum og svo
framvegis. Nú er hins vegar
allt undirbúið til þess, að
merkingarnar geti hafizt
strax næsta sumar hér við
land.
Merkingar í Noregi hefjast
í nœsta mánuði.
Merkingarnar við Noreg
hefjast aftur á móti snemma
í næsta mánuði. Fara þeir þá
til Noregs, Árni Friðriksson
og Sigurleifur Vagnsson.
Munu þeir annast merking-
arnar, auk manna frá fiski-
rannsóknadeild Norðmanna.
Sigurleiíur notar tækifærið
til að bera saman við at-
huganir Norðmanna, at-
huganir, sem hér hafa verið
gerðar á síld, sérstaklega
hvað vöxt og stærð síldarinn-
, ar snertir.
Aðferðin við merkingarnar.
Merkingarnar fara fram
með þeim hætti að látnar eru
litlar stálplötur í síldina, en
plötur þessar eru mjög segul-
magnaðar. Ef merkt síld veið-
ist og hún fer í bræöslu, koma
plöturnar íram í verksmiðj-
unni. Merkingar af þessu tagi
hafa aldrei farið fram áður í
Evrópu, en hafa hins vegar
verið notaðar með góðum ár-
angri í Bandaríkjunum.
Kynntist Árni Friðriksson
þeim þar í Ameríkuför sinni
1945 og fékk þá þær plötur,
sem notaðar eru við þessár
merkingar.
Vpphaf samvinnu um
fiskirannsóknir.
í sumar koma hingað tveir
Norömenn, sem ætla að vinna
með Arna Friðrikssyni aö
síldarmerkingum hér við
Norðurland.
Má búast við miklum ár-
angri af þessum merkingum.
Er hér í uppsiglingu sam-
vinna milli tveggja mestu
síldveiðiþjóðanna, og mun
taka mörg ár og jafnvel ára-
tugi, þar sem áformað er aö
merkja á hverju ári mikinn
fjölda, til þess að sem beztur
árangur náist.
Niðurstöður þessarra rann-
sókna er áformað að birtist
í sérstöku vísindariti, sem
væntanlega verður ritað á
ensku, og á það að bera titil-
inn Norsk-íslenzkar síldar-
merkingar. Er mikill áhugi
ríkjandi meðal Norðmana um
samvinnu við ókkur í þessu
efni, og má vænta þess, að
upp úr þessu samstarfi vaxi
aukin samvinna á öðrum svið-
um fiskirannsókna mili þess-
arra tveggja miklu fiskveiði-
þjóða og frænda.
Öskufall í Skafta-
Þær fregnir bárust i morg-
un austan frá Kirkjubæjar-
klaustri, að þar hefði o rðið
vart lítils háttar öskufalls.
Einnig hefir orðið vart.ösku
fails á Meðaiiandi og í fleiri
byggðariögum þar eystra.
100 flugvélar til
Keflavíkur í febrúar
Það, sem af er þessum mán-
uði, hafa fieiri langferðaflug-
vélar haft viðkomu á Kefla-
víkurflugvelli, en nokkru sinni
fyrr á jafn löngum tíma. Alls
hafa 100 langferðaflugvélar
haft viðkomu á vellinum, en
flestar hafa þær áður komist
upp í 130 á heilum mánuði.
Af þeim félögum, sem hafa
viðkomu á vellinum, hafa
flestar flugvélarnar verið frá
ameríska flugféiaginu AOA.
Húsið Bergstaða-
stræti 70 brennur
Koua Ijjpeimist á
liðhidiBHs «»g fótmn
„Ingólfshús" við Bergstaða-
stræti eyðilagðist i eldi í gær-
dag. Eldurinn kom upp í hús-
inu skömmu eftir klukkan
fimm og varð það alelda á
svipstundu. Þegar slöklcviliö
kom á vettvang, logaði út úr
öllum gluggum hússsssins.
Brann húsið svo mikið á tveim
klukkustundum, þar til
slökkviliðinu tókst að ráða
niðurlögum eldsins, að þaö er
lalið gersamlega ónýtt.
í húsinu bjuggu tíu manns.
Á neðri hæðinni bjó Pétur
Sigurðsson með konu sinni og
fjórum börnum og éinu
barnabarni, en á rishæðinni
bjó Einar, sonur Péturs, á-
samt konu sinni og barni.
Auk þess var þar gestkom-
andi Björn Kristjánsson frá
Grófarseli i Jökulsárhlíð.
Tvær konur voru heima, á-
samt barni, þegar eldurinn
korn upp. Sluppu þær naum-
lega út úr hinu brennantíi
húsi með barnið, og brennd-
ist önnur þeirra illa á hönd-
um og fótum, svo að flytja
varö hana í sjúkrahús. En
barnið sakaði ekki.
Eigandi hússins er Sigúrður
Halldórsson, Þingholtsstræti
7,—
Skipverji á Lapp-
land þakkar
Timanum hefir borizt bréf
frá einum skipverjanna á
þýzka togaranum Lappland.
Segir meðal annars í bréfi
þessu:
„Við eigum ekki orð til þess
að lýsa þakklæti okkar í garð
íslendinga, slikæ velgeminga
sem við eigum ykkur að Iáuha.
En komið samt á framfæri
innilegum hjartans þökkum.
Ég vildi, að ég gæti sent ykk-
ur með þessu bréfi lítinn
geisla af brosi barnanna; er
orðið hafa þess aðnjótandi, er
okkur var gefið af hinu hjarta
góða fólki í hinu norölæga
landi ykkar“.
Ilitstjóri:
Þórarlnn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi
Framsólcnarfiokkurinn
r——•— --------—■—
Skrifstofur l Eddvhúsinu
Ritstjórnarsímar:
4373 og 2353
Afgreiðsla og auglýsínga-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
L— ----------------——i