Tíminn - 04.04.1950, Blaðsíða 3

TÍMINN, þriðjudaginn 4. apríl 1950

3
76. Dlað
í siendingajpættir
»««$$«
Dánarminning: Sigfús SigurðNson,
skólastjóri
Hinn 26. marz s. 1. andað-
ist á heimili sínu hér í bæn-
um, einn af mætustu mönn-
um Rangárhéraðs, Sigfús Sig
urðsson skólastjóri Hvolsskóla
og verður hann jarðsettur í
dag í Fossvogskirkjugarði.
Sigfús var fæddur að Þóru-
núpi í Hvolshreppi hinn 24.
janúar 1892, sonur hjónanna
er þar bjuggu þá, Sigurðar
Sighvatssonar, Árnasonar al-
þm. frá Eyvindarholti og konu
hans, Guðríðar Þorsteinsdótt-
ur frá Steinmóðarbæ.
Sigfús ólst upp í föðurgarði
við venjuleg sveitastörf, eins
og þau tíðkuðust á þeim tíma,
en hann gerðist snemma bók_
hneigður og bar snemma á
menntaþrá hjá honum, svo
það varð að ráði, að hann
gekk í Kennaraskólann innan
við tvítugsaldur, og tók þaðan
kennarapróf 1913. Upp frá
því varð barna- og unglinga-
fræðsla hans aðalstarf til æfi
loka. Fyrst í Fljótshliðinni
um nokkur ár en frá árinu
1917 byrjaði hann kennslu
við Hvolsskóla og var skóla-
stjóri þess skóla í meira en
30 ár. Haustið 1918 kvæntist
hann Sigríði Nikulásdóttur
frá Kirkjulæk í Fljótshlíð,
hinni mestu dugnaðar- og at-
gerfiskónu, og lifir hún mann
sinn ásamt 6 mannvænlegum
börnum þeirra. —
Eins og áður segir, voru
kennslu- og fræðslustarfsemi
aðalstörf Sigfúsar heitins.
Hann hafði ungur búið sig
undir þau störf og aflað sér
staðgóðrar þekkingar á því
sviði. Hann var prýðilega vel
gefinn maður og þótti góður
kennari, enda lagði hann
mikla alúð alla tíð við þau
störf og fór bæði kennsla og
skólastjórn honum vel úr
hendi og var skóli hans alla
tíð í miklu áliti hér eystra.
En Sigfús lagði gjörva
hönd á fleira en kennslustörf
in, þótt þau séu bæði tíma-
frek og lýjandi. Vorið 1919
hófu ungu hjónin búskap á
föðurleifð hans, Þórunúpi og
þar bjuggu þau í 15 ár. Hann
gjörðist brátt góður og fram-
takssamur bóndi. Stórbætti
jörðina með aukinni ræktun
og girðingum og byggði að
nýju öll bæjarhús með hin-
um mesta myndarbrag. Voru
þó ýmsir erfið?eikar á því að
stunda þar búskap. Þórunúp-
ur liggur ca. 5 km frá skól-
anum og þangað var slæm-
ur vegur svo það var ekki
lítið erfiði að fara þá leið 2
á dag allan'veturinn, en þetta
lagði Sigfús á sig í 15 ár, fór
oft gangandi á milli og taldi
það ekki eftir sér og ég býst
við að hann hefði gert það
lengur, hefði heilsa hans
leyft, en hann fékk um þær
mundir veikindi í annan fót-
inn og átti eftir það erfitt
með mikinn gang. Þá hætti
hann búskap og flutti sig nið-
ur að skólanum.
Auk þessa fór það, sem að
líkum lætur með svo starf-
hæfan og félagslega þroskað-
an mann eins og Sigfús heit-
inn var, að hann komst ekki
hjá því, að brátt hlóðust á
hann mörg og margvísleg
störf í þágu sveitar hans og
héraðs. Hann var strax kos-
Fréttaþættir úr Húnaþingi
Eftir Bjarna Ó. Eríiiiaiins.son. Efri-Mýrum.
