Tíminn - 22.10.1950, Page 3

235. blað.
TÍMINN, sunnudagrinn 22. október 1950.
3
I B ■ ■ ■ I

NÝJAR N

JON BJORNSSON:
1 Dagur fagur prýðir veröld alia
í
í
\
Viðfangsefni þessarar skáldsögu er baráttan milli hinna hgil’origðu
afla þjófffélagsins, sem halda trúnaði við fornan menningararf, skírð-
an í biturri reynslu liðinna alda, oj hinna, sem hafa gleymt sjálfum
sér og kasta sér út \ trylltan dans kringum gullkálfinn. — Atburðarcð-
in er hröð og fjcldi fólks kemur við sögu.
Grunntónn bókarinnar er óbifandi trú á
Iandið og hlutverk þeirra manna og
kvenna, sem hafa valið sér að lífsstarfi að
rækta það og byggja fyrir komandi kyn-
slóðir.
Dagur fagur prýðir veröld alla verður
lesin af mikilli áfergju á öllum íslenzkum
heimilum.
I
DR. RICHARD BECK:
Ættland og erföir
Fyrri hluti bókarinnar flytur úrval úr
ræðum höfundarins. Er það hollur lestur og
hugþekkur hverjum íslendingi. Þar er
drengilega hvatt til dáða, og undir logar
djúp og einlæg ást til íslands og íslend-
inga. Síðari hlutinn er safn ritgerða um
íslenzk skáld og verk þeirra. Mun mörgum kærkomið að kynnast
skoðunum höfundar, sem hafa mui einna nánust kynni allra íslend-
inga af menningu og andlegum afrekum stjórþjóðanna vestan hafs og
þar með yfirsýn af öðrum og hærri sjónarhól en við hér heima.
Dr. Richard Beck hefur jafnan verið mikill aufúsugestur, þeg-
ar hann hefur brugðið sér til ætlands síns, og svo mun verða
um þessa bók hans: Ættland og erfðir.
DR. JURIS BJORN ÞORÐARSON:
Gyðingar koma heim
í þessar bók er gerð grein fyrir því, hvernig Gyðingum hefur tek-
ist á þessari öld að endurheimta óðöl ísraelsmanna úr höndum Araba
og taka sér bólfestu á ný í „fyrirheitna landinu". Hér er rakinn hinn
rauði þráður Palestínumálsins og sagt frá h'num hrikalegu átökum
milli Araba og Gyðinga við skiptingu
landsins.
Gyðingar koma heim, er stórmerk bók,
rituð af mikilli þekkingu og skarpskyggni.
Hún er prýdd fjölda mynda af merkum
mönnum, er koma við scgu hins nýja rík-
is og mun þeirra verða minnst í sögu mann
kynsins um ókomnar aldir.
MAGNÚS F. JÓNSSON:

É
Skammdegisgestir ji
Hér er sagt frá ferðalögum manna um
byggðir og öræfi um hávetur í frostum og
hríðarbyljum, hrakningum, villum og
dauða, fjallleitum, reimleikum, sjóvolki og
hetjudáðum, hreystifrásögnum, ráðsnilld
og raunsæjum atburðum úr lífi einstakling
anna í baráttu við hafís, hungur og heyþrot, sem lýst er af næmum
skilningi og reynslu, með afburðagóðum frásagnarstíl á þróttmiklu
máli. Jónas Jónsson frá Hriíiu, ritar fróðlegan og skemmtilegan for-
mála bókarinnar. Á einum stað segir hann m. a.: „... .Magnús Jóns-
son tekur til meðferðar hina óþekktu hermenn: fólkið, sem sýnir þrek,
karlmennskp, ráðsnilld og þolgæði í erfiðleikum hins daglega lífs . .“.
Skammdegisgestir verða öllum aufúsugestir.
i
í

