Tíminn - 15.09.1949, Blaðsíða 3

195. blað
TÍMINN, fimmtudaginn 15. september 1949
/ slendingaþættir

Dánarminning: Kristjana Sigvaldadóttir
frá Fljótsbakka
Jarðarför Kristjönu Sig- heiminn með fullri sátt og
valdadóttur frá Fljótsbakka hreinni gleði í huga yfir öllu
fer fram í dag að Einarsstöð- því, sem vel gengur hjá öðr-
um í Reykjadal. j um.
Hún var dóttir Hólmfríðar Við gleymum okkur löngum
Sigurðardóttur og Sigvalda frá degi til dags við urnsvif og
Einarssonar á Fljótsbakka ys daglegrar baráttu. Þar
við Skjálfandafljót og var finnst okkur löngum þunga-
fædd. 1899. — Úr föðurgaröi. miðja lífsins. Vera má þó, að
fluttist hún 1935 er hún gift- við höfum gott af að hverfa
ist Kristjáni bónda Jóhannes frá ys og erli að sjúkrabeðn-
syni í Hriflu. Kristján andað- um. Ef til vill finnum við þar
ist 1938. bezt tign og göfgi lífsins og
Síðar giftist Kristjana Jóni það engu síður, þó aö allir viti,
bónda Kjartanssyni á Daða- að sá beður er banasæng. Slíkt
stöðum í Reykjadal, en hann er mér að minnsta kosti í hug
lézt 1947. Kristjana brá búi á er ég nú minnist Kristjönu
Daðastöðum 1948 vegna veik- frá Fljótsbakka, með þökk í
inda. i huga.
Hún lætur eftir sig þrjú Kristjönu var ljúft að tala
börn, einn son, Karl, 12 ára, Um ailt það, sem til bóta
er hún átti með fyrri manni horfði og framför var í. Hún
sínum og dreng og stúlku eft- Var ein þeirra alþýðukvenna,
ir seinni.manninn.
Þetta eru þau atriði, sem þar sem hún vann skyldustörf
ókunnugir spyrja helzt um af sm af railcilli trúmennsku.
æviferli manna. Bak við þessa Hvar sem hún frétti, að bætt
upptalningu liggur svo ævi- væri Ur vöntun sveitaheimil-
sagan, saga um baráttu og anna, vár það henni einlæg
vonbrigði, en jafnframt um gieði. í hjarta hennar lá ó-
mikla trúmennsku. Sú saga bilandi strengur íslenzkrar
verður ekki rakin hér, þó að sveitamenningar.
ég minnist Kristjönu með fá-, Þó að Kristjana sæi að
Kýrnar - hausfið
- veturinn
Hagarnir eru að taka á sig
búnað haustsins, grösin eru
farin ao falla, og fóðurgildi
þeirra að minnka. Því vil ég
minna menn á að hafa nú
'auga með kúnum, sem mest
mjólka. Látið þær ekki geld-
ast um skör fram. Munið, að
þær fara að þurfa fóðurbæti
meö haustbeitinni, ef nytin á
ekki að minnka óeðlilega. Og
geldist þær að haustinu, er oft
erfitt að koma þeim upp í nyt
aftur, þegar þær koma inn.
En hér kemur líka fleira til
en beitin ein. Oft eru veður
þannig, að þær geldast þess
vegna að haustinu. Þær þurfa
yfirbreiðslur, þegar kólna
fer í veðri, ef þeim á að líða
vel, og halda á sér eðlilegri
nyt. Og annríki haustsins má
ekki verða orsök þess að kýrn-
ar þá verði mismjalta og geld-
ist þess vegna. Og það má
ekki heldur verða til þess, að
þær séu hafðar útundan og
hirðing þeirra látin sitja á
hakanum. Háarbeitin er góð,
RUSSNESKU
VEIÐIÞJÓFARNm
Morgunblaðið furðar sig á
því, að Tíminn skuli ekki hafa
sagt frá því undir rosafyrir-
sögn, að rússnesk veiðiskip
hefðu verið staðin að land-
helgisveiðum og klófest aust-
ur á Bakkafirði síðasíl. sunnu
dag. Þessu er því að svara,
að Tíminn sagði frá þessu
með nákvæmlega sama hætti
og hann hefir áður sagt frá
landhelgisbrotum erlendra
veiðiskipa. Frá sjónarmiði
Tímans er það ekki neitt
meiri frétt, þótt skipin séu
rússnesk en t. d. ensk, þýzk
eða frönsk. .