hvatningu Hrossasölusam-
bands Húnvetninga og Skag
firðinga að farga að mestu
öllum folöldum og ungtrypp
um svo og fóðurþyngri eldri
hrossum, og tók sambandið
Árferði. | vigt hér á Blönduósi var
Tíðarfar hefir verið mjög í1^14 kg. Einstaka fjáreigend
hagstætt frá því vorðharðind ,ur höfðu 18 19 meðal-
n-nrím vigt. Gimbrarlömbin settu “1UÖÖUI“, tuli öd“1UdI1UiU
unum létti ur miðjum Juní- töinverKur tmp- txl sölumeðferðar með lang
mánuði. Brá þá til einmuna flestir á> PV1 toluverður hug bessari vöru
hlýinda og gróðrartíðar. íur er 1 mönnum að fjölga mesta mótl af Þessarl voru
Muna menn vart svo öra, sauðfénu og munu ýmsir, sér
grassprettu, tún spruttu stakleSa 1 dalabygðunum,
sæmilega, nema þau sem kal j huSsa sér sinna meir sauð
in voru, sem nokkur brögð i fjarframlei®slu 1 framtíð-
voru að, sérstaklega til inni> en Sefa síður um mjólk-
1 urframleiðslu, sem menn al-
mennt gáfu sig rösklega að,
inn í hreppsnefud og sat í
henni til dauðadags og nú síð
ustu árin oddviti hennar, for-
maður búnaðarfélags sveitar-
innar fjölda ára, mikill á-
huga- og stuðningsmaður ung
mennafélagsstarfseminnar og
í mörg ár formaður þess fé-
lagsskapar í sveit sinni. Hann
var formaður í kennarafélagi
sýslunnar og hafði um nokk-
urra ára skeið eftirlit um
barnafræðslu í sýslunni.Hann
trúði á mátt samtaka og sam
vinnu og vann ótrauður að efl
ingu þeirra mála í héraðinu.
Hann háfði mjög ákveðnar
skoðanir í stjórnmálum og
fylgdi Framsóknarflokknum
að málum og vann oft og tíð-
um mikið starf fyrir flokk-
inn þrátt fyrir mikið annríki.
Eftir að hann fluttist niður
eftir að skólanum kom hann
á fót all umfangsmikilli bóka
sölu og rak hana með hygg-
indum og hagnaði.
Eins og sjá má af þessu
stutta yfirliti yfir störf Sig
fúsar er auðsætt að hann
hefir ekki oft setið auðum
höndum. Allir, sem þekktu
hann báru til hans fullt
fjalla. Seinni sláttur á tún-
um varð með minna móti,
vegna þess hvað seint fór að
spretta. Hlýindi héldust allt
sumarið og fram undir vet-
urnætur og mátti heita að
jörð væri að spretta fram á
haust, sérstaklega á þeim
stöðum, sem jörð kom seinast
undan fönnum. Nýting
heyja varð sæmileg, enda
þótt sólfar væri frekar lítið
á sumrinu, en stórúrfelli
voru ekki og hretlaust með
öllu.
Heyjabirgðir voru á haust
nóttum með minna móti, sér
staklega vegna þess að fárir
áttu birgðir frá árinu áður,
sem vonlegt var, eftir hinn
óvanalega langa gj afatíma.i
Flestir héraðsbúar komust
nokkurnveginn af með hey-
fóður og töluverðu var hægt
að miðla útúr héraðinu. Fóð
urbætisnotkun var að vísu
allmikil og fer vaxandi ár
frá ári.
Tíðarfar á vetrinum hefir
verið mjög hagstætt, snjó-
létt og þurrviðrasamt og
alltaf nægar jarðir, hefir
sauðfé verið óvenjulétt á
fóðrum. Veldur þar um að
nokkuð, að nú er heilbrigð-
um fjárstofni á að skipa, eft
ir fjárskiptin. Hross hafa
gegnið úti og eru nær því í
haustholdum.
Ánægja með nýja
fjárstofninn.
Heilsufar hins nýja fjár-
stofns hefir reynst prýðilegt
og byggja menn miklar vonir
og hefir sala gengið sæmi-
lega og standa vonir til að
hægt verði að greiða fram-
leiðendum nokkurnveginn
verð.
