Tíminn - 10.09.1950, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
J6n Helgason
Útgefandi:
Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur í Edduhúsinu
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300 ;
Prentsmiðjan Edda
34. árg.
Reykjavík, sunnudaginn 10. september 1950.
198. blað.
V/Ð KORNSKURÐ A BESSASTÖÐUM:
Byggappskeran í sumar svipuð
og meMuppskera á NorðurL
Kornskurði er lokið á Bessastöðum að þessu sinni. Upp- á búi forretans sé byrjað á
skeran þar mun verða um 60 tunnur af þremur hekturum, ýmsi-m landbúnaðarnýjung-
og er það vel sambærilegt við það, sem gerist á hinum Norð- “m> sem ?a<íni megi koma, i
urlöndunum og helmingi meira en meðaiuppskera í Ukraínu.
og á Bessastöðum sé rekið bú, i
....................... sem íslenzkír bændur gœtu
Buið er að hreykja kornmu a okrunum og það orðið þurrt tekið sér til fyrirmyndar
til stökkunar.
Mynd Bessastaða í hug-
skoti þjóðarinnar.
Bessastaðir á Álftanesi eiga
merkilega tilveru í huga þjóð
arinnar. Undir járnhæl Bessa
staðavaldsins grét einn af
beztu sonum þjóðarinnar fögr
um tárum við gerð kúgunar-
sáttmála, og síðan voru Bessa
staðir í augum þjóðarinnar í
gegnum aldirnar tákn hins
hryllilegasta og óttalegasta
hungur- og kúgunarvalds,
sem hún þekkti. Þaðan voru
gefnar skipanir um að berja
fátæka bændur og fiskimenn,
sem skiptu við annan kaup-
mann en vera bar, létu fisk-
ana sína fyrip maðkað mjöl,
og sultu hálfu og heilu hungri,
án þess að fá snærisspotta tií
að draga meiri fisk. Þannig
var Bessastaðavaldið í huga
þessarar þjóðar, þar til lýð-
veldi var stofnað á íslandi í
annað sinn.
Nú eru Bessastaðir bústað-
ur forseta hins íslenzka lýð-
veldis. Þaðan koma ekki leng-
urur tilskipanir um að.berja
íslenzka bændur og fiski-
menn. Vera forsetans á Bessa
stöðum er í huga þjóðarinn-
ar sönnunin fyrir því, að við
búum í frjálsu og fullvalda
lýðveldi á íslandi — frjálsu
og fullvalda, eins og lýðveldi
geta verið nú á dögum.
Búskapur frjálsrar
þjóðar.
Túnið á Bessastöðum hefir
líka breytzt, ekki síður en til-
vera staðarins í lífi þjóðarinn
ar. Þar sem áður var vanhirt
og grýtt tún, eru nú sléttar,
grasgefnar grundir og bleikir
akrar á þessum tíma árs. Bú-
skapurinn á Bessastöðum er
táknrænn um þá atvinnuþró-
Dagsbrún og Hlíf
framlengja saraning
Verkamannafélagið Dags-
brún í Reykjavík samþykkti á
fundi sínum í fyrrakvöld að
framlengja kaupsamninga1
sína við atvinnurekendur um
óákveðinn tíma með eins
mánaðar uppsagnarfresti.
Verkamannafélagið Hlíf í
Hafnarfirði hefir einnig fram
lengt samninga sína um óá-
kveðinn tíma með sama upp-
sagnarfresti.
un, sem orðið hefir á íslandi
með frjálsri þjóð.
Kornrækt á ennþá langt i
land að verða algengur þátt- j
ur í búskap íslenzkra bænda.!
En þar sem það hefir verið
ræktað af natni og kunnáttu,
hefir sannazt, að kornræktin
á framtið fyrir sér hér á landi
á dögum annars lýðveldisins,
ekki síður en á dögum þess
fyrsta.
Kornræktin á Bessa-
stöðum.
Fyrsti forseti íslenzka lýð-
veldisins, herra Sveinn Björns
son, hefir oft sýnt hug sinn
til íslenzks landbúnaðar og
hvatt íslenzka bændur,-
Byrjað var á kornrækt á
Bessastöðum 1944. Kornrækt-
in þar er því jafn gömul lýð-
veldinu. Fyrir fjórum árum
réðist Jóhann Jónasson frá
Öxney til að veita Bessastaða-
búinu forstöðu. Hann hafði
aflað sér haldgóðrar undir-
búningsmenntunar, og er mað
ur duglegur og úrræðagóður.
í Noregi hafði hann kynnzt
af eigin raun, hverja stoð
bændur þar i landl höfðu af
byggræktinni.
