Tíminn - 10.09.1950, Blaðsíða 8

mimnnnminmiinnnHTTrrnnit"T......................................................................................................................................................................■■■»■■■■«■..............
„ERLEIVT YFIRLIT4Í t DAG:
Fimtn áru áœtlun Rússa
„A FÖRMAI VEGI“ í DAG
Varahlutir t vinnuvélar
34. árg.
Reykjavík
10. september 1950.
198. blað.
Ávarp frá Alþjóða
sambandi sam-
vinnumanna
í tilefni af alþjóða sam-
vinnudeginum, sem er
dag, hefir Alþjóðasambanc
samvinnumanna gefið út
eftirfarandi yfirlýsingu:
„Alþjóðasambandið er
myndað af samvinnusam-
böndum 30 landa og hefir
innan sinna vébanda um
100 milljónir samvinnu-
manna.
' Það hefir í rúmlega hálfa
öld barizt fyrir hugsjón-
um friðar og framfara
Þessi barátta hefir verið
háð í þeirri trú, að fram-
kvæmd samvinnustefnunn
ar feli í sér tryggingu fyr-
ir félagslegum umbótum
og friðsamlcgri sambúð
þjóðanna.
Alþjóðasamvinnusam-
bandið undirstrikar þessa
trú sína nú á þessum 28
samvinnudegi. Það vill
vekja athygli félagsmanna
sinna á eftirfarandi atrið-
um, sem það telur undir-
stöðu friðarins:
1. t öllum löndum þarf
fólkið að njóta skoðana-
frelsis, málfrelsis, ferða-
frelsis, stjórnarfrelsis á
lýðræðislegum grundvelli
í þessu felzt einnig rétt-
ur til þess að mynda og
starfrækja samvinnufélög
á grundvelli Rochdale-
reglnanna.
2. Nauðsynlegt er að
koma þeim þjóðum ti
hjálpar, sem ilia eru stadd
ar efnalega ekki sízt með
því að koma á umbótum
með samvinnustarfi.
3. Að Sameinuðu þjóð
unum takist að gegna hlu
verki sínu til verndunar
friðinum.
4. Að takast megi í anda
Atlanzhafssáttmálans, sem
gerður var árið 1949, að
gera aðgang þjóðanna
frjálsari að auðlindum
heimsins og með því mót
að beizla viðleitni einokun
arfélaga til þess að na
einkayfirráðum yfir hrá
efnum, vinnslu þeirra 9
dreifingu.
5. Að stofnað verði ti
aJþjóðlegs eftirlits me
framleiðslu hergagna, þa
| á meðal atómvopna.
| Alþjóðasamvinnusam-
i bandið hvetur samvinnu
\ menn til þess að beina at
| hygli almennings að oí
I angreindum sjónarmiðuni
I sem það telur höfuðskil
I yrði þess að friði verð
I haldið milli þjóðanna o
1 síríðsóttanum bægt fra
| mannkyninu.
Bandarískir tundur-
spillar í Reykjavík
Tveir bandarískir tundur-
spillar komu til Reykjavíkur
um tíuleytið í gær. Samkvæmt
upplýsingum utanríkisráðu-
neytisins komu þeir hér við á
ferð sinni um norðurhöf.
Herskipin fóru 'aftur eftir
hádegi í gær.
Jóhann bústjóri á Bessastöðum við hreykingu á korninu út
á akrinum. (Ljósm. Guðni Þórðarson).
Bygguppskeran
á Bessastöðum
(Framhald af 1. siöu.)
verður þroskað um miðjan
september, eða viku af sept-
ember, þegar vel árar. Nú
var það fyrsta af Bessastaða-
bygginu þroskað 25. ágúst.
Af þeim sextiu tunnum af
byggi, sem koma af Bessa-
staðaökrunum í ár, væri hægt
að fóðra 150 varphænur yf-
ir árið. Uppskeran er svip-
uð og meðaluppskera í Nor-
egi. Hitt er svo aftur ótrú-
legt en satt, að uppskeran á
Bessastöðum i haust er um
það bil helmingi meiri en
meðaluppskera í Úkrainu og
Rúmeníu á hinum miklu
kornræktarlöndum þar.
Ilmur af korni og gróð-
nrmold.
