Tíminn - 05.02.1949, Blaðsíða 3

26. blað'
TÍMINN, laugardaginn 5. febrúar 1949
3
Mjólkurflutningarnir frá
Borgarnesi til Reykjavíkur
Ulíplýsiiígar lil Vigfiisar Gnðimuulssoiia]*
frá Sigsirði Giiibrandssyni.
Hversvegna velur Mjólkur-
samlag Borgfirðinga flutn-
inga á mjólk með bílum til
Reykjavíkur, en ekki með
skipinu Laxfossi?
Fyrir þessu liggja tvær á-
stæður: Kostnaðarhliðin og
burtfarartími Laxfoss frá
Borgarnesi.
1. Kostnaðarhliðin.
Með Laxfossi kostaði 1945
og 1946 að flytja mjólk, skyr
og rjóma frá dyrum Mjólkur-
samlags Borgfirðinga í mjólk
urstöðina í Reykjavík og um-
búðir til baka kr. 192.00 pr.
tonn. Árið 1947 var mjólkin
flutt landleiðina á leigubílum
fyrir umsaminn taxta kr.
150.00 pr. tonn og með bílum,
er Mjólkursamlagið keypti á
árinu varð kostjiaðurinn sam
kvæmt reikningum mjólkur-
búsins kr. 138 pr. tonn. Með-
alflutningskostnaður land-
leiðina.fyrir Hvalfjörð var ár bílana.
ið 1947 kr. 145 pr. tonn eða j í þessu máli eins og öðrum
47 kr. ódýrara að flytja mjólk geta menn skrifað blaðagrein
urtonnið landleiðina en sjó- ^ ar og gert ályktanir af ó-
leiðina. i kunnugleika. En ég tel ekki,
Sé gert ráð fyrir að bónd- að mjólkurframleiðendur í
inn sendi Mjólkursamlaginu Borgarfirði geti keypt flutn-
2000 lítra úr hverri kú yfir ing á aðalframleiðsluvöru
árið og 2/3 af þeirri mjólk sé sinni — mjólkinni — fyrir
flutt til Reykjavíkur, þá spar hærra verð með Laxfossi en
ar það bóndanum kr. 60 út- það kostar með bílum á landi.
gjöld pr. kú, að mjólkin er Að jafnri aðstöðu og fyrir
flutt landleiðina en ekki sjó- svipaðan kostnað er sjálfsagt
leiðina. að velja sjóleiðina.
ursamlagsins er greiddur af ^rðandi umbuðir til mjólk
urflutninga þa er þessa daga
inu til Mj ólkurstöðvarinnar
fyrir kl. 14, svo hægt sé að
gerilsneiða hana og kæla til
geymslu eða sölu, sama dag-
inn og-mjólkin kemur.
Nú vita það allir, sem til
þekkja, að í Borgarnesi er
burtfarartími Laxfoss háður
sjávarföllum, og torveldar
það að hafa mjólkina á hag-
anlegum tíma dags í Reykja-
vík. Ferðir skipsins hafa líka
verið settar eftir þörfum lang
ferðabíla, en ekki eftir þeim
tíma, sem mjólkurflutningum
hentar.
Gæti Laxfoss farið frá Borg
arnesi alla daga á þeim tíma
dags, er mjólkurflutningun-
um hentar og mjólkurflutn-
ingar á sjó að meðtalinn til-
færslu á báðum bökkum yrðu
ekki dýrari en landleiðin, er
„Skemmtanir" kvenfélagsins og
ungmennafélagsins í Njarðvíkum
Nokkur orð vegna skrifa
bílstjóra í blað yðar um Sam-
komuhús Njarðvíkur sunnu-
daginn 9. jan. s.l.
Öll greinin er með þeim
endemum, að það er undrun-
arefni, að slíkt skuli fá rúm
í dagblaði dreifbýlisins, þvi
þar fer saman rógur og ill-
mælgi um starfsemi tveggja
félaga. Kvenfélag og Ung-
mennafélag Njarðvíkur hafa
með miklum dugnaði komið
sér upp samkomuhúsi, er
stendur skammt utan við
þorpið. Hús þetta er bragga-
samstæða með tveimur sam-
komusölum. Stærri salurinn
rúmar um fimm hundruð j
manns, en sá minni um tvö j
hundruð manns. í húsakynn
um þessum eru einnig lítið j
fundarherbergi og eldhús, á-
orðið að haga sér. Kvenfé-
lagið og Ungmennafélagið
hafa hert á öllum reglum,
sem giltu um samkomur í
húsi þeirra, og fyrir þá við-
leitni ættu þau fremur skilið
viðurkenningu blaðanna en
aðkast á hinn ruddalegasta
hátt.
