Tíminn - 06.06.1951, Blaðsíða 5

123. blað.
TÍMINN, miðvikudaginn 6. júní 1951.
5.
mtm
Miðvihud. G. jjúní
Alþýðublaðið
óvirðir launþega
Alþbl. heldur áfram bar
áttu sinni gegn þvi, að bænd
ur fái vísitöluhækkun á mjólk'
urverð. Nú bregður það á það'
ráð, að reka upp kveinstafi
sára og segir launþega ekki
hafa efni á að kaupa mjólk á
hinu nýja verði. Þeir neyðist
til að minnka við sig mjólk-;
urkaup, sem nemur hinni
nýju hækkun eða að minnsta
kosti 13 aurum af henni.
Alþbl. hefir hins vegar ekk
ert talað um það, að bændur
eða aðrir ættu erfitt með að
borga hækkað kaup, — þó
að ekki væri nema vísitöiu-
hækkun. Þó má gera ráð fyrir
því, að sama lögmál gildi á
báðum sviðunum og einhvers
staðar séu þau takmörk, sem
ekki borgi sig að fara yfir.
Ekki er Alþbl. höfðinglegt
þegar það býður bændum
vináttu og samúð launþega.
Það boð gerir blaðið fyrir laun
þeganna hönd með því skil-
yrði, að bændur vinni fyrir
lægra kaupi en allir launþeg
ar aðrir. Vilji þeir ekki sætta
sig við það, segir Alþýðublað-
ið að það þýði fortöpun vin-
áttu sinna manna.
Bændur munu sennilega
brosa í kampinn að þessum
stórmælum Alþbl. En hætt er
við því, að mörgum fátæk-
um verkamanni, sem betur
kann að meta ærlegt starf en
ritstjórn Alþýðublaðsins,
þyki skömm til koma þeirra
grútarsála, sem gera slík til-
boð í hans nafni, — umboðs-
laust þó .
Verðlagsgrundvöllur sá,
sem gilt hefir og gildir enn,
miðast við það, að bændur
beri yfirleitt úr býtum það
mikil laun, að kjör þeirra séu
hliðstæð kjörum ófaglærðra
verkamanna. Afurðaverðið
hefir þannig verið miðað við
það, að bændur hefðu lægstu
verkamannskaup fyrir vinnu
sína.
Síðustu mánuði liðins árs
hækkaði kaupgjald sam-
kvæmt vísitölu um 8 stig, —
úr 115 í 123 — án þess að
bændur fengju vegna þess
nokkra hækkun á mjólkur-
verði, svo að þeim yrði launa
bót að. Þessi 8 stig er enn
eftir að bæta þeivn. Þau eru
forskot, sem launþegar hafa
umfram bændur.
Um þessi mánaðamót gekk
í gildi 9 stiga hækkun á launa
greiðslum til margra laun-
þega, þrátt fyrir þær breyt-
ingar, sem gerðar voru á geng
islækkunarlögunum í vetur.
Þær kauphækkanir virðast
vera nákvæmlega jafn lög-
legar eða ólöglegar og hækk-
un mjólkurinnar.
Það sýnir svo réttlætistil-
finningu verkalýðsblaðanna
svokölluðu, að þeim kemur
hjartanlega saman um það, að
bændur hafi enga veröleika
til að fá vlsitöluhækkun á
tekjur sínar, þegar það sé
heilagur réttur launþega.
Öðrum megin eru menn
með heilagan rétt. Hitium
megin eru óverðugir og rétt-
lausir menn .
Svo þykist Alþbl. mæla fyr-
ir munn launþega og segir
við bændur:
ERLENT YFIRLIT: jí
Skipting jarðeigna á italíu
Skipting óræktaðs lands milli landbiinað-
arverkamanna á Italiu er stefnuniál flokks
de Gasperi forsætisráðherra, Kristilegra
jafnaðarmanna. f Kalabríu er byrjað á
slíkum framkvæmdum.
Norska blaðið Verdens Gang
hefir nýlega birt frásögn eftir
fréttaritara sinn, Hans Bauer,
um skiptingu jarðnæðis á Italíu.