I ■_■_■_■_■ i
,v.v,
v.v.v
FRA ALÞINGI:
Yfirlit um ný þingmál
Breyting á vegalögum
Fram eru komnar á þingi
nokkrar tillögur um nýja
þjóðvegi og eru þeir taldir
hér á eftir. Sums staðar er
þó aðeins um lenginu að
ræða, þannig að nokkur hluti
þess spotta, sem greindur er,
hefir nú þegar verið gerður
þjóðvegur.
Frá Pétri Ottesen.
Skorradalsvegur: Frá Háa-
felli um Fitjar að Efstabæ.
Svínadalsvegur: Frá þjóð-
veginum hjá Hóli, norðan Lax
á,r, á þjóðveginn í Kornahlið,
gegnt Geitabergi.
Árbakkavegur: Af Bæjar-
sveitarvegi ofanvert við Þór-
dísarholt um Hvítárbakka að
Árbakka.
Flókadalsvegur: Af Bæjar-
sveitarvegi hjá Steðja, upp
Flókadal um Skóga að Brenni
stöðum.
Reykdælavegur: Af þjóð-
veginum hjá Kleppjárnsreykj
um, sunnan Reykjadalsár, að
brúarstæði á Reykjadalsá und
an Steindórsstöðum.
Frá Ásgeiri Ásgeirssyni.
Ingjaldssandsvegur: Frá
Núpi í Dýrafirði um Sand-
heiði að Sæbóli á Ingjalds-
sandi.
Dýrafjarðarvegur: Frá Al-
viðruvör um Núp og Gemlu-
fall inn fyrir Dýrafjarðar-
botn, um Hvamm til Þingeyr
ar.
Lokinhamravegur: Frá
Rafnseyri að Lokinhömrum.
Frá Sigurði Bjarnasyni.
Sandreyrarvegur: Frá Bæj
um á Snæfjallaströnd að
Sandeyri.
Strandarvegur: Frá Sætúns
bryggju í Grunnavík um
Staðarheiði að Dynjanda.
Vatnsfjarðarvegur: Úr ísa
fjaröarbotni um Reykjanes
og Reykjarfjörð í Skálavík.
Skálavíkurvegur: Frá Boi-
ungarvík til Skálavikur ytri.
Fjarðarvegur: Frú Súðavík
um Álftafjörð, Seyðisfjörð,
Hestfjörð og Skötufjörð í Ög-
ur.
Frá Jóni Sigurðssyni og
Steingrími Steinþórssyni.
Skagavegur: Af Göngu-
skarðsvegi hjá Skiðastöðum
að Hrauni.
Reykjarstrandarvegur: Af
Gnöguskarðsvegi hjá Skarði
að Reykjum á Reykjaströnd.
Sæmundarhlíðarvegur: Af
Sauðárkróksvegi að Fjalli í
Sæmundarhlíð.
Hólavegur: Af Hofsósvegi
hjá Miklhóli um Viðvík og
Laufskálaholt að Hólum.
Deildardalsvegur: Af Hofs-
ósvegi að Kambi í Deildardal.
Frá Bernharð Stefánssyni.
Eyjafjarðarbraut eystri: Af
Norðurlandsvegi hjá Kaup-
angi austan Eyjafjarðar að
Vatnsenda.
Frá Halldóri Ásgrímssyni.
Sunnudalsvegur: Af þjóð-
veginum sunnan Hofsárbrúar
um Sunnudal í Borgir og það
an í SíreksskarÖ, yfir Hofs-
borgartungu á Vopnafjarðar-
veg ná lægt Hofi.
Jökuldalsvegur eystri: Af
Hákonarstöðum yfir Jökulsá
oð þaðan út Jökuldal austan
(Framhald á 7. síðu.)
Kristilegt
imgmennafélag
Hallgrímssóknar
Fyrsti fundur vetrarins
verúur haldinn í Hallgríms-
kirkju í kvöld. Kristilegt ung
mennafélag hefir starfað í
HaUgrímssókn í allmörg ár,
en starísemin hefir verið mikl
um örðugleikum háð og jafn
vel legið niðri, aðallega vegna
húsnæiisvandræða. Á fund-
um félagsins hefir verið gert
töluvert að kvikmyndasýning
um, ræðuflutningi og upp-
lestri. Aðaltilgangurinn hefir
að sjélfsögðu verið sá, að
leiða hugi unga fólksins að
kristindómi og kirkju.
Það hefir verið mjög erfitt
að fá fundaherbergi sem væri
inni i sókn'nni eða sem næst
Hallgrímskirkju. Nú hefir
þetta tekizt fyrir sérstaka vin
semd skólastjórans við gagn-
fræðaskóla Austurbæjar, sem
hefir góðfúslega leyft félaginu
