Tíminn - 30.05.1951, Blaðsíða 3

117. blaS.
TÍMINN, miffvikudagfinn 30. maí 1951.
3.
Sálrænar „bróderingar"
Sumir menn eru þaanig ars vann hún að spjaldskrá
gerðir, þó að aumt sé frá- (fyrir atvinnudeildina. Heimild
sagnar, að þeim verður það armaður Jónasar mun vera
helzt til ráðs að leita sér upp
hefðar með því, að níða aðra.
Það er næsta algengt með
gestur, sem einu sinni kom
þangað til hennar og var að
svipast eftir bók um fiskirækt
þeirra og nagandi sjálfsásök-
un knýr þá til hóflausra á-
deilna á aðra. Þeir reyna þá
tvennt í senn, að kenna öðr-
um um ólán sitt og telja sér
trú um, að þrátt fyrir allt, séu
þeir þó bæði meiri og betri en
þessi og hinn, sem hlotið hafa
meira álit og frama.
Þetta getur verið leiður
kvilli, þó að hann sé venju-
lega meinlítill öðrum, því að
svona menn þekkjast, og þá
hætta flestir réttgáðir menn
að taka mark á þeim.
Hér á íslandi hafa menn af
þessu tagi látið nokkuð til
sin taka á bókmenntasviðinu.
Það er að sönnu vafasamt,
þegar virðuleg fyrirtæki gefa
út framleiðslu þessarra
manna. Þó að ómagaorð séu
að vísu ómerk, er eftirsjón að
þeim pappír, sem fer undir
slíkt, auk þess sem ekki er
vert að hvetja bilaða menn
á neinn hátt til hefndarráð-
stafana.
Bókm enitnrfa SH RSHR
Bókmenntir af þessu tagi
hafa eignazt sitt sérstaka
tímarit, sem Ófeigur heitir.
Yfirleitt er það ekki talið til
bókmennta og ekki nefnt í
blöðum, þó að það sé lesið
með velþóknun á heimilum
nokkurra íhaldsmanna og
falli vel inn í andlaust, og
lágkúrulegt stlúðurtal lítilla
sálna. En þeir, sem líta með
sálfræðilegum skilningi á
þessa framleiðslu, virða það
sem eins konar harmsögu æv-
innar eða heljarslóðarsögu
manns, sem vantar innri sál-
arfrið.
Hér skal nefnt lítið dæmi
sem sýnishorn um þessar bók
menntir. Ritstjóri Ófeigs tel-
ur sér mikla nauðsyn að hefn
ast á Bjarna Ásgeirssyni. Eitt
af þvi, sem hann gerir að
árásarefni á hendur honum er
það, að Þór Guðjónsson var
. gerður veiðimálastjóri, en
Ólafur Sigurðsson á Hellu-
landi hætti að vera fiskirækt
arráðunautur. Það þykir sjálf
sagt, að haga sviðsetningu
leiksins þannig, að Bjarni Ás
geirsson beri ábyrgð á þessu,
enda þótt hann væri ekki ráð
herra þegar það gerðist, held
ur heyrðu þau mál þá undir
Pétur heitinn Magnússon. Og
hvað munar svo sögumann
um það lítilræði, að hafa Þór
enn á launum í embættinu,
þó að hann sé það alls ekki?
Hér þarf að koma fram
hefndum og þá dugar ekki að
binda sig við staðreyndir.
„Stúlka heldur opinni skrif
stofu allt árið og „bróderar“
heldur en að halda að sér
höndum“.
Þetta er fræðsla Ófeigs um
veiðimálastj óraembættið.
Sannleikurinn er sá, að eng
ín stúlka hefir verið þar á
launum fyrr né síðar. Hins
vegar fékk starfsmaður sá,
sem þar hefir unnið og gerir
nú þær athuganir, sem em-
bættið hefir með að gera,
leyfi til að fara til Noregs í
vetur til að fullkomna sig í
því að lesa aldur vatnafiska
af hreistri þeirra. Þær vikur,
sem hann var í burtu, var
stúlka frá atvinnudeild há-
skólans látin sitja í skrifstof
unni og svara í; sima, 'en ann
ýmis konar ólánsgarma ogjeða veiðimál, af því honum
mæðumenn, að samvizkubit. lá á slíku. Hann mun hafa
séð töngina, sem stúlkan not
aði við að klippa göt á spjöld
in í skrána og þannig eru
broderskærin til komin.
