Tíminn - 19.10.1950, Side 7

232. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 19. október 1950.
7.
Skagfiröinprinn, sem kom
heim og gaf út ijóðabók
í sumar var á ferð hér á landi einn hinna kunnustu hag-
yrðinga í hópi landa í Nýja-íslandi, Friðrik Pétur Sigurðs-
son. Erindi hans hingað heim var meðal annars að gefa út
ljóðabók.
Friðrik er Skagfirðingur að
ætt, og voru foreldrar hans
Sigurður Friðfinnsson og
Kristrún Pétursdóttir, upp-
runnin úr austanverðum
Skagafirði. En sjálfur er Frið
rik fæddur vestan hafs fyrir
65 árum. Var faðir hans fyrsti
landnemi í Geysisbyggð í
Nýja-íslandi, og á föðurleifð
sinni býr Friðrik nú.
í sumar var Friðrik lengst
af hjá frændum sínum í
Skagafirði, einkum á Ingveld-
arstöðum í Hjaltadal, og nokk
uð í Smiðsgerði í Kolbeins-
dal og á Hofsósi. Þótti hon-
um ættarlandið, er hann sá í
fyrsta skipti í sumar, alllíkt
því, er hann hafði ímyndað
sér, en tign og fegurð fjall-
anna»þó meiri. Friðrik fór aft
ur vestur um haf í haust, og
áður en hánn fór, bað hann
Tímann að skila kveðju heim
í Skagafjörðinn til frænda og
vina, er báru hann þar á hönd
um sér.
Ljóðabókin, sem hann gaf
út, heitir „Römm er sú taug,“
og las hann próförkina að
henni norður í Hjaltadal.
Hún er 160 blaðsíður að stærð
og er þessi vísa einkunnar-
orð hennar:
Hjá okkur lifi alla daga
íslenzkt mál og fögur ljóð,
íslenzkt fræði, íslenzk saga
íslenzkt meðan rennur blóð.
Mun ekki að ólíkindum þótt
lausavísurnar og stökurnar í
þessari bók muni þykja beztar
hjá þessum Skagfirðingi, er
sá ísland í fyrsta skipti i
sumar. —
Heysöfnunfn
(Framhald af 1. slðu.t
norð-austan og austan lands.
Stjórn sambandsins og
fulltrúarnir hafa komið sér
saman um að óska eftir því,
að hver bóndi leggi fram að
minnsta kosti upphæð í pen
ingum sem svarar 50 aurum
á töðuhest og 25 aurum á
útheyshest, miðað við hey-
feng s. 1. sumar, eða jafn-
gildi þess í góðu heyi (helzt
töðu). Vel verkuð taða yrði
metin í þessu skyni á 80 aura
kg. Stjórn sambandsins ósk
ar þess að formenn hreppa
búnaðarfélaga annist söfn-
un þessa, hver á sínu félags-
svæði, og beinir í því sam-
bandi eftirfarandi atriðum
til þeirra:
1. Formaður búnaðarfé-
iagsins hafi samband við
hvern bónda á félagssvæðinu,
leiti eftir hvaða aðstoð hver
og einn vill veita og taki á
móti framlögunum.
2. Ef um framlög í heyi
væri að ræða, sjái formaður-
inn um að gefendur komi hey
inu að kostnaðarlausu á hent
ugan stað i héraðinu og til-
kynni hann skrifstofu Stétt-
arsambandsins um heygjafir
sem allra fyrst.
3. Formaðurinn gefi upp-
lýsingar um það ef verulegt
magn af góðu heyi væri fáan
iegt til kaups á einum eða
fleiri stöðum á félagssvæðinu.
4. ■ Formaður hvers búnað-
arfélags geri að söfnun lok-
inni skrá yfir gefendur og
Strandið
(Framhald af 8. síðu).
mönnunum um borð i Sæ-
björgu var beðið í námunda
við strandstaðinn með það
fyrir augum, að Sæbjörg
reyndi að bjarga togaranum
út á flóðinu. Þegar til kom,
reyndust björgunarvírar Sæ-
bjargar ekki nógu langir til
að ná í togarann, og varð því
ekki úr neinum verulegum
bj örgunartilraunum.
