Tíminn - 23.05.1951, Síða 6

B.
',r,=ríiifwn'«
TÍMINN, miðvikudaginn 23. maí 1951.
111. blað.
La Traviata
Sýnd kl. 9.
Lcyndardómur
íbúðarinnar
Sýnd kl. 5 og 7.
TRIPOLI-BÍÓ
Sjentilmaður
(Alias a Gentleman)
Spennandi og bráðskemmti-
leg amerísk sakamálamynd
með hinum óviðjafnlega
Vallace Beery
Tom Drake
Dorothy Patrick
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð innan 12 ára.
NÝJA BÍÓ
ATÖMÖVDIN
Austurbæjarbíð
Champion
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. 7 og 9.
Glwfaxi
Sýnd kl. 5.
Blár himinn
(Blue Skies)
Bráðskemmtileg ný amerísk
söngva- og músíkmynd í eðli
legum litum. 32 lög eftir
Irving Berlin eru sungin og
leikin í myndinni.
Aðalhlutverk:
Bing Crosby
Fred Astaire
Joan Caulfield
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
GAMLA BÍÓ
MÚSÍk-
prófessorinn
með Danny Kaye.
(Mr. Drake’s duck)
Það er engin prentvilla að
nefna þessa mynd „Atóm-
öndina“, því að hún segir frá
furðulegustu önd, sem uppi
hefir verið. Myndin er tekin
undir snjallri stjórn Val
Guest’s, en auk þess hefir
hermálaráðuneyti Breta að-
stoðað við töku myndarinn-
ar til þess að gera hana sem
eðlilegasta á þessari atómöld,
sem við lifum á.
Aðalhlutverk:
Douglas Fairbanks jr.,
Yolande Donlan.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
BÆJARBÍÖ
HAFNARFIROI
Sigur rauðu
akurliljunnar
(The Elusive Pimpernel)
Mjög spennandi og glæsileg
ný stórmynd í eðliiegum lit-
um, byggð á einni af hinum
mörgu ódauðlegu sögum Bar-
oness Orczy um Rauðu Akur-
liljuna.
David Niven
Margaret Leigthon
______Sýnd kl. 9.___
KvennguIIið
Sýnd kl. 7.
ÖÖ.ÖÖÖÖÖÖÖÖI
JmuAiungJO&ultíal ato áejtaÁ!
0Céu/éUj$id%
Rafmagnsofnar, nýkomnlr
1000 wött, á kr. 195,00.
Bendum 1 póstkröfu.
Geram við straujárn •(
ðnnur helmlUstækl
Raftækjaverzlunln
LJÓS & HITI H.F.
Laugaveg 79. — Síml 5184.
.j—<
Sýnd kl. 9.
Spámaðurinn
(When’s Your Birthday)
með skopleikaranum
Joe E. Brown.
Sýnd kl. 5 og 7.
HAFNARBÍÖ
Konungar
jassins
Nýjar amerískar jass- og
söngvamyndir, þar sem með-
al annara koma fram: Caunt
Basie og hljómsveit'— King
Cole tríó — Woody Herman
og hljómsveit — Mills Broth
ers — Gene Krupa og hljóm-
sveit — Fats Waller — Lena
Horne — Andrews systur o.fl.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
ELDURINN
\ *
gerlr ekkl feoð á undan aér.
Þelr, sem era hyggnJr,
tryggja strax hjá
SamvinnutrygglnKum
>♦♦•••♦♦••••♦••
Auglýsingasimi
TMMS
er 81300
Aakr i ftarsimf t
TI WINIV
ms
♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦•I

Ltvarpið og þjóðin
(Framhald af 4. síðu.)
sjálfa sig í nútíð og fortíð.
Þessir eftirlætissöngvar
okkar miðaldra íslendinga
heyrast nú alltof sjaldan.
Á stríðsárunum stofnaði
Páll ísólfsson þjóðkórinn, í
því augnamiði, að hamla á
móti óhollum erlendum áhrif
um á hættutímum. Vann
hann sér ástsældir þjóðarinn
ar með þessu verki, og var
þjóðkórsins sárt saknað, er
hann hætti söng sínum.
En ég vil spyrja, er nú minni
þörf en þá á því, að hamla
á móti óæskilegum erlendum
áhrifum á þjóðlíf vort?
