Tíminn - 17.06.1950, Side 8

8
TÍMINN, laugardaginn 17. júni 1950
AUKABLAÐ
ÞAR SEM GRASIÐ GRÆR
(Framhald af 7. siöu)
staðirnir. Þar þarf að stöðva
hestana, láta þá stíga nokkur
spor aftur á bak til þess að
láta vélina taka hreinan
skára við þvert horn. Þá
þarf að gera mörg handa- og
fótatök í einu. Það þarf að
stíga á skörina, sem lyftir
greiðunni frá jörð, og um leið
tekur maður í stjórntaumana
á misvíxl, svo að hestarnir
snúi sér og gangi aftur á bak
um leið. Maður verður að
hafa annað augað á hestun-
um, en hitt á greiðunni, og
jafnframt verður maður að
taka vel eftir þeim leiðbein-
ingum, sem yfirsláttumaður-
inn gefur óvaningnum:
„Aftur á bak, Rachel . . .
gefðu Bob betur lausan taum
inn . . . snúðu honum bet-
. ur . . . hægt samt. . . ofurlítið
betur . . . slepptu svo greið-
unni. Svona, ég vissi að þú
mundir geta þetta“.
Þegar karlmennirnir beygja
við horn, virðist það harla
auðvelt. Það er engu líkara
en þeir geri þetta allt saman
óafvitandi. En ég héld líka,
að þeir verði aldrei aðnjót-
andi þeirrar lausnarkenndar,
sem grípur mann, þegar vand
inn er leystur, hættan liðin
hjá og beinn vegur liggur
framundan að næsta horni.
Sorgarsaga sláttarins er sú,
hve mörg dýr verða að láta
lífið fyrir eggjum ljáanna.
Héraungar verða þar einna
verst úti. Fullorðnu hérarnir
bjarga sér oftast, því að þeir
eru liðugir og snöggir í hreyf
ingum. En litlu hérarnir lam-
ast blátt áfram af hræðslu og
geta ekki hreyft sig, þegar
þýtur í ljáunum, og áður en
varir verða þeir þessari vítis-
vél að bráð. Litlu hérarnir
skrækja ámátlega, þegar þeir
særast, og manni finnst hljóð
in helzt minna á grát barns.
Þá staðnæmast vélarnar oft-
ast, og við Marjorie setjum
hendur fyrir eyru og hrópum:
„Dreptu hann, Billy. Vertu
fljótur að drepa hann“.
Sláttuvélarnar höggva líka
stór skörð í fjölskyldur mús-
anna. Þær líkjast litlum
moldvörpum með silkimjúka
feldinn sinn. Stundum kem-
ur það meira að segja fyrir,
að lævirkjar, sem liggja á
eggjum, eru ekki nógu við-
bragðsfljótir og verða fyrir
ljáunum. Hræðilegasta at-
vikið, sem fyrir kom við
sláttinn, var það, þegar ljá-
irnir særðu broddgyltu og
grísi hennar. Við vissum ekki
hvernig við áttum að fara að
því að stytta henni aldur, og
ekki gátum við skilið hana
eftir lifandi, en helsærða.
Marjorie kom til okkar til
þess að sjá, hvað um væri að
vera, og ávann sér aðdáun
mína með því snjallræði að
mjaka hinu blæðandi dýri
fyrir hið þunga járnhjól vél-
arinnar og láta það nísta dýr
ið til dauða.
Það er hræðilegt að veröa
að drepa dýr, en það er þó
enn hræðilegra að vita það
lifa við óbærilegar kvalir. Oft
ast eru karlmennirnir nær-
staddir og vinna verkið fljótt
og öruggt, en ég mun þó
aldrei gleyma þeirri stund, er
ég sá helsærðan frosk reyna
að komast burt frá okkur eft-
ir fund sinn við sláttuvélina.
Allir karlmennirnir voru þá
sköftuð verkfæri með tveim
löngum og mjóum járntind-
um. Sáturnar eru hafðar
nokkuð stórar, svo að regnið
renni út af þeim, en gegn-
bleyti þær ekki. Þær vería að
vera haganlega gerðar, svo að
þær standist bæði regn og
góðan spöl frá. Einhver þeirra aðeins að snúa þvi af og til’
mundi hafa gert enda á þján svo að það þorni jafnt. Hey-
ingum hans með hörðum stig inu er snúið með snúnings- J storm. Það er raunar heil vis-
vélahæl á svipstundu, hefðu vél, sem dregin er af hesti, indagrein að sæta hey eins
þeir verið nærstaddir, en ég eða dráttarvél. Þessa vél má j og allt annað, sem gera þarf
var aðeins á strigaskóm og íiota bæði til þess að snúa hey á sveitabæ. Verst er það í aug
gat það því ekki. Eg fann stór
an stein skammt frá og henti
honum af alefli á litla dýrið.
Karlmönnunum þótti . kyn-
legt atferli mitt til að sjá, er
ég læddist á tánum marga
hringi í kringum steininn áð
ur en ég gat hert upp hug-
ann til að lyfta honum upp
og skyggnast undir hann og
sjá, hvort mér hefði tekizt
þetta sæmilega. Að lokum á-
ræddi ég það og sá, að ég
hafði framkvæmt verkið enn
ýtarlegar en nauðsyn krafði.