Þess má þó geta í þessu
sambandi, að þar sem niður
meðan fjárskipta og fjár- ®reiðsla riklsslððl er vlð"
traust. — Hann var prúður í
fasi, yfirlætislaus alvörumað
ur og hlýr viðskiptis, sann-
gjarn í skiptum sínum við
aðra. en fastur fyrir ef á
um að þær aðgerðir lánist
vel til útrýmingar fjárpest-
unum, sem lömuðu atvinnu-
líf héraðsbúa geigvænlega
á undanförnum áratug, og
þurfti að halda og þurfti eng-j1161®11 Sjört það enn frekar,
inn að ætla sér þá dul, að ef ekkl hefði verið ráðist 1
láta hann hvika frá því, er hið mikla átak um *!****&
hann áleit vera rétt. - iin' Þykir fJáreigendum að
Á s. 1. hausti fékk Sigfús i vomnn bjartara yfir, að um-
heitinn frí frá störfum í eitt Sangast heilbrigða stofn-
ár, ætlaði hann að nota leyf- inn °g s?nast verkanlr Þess
ið sér til hvildar og hressing Þegar að koma í ljós m. a. á
ar eftir langt og erilsamt starf Þann hátt aS nú eru þess
í 35 ár. Hann ætlaði sér að vart dæmi að menn bregði
skreppa til Norðurlanda í vet; öúskap, þvert á móti er nokk
ur og kynna sér þar um stund ,ur eftirspurn eftir jörðum,
slíka skóla og kennslutilhög , °g öæmi Þess að ungir menn
un. Sú ferð var undirbúin, I ^11^1 ná_ sár 1 jarönpeði og
en aldrei farin, því nokkrum |hef ja Þúskap og aðrir ráða
dögum áður en hann ætlaði Slg tfl vinnu 1 sveitinni og
leysistíminn gekk yfir.
Mjólkurbúið á Blönduósi.
Má segja að lánlegt væri,
að Mjólkursamlagið á Blöndu
ósi skyldi geta tekið til starfa
einmitt á þessum tíma og
þannig skapað mönnum
möguleika til að breyta um
atvinnuhætti, þegar jafn rík
nauðsyn var til.
Athyglisvert er í þessu sam
bandi, hvað bændur hafa
reynst átaka miklir og fljót
ir að auka kúastofn sinn,
sem bezt markast á því hvað
miklu mjólkurmagni Sam-
lagið hefir tekið á móti. Á
árinu 1949 óx innvegið mjólk
urmagn um ca. 500 þús. kg.
og reyndist 1.800 þús. kg. og
mun það vera tiltölulega
langmesta aukning hjá
mjólkurbúum landsins á síð
ast liðnu ári. Rekstur sam-
lagsins hefir gengið sæmi-
lega á nýliðnu ári, þrátt fyr
ir töluverða tregðu um af-
setningu þurmjólkur þess og
eru taldar horfur á að með-
alverð mj ólkurinnar með
væntanlegum uppbótum
verði kr. 1,45 pr. kg. við stöðv
arvegg. Og þótt ekki sé hægt
að segja að það verð sé svo
hátt sem æskilegt væri, þá
er þó augljóst hvað mikið
betri sú framleiðsla er, held
ur en baslið, sem var með
sauðféð á undangegnum ár-
um.
Að mögulegt reyndist að
auka svo kúabúin sem raun
ber vitni, er bein afleiðing
af stórfelldum ræktunar-
framkvæmdum í héraðinu á
síðustu árum, hefir samtaka-
máttur bændanna í búnaðar
félögunum og héraðssam-
bandi þeirra skapað mögu-
leika til þessara átaka og er
mjög mikill hugur í mönn-
um um að herða enn meira
á þeim framkvæmdum.
höfð með kindakjöt, en ekki
hrossakjöt, að þá er örðugt
að selja hrossakjötið, í sam-
keppni við niðurgreitt kinda
kjöt, því verði að hægt sé að
greiða framleiðendum hrossa
kjötið verði sem réttmætt
væri, samanborið við aörar
afurðir búanna.
Hversu þýðingarmikil sú
ákvörðun Hrossasölusam-
bandsstj órnarinnar var s. 1.
haust, sem djörf má teljast,
að taka á móti öllu þvi hrossa
kjöti, sem framboð yrði á og
beint hvetja til sem mestrar
hrossaförgunar, hefði sann-
ast bezt ef yíirstandandi vet
ur hefði reynzt harður og
gjafafrekur. Þvi þá er hætt
við að mörgum bóndanum
hefði reynzt erfitt að sjá
hrossunum farborða auk
annars bústofns. Má geta
þess að t. d. hér á Blönduósi
veitti sambandið móttöku
um 1200 folöldum auk tryppa
og eldri hrossa, sem hér voru
drepin eða rekin burt úr hér
aðinu til förgunar og þó var
sláturhrossafjöldinn Skaga-
fjarðarmegin enn meiri.