Og víst er um það, að meira
mætti vera flutt af þjóðlegu
efni, bæði ljóðum og lögum
en nú er.
En spurning er mér. Væri
ekki stundum þögnin betri,
en þessi tímafreki plötuslátt-
ur, sem eyrun hafa of sjald-
an frið fyrir.
Hvenær eigum við að
hugsa? Máske eiga fáir út-
valdir að hugsa hér eftir fyr-
ir fjöldann, og vélarnar bæði
að vinna, skemmta og jafn-
vel hugsa fyrir andlegum og
efnislegum þörfum vorum. —
Þá er þáttur útvarpsins á með
ferð og verndun móðurmáls-
ins.
Útvarpið á að vera háskóli
þjóðarinnar í meðferð tung-
unnar.
Málsmekk og málsmeðferð
og kunnáttu í að tala íslenzkt
mál hefir hrakað svo á síð-
ustu tveim áratugum, að
ótta gefur þeim, sem aldir
eru upp á þeim tímum, sem
beztu synir þjóðarinnar vörðu
orku sinni til að útrýma síð-
ustu leyfunum af álögum
þeim, er undirokun erlends
valds hafði lagt á móðurmál
ið, íslenzkuna. Þá voru ávextir
æfistarfs snillinganna: Svein
bjarnar Egilssonar, Konráðs
og Jónasar, að ná til allrar
þjóðarinnar og setja kórón-
una á æfistarf þeirra. Þá
vildi fólkið læra af kennurum
sínum bæði málvöndun og
annað.
En nú? Nú er af kæruleysi
og leti málinu stórlega dag-
lega misboðið í ræðu og riti.
Þágufallssýki, t orðskrípi út-
lend og innlend, tæpitunga,
grófyrði og smekkleysisleg
hugtakabrengl veður uppi, og
fólkið vill ekki bæta hér um,
sumir, sem mest af andlegu
fóðri þjóðarinnar tilreiða dag
lega fyrir fólkið, virðast ekki
gefa sér tíma til þess að gefa
meðferð tungunnar hinn
minnsta gaum, ef þeir eiga
þá sumir snefil af viti og vilja
til slíks.
Sé að þessu fundið, heyrist
oft: „Þetta er nógu gott, það
skilst.“
Þarna er eitt aðalhlutverk
útvarpsins.
Það getur verið og á að
vera áhrifamesti skóli þjóð-
arinnar i málvöndun. Þar á
í öllu, smáu og stóru, að
fylgja fast eftir og aldrei
slaka á kröfunum. Bæði í
fréttaflutningi, tilkynning-
um og öðru útvarpsefni, verð
ur málið að vera óaðfinnan-
legt, bæði að orðfæri og fram
burði.
Þarna má aldrei slaka á
klónni.
Mmningarspjöld
Krabbamclnsfélags
Reykjavíkur
íást 1 Verzluninni Remedia,
Austurstræti 7 og 1 skrifstofu
Elli- og hj úkrunarheimilis-
lns Grund.
inn. Seinna fer ég með Erlendi til Noregs, og þá skal ég
flytja heim til ykkar ílátin, sem þið fáið fyrir vinnuna.
Ingibjörg þorði ekki að líta á Erlend. Hún hélt, að hann
sæi þá fögnuðinn í svip hennar. Að fá að halda á hrífu —
finna heyilm í vitunum! Og svo ílátin! Erlendur hlaut þó
að skilja, að þau urðu að fá ílátin.
Erlendur hugsaði sig um. Þetta var góð uppástunga. En
honum var ósjálfrátt í nöp við þennan granna, sem virtist
hyllast til þess að gera honum gramt í geði.
— Hvað er langt í Akkafjall?
— Fjögurra stunda leið. Þið getið komið með mér núna,
þvi að ein ratið þið ekki þangað.
Klukkustund síðar lokaði Erlendur dyrum bjálkakofans.
Hann var ekki i góðu skapi, en nauðsyn krafði, að hann léti
undan síga að sinni. Hann hafði séð svo mikið af fjalllend-
inu, að hann vissi, að það myndi verða erfitt að fara einn
síns liðs til kaupstaðarins í Noregi.
