Tíminn - 03.06.1951, Blaðsíða 5

Tíminn - 03.06.1951, Blaðsíða 5
121. blað. TÍMINN, sunnudaginn 3. júni 1951. 5. Sunnud. 3. júní Hvaö segir biblían um «4MRi Sjómannadagurinn í dag er sjómannadagurinn, — sá sunnudagur ársins, sem helgaður hefir verið sjó- mannastéttinni. Ef að vanda lætur munu menn fá að heyra í dag margar hátíðlegar ræð- ur um hetjur hafsins, mikil- vægi sjómannastéttarinnar, og svo framvegis. Það er nú eins með það og hina ágætu setningu í stíln- um fræga um hafið, að það væri ómissandi fyrir alla, sem ætluðu til Ameríku, því að þangað yrði ekki komizt land- veg. ______________________ Þetta var að sönnu skrifað áður en flugferðir hófust, en ekki breytir það þvi, að ey- þjóðin þarf hafsins og far- mannanna við enn þann dag ’ í dag, og þvi fremur, sem hún lifir að verulegu leyti á fiski- veiðum. I Hér skal forðast að viðhafa nokkurn meting stétta í milli,1 enda mála sannast, að engin 1 stétt er svo þörf, að hún geri aðrar óþarfar. Vel mega sjómenn heyra lof , sitt og er engum rangt gert til j eða á þá hallað fyrir því, en, þörf er góðra starfsmanna ( með manndóm og atorku og fleiri manndyggðir í öðrum stéttum líka. En á degi sjómannanna megum við vel leiða hugann að öðrum raunhæfari efnum en fagurgala einum. Vel mætti þjóð þeirra þá hugleiða hvernig búið er að atvinnu- vegi sjómannanna. Það er engan veginn smávægilegt umhugsunarefni, og meira vert fyrir sjómannastéttina en mörg fagurmæli og skála- ræður. Það mun oft hafa legið nærri hin síðustu ár, að hluta sjómenn á fiskibátum væru lægst launuðu starfsmenn á íslandi og jafnvel langsam- lega það, ef litið er á vinnu- tíma þeirra. Hér skal ekki fjölyrða um aðbúð sjómanna í verstöðvum, þar sem bátar hafa viðlegu, en dæmi eru enn til þess, að sjómenn hafi þar ekkert athvarf á landi en búi algjörlega í bátum sínum, og má þá nærri geta, að ekki búa allir við munað, þótt ein- hverja verbúð hafi. Þá gæti það eflaust verið umhugsunarefni fyrir þá, sem mesta trú hafa á kauphækk- unum sem kjarabótum, hvern ig þeir ætla að tengja þá þró- un við afkomu útvegsins og hlutasjómanna. Um það væri ekki illa þegið að fá eina ræðu eða blaðagrein. Þjóðin verður að skilja það, að allar framleiðslustéttir og allir þarflegir og góðir starfs- menn eiga samstöðu. Það eru of fáar hendur í dag, sem vinna fyrir þessari þjóð. Þeim verður að fjölga með því að gæta þess, að vel sé unnið og allir hafi fullt starf við skrif- stofuvinnu, milliliðastörf og aðra þjónustu. Á þessi störf skal engin óvirðing lögð. Þau eru nauðsynleg, rétt eins og sjómennskan. En vel skyldi þess gætt, að binda ekki við þau fleira fólk en þarf. Um það er vert að hugsa á degi sjómannanna, því að það bitnar með fullum þunga á framleiðslustéttunum, ef aðr- (Framhald af 4. síðu.) Þegar hann rökræðir við farí- seana, gengur hann oftast út frá þeirra eigin skilningi á hinum einstöku ritningar- grenum og sigrar þá þannig á þeim velli, er þeir sjálfir hafa haslað. Orðum sínum eignaði Jesú guðdómlegan uppruna, eins og raunar allri sinni tilveru. Þau eru frá guði. „Ræða hans var Guðs kraftur,“ seg- ir einn af rithöfundum forn- kirkjunar. Sjálfur kallaði f hann sig „mann, sem talar til j yðar sannleikann," sem ég heyrði hjá guði.