Það mætti æra óstöðugan,
að eltast við svona fleipur, og
verður ekki gert hér. Ófeig-
ur birtir í sama hefti gamalt
bréf frá sérfræðingi um and
leg heilbrigðismál, þar sem
lýst er heilsufari manns, sem
hættir við „lauslegri meðferð
á sannleikanum." Það kynni
sumum að virðast í ætt við
það, að nefna snöru í hengds
manns húsi.
Broderingar eins og þessar
eru næsta óskemmtilegar. Við
heyrum sagt af stjórnarvöld-
um, sem láta endursemja sög
una og leyfa þar engum að
koma fram með annan skiln-
ing. Við eigum hér nóg af
mönnum, sem vilja fylgja því
fordæmi. En höfum við lýð-
ræðislegan þroska til að
leggja svo djúpa fyrirlitningu
á slíka iðju, sem hún verð-
skuldar?
Er ekki eitthvað bogið við
menningu þeirrar þjóðar,sem
leggur fjárhagslegan grund-
völl að slíkri iðju?
Ófeigur og Mánudagsblað-
ið munu bæði bera sig vel og
sannast þar hið fornkveðna,
að þyrstir eyra illt að heyra.
En í því sambandi fer vel á
því, að mirinast þess, sem
meistari Jón Vidalín segir, að
„færri myndu illt tala, ef
færri vildu heyra.“ En honum
þóttu þeir helzt til margir,
sem vildu láta „negla sig á
eyrunum við port helvítanna"
með því að hlusta á illmálg-
an róg.
Það er sárt þegar lítið verð-
ur úr góðum gáfum, ekki sízt
í landi, þar sem glæsileg
verkefni kalla á alla starf-
andi menn til stórra dáða.
Það er ömurlegt, að sjá
drykkjumennina, sem slangra
iðjulausir alla daga, heltekn
ir af fýsn sinni og óslökkv
andi þorsta. Það er líka átak-
anlegt að sjá bilaðan mann,
sem ekki sinnir daglegum
Höfn á Snæ-
fellsnesi
Tilefni þess, að ég skrifa
þessar línur er , hvað heyrist
að gjöra eigi í hafnarumbóta
málum við sunnanverðan
Breiðafjörð.
Náttúruskilyrði á þeim stöð
um, þar sem verið er að bagsa
við að búa til höfn, eru ekki
til, að Grundarfirði undan-
skildum, og því hefir það fé,
er veitt hefir verið á undan-
förnum árum til hafnarbóta
á þessum stöðum, ekki komið
að tilætluðum notum í fram-
tíðarhöfn, eins og t.d. á Hellis
sandi og Krossavík, um þann
stað þarf ekki að fara mörg-
um orðum, því ef hún hefði
komið að notum sem höfn
fyrir Hellissandsbúa, væri
ekki verið með undirbúning
að annarri Krossavík í Rifs-
ós. Ég segi þetta vegna þess,
að ég er það kunnugur stað-
háttum, og i öðru lagi hafa
kunnugir menn sagt mér, er
ekki eiga heima á Hellissandi
og líta á málið frá óhlut-
drægu sjónarmiði, að Rífsós
geti aldrei orðið höfn fyrir
báta eða skip að fara þar inn
í vondu veðri með álandsvindi.
Önnur Krossavík þannig, ef
veit verður fé í hana til at-
vinnubóta fyrir menn á Hell-
issandi en ekki til framtíðar
fyrir byggðarlagið. Hvers
vegna er ekki haldiö áfram
með Krossavík? Var hún ekki
einu sinni talin haf x skilyrði,
sem fullnægðu Hellissandi?
Hefir Krossavík breytzt sið-
an byrjað var á hafnarbótum
þar? Hvers vegna tóku þeir,
sem stóðu fyrir hatnarmálum
á Hellissandi, ekki Rifsós sem
Höfn, þegar Krossavik var tek
in? Hafi Rifsós hafnarskil-
yrði nú, hafa þau veriö þá.
En meiningin er: Þau hafa
aldrei verið til og veröa aldrei
til hvorki í Rifsósi né Krossa
vík. Rifsós á engan rétt til
r.ð í hann verði lagt fé, en
gengið fram hjá stöðum eins
og Grundarfirði, með ágæt
skiiyrði, bara vegna þess að
Heiiissandsbúa vantar at-
vinnubótafé, hví hversu dug
legir menn, sem búa þar,
þá hafa þeir ekki skilyrði til
góðrar Hfsafkomu.