Bauer var sjálfur viðstaddur
þegar Caglioti prófessor afhenti
frumbýlingunum land það, sem
þeim var úthlutað til nýbýla-
myndunar. Hér fer á eftir frá-
sögn Bauers um þetta mál:
Blóðbragð af nafninu.
Það er blóðbragð af nafninu
Melissa í Italíusögu síðustu ára.
Þar var það, sem nokkur þús-
und soltinna landbúnaðarverka
manna réðust í það 1949, að taka
sjálfir í sínar hendur með of-
beldi land gósseigendanna. Kom
múnistar æstu þessa öreiga til
þeirra framkvæmda. Lögreglan
reyndi að vernda eignarréttinn.
Hún notaði skotvopn sín og
nokkrir menn voru drepnir.
Þessir atburðir ollu ókyrrð
víða um Suður-ftalíu. f Apulíu
og á Sikiley var mikil ólga og
uppþot. Ríkisstjórnin átti mjög
úr vöndu að ráða. Lögin voru
brotin og það varð að koma á
ró og kyrrð í landinu. Hins veg
ar var ekki hægt að loka aug-
unum fyrir því, að ástandið var
alveg óviðunandi.
Kristilegir jafnaðarmenn,
flokkur de Gasperis, hafði á
stefnuskrá sinni endurbætur á
jarðeignalöggjöf landsins. Það
var stefnumál stjórnarinnar. En
í samstarfi við de Gasperi og
flokk hans voru aðrir, sem voru
málinu andvígir. Það gekk því í
þófi og framkvæmdir drógust á
langinn. Allt fór í athugun og
rannsóknir.
En mannvígin í Melissa sýndu,
að hér varð eitthvað að gera
áður en losnað hefði sú skriða,
sem ekki yrði stöðvuð.
Misheppnað eignarnám.
En reynsla öreiganna af land-
tökunni var ekki góð. Jarðnæðið,
sem þeir höfðu lagt hald á, var
þeim ekki nóg. Hvað stoðaði
jörðin þá, ef þá vantaði útsæði,
verkfæri, vatn, vegi og húsnæði?
Æsingamennirnir gátu ekki
bætt úr þessu með ræðum sín-
um um helgan rétt og arðrán.
Byltingarmenn drógu sig sjálf-
krafa til baka. Byltingasöngvarn
ir þögnuðu og rauðu fánarnir
hurfu.
irvrirnil
Ríkisvaldið hjálpar
öreigunum.
Antonio Segni landbúnaðar-
ráðherra í stjórn de Gasperis er
flokksbróðir hans. Hann er rót-
tækur umbótamaður í þjóðfé-
lagsskoðunum. Hann beitti sér
fyrir því við de Gasperi, að þeir
kæmu fram sérstökum lögum
um skiptingu jarðeigna í Kala-
bríu. Þannig komu þau til lög
in um skiptingu lands á háslétt
unni Sila, sem liggur í 1200
metra hæð og hallar niður að
Jóniska hafi. Segni valdi prófess
or nokkurn í efnafræði við há-
skólann í Róm til að veita fram
kvæmdinni forstöðu. Það var
Kalabríumaður, Vincenzo Cagli-
oti að nafni.
Veturinn 1949—50 var snjóa-
vetur á Italíu. Þá sáu íbúarnir í
Sila lágan, grannvaxinn mann,
sem batt langar fjalir undir fæt
ur sér, þar sem hann fór um
snjóinn. Þeir höfðu aldrei séð
skíðamann fyrr. Undrun þeirra
varð þó ennþá meiri vegna þessa
manns. Þetta var Caglioti pró-
fessor, fulltrúi ríkisstjórnarinn-
ar. Ríkisvaldið hafði birzt þess-
um mönnum í líkingu skatt-
heimtumanns og lögreglu, en
hér kom það í gervi hjálpar-
manns öreiganna til að koma
fótum undir þá. Ríkið ætlaði að
hjálpa fátæklingunum! Ekki var
nú sagan sennileg. En prófessor
inn bugaðist hvorki af tor-
tryggni né öðru. Hann valdi sér
nokkra samstarfsmenn og fyllti
þá eldmóði áhugans. Til að
stjórna daglegri framkvæmd til
undirbúnings deilingu landsins
valdi hann verkfræðing frá
Napólí. Hann valdi sér aftur
menn eftir þeim reglum að þar
væri enginn eldri en 35 ára og
enginn þyngri en 70 kg. Þeir,
sem fara yfir þessi takmörk, er
hætt við að tæpast verði nógu
brattgengir og brekkusæknir í
misjöfnum veðrum.