Það væri mjög æskilegt, að
þessi Reykjavíkurbílstjóri
gæfi skýringu á því, í hvaða
tilgangi hann skrifaði grein-
ina „Johny gamli er voða
krútt“. Að hann hafi verið að
þjóna sannleikanum í sam-
bandi við skemmtanir félag-
anna, kemur vart til greina,
svo miklar fjarstæður eru í
greininni. Samkvæmt fyrr-
nefndri grein hefjast þessar
umræddu skemmtanir á því.
að lögreglan aðstoðar við að
og raun, en því miður hefir
enn ekki örlað á því.
Tíminn 19. jan. birtir grein
í þættinum „Á förnum vegi“,
A lonely hearts club. Þar eru
samkomur í Njarðvíkum enn
gerðar að umtalsefni á enn
lúalegri hátt en áður. Grein-
in hefst á því, að ritstjórinn
tekur útdrátt úr því, sem tíð-
indamaður blaðsins á Suður-
nesjum, „Bílstjórinn", hefir
um þetta mál sagt. Þar næst
kemur greinarkorn, þar sem
félögin bera hönd fyrir höfuð
sér, og gefa bílstjóranum kost
á að verja málstaö sinn fyrir
dómstólunum. Síðan endar
greinin á því, sem ritstjórinn
J. H. hefir til málanna að
leggja. Hann finnur það út
úr málstefnu félaganna, að
hér sé um sakleysislegan
samt rúmgóðri fatageymslu. óraga í dilka líkt og 1 réttum, * „lonely hearts club“ að
Ytra útlit þessarar bygging
ekkert vafamál, að Laxfoss ar ber þess merki, að armur
yrði valinn af Mjólkursamlag
inu til flutninga fram yfir
bændunum (framleiðendum)
eins og annar kostnaður
starfseminnar. I
Ég býst ekki við, að bænd-
ur í Borgarfirði vilji vinna
það fyrir til styrktar Laxfossi
að lækka mjólkurverð það
sem þeir fá um ca. 3 aura á >
lítra. En mér er hitt kunn- |
ugt, að V. G. er eigandi að
hlutabréfum
ekki bóndi,
mjólk.
í Laxfossi, en
sem framleiðir
2. Burtfarartími Laxfoss.
Mjólk frá Borgarnesi þarf
að flytjast alla daga til Rvík-
ur og vera komin að sumr-
flutt töluvert af mjólk til
Reykjavíkur á mjólkurtönk-
um með Laxfossi og gæti ég
sparaö V. G. ferð til útlanda
og þar með gjaldeyriseyðslu,
ef hann langar til að kynn-
ast mjólkurtönkum á skipi.
Þótt hins vegar reynslan hafi
orðið þannig, að annar mjólk
urtankurinn eftir tæplega
i viku notkun hafi orðið fyr
ir
upp- eða útskipun. En mjólk-
urtankarnir á bílunum, sem
notaðir hafa verið meira en
heilt ár til flutninga fyrir
(Fram.hald á 6. slðu).
síðustu heimsstyrjaldar náði
einnig til íslands. En hið
innra eru þessi húsakynni
eins vistleg og vel úr garði
þar sem hinir erlendu menn
ásamt fylgikonum þeirra fá
greiðan aðgang, en íslending
ar ekki, nema að þeir fyrr-
nefndu taki þá í ábyrgð sið-
ferðislega. Trúlega hefir bíl-
gerð, sem frekast má verða stjórnin fengið ábyrgðar-
um braggabyggingu. j mann? Þegar inn er komið
Kvenfélagið og Ungmenna- sér ekki handa skil fyrir tó-
félagið standa sameiginlega baksreyk og brælu. Það væri
að rekstri hússins, og bera þar reikningsdæmi út af fyrir sig,
af leiðandi sameiginlega á-
byrgð á þeim skemmtunum,
sem þar eru haldnar. Þessar
skemmtanir hafa verið mjög
vel sóttar, stundum húsfyll-
ir. Eins og að líkum lætur,
til dæmis fyrir ritstjóra, hvað
bræla þyrfti margar sígarett-
ur til þess að framleiða slíkt
ragnarökkur í þrjá til fjóra
klukkutima í salarkynnum,
sem eru 2160 rúmmetrar.