Árni í Akkafjalli stefndi beint á brekkuna. Hann virtist
ekki ganga hratt, en Ingibjörg og Erlendur urðu að hafa
sig öll við, svo að þau drægust ekki aftur úr. Þótt Ingibjörg
mæddist, fann hún, að í dag myndi hún ekki þreytast. Hana
langaði til þess að syngja og hlæja. Heyskapur — fimm kýr!
Það var þá einhvers staðar vel gróinn blettur. Sá dagur átti
kannske að koma, að á nýbýli þeirra væri stórt gripahús.
Eftir tveggja tíma göngu komu þau að straumharðri á,
sem brauzt fram í gegnum þröngt skarð. Vatnið steyptist
hvítlöðrandi niður í djúpa hylji, en milli þeirra voru stríðir
strengir. Árni sagði Erlendi að fylgja sér eftir. Síðan tók
hann Ingibjörgu á öxlina og óð út í. Ingibjörg var alls ekki
létt. Hungrið hafði ekki enn grennt þreklegar mjaðmir
hennar. Vatnið tók manninum í þjóhnappa, en hann óð ekki
að síður léttilega, þrátt fyrir byrði sína og talsverðan straum.
Ingibjörg var rjóð í andliti, er Árni lét hana síga niður á
bakkann hinum megin. Erlendur kom özlandi á eftir. Hann
var þungbúinn á svipinn.
, • . ; . , ; . | | . , ,' . ;
VI.
í Akkafjalli hafði verið býli i tuttugu og níu ár, og síð-
ustu’niu árin hafði frumbýlingurinn orðið að greiða skatta
og skyldur. Að því undanteknu hvað einn og einn Lappi
sást þar stöku sinnum, höfðu ekki komið þangað nema
tvisvar gestir þessi tuttugu og níu ár. í seinna skiptið komu
sendimenn yfirvalda þangað til þess að gera býlið skattgilt.
Sýslumaðurinn hafði farið þessa för, ásamt tveimur úttekt-
armönnum, og þeir vonuðu allir, að þeir þyrftu aldrei að
fara slíka ferð aftur. Þeir hefðu hvorki komizt þangað né það
an, ef Jónas Pétursson hefði ekki hitt þá tíu mílum austan
við býlið og síðan fylgt þeim til baka. Veglausari auðn var
ekki til í öllu Lapplandi.
Vestan og norðan við bæinn var há hamrahlíð, en aust-
an við hann lágir hólar. Handan þeirra var fenjamýri, sem
á svipstundu gat gleypt allt kvikt, sem hætti sér út í hana.
Nokkra kílómetra sunnan við bæinn var lítið vatn, sem í
runnu ár og lækir, er komu úr fjöllunum beggja megin
skarðsins, sem lá vestur að landamærunum. Hér höfðu leið-
ir Lappanna legið fyrr á tímum. En nú fór Nikulás ekki fram-
ar með hjarðir sínar framhjá Akkafjalli, nema aðrar leiðir
væru ófærar. Akkafjall var hættulegt, og eitt vorið höfðu
dáið þar svo margir nýbornir hreinkálfar, að það var ekki
einleikið. Það stoðaði ekki, þótt synir Nikulásar hefðu orð á
því, að hreinburður hefði fyrr verið áfallasamur, er hríðar
skullu á. Hygginn maður reynir að forða sér frá galdranorn-
um og illum vættum.
Á enginu við vatnið rakaði Ingibjörg hey og bar á hesjur.
Sólin skein beint framan í hana. Skýlan var fallin aftur á
herðar, og ljósir hárlokkar löfðu fram á sveitt ennið. Hún
gaf sér varla tíma til þess að strjúka þá frá augunum. Hún
gerði fáar óþarfa hreyfingar, því að hún varð að halda til
móts við hina nítján ára gömlu dóttur frumbýlingsins. Ella
var ekki eins hávaxin og Ingibjörg, en föngin, sem hún saxaði
handa sér, sýndu, að það var styrkur á handleggjum henn-
ar og baki.
Stúlkurnar unnu báðar þegjandi, því að sá, sem lætur
munninn ganga, er oftast smár til verka. Við og við renndi
Ingibjörg augunum upp á teiginn, hinum megin við birki-
runnana. Þar gengu tveir karlmenn að slætti á smáþýfðri
mýri. Það voru Árni og Ólafur, bróðir hans. Á grundinni upp
frá mýrinni, þar sem heyið hékk þurrt á vikugömlum hesj-