Tíminn - 27.02.1948, Blaðsíða 3

47. blaff
TÍMINN, föstudaginn 27. febr. 1948.
3
Leikkvelð menntsskélttns:
/
Á þriöjuöagekvöldið var
fyrsta leikkvöld menntaskól-
ans á þéssum vetri, — frum-
sýning á menntaskólaleikn-
um. AÖ þessu er það leikrit
eftir Noei Coward, sem tekið
er til meðferðar. Það heitir
á íslenzkunni: „Allt i hönk,“
en enska nafnið ér: Hay
Féver.
Þetta er gamanleikur og
efnið ekki veigamikíð. Hjón,
sem stunda listir a'5 öðrum
þræöi, eiga tvö stálpuð börn,
og fá gesti til sín á laugar-
degi. Þau hafa hvert boðiö
sínum gesti, án þess að hafa
samráð um það, og hópurinn
er ekki samstæður, þó að
þrumuveður neyði hann til
að eyöa kvöldinu saman í
dagstofunni, ens og það
génguE nú. Húsbóndinn fæst
við skáldsagnaritun, en frú-
in er fyrrverandi leikkona
og er að snúa sér að þeim
viðfangsefnum á ný.
Sá leikandinn, sem mest
mæðir á í þessum leik, er
Katrín Hauksdóttir Thors,
sem fer með hlutverk hus-
freyjunnar, Júdítar BIiss,
fyrrurn leikkonú. Hlutverkið
er umfangsmikið og fjöl-
breytt. En þar sem því er nú
þannig varið, að blessuð frú-
in lifir hálf eða vel það, í
þeim hlutverkum, sem hún
hefir gegnt á leiksviðinu eða
ætiar að rækja þar, og blátt
áfram tekur stundum spretti
í þeim, án tillits til heimilis
og heimafólks, dettur engum
í hug að gera þá kröfu til
konunnar, að hún sé eðlileg.
Það er ekki hægt, því að
hennar eðli er að vera óeðh-
leg, og aðrir v1tá ald.rei hve
nær konan sjáH verðúr að
víkja fyrir einhverium per-
sónum leiksviðsins. En hitt
mun enginn draga í efa, eftir
að hcrfa á þennan leik, að
Júdít Bliss hafi töluvert
mikla leikarahæfileika.
Sigmundur Magnússon leik
ur Davíö BIiss, húsbóndann
og skáldið. Myndarlegur rit-
höfundur, sem í sjálfu sér er
ekkert út á að setja, nema ef
vera skyldi, að hann minnti
nokkuð á eina persónuna í
menntaskólaleiknum í fyrra,
þó að það geri auðvitað ekki
öðrum til en þeim, sem það
sáu.
Magnús Pálsson leikur
Símon Bliss, soninn á heim-
ilinu. Listaeðli foreldranna
hefir runnið saman í synin-
um, svo að hann fæst við að
mála, þó að hann sé raunar
ekki genginn hinni göfugu
myndlist fyllilega á hönd. En
vitandi eða óafvitandi bend-
::r hann þó með ýmsu til þass,
aö hanri geti síðar á ævinni
fund'ð svipað athvarf hjá
Lisfcinni og forekirar hans. Ég
ve't ekki hvao höfundur og
léikstjóri hafa hugsað, en
már finnst framkoma og yfir-
bragð Símonar með ýmsu
móti á þann veg. að hann
sverji sig mjög í ætt til for-
eldranna. án þess að urn lík-
'hgu í útliti eoa stælingu sé
að ræða.
Kildur Enútsdóttir leikur
Sorrel BHss, dóttur hjón-
anna. Hún hefir undra gott
va:d á hlutverkinu, þegar
bess er gáð að hér er byrj-
endahlutverk. ’
Guðrún Þorsteinsdóttir
SteTj'.ensen le kur Klöru
vinnukonu á Blissheimilinú.
Þó að hlutverk'ð sé ekki stórt
er vei með það farið aí ótví-
ræðum le'karahæfileikum.
Svo er Sandy Tyrrel, hnefa
leikamaður. Einar M. Jö-
hannsson leikur hann. Ekki
er pilturinn íþróttamanns-
Dóttirin í húsinu
(Hildur Knútsdóttir).
legur, en það gerir svo sem
ekki neitt til, enda ekki víst
aö höfundurinn hafi ætlast
til þess, en íþróttamaðurinn
ungi er sjálfum sér sam-
kværnur alla tíð.
Anna Sigríður Gunnars-
dóttir og Bergljót Garðars-
dóttir leilca stúlkur í heim-
sókn
Hallberg Hallmundsson
leikur fjórða gestinn, sendi-
fulltrúa, barnalegan mennta-
mann.