“ Hann líkti guðsorði prédikunar sinnar við sæðið, sem sáðmaðurinn varpar á akurinn. Þar á það að bera sinn ávöxt. —■ Einn- ig verkin, sem hann vinnur, eru i innsta eðli sínu orð og opinberun guðs. Kenningu sína ritaði Jesús ekki á bækur og blöð. En munnlega bárust orð hans með postulunum, sem hann valdi til þess að vera vottar sínir meðal mannanna. Og hann hét því, að eftir að hann væri frá þeim farinn, mundi hann senda þeim heil- agan anda sinn, til þess að i fræða og áminna. „Þegar huggarinn kemur, sem ég mun senda yður frá föðurn- um, sannleiksandinn, sem út- gengur frá föðurnum, hann mun bera mér vitni, en þér skuluð og vitni bera, því að þér hafið frá upphafi frá mér verið.“ (Jóh. 15,26—27). ,t! wT * * i* "*'■ Þörf fyrir nýja testamentið. Þegar fram liðu stundir, dreifðust sendiboðar Krists út um heiminn. Orð Guðs — hinn guðdómlegi boðsskapur — efldist og útbreiddist, segir postulasagah. Þá fundu menn fljótt þörfina fyrir að skrá- setja bæði orð Jesú og frá- sögur úr lífi hans. Eins og vænta mátti, hafði það mest gildi, sem frá honum sjálfum var komið, og þar næst post- ulunum, sem sjálfir höfðu heyrt hann og séð. En í öllu þessu fundu menn orð guðs. Þess vegna segir Páll: „Þegar þér veittuð viðtöku því orði, sem vér boðuðum um guð, þá tókuð þér ekki við því, sem manna orði, heldur sem guðs orði — eins og það í sannleika er — sem og sýnir kraft sinn í yður, sem trúið.“ (I. Þess. 2,15.) Forn-kirkjan vejur og hafnar. Hvað eftir annað vitna höf. nýja testamentisins til þess, sem postularnir höfðu kennt, og hvetja kristna menn til þess að fylgja því, sem þeir höfðu kennt og þrédikað. -— Smám saman verður til urm- ull af guðspjöllum, bréfum og spádómsritum, svo að ef vér hefðum hér fyrir framan ar stéttir eru fjölmennar uin of. Við þvi verður ekki gert, að sjómennska hvers konar kalli menn frá heimilum sínum og henni fylgi stundum mann- raunir nokkrar. Um það munu sjómenn ekki sakast eða kvarta. En hitt skyldu þeir hugleiða, sem á landi vinna, að vilji þeir nokkurs meta þjónustustarfið á sjónum, þá ættu þeir að sýna það í verki með því að velja sér þarfleg störf og vinna þau vel. Sú á- kvörðun og efndir hennar er öllum ræðum betri. oss öll þau rit, sem kristnir menn á fyrstu og annarri öld lásu sér til uppbyggingar eða notuðu við guðsþjónustur, væri það margfalt stærri bók en nýja testamentið. En á annarri öld fara leiðtogar kirkjunnar að velja og hafna, og að öllu samanlögðu ræður sú meginregla, hvort ritin eru frá frumvottunum runnin eða ekki. Nokkur ágreiningur er að vísu um ýms ritin. T. d. voru til menn, sem vildu hafna 2. Pétursbréfi, og aðrir, sem ekki töldu Hebreabréfið eiga þar heima. En ég tel víst, að þeir, sem á annað borð kynna sér þau guðspjöll og bréf, sem afgangs urðu, muni fljótt komast að raun um, hvernig guðleg handleiðsla birtist í vali fornkirkjunnar. En um leið undirstrikaði kirkjan þann hinn rétta skilning, að eðli sínu samkvæmt ætti bib- lían að vera hinn uppruna- legí boðskapur Krists og post- ulanna, — . orð . guðs til mannanna. Rit, sem er inn- blásið af guðs anda og krafti, — boðskapur frá guði til mannanna. Án þessarar bók- ar getur heimurinn ekki verið, ef hann á að þekkja guðs vilja — guðs kærleika og náð, — guðs fyrirgefningu og fyr- irheit. Og þó að vér þekkt- um enga aðra bók en hana, mundum vér vita það, sem máli skiptir um það, sem guð hefir gert og vill gera fyrir syndugan heim. Nú kann einhver að vilja segja, að biblían komi heim- inum að litlu haldi, þrátt fyr- ir allt. í fyrsta lagi megi gera