Þegar blaðamaður frá Tím-
anum kom að Bessastöðum á
dögunum, var verið að skera
kornið. Bleikur akurinn bylgj
aðist í hægum andvaranum
og ilm lagði úr jörð af gróð-
urmold og korni.
Byggið er slegið með fljót-
virkri vél, svokölluðum sjálf-
bindara, sem bindur korn-
bundin jafnóðum og skilar
þeim úr á grundina hinum
megin við vélina, sem fellir
myndarlega kornstráin. Tveir
menn eru á sláttuvélinni.
Annar þeirra er á dráttarvél-
inni og stýrir henni, en Jó-
hann bústjóri er sjálfur á vél-
I inni, sem slær og bindur.
Hann fylgist með kornskurð-
inum og lítur með ánægiu á
bundinin er þau renna til
Hundruð flugvéla — 5
atómsprengjur á borg
„Við gctiim groitt óviniuum rothögg þegar
í npphnfi‘% segir bandariskt blað
Bandaríkjamenn hafa hundruð stórra og langfleygra flug-
véla, sem búnar hafa verið mörgum ^þrýstiloftshreyflum,
leiðubúnar til þess að greiða óvininum rothögg þegar i upp-
hafi, ef styrjöld skellur á, segir nýlega í U. S. News and World
Report.
jarðar út af rauðmáluðum
vélarvængnum.
Fyrirboði haustsins.
I.oftið er orðið haustlegt.
Rigningarský hanga yfir
Reykjavíkurbæ og ber í Esj-
una, en bjart er yfir Bessa-
stöðum. Akur og korn er enn
þá fallegra í sólskini en rign
ingu.
Vinnan á akrinum gengur
vel. Óslegni akurinn minnkar
óðum, og þegar farið er heim
i kaffi af akrinum, eru mörg
kornskrýfi komin. Þriðji mað
urinn, sem vinnur á akrin-
um i dag, hreykir bundinun-
um saman, sex og átta eftir
stærð í hvert skrýfi. Áður en
lýkur er akurinn allur sett-
ur skipulegum byggskrýfum,
og kornið biður þess að þorna
Litir haustsins eru ríkir i
þroskuðum kornstráum, og
þessir litir eru fyrsti fyrir-
boði haustsins. Skýið frá
Reykjavík er komið yfir Bessa
staði. Það dregur fyrir sól, og
fáeinir, stórir dropar falla úr
lofti. Síðan kemur sólin aft-
ur fram úr skýjunum. Korn-
skurðinum er lokið á Bessa-
stöðum og það er komið
haust. — gþ.
Sönghljömkviðu
Jóns Leiís útvarpað
Sameiginlegur dagskrár-
j ftmdur norrænna útvarps-
manna hefir nýiega kjörið
„Söguhljómskviðuna“ eftir
I Jón Leifs til útvarps á öllum
I útvarpsstöðum Norðurlanda
samtímis frá hljómleikunum
I í Helsingfors 18. þ. m. — Sam-
; þykkt var að flutningur þessa
verks skyldi koma í stað hins
„samnorræna" útvarpshljóm-
| leika íslands á vetri kom-
j anda.
Tit útvarps á íslandi verð-
ur flutningur verksins tekinn
á plötur.
í Rússlandi er 81 borg með
yfir 108 þúsund íbúa, og birgð
ir Bandaríkjanna af kjarn-
orkusprengjum munu orðnar
svo miklar, að þeir geta varp-
að fimm sprengjum á hverja
þessara stóru borga, sem all-
ar eru á svæði, er fljúga má
til á tólf stundum frá banda-
rískum bækistöðvum. Til
fjölda hinna meiri borga er
hægt að ná 4—6 stundum
eftir að strið skylli á.
í slíkum flugárásum reikna
Bandaríkjamenn með að
missa um 20% af vélum sín-
um, segir hið bandaríska
blað.
Við þetta má bæta, að
Time skýrði nýlega frá því,
að undanfarnar vikur hefðu
stórfelldar flugæfingar stórra
sprengjuflugvéla 4arið fram
og væri flogið frá Kyrrahafs-
strönd Bandarikjanna aust-
ur til Asíu með þunga, sem
svipaður er kjarnorku-
sprengju, en til baka er flog-
ið norðlæg leið.
245 hvalir
Bátar hvalveiðistöðvarinn-
ar í Hvalfirði hafa nú veitt
245 hvali, og voru skip á leið-
inrii til lands með tvo siðustu
hvalina í gær.