(Framha'd á 6. siflul
Sonuriiur í húsinu og gestur. (Magnús Pálsson og Bergljót
Glæsilegt aríu- og
söngvakvöld
Söngskemmtun Sigurðar
Skagfield óperusöngvara
Sigurður Skagfield óperu-
söngvari endurtók Ariu- og
söngvakvöld sitt með aðstoð
Fritz Weisshappel í Austur-
bæjarbíó á miðvikudagskvöld
ið. Áheyrendur voru margir,
en þó var húsið ekki alveg
fullskipað.
Hin mikla og blæbrigða-
ríka rödd Sigurðar naut sín
mjög vel í ariunum og hlaut
hann ákafar þakkir áheyr-
enda fyrir meðferð þeirra.
Sönglögin hlutu einnig ágæt-
ar undirtektir og varð hann
ao endurtaka tvö þeirra,
,Sáuð þið hana systur mína“
eftir Pál ísólfsson og „Bí bí
og blaka“ eftir Markús Krist-
jánsson, en bæði þessi lög
nutu sín sérstaklega vel í
meðferð Siguroar.
Er söngskráin var á enda,
var Sigurður hvað eftir ann-
að kallaður fram og söng
hann þá aftur tvær ariurnar
(úr „Tosca“ og ,.Fidelio“) og
auk þess eina ariu í viðbót og
Gralsönginn úr ,.Lohengrin.“
Svo mikið er raddþol Sigúrö-
ar, að hann virtist sækja sig
í aukalögúnum, enda fór
! hrifning áheyrenda sívax-
andi.
Sigurður hafði áður aflað
sér hér mikillar viðurkenn-
ingar fyrir hina miklu og til-
| þrifaríku rödd sína, en það
er álit dómbærra manna, að
honum hafi farið mikið ffam
í síðustu utanlandsdvöl sinni,
og hafi nú betri þjálfun og
meira vald yfir rödd sinni.
Þess er að vænta, að Sig-
urður láti heyra oftar til sín
hér í bænurn og jafnframt
fái fleiri þess kost, en Reyk-
víkingar einir, að heyra til
hans.
Minning Sigurðar
| Breiðfjörðs
Þann 4. mars n. k. eru 150 ■
ár liðin frá fæðingu skálds- |
ins Sigurðar Breiðf jörðs. Eins I
. og kunnugt er, baðaði Sig-1
urður ekki í rósum um ævina, j
en „margt hann orti mátu-
lega af munni glaður,
skemmtilegur, skjaldan reið-
ur. Skilið átti hann þennan
heiður,“ kvað hann um sjálf-
an sig.
Væri vel til fallið, að helga
minningu hans — svo sem
einn klukkutíma í útvarpinu,
því að á svo mörgu skamm-
degiskvöldi hafa rímur hans
og annar kveðskapur skemmt
þjóðinni, meðan hún sat við
grútarlampaloga á fyrri hluta
síöastliðnu aldar. G.
SíssdEsrsk®Sss®
fræðslnlög í
Svíþjóð.
í Svíþjóð hefir mikil vinna verið
lögð í að endurskoða fræðslulög-
gjöfina. 1940 var skipuð nefnd til
þess, en nú undanfarið hefir önn-
ur nefnd, skipuð fulltrúum allra
þingflokka þjóðarinnar, haldið
starfi hennar áfram.
Fjö'gun barnsfæðinga í landinu
ein saman er svo mikil, að það
gerir endurskoðun skólalcerfisins
nauðsynlega. Þar sem voru um 83
þúsund börn i þeim árgangi, sem
lauk barnaskólanámi síðasta ár,
jafna árgangarnir 1942—1946 sig
með 127 börn að meðaltali.
Gar'ðarsdóttir)
Æ
Þessar nýju tiliögur gera ráð
Dánarminning: - -
Lárus Pétursson
löe'frse’ÓÍBagBSB*
Lalli á Hofi er horfinn af
sviði jarðlífsins, — Þessi
hugsun er helköld og misk-
unarlaus staðreynd, og hún
endurómar í hugum ástvina
hans og félaga, og fyllir þá
sárum trega. En þ'essi stað-
reynd er ekki einungis þung-
bær hans nánustu; allir sem
einhver kynni höfðu af hinu
unga prúðmenni, hlutu að
sjá, að þar fór mann-
kostamaður, gæddur fjöl-
hæfum gáfum og flestum
þeim lyndiseinkunnum 'er
sanna drengi prýða, —
Slíkir menn eru of fáir meðal
vor — og því er þeirra sakn-
að er þeir hverfa.
Einn þessara manna vár
Lárus Halldór Pétursson, en
,svo hét hann fullu nafni.
þótt meðal ættingja_og nán-
ustu vina væri hann oftast
nefndur Lalli á Hofi. Fyrir
mér hefir alltaf einhver
undraljónij staðið í kringum
þetta nafn, og það er í safni
ljúfustu æskuminninga
minni, — einhver sér.stakur
sætleiki og töfrar standa í
.sambandi við þá minningu.
Þau bönd, sem bernskan
bindur eru undursamlega
traust, og það er ekkj sárs-
aukalaust, þegar þau eru
skyndilega slitin.