ráð fyrir því, að jafnvel post- ulum og þeirra lærisveinum geti skjátlazt í mörgu, og í öðru lagi sé það ekki á almenn ings færi að skilja ritningarn- ar og greina þar kjarna frá umbúðum. Höfundar nýja testamentisins leiðrétta hver annan. Ef vér krefjum nýja testa- mentið sjálft svars við þessum vandamálum, — þá er það svar tiltölulega einfalt. Höf- undar nýja testamentisins virðast finna skekkjur hver hjá öðrum. Einn guðspjalla- maðurinn lagar til það, sem annar hefir sagt. Og Postula sagan lýsir því glöggt, hvern- ig sjálfir postularnir gátu háð harðar deilur um þýðingar mikil atriði. En einnig slík frásögn verður oss vitnis- burður um það, hvernig guðs andi leiðir mennina gegnum harða baráttu, — og hvernig hinn mannlegi skilningur lærir að sveigja sig fyrir anda og krafti hins upprisna Krists. Með því er biblían að sýna oss, að á öllum tímum og einnig á vorum dögum, kostar það baráttu og umbylt ingar, þegar elfur andans ryð- ur sér braut i hugarheimi mannanna. Guðfræðin útskýrir biblíuna. Það er einnig rétt, að hjálp- arlaust getur ekki hver og einn tileinkað sér kenningar biblíunnar. En biblían sjálf staðfestir það, að til þess að skilja og tileinka sér boðskap Krists, þarf guðfræði að koma til skjalanna. Nýja testament ið sýnir oss, hvernig hinn gyðinglega menntaði höfund- ur Hebreabréfsins, hinn grískt hugsandi höf. Jóhannesguð- spjalls og faríseinn Páll post- uli túlka Krist á þann veg, að hann verði lesendum hvers um sig skiljanlegur, — eins og sama ljósið brotnar í mörgum litum. Guðfræðileg vísindi eru raunar hin mannlega hlið í boðskapnum, en af þessu sjá- um vér, að biblían sjálf telur fagnaðarerindið ekki geta án guðfræðinnar verið. Þess vegna er guðfræðin tignust allra vísindagreina í inínum augum, að hún hefir það við- fangsefni að útskýra opinber- un Krists, og það segi ég með fullri virðingu fyrir þeim vísindum, sem helguð eru nátturunni, bókmenntum eða öðru, sem menningunni heyr- ir til. — Hitt er svo annað mál, að alveg eins og ólærður maður getur notið dásemda náttúrunnar og hagnýtt orku hennar, þannig getur sérhver sá, er leitar Krists í biblíunni, fundið hann þar, ef hann þráir hann af hjarta. Einu sinni var konungur, sem sendi unnustu sinni járn- kúlu að gjöf. Hin viðkvæma aðalsmær móðgaðist af slíkri gjöf og varpaði henni á gólf- ið. Við það hrökk kúlan í tvo hluta, og silfurkúla kom í ljós. Innan í henni fann hún fagr- an hring — hið dýrasta djásn. Margur er sá, sem varpar biblíunni frá sér. En hver sá, sem gefur henni nánari gæt- ur og skyggnist innst í leynd- ardóm hennar, mun þar finna hið dýrmætasta djásn, sem guð hefir mönnunum veitt — hans heilaga og sáluhjálplega orð í Kristi Jesú. Amen. Raddir nábúanna Mbl. birtir forustugrein um landbúnaðarmál og landnám og segir þar meðal annars: „Þrátt fyrir nýbýlamyndanir hefir byggðum jörðum á land- inu verið að fækka undanfarin ár. Nýbýlin hafa ekki fyllt upp í skörðin, sem orðið hafa í byggðina þegar jarðir hafa far ið í eyði. Þetta sést ef áthugað ar eru skýrslur um byggðar jarðir annars vegar og tölu eyðijarða hins vegar. Árið 1932 hefir tala byggðra jarða verið 5741, árið 1942 5863 og árið 1950 5593. Sömu ár eru eyðijarðir 474, 636 og 1024. Myndun nýbýla er sjálfsögð og skynsamleg, þar sem skil- yrði eru góð. En hið nýja land nám, sem Islertdingum er lífs- nauðsyn að hefja í sveitum landsins, verður að