Á flóðinu losnaði togarinn
af strandstaðnum, og barst
hann nær landi í gær undan
brimrótinu, enda var þá veður
breytt frá því um nóttina.
í gærkvöldi var skipið kom
ið mjög nærri landi og orð-
ið mikið beyglað af sjógang-
inum, en ekki brotið. Virðist
hafa verið gott í skipinu, þótt
gamalt sé, byggt 1917. Um
björgun mun hins vegar ekki
vera að ræða á skipinu úr
þessu, enda er sjórinn út af
Reykjanesi venjulega fljót-
ur að vinna á strönduðum
skipum.
Þótti sárt að missa Iínuna.
Brezku sjómönnunum þótti
sárast að missa línuna sina,
er þeir notuðu við lúðuveið-
arnar. Því hana áttu þeir
sjálfir. Segja þeir, að fiski-
línan sé um 500 sterlings-
punda virði. Skipið er vá-
tryggt, en línan ekki. —
Sæbjörg kom til Reykjavík-
ur um kl. 3 í gær með skip-
brotsmennina.
Síldveiöin
(Framhald af 1. siðu.)
Nokkrir fengu á þriðja
hundrað tunnur, en fjöldi
báta um og yfir 100 tunn-
ur. Aftur á móti fengu aðrir
sama og enga veiði, urðu
varla síldar varir. Hjá ein-
um bát að norðan sukku 18
net, vegna þess hve mikil
veiði kom í þau. Veður var
gott á miðunum í fyrrinótt,
en brimaði þegar leið á dag-
inn í gær.
Meðalveiði um 100 tn. á bát.
Til Akraness komu 7 bátar
í gær og var meðalveiði á þá
yfir 100 tunnur á bát. Bárust
þangaö alls um 900 tunnur
i gærdag, og var aflinn allur
saltaður, eins og áður. Afla-
hæstu bátarnir þar voru
Svanur, Ásbjörn og Sveinn
Guðmundsson. Voru þeir með
165—180 tunnur.
Nokkrir Akranesbátanna
fengu hins vegar engann afla
og komu ekki heim.
Misjafn afli í Grindavík.
Blaðamaður frá Timanum
ræddi í gær við Guðstein
Einarsson í Grindavík og
spurði hann frétta af síldveið
| unum þaðan. Sagði hann, að
afli hefði verið ákaflega mis-
jafn í gær hjá Grindavíkur-
bátum. Þeir, sem bezt hefðu
aflað, komu með um 100 tn.,
en margir fengu sáralítið.
I Aflahæsti báturinn í Grinda-
! vík í gær mun hafa verið
! Ægir, með um 100 tunnur.
t Alls mun hafa komið á land
í Grindavík um 800 tunnur
; síldar í gær. Aflinn var allur
j saltaður, eins og áður.
Erfið og löng sjósókn.
Sóknin á þessi nýju síldar-
mið reknetabátanna er bæði
löng og erfið. Eru Grindavík-
urbátar, sem eiga þó einna
stytzt að sækja, fjóra tíma á
miðin. Er sig.lt tvo tíma út af
Eldey, áður en lagt er og lát-
ið reka.
Auk þess eru þessar slóðir
íramlög þeirra og sendi hana ^ x
ásamt peningaframlcgnnum W r»mcU.r t, , 4
til skrifstofu Stéttarsambands
ins, Austurstræti 5, Reykjavík.
Áríðandi er að söfnunin
gangi sem allra greiðlegast og
taki ekki langan tíma, helst
ekki nema eina viku til hálf-
an mánuð. Frekari upplýsing
ar um framkvæmd söfnunar
innar gefa þeir Sveinn
Tryggvason og Sæmundur
Fr'ðriksson.
Ekki er þörf að fjölyrða um
þau vandræði, sem einstæðir
óþurrkar hafa valdið á stór-
um landshluta s. 1. sumar. Er
hér um að ræða svo stórfellt
tjón fyrir hlutaðeigandi bænd
ur að engin von er til þess að
þeir geti almennt afborið slíkt
nema þeir hljóti verulega að-
stoð.