Einu sinni trufluðum við
akurhænufjölskyldu, en gerð
um henni þó ekkert illt til
inu og ýta því saman í garða.
vestri, og rökkurkyrrðin fær-
ist yfír. Döggin tekur að
falla, íuglarnir leita skjóls í
trjám og runnum og búa sig
undir nóttina. Aðeins gauk-
urinn heldur áfram endalaus
um köllum sinum, svo að
kyrrðin virðist enn dýpri. Við
stritum, en bíðum óþolinmóð
eftir því, að húsbóndinn kalli
og tilkynni háttatíma. Að
loknu dagsverki verður að
um byrjandans, að honum bera aliar heytjúgurnar heim
virðist kvíslin algerlega ó- að bænum og vei þeim, sem
lætur heytjúgu standa yfir
veðrið er *svo viðsj ált. Nokkr- ! eins tif trafala. Það virðist nótt úti á túni. Það er almenn
trú hér um slóðir, að hey-
Heyþurrkunin er alltaf dá-
lítið happdrætti af því að Þarft áhald við i3etta að'
ir sólskinsdagar eru nægir til
að bjarga öllu, svo að hirða
megi, en það er auðvitað tak-
mörkum háð, hve hægt er að
hirða mikið á einum degi, og
svo getur veðrið breytzt og
komið rigning næsta dag, svo
að hið þurra hey blotnar á
ný. Til þess að koma í veg
fyrir siík óhöpp er heyið sett
í sæti.
Að sæta hey er erfitt og
vandasamt verk. Til þess eru
blátt áfram ónemanleg lis
að hemja heyið með tveim
járntindum á löngu skafti.
Til þess þarf dásamlega
sveiflu á úlnliðinn og meist-
aratak með hinni hendinni,
sem heldur neðar um skaftið.
Svo á maöur að gera sátuna
á þann hátt að leggja eina
kvíslarviskina af heyi ofan á
aðra, og að lokum verður að
snyrta hana vel og vandlega.
tjúga, sem skilin er þannig
eftir yfir nótt, boði regn.
Það kemur þó fyrir endr-
um og eins, að regnið kem-
ur án þess að nokkur hafi
gleymt heytjúgunni sinni úti.
En við skulum samt hugsa
okkur, að daginn eftir sé skín
andi sólskin. Þá verður mað-
ur að dreiía öllu sætinu aft-
ur, en viti menn, kemur þá
Við keppumst við að sæta ekki heliidemba rétt upp úr
allrar hamingju. Ungarnir notaSar kvíslar, sem kallaðar heyið, þegar líður að sólar- háúeginu. þegar heyið er al-
voru nýskriðnir úr eggjunum
og hlupu um eins og hænu-
ungar, litlir, dökkir dún-
hnoðrar. Þeir voru fjórtán
talsins, og við eyddum löng-
um tíma í að bjarga öllum
hópnum út af teignum, svo
að ekki væri hætta á, að bann
yrði fyrir sláttuvélinni öðru
sinni. Móðirin skildi ekki
hinn göfuga tilgang okkar og
réðst að okkur með offorsi.
Að lokum tókst okkur þó að
koma hópnum af hættusvæð-
inu, og ég vona, að nún sé nú
búin að fyrirgefa okkur.
Akurhænsni verpa oft í
grasi á túnum og ökrum. Oft-
ast eiga hænurnar ellefu eða
tólf gráhvít egg. Við Marjorie
höfum stundum reynt að
skilja eftir grastopp utan um
hreiðrin og telja foreldrimum
trú um, að allt sé með felldu,
en þeir afrækja æfinlega. Þá
höfum við stundum reynt að
taka eggin og leggja þau und
ir einhverja hænuna beima,
en þær vilja aldrei liggja á
þegar svo ber undir, þótt þær
séu ólmar í það allir stundir
aðrar.
Áður en ég kom í sveitina,
hafði ég margar kynlegar
hugmyndir um heyskap. Ég
hélt til dæmis, að heyið væri
tilbúið til hirðingar, jafn-
skjótt og búið væri að slá
það. Svo komst ég að raun
um, að þá er það í raun og
veru ekki orðið hey ennþá.
Dag nokkurn spurði ég Billy:
„Hvernig förum við að því,
að búa til hey úr grasinu?“ |
Billy horfði á mig alveg ■
hlessa. „Við gerum það ekki“,i
sagði hann svo alvarlega. j
„Hver gerir það þá?“ spurði ’
ég. I
„Hann þarna uppi“, sagði
Billy og benti upp í himininn.
Ég glápti upp í loftið eins
og bjáni, en sá þar engan. |
„Hvaða „hann“ áttu við?“ ,
spurði ég.
„Óskaplegur þöngulhaur;
ertu“, sagði Billy. „Það er
hann, sem býr til heyið —
hann með stóra, rauða augað
þarna uppi“.
Mér varð nú bratt Ijóst, að
maður getur snúið og hrist
grasið óendanlega án þess aö
það verði að heyi, ef sóiin
leggur ekki sitt lið fram, og
þegar hún skín ekki, er „al-.
veg eins gott að leggjast, iyr- !
ir og sofna“, eins og Barney
segir.
Ef tíðin er hagstæð, þarf
heyið ekki að liggja mjög
lengi eftir sláttinn. Það þarf
eru heytjúgur. Það eru lang- ; lagi. Svo hnígur sólin í|
(Framh. á 9. síðu)
Vorkuldarnir geta líka komið við enska bœndur. 1’essi mynd er tekin i Englandi i vor
og hún sýnir, hvernig enskir bœndur verjast frostunum. : vo að þau skemmi ekki dvaxta
trén. Bdlin, sem sjdst d myndinni, eru kveikt til að hita lcftið, en vindurinn sýnir, að
það er meira en lítið, sem hita þcrf.
Þessi mynd er líka ensk og frd þessu síðasta vori. Akurii n er hvítur af snjó og plóg-
urinn stendur í fari sínu, þar sem hann hefir verið kominn d hdtfplœgðum okrinum.
Veðrið hefir gert Idt d jaröyrkjunni.