á skipsfjöl, kenndi hann sjúk
dóms þess, er nú hefir leitt
hann til dauða á 4—5 vikum.
Svo var það, enginn má sköp
un renna. En ég veit það,
að við sveitungar hans og
vinir fjær og nær söknum
þessa mæta manns lengi, okk
ur er það fullljóst að sæti
hans. verður vandfyllt, við
þökkum honum öll störfin,
bæði í þágu barna okkar og
sveitarinnar. —
Við sendum konu hans og
börnum dýpstu samúðarkveðj
ur í hinum þungu raunum
þeirra. —
Blessuð sé minning hans.’
Hclgi Jónasson.
til vinnu i sveitinni
taka kaup sitt í fóðrum. Á
pestarárunum hvarf fjöldi
af uppvaxandi mönnum hér
aðsins frá þessum atvinnu
háttum. sem vonlegt var og
var það e. t. v. allra alvar-
legasta hlið þessara mála.
Góðir dilkar.
Sláturfjárafurðir s. 1.
haust voru litlar sem eðlilegt
var, eftir fjárskiptin, enda
ekki um að ræða til slátrun-
ar nema hrútlömb undan
veturgömlum gimbrunum,
sem margar voru hafðar með
lömbum. Reyndust þau ótrú
lega væn, undan veturðöml-
um gimbrum að vera. Meðal
Hrossasölusambandið
og fækkun hrossa.
Eins og áður er drepið á,
var fóðurforði hjá bændum
með minnsta móti á síðustu
haustnóttum. Var mönnum
yfirleitt Ijóst, að sem gæti-
legast yrði að fara um ásetn
ing búfénaðar og var mönn-
um reynslan frá síðasta vetri
og þó einkum vori, minnis-
stæð. En í slfkum tilfellum
er oft úr vöndu að ráða, því
bú margra bænda eru ekki
stærri en svo, að þau mega
tæpast dragast saman, en þó
ljóst að betra er að minr.ka
þau, heldur en lenda í fóður
þröng og afurðatjóni.
Mjög almennt munu bænd
ur hafa fargað eldri kúm og
aíurðarrýrari og sinr.t minna
áframhaldandi uppeldi og
fjölgun nautgripa. Þá mun-
aði verulega í ásetningsmál-
unum,, að almennt tóku
hrossaeigendur vel þeirri
Félagslíf.
Félagslíf í héraðinu er
með töluverðum blóma. Ung
mennafélögin og kvenfélög-
halda uppi ýmislegri félags-
starfsemi, til tilbreytingar
og aðhlynningar ýmsum
menningarmálum. Hafa þær
félagsheildir með sér héraðs
sambönd, hvert fyrir sig.
Héraðsþing ungmennafél.
var haldið að Blönduósi dag
ana 6. og 7. marz. Sátu það
24 fulltrúar og stjórnarnefnd
armenn. Sambandsfélögin
eru átta og er félagsmanna-
tala þeirra hátt á fjórða
hundrað.
Ýms framfara og menning
armál voru tekin fyrir á þing
inu. Hefir sambandið ákveðið
að taka virkan þátt í fjár-
öflun til fyrirhugaðs Héraðs
hælis fyrir sýsluna og er á-
formað að Ungmennasam-
bandið leggi fram fé til 2ja
herbergja í hælinu. Hefir
það þegar töluvert handbært
fé til þessa og áframhaldandi
fjársöfnun hefir verið ákveð
in, þar til áforminu er náð.
Er ekki að efa, að með þeim
áhuga og félagslund, sem
ríkjandi er í félagsskapn-
um þá muni honum ekki
verða skotaskuld úr því.
Þá var mikið rætt um sund
laugarmál að Reykjum á
Reykjabraut, barst þinginu
ítarlegt erindi um það mál
frá gömlum ungmennafélaga
sem hefir áhuga á því máli,
sem og mörgum hugsjóna-
málum U. M. F. Er rik nauð-
syn að hefjast sem fyrst
handa um bætta aðstöðu til
sundnáms að Reykjum, jarð
hiti er þar nægur og hefir
sýslan tryggt sér afnotarétt
(FramliM á 7. síðu.) >