Er þess þvi vænst, að bænd
ur í þeim héruðum sem hafa
haft góðan heyskap s. 1. sum-
ar bregðist vel við þeirri mála
leitan, sem hér er á ferð, og
sinni henni sem almennast
og bezt.
Reykjavík, 18. október 1950,
Stéttarsamband bænda“.
Ástandið hið versta.
Sæmundur gat þess, að á-
standið væri mjög illt og enn
verra en menn hefðu búizt
við, þar sem við óþúrrkana í
sumar hefði bætzt, að tíðarfar
ið hefð: verið hið versta í allt
haust norðaustan lands og
austan, og nú væri setzt að
með snjókomu miklu fyrr en
venjulega í sumum héruðum,
svo að þegar væri orðið jarð-
lítið í uppsveitum og fé kom-
því að vera vinsæl fiskimið
meðal sjómanna. Þau eru
langsótt og fyrir opnu hafi,
en grynningar og sker á aðra
hönd. Er því ekki gott að
stunda þarna veiðar, nema í
góðri tið.
í gærkvöldi var versnandi
veðurútlit, og reru fáir bátar
til síldveiða.
*
Iskyggilegt ástand í
byggingariðnaðinum
, Föstudaginn 6. okt. s. 1. boð
aði stjórn Trésmíðafélags
Reykjavíkur formenn allra
iðnfélaga í byggingariðnaði
til fundar til að ræða um hin
ar mjög svo ótryggu atvinnu-
horfur byggingamanna.
Formaður Trésmiðafélags-
ins setti fundinn og kvað
hann kallaðan saman til þess
að ræða um sameiginlegar að
gerðir iðnaðarmanna til að
jhafa áhrif á stjórnarvöld
j landsins í þá átt að atvinnu-
leysi yrði afstýrt, en það er
nú yfirvofandi ef ekki er að
gert.
Fundarmenn luku upp ein-
um munni um ömurlegar at-
vinnuhorfur I byggingaiðnað
inum sökum efnisskorts og
annara hindrana, sem fjár-
hagsráð leggur í götu þeirra
manna, sem eitthvað vilja
framkvæma, einkum á sviði
húsbygginga hér í bænum. Lá
fundarmönnum þungt hugur
til stjórnarvaldanna, sem sí-
felt bera við gjaldeyrisckorti,
en láta jafnframt viðgangast
að helstu gjaldeyrisöflunar-
tæki þjóðarinnar liggi að-
gerðarlaus allt sumarið.
Fundurinn kaus þriggja
manna nefnd til að safna
göngum um atvinnuástandið
í öllum greinum byggingaiðn
aðarins. Jafnframt var nefnd
inni falið að gera tillögur um
sameiginlegar aðgeriðir bygg
ingamanna i þessum málum
og skila áliti sínu fyrir sams
konar fund, sem haldinn verð
ur siðar.
í nefndina, voru kosnir:
Guðmundur Halldórsson.
húsasmíðameistari, Einar
Gíslason, málaramistari og
Jón Bergsteinsson, múrara-
mestari.
Mikill einhugur ríkti á
fundinum og áhugi fyrir því
að gera allt, sem unnt er til
þess að atvinna við bygging-
ar haldist og iðnaðarvinna
verði ekki dregin úr höndum
iðnlæðra manna eins og ver-
ið er að reyna t. d. með þeirri
stefnu, sem bæjaryfirvöldin
hafa tekið um húsin við Bú-
staðarveg og líka á sér stað
um hús, sem byggð eru á veg
um svonefndra byggingar-
félaga, er ýmsir starfsmanna
Eftir fjárlagaum-
ræðuna
(Framhald af 5. síðu.)
rekstrargjöld ríkissjóðs.