Ég minnist Lalla fyrst er
við lékum okkur saman á
grænum bala að vordegi, báð
ir kornungir. Baldursbráir
var ný-út.sprungín í varpan-
um, sólin glóði, sjórinn var
spegilsléttur, fuglar flugu
um loftið og lóan kvakaði um
móa og mel, og fiðrildin flugu
kringum okkur, þar sem við
sátum í grænu grasinu og
nutum lífsins — hins dá-
samlega lífs bernskunnar,
þegar heimurinn var svo fag-
ur og töfrandi, að hjörtu
tveggja lítilla drengja, sem
voru að vaxa til vits, urðu
snortin ...
En þetta er aðeins bernsku
minning mín um mann, sem
nú er horfinn. Margar fleiri
minningar eru um hann
geymdar, minningar frá upp-
vaxtarárunum og fullorðins-
árunum, — minningar um
skólapiltinn Lárus Pétursson,
um hinn glaða, ljúfa og kær-
leiksríka son á heimili elsk-
aðra foreldra, um ástúðleg-
an bróður í sambúð systkina
sinna, — og síðast en ekki
sízt, ástríkan og góðan eig-
inmann ungrar konu, og föð-
ur lítillar telpu.
En þetta eru aðeins nokkrar
svipmyndir af hinni björtu
hlið. Hver þeirra, er bezt
þekktu Lalla, minnist ekki
líka sjúkdómsþrautanna og
hinnar karlmannlegu þaráttu
fyrir 9 ára skólaskyldu og fari
unglingarnir aö því loknu til fram-
haldsnáms, verklegs eða bók’.egs,
eftir vild.
Þessar tillögur sæta andmælum
á þeim grundvelli, aö vegna þeirra
fari börnin seinna að vinna fyrir
sér, svo að heimilin missi af tekj-
um, en atvinnulífið af vinnuafli.
En talsmenn breytinganna gera
ráð fyrir auknum fjölskyldubótum
til að rétta hlut heimilanna, og
telja þjóðinni það fyrir mestu, að
þekking unglinganna og menning-
arlíf þjóðarinnar í heild þróist.
er hann háði í veikindum
SÍnUm? • ;
Átta síðustu árin varð
hann að striða við ili-
kynjaðan sjúkdóm, og lá.
hann um skeið langdvölum á
sjúkrahúsum og heima a1
heimili sínu. Naut hann þa
í ríkum mæli umhyggju o;.v
hjúkrandi handa ástríkrff1
eiginkonu, foreldra og sysl-
kina.
Þegar hann kenndi fyrsé
veikinda sinna hafði hann
lokið fyrrihluta prófi í lög-.
fræði, með hæstu einkunr;;
sem þá hafði verið tekin vlý
slíkt próf við lagadeild há:’
skólans. En eftir það va'rð
hann að hætta námi utu,
fimm ára skeið vegna vsikr,;
inda sinna, eða þar til _er
hann hafðj farið til Banc’h-
ríkjanna til lækninga cg
fengið nokkra bót á hei
unni. Hóf hann lögfræðiná.
ið þá af kappi á ný, vetur
urinn 1946, og lauk embætt-
isprófi síðastliðið vor, o
réðst þegar til starfa sem
fulltrúi hjá sakadómaraem -
bættinu í Reykjavík.
Virtist framtíðin nú a'
nýju blasa við björt og heiö.
en hinar glæstu vonir brugð-
ust — svo óvænt og svo
skjótt, Lalli á Hofi er horf-
inn, það er sú miskunarlausa
staðreynd, sem vér stöndum
nú frammi fyrir, hljóð og
döpur.
Lárus var nýlega orðinn:
þrítugur er hann lézt 15. fe-
brúar síðast liðinn. Hann var
fæddur 12. janúar 1918, son-
ur hjónanna Ólafíu Einars-
dóttur og Péturs. Lárussonar,
fulltrúa í skrifstofu alþingis,
Árið 1942 kvæntist hann eft -
irlifandi konu sinnj Krist-
jönu Sigurðardóttur og eign-
uðust þau eina dóttur barna.
Guðrúnu Ólafíu, sem nú viö.
brottför föður síns er aðeiöi
sex mánaða gömul.
Fátækleg orð fá ei túlkaiv;
þá djúpu samúð, sem hinrf
fjölmenni vinahópur og skóla,
félagar Lárusar, vildi nú
votta Hofsfjölskyldunni og
hans nánustu ástvinum. Öll-
um, sem kynntust honum er
hann harmdauði, en hversii
miklu sárari hlýtur þá ekkí
söknuöur þeirra að vera, sem
mest og bezt þekktu hann og
og lengsta og nánasta sam-
leiö áttu með honum,
Sæti hans á heimilinu á
Hofi er nú autt, og þjóðfé-,
lagið hefir misst ungan gáfu-
mann úr röð sinna beztu og
mætustú söna. I. k.