þegar um stórt og fjölsótt Ekki reynist þó hið geigvæn-
samkomuhús er að ræða, verð
ur fljótlega vart við þann sið
ferðisþroska, sem með sam-
komugestunum býr. Félögin
hafa með sérstöku tilliti til
! nálægðar Keflavíkurflugvall-
| arins, samþykkt reglur fyrir
! samkomur í húsinu. Þar er
! meðal annars bönnuð með-
ferð áfengis í húsinu. Þess er
krafizt, að samkomugestir
séu sómasamlega til fara sam
kvæmt íslenzkum venjum.
lega reykský nægjanlegt til
að hylja borð samkomugest-
anna fyrir hinum hvössu sjón
um bílstjórans, því hann sér
hvert borð hlaðið drykkjar-
föngum og þá sérstaklega
amerískt áfengi, á samkomu,
þar sem meðferð áfengis er
bönnuð og þrír til fjórir lög-
regluþjónar eru til eftirlits.
Einhverja glýju hefir bíl-
stj órinn þó fengið í augun við
að sjá hið ameríska áfengi,
miklum skemmdum við •Þar er einniS tekið fram, að því hvergi sér hann örla á
LEIÐRETTING
í ritgerð mina, Grímsvötn I fyrir rannsókn á Grímsvötn-
og Grímsvatnajökull, sem
birtist í ritgerðasafninu Skraf
að og skrifað, hefir slæðst inn
leiðinleg meinloka. Þar sem
mér hefir nú verið bent á
hana af mínum margfróða
sveitunga, Benedikt Gísla-
syni frá Hofteigi, vildi ég
mega leiðrétta hana, svo að
hún afvegaleiði ekki þá, sem
kynnu að lesa ritgerðina.
í ritgerð minni er þess get-
ið, að séra Sigurður Gunnars
son á Hallormsstað hafi stað
sett eldstöðvar Grímsvatna-
gossins 1883 með þvi að bera
saman miðanir á gosmökkinn
frá ýmsum stöðum. Kemur sú
staðsetning mjög vel heim við
rétta legu Grímsvatna. Þess-
arar staðsetningar er getið í
grein, sem birtist í Fróða 2.
júní 1883 og heitir: Úr Múla-
sýslum. Þar eð Sigurður Gunn
arsson hafði mikinn áhuga
um og hafði skrifað um það
mál, fékk ég það i kollinn,
að hann hefði gert þessa stað
arákvörðun og sent greinina
Fróða, en það fær ekki stað-
ist af þeirri einföldu ástæðu,
að hann var búinn að liggja
nokkur ár undir grænni torfu
þegar þetta skeði. Benedikt
Gíslason telur það næsta ör-
uggt, að þessi ákvörðun á
legu Grímsvatna muni hafa
verið gerð af tengdasyni séra
Sigurðar, Páli Vigfússyni,
bónda á Hallormsstað, og ber
honum þá heiðurinn af fyrstu
nokkurnveginn nákvæmu
staðsetningu Grímsvatna. En
óbeint er þessi staðsetning
Sigurði Gunnarssyni að
þakka, því án áhuga hans og
skrifa um þessi mál hefði hún
varla verið gerð.
Siguröur Þórariusson
sömu reglur gildi fyrir bíl-
stjóra, sem aðra samkomu-
gesti o. fl. o. fl. Þessar hús-
reglur hafa náð verulegum
árangri miðað við þær að-
stæður, að íslenzka ríkið sel-
ur áfengi og að flugvöllurj
með fjölmennu erlendu starfs
liði er á næsta leiti, og til er
í landinu ótrúlega fjölmenn
bílstjórastétt, sem hefir hag
af hvoru tveggja og notfærir
sér í atvinnuskyni.
Það kemur því úr hörðustu
átt, að maður, sem stundar
þessa atvinnu, fer að kasta
steinum að fólki hér suður
með sjó og þeirra félagsstarf-
semi, í reiði yfir því að verða
að borga aðgangseyri inn á
samkomu, sem haldin er í
húsi félaganna og verða að
hlíta sömu reglum og annað
fólk.
leynivínsölu stéttarbræðra
sinna með vörumerki ís-
lenzka ríkisins. Maður skyldi
þó ætla, að hann væri ekki
síður ratvís á þeim farna
vegi.