Jóhann var því fús til að
vinna að bústjórn, þar sem á-
kveðið var að leggja stund á
kornrækt og aðrar merkar
landbúnaðarnýjungar. Er það
lika mjög vel við eigandi, að
Kornið á undan áætlun.
Jóhann bústjóri lætur vel
af kornræktinni í ár. Korn-
ið er þroskað og skorið um
það bil hálfum mánuði fyrr
en venjulega, og uppskeran
er fyllilega sambærileg við
það, sem gott er talið í Nor-
egi.
Á Bessastöðum eru 3 hekt-
arar undir byggi, og upp-
skeran verður eitthvað yfir
60 tunnur að þessu sinni. Það
er ekki hægt að segja ná-
kvæmlega um uppskerumagn
ið, fyrr en búið er að þreskja,
en það verður ekki gert fyrr
en seinna í haust, eða í byrj-
un vetrar, þegar útivinnu er
að mestu lokið.
í Noregi þykir góð upp-
skera, þegar hún er fjórtán-
föld. Vel má vera að heildar-
uppskeran á Bessastöðum
verði það í ár. Að minnsta
kosti eru mörg strá með 60—
100 kornum í, eða 60—100
faldri uppskeru. Það sýnir, að
byggið getur ekki síður þrosk-
ast á íslandi en í öðrum lönd-
um, þar sem slík strá eru tal-
in fyrirboði um afburðagóða
uppskeru.
Helmingi meiri uppskera
en í Úkraínu.
Venjulega er korninu sáð á
tímabilinu frá 24. apríl til
aprílloka, og það er bezt að
sá því sem allra fyrst. Byggið
(Framhald á 8. siðu.)
Þegar skurðinum er lokið liggja bundin flöt á akrinum.
Síðan er þeim hreykt saman og kornið látið þorna til þresk-
ingar. Maðurinn á myndinni er að hreykja bygginu á
Bessastöðum. (Ljósm. Guðni Þórðarson).
Alþjóðlegi samvinnu-
dagurinn haldinn há-
tíðlegur í 28. skipti
Fjölhreytt dagskrá samvinnumanna í út-
varpinn í kvöld og' samkomur víða um land
í dag, sunnudaginn 10. sept. er alþjóðadagur samvinnu-
manna. t því tiiefni efna samvinnumenn um heim allan til
hátíðahalda og skiptast á kveðjum og heillaóskum jafn-
framt því, sem áherzla er lögð á að kynna viðhorf alþjóða-
samvinnuhreyfingarinnar til heimsmálanna.
Hér á landi efna kaupfðlög-
in, hvert á sínu félagssvæði til
fundahalda og skemmtisam-
koma, eftir því sem aðstæður
leyfa, og í kvöld sjá samvinnu
menn um dagskrá ríkisút-
varpsins. Koma þar fram
margir góðir kraftar og verð-
ur þar margt bæði til skemmt
unar og fióðieíks.
28. dagurinn.
Þetta er í 28. skiptið, sem
haldið er upp á alþjóðasam-
vinnudaginn. Fyrst í stað var
ákveðið að dagurinn skyldi
vera fyrsti laugardagur í júlí,
en fyrir nokkru var þessu
breytt þannig, að nú er hald-
ið upp á daginn fyrsta sunnu-
dag i september.
Það er alþjóðasamband
Samvinnumanna (I.C.A., eða
International Cooperative
Alliance), sem gengst fyrir
hátíðahöldunum. Hefur það í
þessu tilefni gefið út svohljóð
andi yfirlýsingu:
Verkefni sambandsins.
Alþjóðasamband samvinnu
manna var stofnað í London
árið 1895. 1 fyrstu voru í því
(Framhald á 7. síðu.)
Líkneskja Bjarna
riddara afhjúpuð
í dag verður afhjúpuð í
Hellisgerði i Hafnarfirði lík-
! neskja Bjarna riddara, gerð
! af Ríkarði Jónssyni mynd-
höggvara. Adolf Björnsson
| bankafulltrúi flytur ræðu af
(hálfu gefenda og afhendir
styttuna, en aðrir ræðumenn
verða Kristinn
Á Bessastöðum er
hreykja saman til
Magnússon,
kornið skorið með vél, sem bindur um leið og þarf siðan aðeins að íoimaður Magna, og Helgi
, , , . „ , i Hannesson bæjarstjón. Luðra
þurrkunar. Byggmgarnar á Bessastöðum sjast fynr enda akursins efst | sveit jjafnarfjarðar leikur
hægra horni myndarinnar. (Ljósm. Guðni Þórðarson). 1 Aðgangur verður ókeypis.