Þá kastaði fyrst tólfunum,
þegar Ásmundur fór að greina
frá togaraverkfallinu og af
hvaða rótum það væri runn-
ið. Honum fórust orð á þess
leið: „Hvorki útgerðarmenn
né ríkisstjórn hafa kært sig
um að leysa þessa deilu. Þeim
er þægilegar að nota verkfall
ið sem átyllu til að láta tog-
arna liggja en að leggja þeim
án slíks og viðurkenna þann-
ig hið algera skipbrot sem
hinar stórkostlegu viðreisnar
ráðstafanir þeirra hafa beð
ið.... Hinsvegar hafa karfa-
veiðar Norðfjarðar- og Akur-
eyrartogaranna sýnt, hve
mikilla verðmæta hefði mátt
afla, ef allur flotinn hefði
stundað þær, þótt ósamið
væri um kjör á þorskveiðun-
um“. — Jæja, ekki er þá góð-
girninni fyrir að fara hjá ríkis
stjórn og útgerðarmönnum.
Því mun annan veg farið hjá
blessuðum forsprökkum verka
lýðsins, sem fyrir verkföll-
unum standa. — Fyrst karfa
veiðar hafa sýnt, að mikilla
verðmæta hefði mátt afla á
togaraflotann í sumar, fær
ekki staðizt að tala í sömu
andránni um hið algera skip-
brot, sem hinir stórkostlegu
viðreisnarráðstafanir hafa
beðið. Skyldi ríkisstjórn og
togaraeigendum hafa þótt
þægilegra að láta togarana
liggja en að láta þá afla
hinna miklu verðmæta við
karfaveiðar, hvað sem öðru
leið. Það er ekki trúleg saga.
X.
Yfirlií um fyrstw
þÍBgniálu
(Framhatd ai 3. siðu.)
framkvæmanlegt að inn-
heimta hinar háu sektir hjá
þessum bátum, og hefir því
skapazt föst venja um að
lækka þær verulega með náð
un. Sá háttur dugar þó ekki
til frambúðar og þykir rétt,
að löggjafinn taki afstöðu til
málsins. Ef frumvarp þetta
nær ekki fram að ganga mun
það því skoðað sem yfirlýs-
ing Alþingis um, að hætta
eigi þeim sið, sem upptekinn
hefir verið um náðanir af
þessum brotum."
Kóreusíríðið
(Framhald af 8. síðu).
suðurhersins og flugvélar
hans hefðu þegar tekið sér
þar bækistöðvar. Á vegum
norður frá borginni er stöð-
ugur straumur herdeilda á
norðurleið, en flugvélar reyna
að tefja för þeirra eftir megni
með sífelldum árásum. Flug-
vélar vörpuðu í gær milljón-
um dreifibréfa yfir norður-
herinn í gær um áskorun þess
efnis, að gefast upp, til þess
að koma í veg fyrir meira
blóðbað.
Nýjar hersveitir til Kóreu.
Nýjar bandarískar og brezk
ar hersveitir, sem í eru um
fimm þúsund hermenn stigu
á land í Kóreu í gær og i
dag er von þangað á þriðja
þúsund hermanna.
Byggingarefni
tilSeyðisfjarðar
„Snæfell" er væntanlegt til
Seyðisfjarðar með byggingar-
efni, timbur og sement, sem
það hefir tekið i Svíþjóð og
Danmörku. Byggingarefni
þetta á að nota til þess að
endurreisa og gera við hús
og mannvirki. sem skemmd-
ust eða ónýttust i skriðuföll-
unum miklu í sumar.
ið á gjcf í stöku stað. Heyrst
hefir að viðbótarslátrun
standi jafnvel fyrir dyrum í
sumum héruðum.
Stjórmnálanefndiii
afgreiðir sjövelda-
tillögurnar
Stjórnmálanefnd allsherj-
arþingsins afgreiddi í gær-
kveldi tillögur ríkjanna sjö
um víkkað valdsvið öryggis-
ráðsins með nokkrum breyt-
ingum á framkvæmdaatrið-
um. Mun allsherjarþingið þá
taka tillögurnar til meðferð-
ar á næstunni.
LÆRÐUR
garðyrkjumaður
óskar eftir sambandi við garð
yrkjubændur með atvinnu
fyrir augum. Þeir, sem vildu
sinna þessu sendi nafn sitt og
heimilisfang í pósthólf 202.
Auglýsið i Tímanum.
UPPAHALD ALLRAR
FJÖLSKYLDUNNAR!
Makkarónur,
Súpur,
Súputeningar,
Maisduft o. m. fl.