vera miklu víðtækara. Það hlýtur fyrst og fremst að byggjast á aukinni ræktun, bættum húsakosti og alhliða umbótum á þeim jörð- um, sem nú eru byggðar. Að þessu landnámi verður þjóðin að beina kröftum sínum í vax- andi mæli“. Þetta er allt satt og rétt og vert fyllstu athugunar en það er sitthvað annað í sambandi við þessa grein, sem betur verð ur hugleitt seinna. Raflagningaefni: Vír, 1,5, 2,5, 4, 6 og 25 qmm. Rofar, Tenglar, Samrofar, Krónurofar, Loftadósir 4 og 6 stúta. Rofa- og tengladósir. Tengidósir 2, 3 og 4 stúta. — Undirlög, 3 stærðir. Loftdósa- lok og krókar. Gúmmístreng- ur 3x4 qmm. Antigronstreng- ur, 3x1,5, 3x2,5, 3x4 qmm. og margt fleira. Véla- og raftækjaverzlunin Tryggvagötu 23. Sími 81 279. Paradís sjálfstæðis- stefnunnar Mbl. hefir rifjað upp gamla kenningu sína um það, að fylgi sitt í Reykjavík stafi af því, að .þar sé menntun manna á svo háu stigi en gengisleysji Sjálfstæí} sflokks ins norðan lands og austan stafi af því, að þar þekki menn svo lítið til hinnar á- gætu stjórnar. í Reykjavik, þar sem Sjálfstæðismenn stjórna einir. Stjórn Sjálfstæðismanna á Reykjavíkurbæ er raunar engin dásemd. Bærinn á eitt sjúkrarúm eða tæplega það fyrir þúsund íbúa en nýtur þess, að sjúkrahús rikisins eru í bænum. Til dæmis fvlla drykkjuóðir menn úr Reykja- vík Kleppsspítalann, svo að geðveikir menn . austan af landi komast þar ekki að. Hins vegar hefir Reykjavík urbær tekjustofna meiri en sambærilegt er við önnur bæj arfélög. Þar eru opinberar skrifstofur ríiksins og tekur Reykjavíkurbær þaðan drjúg- ar útsvarstekjur með auð- veldum hætti. En auk þess eru hæstu . útsvarsgjaldendur I Reykjavík verzlanir, sem skipta við þjóðina alla en greiða Reykjavíkurbæ ein- um útsvar, svo sem Samband ísl. samvinnufélaga og olíu- félögin. Enn má nefna fyrir tæki eins og Sláturfélag Suð- urlands, Eimskipafélag ís- lands, verzlanir Sveins í Völ- undi og flugfélögin. Af þessu er það ljóst, að Reykjavík lief ir útsvarstekjur .af mikilli þjónustu, sem aðrir landshlut ar borga. Þrátt fyrir þessa sér stöðu, mun nú vera svo kom- ið, að óvíða séu útsvör miklu þyngri en í Reykjavík. Þó að útsvarsstiginn sé nokkru hærri á einstökum stöðum, er útsvarsbyrðin miðuð við mann fjölda hvergi eins mikil. Það er nú sannleikurinn um fjár- málastjórnina í Reykjavík, þar sem Sjálfstæðismenn ráða einir eins og Mbl. segir. Skýringarnar á fylgi flokk anna eru allt aðrar en Mbl. vill vera láta. Hitt er þó engu síður umhugsunarvert í því sambandi, að núverandi stjórnskipun og kosningalög er sá óskapnaður, að kjósend ur standa þúsundum saman ruglaðir og ráðvilltir þess vegna. Menn geta ekki einu sinni vitað hvort þeir kjósa raunverulega andstæðing eða fylgismann ríkisstjórnarinn- ar, ofan á allan þann hræri- graut, sem flokkaskipunin og stjórnmálabaráttan að öðru leyti veldur. Á slíkum tímum verður það óneitanlega dá- Iítið tilviljanakennt og tæki- færisbundið . hver styrkleiki flokkanna verður. Paradísartrú Mbls. er liins vegar ósköp loftkennd, eða vill blaðið halda því fram, að fvlgi Alþýðuflokksins í Hafnarfirði byggist á því, að þar stjórnar Alþfl. einn og menn sjá hvé vel það er gert? Sama skýr- ing ætti þá líklega að vera á völdum og fylgi kommúnista í Neskaupstað. Ö+Z. Ragnar Jónsson hæstaréttarlögmaður Laugaveg 8 — Slml 7752 Lögfræðistörf og eigniutn- sýsla. j

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.