Hellissandur var til forna
byggður upp með árabátaút-
Verkfallsmenn beita
bændur ofbeldi
Sá einstæði atburður i sögu
íslenzks landbúnaðar gerðist
fyrir nokkrum dögum, að
vegagerðarmenn, sem voru í
verkfalli, komu í veg fyrir með
ofbeldi og hótunum, að bænd
ur fengju haldið áfram verki
því, sem þeir voru að vinna
við.
Verkfallsmenn þeir, sem hér
voru að verki, voru úr vöru-
bílstjórafélaginu Mjölni, und-
ir stjórn Sigurðar Ingvars-
sonar. Þar sem þetta ofbeldis
mál er komið mjög víða, og
hefir hvarvetna mælzt mjög
illa fyrir, langar mig að spyrja
formann Mjölnis á hvaða for
sendum hann byggi það, að
honum og félögum hans var
heimilt að stöðva vegabæt
ur þær, sem bændur í Ölfus
inu voru að gera, — þeir sem
hvorki voru í hans félagi né
öðru, sem átti í verkfalli. Ég
tel nefnilega, að þó einn sé
í verkfalli, sé öðrum frjálst
að vinna. En þarna virtist_
vanta töluvert á það. Ég tel
að þú og þínir félagar hafið
beitt beinu ofbeldi við bænd-
ur. Ég tel, að þar sem verk-
fall það, sem þið voruð í, gat
staðið lengi, og alveg óvíst
hvenær það myndi leysast, en
bændur hins vegar ekki í verk
falli, hafi verið sjálfsagt og
úlveg heimilt fyrir þá að lag-
færa veginn, og það skársta,
sem þú og þínir kollegar gá.tu
gert, var að halda ykkur al-
gerlega í skefjum, og skipta
ykkur ekki neitt af bændun-
um. En þið gátuð ekki séð
neitt í friði ,sem til umbóta
horfði. Þess vegna vilduð þið
ekki, að bændur gætu komið
mjólk sinni á markað, né gætu
flutt til sín áburð á tún sín.
Þið vilduð þar með koma í
veg fyrir að grasið á túnun-
um sprytti, — koma í veg
fyrir að bændurnir fengju
peninga fyrir mjólk sína, því
enginn framleiðir mjólk án
kúa, engin kýr lifir án fóðurs,
en grasið (fóðrið) sprettur
ekki nema það hafi áburð.
Með því að koma í veg fyrir
þetta, voruð þið því að beita
bændur fyrsta flokks ofbeldi,
og engum getur dulizt, hver
tilgangur þess var. Þetta viss
uð þið líka, og sést það bezt
á því, að einn ofbeldismann-
anna skammaðist sin, eða var
hræddur við að láta nafns
síns getið. Ég hugsa lika að
þú sjáir þér ekki fært að
svara spurningu minni sóma
samlega, af þeirri einföldu á-
stæðu, að það er ekki hægt.
Annað, sem mig undraði í
sambandi við þetta mál var
það, að bændur þeir, sem fyrir
árás ykkar urðu, skyldu anza
því, sem þið sögðuð. En það
hafa þeir vafalaust gert út
af hótun ykkar um að útiloka
þá og bíla þeirra frá vinnu
síðar meir. Ég verð að segja
það, að ég hefi sjaldan á æfi
minni orðið eins hissa, og þeg
ar ég las þetta.. Þú heldur þó
ekki virkilega áð þú ráðir yfir
bíl, sem bóndi í Ölfusinu á?
Sé svo, þá myndi ég breyta
grein þessari, „því maður á
alltaf að vera kurteis við brjál
aða menn!“.
Ég held, að bændur, hvar
sem er í Árnessýslu ættu að
mótmæla þessu framferði
þínu, með því að stofna sitt
eigið félag, svo að þeir gætu
þá gert við veginn sjálfir í
næstu vorleysingum, og
þyrftu ekki að bíða eftir því
að þinn ofbeldisfélagsskapur
lagfærði vegina, svo þeir gætu
komið mjólkinni frá sér.
Brynjólfur Guðmundsson.