Hinsvegar virðist einskon-
ar flogaveiki hafa gripið Mbl.
og Alþbl. í tilefni af töku
rússnesku skipanna. Gerðu
þau sér kannske svona háar
hugmyndir um Rússa, að þeir
gætu ekki framið landhelgis-
brot aiveg eins og Bretar og
Þjóðverjar? Eða er þetta kær-
komið tilefni til að draga at-
hyglina frá því, sem kosn-
sem farið hafði margs á mis, J en haldið henni til kúnna og ingarnar eiga að snuast um,
einum orðum.
Kynning okkar Kristjönu
hófst þá fyrst er heilsa henn-
ar var þrotin. Vonir stóðu þó
til, að hún fengi heilsu á ný,
en það varð frestur einn og
ekki langur. Hún notaði þann
frest til að skipa málum sín-
um og tryggja framtið barna
sinna svo sem verða mátti.
Jörð sína leigði hún þar tii
sonur hennar hefði aldur til
að ráðstafa henni. En eftir
þennan skammvinna . frest
varð Kristjana á ný að leita
sér þeirrar líknar, sem kostur
væri við sjúkdómi sínum. Sið-
an í vor lá hún í sjúkrahúsi í
Reykjavík.
Það er þungt fyrir móður
á miðjum aldri að hverfa frá
börnum sínum i bernsku*
Verkefnin eru mörg og stór og
hugurinn þráir að leysa þau.
Við þær ástæður þarf bæði
þrek og göfgi til að kveðja
sæi
hverju fór og þætti sárt að
vera af heimi kölluð fyrir ör-
lög fram, æðraðist hún ekki.
Harmar og mótlæti buguðu
ekki þrek hennar né drógu
fölskva á góöleik hjartahs. Sú
var og trú hennar, að hún
gæti framvegis verið í starfi
með börnum sínum.
íslenzkum byggðum er mik-
ill missir í hverri konu eins
og þeirri, sem hér er kvödd.
Víða er svo þunnskipað um
það merki, sem okkur þykir
mestu skipta, að hátt sé hald-
ið og fram á við fært, að sár
verður söknuður eftir þá, sem
þaðan hverfa, og það einnig
út í frá. Hitt skal þó vera bæði
huggun og styrkur, að meðan
íslenzkar byggðir eiga konur
að kveðja eins Kristjönu frá
Fljótsbakka, þarf ekki að ör-
vænta um menningu þeirra.
H. Kr.
Dánarminning: Jóhann Hjálmarsson,
bóndi á Bakka
í dag er Jóhann Karl Hjálm
arsson á Bakka í Bjamarfirði
lagður til hinztu hvíldar.
Hann var fæddur 25. júlí
1887 og ólst upp hjá fóstur-
foreldrum sínum, Ragnheiði
Þórðardóttur og Sigurði Krist
jánssyni í Kúvíkum.
Kona Jóhanns, sem lifir
mann sinn, er Ragnheiður,
dóttir Benjamíns í Ásmundar-
nesi við Bjarnarfjörð. Þau
hjón bjuggu fyrst á Halldórs-
stöðum, en voru síðan á Gjögri
við Reykjarfjörð unz þau
fluttu til Bjarnarfjarðar vorið
1920. Bjuggu þau þá fyrst í
Hvammi en síöan á Bakka,
sem er hjáleiga frá Kaldrana-
nesi og var í eyði er þau hjón
komu þar.
Þau Ragnheiður og Jóhann
urðu aldrei efnafólk, enda
stefndu þau ekki að því að
safna sjóðum. Þau bjuggu í
haginn fyrir framtíðina og þá,
sem hjálpar þurftu að njóta,
ef eitthvað stóð út a.f, Túnið
á Bakka var allt kargáþýfi er
þau tóku þar við búi, en nú
er það allt rennslétt. Öll hús
jarðarinnar byggðu þau upp.
En af því jörðin er lítil var
Jóhann póstur hin síðari ár,
en hann var duglegur og
þrautseigur við ferðalög sem
annað.