Hvalveiðin hefir verið treg
síðustu vikur.
Landnámshátíðin
að Gimli
Sunnudaginn sjötta ágúst
hófst 75 ára afmælishátíð
Vestur-íslendinga að Gimli.
Var þar mikill mannfjöldi
saman kominn og hátíð þessi
hin fjölmennasta og glæsileg
asta landnámshátíð, sem ís-
lendingar hafa haldið vestra.
Pálmi Hannesson rektor og
Ragnhildur kona hans voru
heiðursgestir á hátiðinni og
jafnframt fulltrúar íslenzku
ríkisstjórnarinnar. — Flutti
hann ávarp forsætisráðherra
og ágæta ræðu, sem birt er
hér í blaðinu í dag.
Björgunarsveit frá
Siglufirði heiðruð
SciuHhcrra Danu afhciiti fulltrúum
firðinga fa'reyskar hpiðnrsg'jjífir í gær
í gær aflienti sendiherra Dana hér á landi, frú Bodil
Begtrup, Þórarni Dúasyni, formanni slysayarnadeildar
karla í Siglufirði, og Sveini Ásmundssyni, formanni björg-
unarsveitarinnar þar, heiðursgjafir frá Færeyjum til Sigl-
firðinga fyrir framgöngu þeirra við bjórgun áhafnarinnar
af færeysku skonnortunni Havfrúnni, sem fórst hér við
land í fyrrahaust.
Hinar færeysku gjafir voru
fagur silfurskjöldur áletrað-
ur og 5000 færeyskar krónur.
Er þaö vátryggingarfélagið
færeyska, er gjafirnar eru frá.
Havfrúin strandaði og sökk
við Haganesvík 17. október í
fyrra. Kom björgunarsveit
frá Siglufirði á vettvang og
bjargaði hún áhöfninni af
Havfrúnni, átján mönnum, á
um það bil þremur stundar-
fjórðungum, enda þótt að-
staða væri hin versta, mikil
hreyfing á hinu strandaða
skipi og hvergi hægt að festa
björgunartauginni í landi,
svo að halda varð henni með
handafli meðan björgunin fór
fram.
Bevin á leið til
Aew York
Bevin utanríkismálaráð-
herra Breta er á leiðinni til
New York. Þar situr hann
allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna sem endar i þess-
um mánuði. Stendur tii að
allir utanríkismálaráðherrar
Sameinuðu þjóðanna verði
viðstaddir þingsetninguna,
hinn 12 september.
Bevin tók sér far með haf-
skipinu Queen Mary, vestur
um haf. —
•llliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiMMiiiiiiiiiiiiMiiminimiiimiiir
Hvað gerir borg-1
arstjóri í fisk- |
sölumálunum? j
Kunnur borgari átti tal 1
við Tímann í gær. Hann |
sagði meðal annars:
„Fiskbúðirnar hafa nú 1
verið lokaðar alliangan |
tíma. Allar líkur eru til i
þess, að fullkomlega sé |
komið á daginn, að sjónar |
mið fisksalanna og verð- i
lagsyfirvaldanna verði i
ekki samrýmd. Fisksalarn- f
ir geta ekki fært fram rök i
fyrir því, að þeim beri að |
fá meira en þeim er ætl- i
að, fyrlr að selja fiskinn. :
Ástandið er hins vegar [
óviðanandi. Húsmæðurnar |
eru í hreinustu vandræð- \
um að útvega sér í matinn. i
Þess verður að kref jast, að i
bovgarstjórinn í Reykjavík |
láti þetta mál til sín taka, |
og bærinn taki að sér fisk- f
söluna um stund, ef það er i
nauðsynlegt.“
Tíminn getur bætt því i
við, að vafalaust mun rík- i
isstjórnin fús til þess að f
setja bráðabirgðalög, ef i
það er þörf til þess að ráða f
fram úr öngþveitinu í fisk- i
sölumálunum. En borgar- 1
stjórinn í Reykjavík, verð- f
ur að hafa forgöngu í i
þessu máli, sem bitnar svo f
þunglega á reykvískum i
heimilum.
Illl 11 lllllll I ■ IIIIIMIIIMIMMIII11 IIIIIIIIIMltl IIIIIIIIMMIIIIIIU