Kollan á bakkanum
Ég gekk út á gróandi engið að komast niður í blómbotn-
störfum af því honum finnst. vegnum eins og t. d. Kvía-
það ríkari nauðsyn, að koma bryggja, sem lagðist niður
fram hefndum á einhverjum, sem útgerðarstaður um leið og
sem hann heldur að hafi gert smábátaútvegurinn féll úr
sér rangt. Slíkir ólánsmenn sögunni.
leita stundum til blaðanna Að mínu og margra ann-
og biðjast fulltingis. Þeim arra áliti væri heppilegra fyr-
verður ekki betra gert, en ef1 ir ríkisvaldið að styðja Hellis-
hægt er að snúa hug þeirra j sandsbúa til að flytja til ann
að einhverju jákvæðu starfi.1 arra staða, sem hafa betri
Það er oft erfitt að sansa J skilyrði til lífsafkomu en Hell
til að finna mjúkan mosann
undir fótum mér. Fyrir fram
an mig á skurðbakka sat stokk
andarbliki. Hann var útvörð
ur heimilisins þar sem kollan
sat á hálfunguðum eggjum.
Hún var falin í grasinu og
vissi ég ekki fyr af en ég var
nærri stiginn ofan á hana,
hún var svo samlit jörðinni.
En því þurfti hún þá útvörð,
var litur hennar ekki örugg-
ur til að leynast fyrir óvinun
um? Hetjuhugur útvarðarins
var eitt bezta meðalið til að
leiða fram ástir unnustans,
sem vakti með nákvæmni á
eggjunum og beið þess að agn
menn, sem svo er ástatt um, issandur. Ef fiskimiðin við,ar litlir ungar stingju nefinu
því að þeir þykjast yfirleitt Breiðafjörð og í Breiðafirði
vita sínu viti betur en aðrir
og vilja engum sönsum taka.
Meðan það tekst ekki, reyna
menn að umbera þá. Þeir hafa
ekki þolað þá reynslu, sem á
þá var lögð og geta ekki að
þessu gert. Þeim er víst ekki
sjálfrátt, eins og sakir standa.
Ósköp væri það gaman, ef
þeir kæmust til heilsu á ný
og yrðu aftur vinnandi
menn við jákvæð störf.
Það er meiri von um bata,
ef venjulegir menn skipa bók
menntum eins og Ófeigi á
réttan stað, við hlið öðrum
harmsögum á næsta þrep við
Mánudagsblaðið. H. Kr.
Htkteilil 7ímaHh
hafa það upp á að bjóða, að
hægt er að gera út á þau, kem
ur ekki önnur höfn til greina
sem framtíðarhöfn fyrir
Breiðafjörð en Grundarfjörð
ur.
Hallgrímur L. Sveinsson.
Utanborðs-
mótor
Til sölu nýr sænskur 8 h.
utanborðsmótor
a.
II. F. RAFMAGN
Vesturgötu 10 — Sími 4005
út og tístu Ástaræfintýri
vorsins er lífsins mesta unað
semd, þegar stund er til að
víkja huganum frá dagleg
um störfum og fylgjast með
þvi hvað skeður úti í gróandi
móunum. Vér lofum skapar-
ann aldrei nógu VBl fyrir
þessa stund ársins sem bezt
og skirast leysir almættis-
kraft hans. Öndin sem sat á
hreiðrinu var samlit jörðinni,
það eitt fyrir sig var dásam-
leg ráðstöfun. Engin vopn
enginn kastali eða herskip
þurfti til að vernda hana, hún
var í sínum huliðshjálmi sem
kraftarins faðir hafði gefið
henni. Jurtin vex verður stór
og ber skrautleg blóm. Hví
skyldu blómin vera svona
skrautleg. Lítum til hliðar og
sjáum ótal flugur hamast við
inn að safna hunangi.Þá skilj
um við af hverju það er svona
skrautlegt. Það er einn liður
ástarinnar. Þess skrautlegra
sem það er koma fleiri flug-
ur að sjúga hunang en þær
vinna ósjálfrátt að frævun-
inni um leið,því við þær tollir
ótal grúi af örsmáum gulum
kornum sem nefnast frjó og
sitja svo eftir á næsta blómi,
sem þær koma á. Þá er fræva
þess blóms full af frjóvi og
tilbúin til að þroska nýtt fræ
nýja plöntu. Dásamleg ráð-
stöfun.
Þú ungi maður sem þráir
skemmtanir. Leitaðu til vors-
ins, kafaðu í ótæmandi brunn
viskunnar og fyndu unað-
semdina sem náttúrulífið gef
ur þér. Það er unaðslegt og
saklaust.
Jón Arnfinnsson
TENGILL H.F.
Síml 80 694
HeiSi Tið Kleppsvex
annast hverskonar raflagn-
lr og viðgerðir svo sem: Verk
smlðjulagnlr, húsalagnlr,
sklpalagnir ásamt vlðgerðum
og uppsetningu & mótorum,
röntgentækjum og heimllls-
vélum.