Ragnheiður er hin mesta
gæðakona. Oft hefir hún
stundað ljósmóðurstörf, þó að
áttræð s§. Hefir henni heppn-
ast það með ágætum. Mátti
segja, að hún gegndi ljósmóð-
urstarfi sveitarinnar stundum
í forföllum, þó að hún tæki
aldrei embættislaun.
Þau Jóhann eignuðust 8
börn og komust 6 þeirra úr
bernsku. Þau eru Ólafur og
Sigurður í Reykjavík, Einar,
sem tekinn er við búi á Bakka,
Rósa, í Keflavík, Sigríður hús-
frú á Skagaströnd og Hjálm-
fríður húsfrú á Drangsnesi.
Auk þess ólu þau hjón upp
eina fósturdóttur. Og þegar
heimili Ólafs; sonar þeirra
ieystist'tipþ, 'töku gömlu hjón-
látið ekki hrossin naga hana,
þau geta enn sótt fóður sitt á
útjörðina.
Miklar líkur eru til þess, að
taðan frá þessu sumri sé bæði
fátæk af steinefnum og bæti-
efnum. Hún óx fljótt, og hafa
því steinefnin varla haft tíma
til að leysast upp og koma
jurtunum að fullum notum.
Og viða varð taðan úr sér
sprottin áður en hún varð
slegin. Á öðrum stöðum
hraktist hún og á enn öðrum
stöðum þornaði hún við mikla
sól á skömmum tíma. Því má
ætla, að í hana vanti hér og
þar bætiefni. Það er því hætt
við því, að kýi’ í vetur verði
dulgengar og tregar til að
festa fang, nema þess sé gætt
að gefa kúnum lýsi með töð-
unni í vetur. Þetta ættu menn
að athuga, og svo hitt, að
gleyma ekki að gefa fóður-
salt, jafnvel þó gefinn sé
fóðurbætir, sem fóðursalt sé
blandað saman við. Og gelda
kýrin þarf líka að fá fóður-
bæti ca. mánuð fyrir burð-
inn, að minnsta kosti, þar sem
taðan spratt örast, og þar sem
hún hefir hrakist, eigi doða-
hættan ekki að verða mjög
mikil. Á þetta bendi ég bænd-
um til umhugsunar og athug-
unar.
. —~ :'.saE2s::
11. sept. 1949.
Páll Zóphóniasson.
með því að vaða elginn um
rússnesku veiðiþjófana?
★
ÓTTINN VIÐ
FJÓRÐA SÆTIÐ
Sjálfstæðisflokkurinn á enn
i miklum vandræðum við
röðunina á lista sínum í
Reykjavík. Þó eru þeir komn-
ir það langt, að bæði Sig-
urði Kristjánssyni og Hall-
grími Ben. verður varpað
fyrir borð. Aðalerfiðleikinn
er nú sá, að enginn vill vera
í fjórða sæti, sem er sein-
asta sætið á listanum, er
telja má öruggt. Ætlunin
hefir verið að hafa borgar-
stjórann efstan, en síðan
kæmu þeir Bjarni Ben., Björn
Ólafsson og Jóhann Hafstein.
Enginn þeirra vill hinsvegar
verða í fjórða sæti. Björn
Ólafsson hefir gildar ástæður
fyrir því, þar sem eru út-
strikanirnar síðast. Bjarni
Ben. óttast hinsvegar, ef
vangi
hann verður í f jórða sæti, að
fylgismenn Björns muni þá
í hefndarskyni leika hann á
sama hátt og hann lék Björn
scinast. Vinsældir Jóhanns
Hafstein þekkja allir.
Eins og nú standa sakir,
virðast helst horfur á því, að
borgarstjórinn verði fluttur
úr efsta sætinu í f jórða sætið,
þar sem minnstar líkur eru
til þess að hann verði strik-
aður út.
★
MBL. BEÐIÐ UM
SKÝRSLU
Mbl. birtir I gær ómerki-
lega grcin um Kaldrananes-
málið. Aðaluppistaða hennar
er sú, að það sé rangt, að
utanhéraðsmenn hafi keypt
frystihúsið, því að af hlut-
höfunum séu fleiri búsettir
innan héraðs en utan. MbL
ætti þó að vita, að varðandi
yfirráði í hlutafélagi skipt-
ir ekki tala hluthafanna máli,
heldur hlutafjáreign þeirra.