að halda fundi í skólanum í
vetur.
B’j'rsti fundur þessa vetrar
fer þó fram í Hallgrimskirkju.
Er þess sérstaklega óskað að
fermingarbörn undanfarinna
ára sæki fundinn, enda þótt
þau séu ekki komin í félagið.
Á þessum fundi mun sr.
Jakob Jónsson flytja stutt er-
indi um hin 10 boðorð guðs,
en Snorri Þorvaldsson mun
leika einleik á fiðlu.
Að lokum vil ég taka það
fram, að allt ungt fólk, bæði
piltar og stúlkur, er velkomið
á futidinn Er það von mín
og bæn, að hin yngri kynslóð
Þangvinnsla mikil gróðalind
Atbyíílisverðar raiiusókiiir j\orðmanna
Norðmenn hafa hingað til
gert það, sem í þeirra valdi
hefir staðið. til þess að veiða
sem mestan fisk og hagnýta
hann sem bezt. En nú eru þeir
að snúa sér að þvi að hag-
nýta önnur auðæfi hafsins,
þangið.
Það hefir verið sett á
stofn hjá rikinu alveg sérstök
rannsóknarstofa, sem fæst
ekki við annað rannsóknar-
efni, og veitir prófessor í
grasafræði henni forstöðu.
Prófessorinn segir, að þang
vinnsluna eigi einkum að
hagnýta fyrir norska land-
búnaðinn, en einnig til út-
flutnings. Nefnir hann sem
dæmi, að árlega reki á fjörur
í Noregi eina milljón smálesta
af þangi. Væri þetta þang
notað til framleiðslu á algin-
sýru, myndi verðmæti þessa
ónotaða þangs nema 400—
500 milljónum norskra króna
árlega. En fyrir utan strönd-
ina er tuttugu sinnum meira
magn, sem endúrnýjast þriðja
hvert ár, þótt það væri skor-
ið. Hingað til hefir þang verð-
ið brennt í tonnataii til fram
leiðslu á joði. Ef við notuðum
sama magn af þangi til fram
leiðslu á alginsýru eftir hin-
um nýju aðferðum, myndi
það nema um 40—50 milljón-
muni á komandi árum skipa
sér undir merki kristindóms-
ins og kirkjunnar og þá mun
margt betur fara í heiminum
en nú er, bæði ipnan lands og
utan. Jakob Jónsson.
um norskra króna árlega. Og
það eru ekki neinir draum-
órar, því að við höfum ár-
lega notað svo mikið magn af
þangi tii joðframleiðslunnar.
Norðmenn hafa rannsakað
fóðurgildi þangsins og gildj
þess frá heilbrigðissjónarmiði
fyrir búpeninginn, og hefir
það komið í ljós, að þangmél
er afbragðs fóður fyrir
hænsni, svín, sauðfé og geit-
ur. En þangið er fátækt af
eggjahvítuefnum. Og hefir
þá aftur verið leitað til auð-
legðar hafsins til þess að finna
þessi efni. Það hefir komið i
ljós, að í limvatninu, sem
rennur frá síidarverksmiðjun
um, eru einmitt xau eggja-
hvítuefni, sem vantaði. Þann
ir renna árlega verðmæti fyr
ir 30 miljónir norskra króna
í hafið. Nú er fyrirhugað að
blanda límvatni frá síldar-
verksmiðjunum saman við
þangmélið, og þá er fengið al
bragðs fóður, þó að það sé
ekki einhlýtt.
Það er álitið, að búfjár-
sjúkdómar i Noregi eigi mik-
ið rót sína aö rekja til skorts
á vissum efnum í fóðrið, sem
einmitt sé hægt að fá í þessu
nýja viðbótarfóðri. Eitthvað
svipað hefir verið ástatt meö
kúadauðann í Vestmannaeyj-
um fyrir nokkrum árum, þeg
ar jafnvel allt að 10% ai
stoíninum drapst árlega Er.
síðan farið var að gefa aún-
um lýsi, hefir kúaaaiiöinr.
mikið til horfið úr sógunin.
(Viðir)