Félögin hafa oröið þess á-
þreifanlega vör, að áfengis-
neyzla á þessum skesmmtun-
um hefir farið minnkandi síð
an bílstjórum var meineð að
rápa um húsið að eigin geð-
þótta á hvaða tíma sem var.
Ég endurtek því áskorun
mína til bílstjórans, að hann
gefi skýringu á því, hver til-
1 gangurinn var með hinni um
ræddu grein og hvað hann á
sökótt við félögin, sem að
samkomuhúsi Njarðvíkur
standa.
Ég veit ekki, hvort það telst
of mikil kröfuharka til ís-
Hinir erlendu starfsmenn lenzkra blaðamanna, að þeir
flugvallarins dvelja vissulega þjóni sannleikanum. Ég hefi
ekki hér á landi eftir ósk al- þó hingað til talið það vera
þýðu manna hér á Suðurnesj- lágmarkskröfu í siðuðu þióð-
um. Mér vitanlega hefir þjóð- J félagi að trúa því, sem sann-
in aldrei verið um það spurð, ara reynist í hverju máli, og
hvort hún óskaði að búa í svo í trausti þess, að þannig væri
nánu sambýli við erlenda1 einnig litið á málin af rit-
þjóð. Hitt er aftur á móti stjóra Tímans, hefi ég verið
staðreynd, að hinir erlendu að bíða eftir fréttum í blað-
menn eru hér í næsta ná- j inu, þar sem blaðamenn þess
grenni, og samkvæmt þeirri tæki þetta mál til meðferðar
staðreynd hafa nábúarnir! milliliðalaust eftir eigin sjón
ræða, sem stuðli að einskon-
ar hvítri þrælasölu, hliðstætt
því sem tíðkast í stórborgum
Ameríku, minna mátti nú
ekki gagn gera.
Það má vel vera, að svona
blaðamennska beri sig fjár-
hagslega. En að gripið sé til
svona örþrifaráða til þess að
blaðið sé keypt í höfuðborg-
inni, er sennilega eins dæmi
um stjórnmálablað bænda í
siðuðu þjóðfélagi.
Ég vil að endingu skora á
blaðamenn dagblaðanna í
Reykjavík að kynna sér þetta
mál af eigin sjón og raun og
gefa lesendum sínum kost á
að vita hið sanna í þessu máli
milliliðalaust.
Bjarni Einarsson.
★
Það þarf í rauninni ekki
annað en lesa þessa varnar-
grein B. E. fyrir starfsemi þá,
sem ungmennafélagið og
kvenfélagið í Ytri-Narðvík
hefir haldið uppi síðustu
misseri, til þess að finna, að
kaunið er aumt viðkomu.
Hann segir, að hinir er-
lendu menn á Keflavíkur-
flugvelli dvelji þar „vissulega
ekki eftir ósk alþýðu á Suð-
urnesjum“, hert hafi verið á
öllum reglum, er gildi um
samkomurnar, og náðzt hafi
„verulegur árangur, miðað
við það, að .... flugvöllur
með fjölmennu erlendu starfs
liði er á næsta leiti“.
í þessu felst sú játning, er
nægir, á eðli þessara skemmt-
ana, sem um er rætt. Hins
vegar kinokar greinarhöfund
ur sér við að láta í ljós álit
sitt á því, hvort það sé sam-
boðið stofnunum eins og
kvenfélagi og ungmennafé-
lagi að efna í gróðaskyni til
samkvæma, sem byggjast
fyrst og fremst á aðsókn hins
„fjölmenna, erlenda starfs-
liðs“, er sækir þau eins og
fiskimið. Flestum öðrum
finnst það fremur niðurlægj-
andi að hafa slíkt að féþúfu.
Orð greinarhöfundar um
„eins konar hvíta þrælasölu",
sem hann fullyrðir að rekin
sé í stórborgum Ameríku,
kunna líka að benda til þess,
að undir niðri finnist honum
ekki þessar samkomur eins
skemmtilegur gróðavegur og
hann annars lætur í veðri
vaka.
• (Framhald á €. síðu):