Ef Mbl. vill sanna þá full-
yrðingu sína, að innanhéraðs
menn hafi raunverulega
hreppt húsið, ætti það að
birta sundurliðaða skýrslu um
hlutafjáreign hluthafanna.
Það væri fróðlegt, ef það
treysti sér svo til að fullyrða
á eftir, að innanhéraðsmenBi
ættu húsið.
★
FALSKIR ÚT-
DRÆTTIR ENN
Mbl. heldur uppteknum
hætti að birta innan tilvís-
unarmerkja orð, sem aldrei
hafa verið sögð eða skrifuð
í því sambandi, sem það segir.
Þannig segir það nú, að Tím-
inn hafi haft eftir ungum
menntamanni „að í Ameríku
ynnu negrar hin ,óæðri störfc
svo sem landbúnaðarvinnu.‘c
Þó að Mbl. noti þarna til-
vísunarmerki er það hrein
fölsun eins og fleira þar. Það
má falsa fleira en faktúrur,
þegar ábatavonin er annars
vegar.
Eldurlnn
gerlr ekkl boS & tmdan sérl
Þeir, sem eru hyggnlr,
tryggja strax hjá
S am.vinnu.tryggin.giim
in fjóra syni hans til fósturs.
Slík var rausn þeirra og hjálp-
semi, þó að fjárhagur væri
þröngur í hj áleigubýlinu viö
Bjarnarfjörð.
Míeð Jóhanni á Bakka er
fallinn traustur stofn. Þar er
horfinn einn þeirra góðu
manna, sem með sjálfsafneit-
un og elju tókst að eiga góðan
þátt í framfaraskeiði, samtíð-
arinar og vann sér virðingu
og velvild samferðamann-
aÁhá. J. K.
Knattspyrna:
Danir unnu Norðmenn 2:0,
en töpuðu fyrir Finnum 2:0
Danir unnu Norðmenn í
landsleik í knattspyrnu með
tveim mörkum gegn engu.
Danska liðið var eins skipað
og í landsleiknum við íslend-
inga, að öðru leyti en því að
tveir menn Kaj Frandsen og
Erik Kþppen léku ekki með.
Samtímis léku Danir annan
landsleik við Finna í Kaup-
mannahöfn og léku þeir þar
meö B-landsliði. Danir eru
frekar óánægðir með þennan
leik og segja að ef Egil Niel-
sen hefði ekki stáðið sig svona
vel í markinu, þá hefðu úr-
svo oft áður virkustu menu
liðsins. Dönsku bíöðin eru
mjög óánægð með íramlín-
una, sérstaklega Rechendorff
og Knud Lundberg (stóð sig’
bezt á móti íslendingum).
Einnig fóru Jens Peter Han
sen og Lyngs^a illa með á-
gæt tækifæri til að skcra.
Mörk Dana skoruðu Frank:
Rechendorff og Jens Peter
Hansen. Norðmaðurim.. Willy
Olsen skoraði eitt rnark, sem.
var dæmt af þeim vtgna rang
stöðu annars íramherja
Norðmamia. Miðaö’ vic leik:
slitin getað orðið önnur. Sem Dana við islenúinga Kemui
sagt Norðmenn fengu ágætt strax j ij ós aö nrrsku fram-
tækifæri til að skora en Niel- nierjarn<r
sen varði allt. Danska vörnin i -terjigri e,
stóð sig sæmilega að undan
skildum Dion 0rnvold, sem
!þVt ; el,..ð
liaía
per..
r<]i
ieik Luna tergs
kunni ekki við sig í bakvarös- j dorff Toj ,e- se.
frábær í noi’ska markinu og;
bjargaði oft glæsilega. Aftuv
stöðunni. Paul Petersen lék
aftur á möti mjög vel. Þó voru
það framverðirnir Ivan Jen-
og Axel Piilmark, sem reynd-
| ust í þessum leik eins og
enr mui
lc.izki og
hk áhrif £
;; Rechen-
var eninig
á móti virðast dönsku út-

(Frauihalcl á 6. siðv).