Landið, sem fannst.
Skipting landsins varð að
byggjast á samvizkusamri at-
hugun og nákvæmri þekkingu.
Það kom fljótt í ljós, að ekki
mátti treysta gömlum skýrslum.
Ræktanlegt land reyndist 30 þús
und hekturum stærra en fram
hafði verið taliö. Af því landi
höfðu eigendurnir svikizt um all
ar skattgreiðslur.
Veiðilönd barónsins og
bjargarleysi fólksins.
Það eru 534 þúsund hektarar
lands, sem skipt er upp í Sila.
Þar af voru 145 þúsund ha. eign
37 jarða. Ein sóknin er 19,400 ha.
og af því landi voru 11 þúsund
ha. fimm manna eign. íbúarnir
voru hins vegar 5 þúsund. Þar
höfðu verkamennirnir ekki at-
vinnu nema 180 daga á árinu,
og daglaunin voru andvirði
þriggja kg. af brauði. En á bar-
ónssetrinu voru 3000 hektarar
ræktanlegs lands ósnert, svo að
baróninn gæti stundað þar fugla
veiðar og villisvínaveiðar.
Framkvæmd eignarnámsins.
Það er einungis ræktanleg en
óræktuð jörð, sem þarna er tek
in eignarnámi og skipt upp.
Kristilegir jafnaðarmenn viður-
kenna eignarréttinn, en þeir
segja, að eignarréttinum fylgi
skylda til að nota eignina og
láta hana bera ávöxt fyrir al-
menning. Sá, sem bregzt þeirri
skyldu, hefir fyrirgert eignar-
rétti sínum. Stórbændur fá að
halda 300 ha. landi, ökrum og
beitarlandi. Gósseigendum þykir
lítið borgað fyrir landið, sem
tekið er eignarnámi, en þeir fá
20 þúsund til 115 þúsund lírur
fyrir ha. eftir gæðum landsins.
Ríkisvaldið vitnaði til þess, hvers
virði eigendurnir sjálfir töidu
þetta land, þegar þeir áttu að
greiða skatt af því. „Varla fara
þeir að halda því fram, að þeir
hafi svikið undan skatti árum
saman“, segja embættismenn
skattstjórnarinnar sakleysislega.
Aðeins byrjunin.
En þó að þessi úthlutun jarð
næðis í Kalabríu sé aðeins lítil-
fjörleg byrjun á þeirri áætlun,
sem ná skal til landsins alls, og
, hefst fyrir alvöru upp úr næstu
Vincenzo Caglioti prófessor.
áramótum, kostar hún þó ríkis-
sjóðinn verulegt fé. Þar munar
ekki mest um sjálfa skiptinguna
og beinan kostnað við hana.
Miklu meira munar um ýms
framlög, svo að nýbýlingarnir
geti komið fótum undir sig. Þeir
þurfa hús, verkfæri, útsæði og
bústofn. Það þarf að huga fyrir
vatni og vegasambandi. Og það
þarf að veita frumbýlingunum
tæknilegar leiðbeiningar. Þess
vegna hafa bændur norðan frá
Toscana verið fengnir til að
kenna Kalabríumönnum að erja
jörðina. Framkvæmdirnar í Sila
kosta 30 milljónir líra úr opin-
berum sjóðum.
Kommúnismi, sem stafar
af vanfóSrun.
Blaðamenn spurðu Caglioti
Raddir nábúanna
Alþbl. spjallar um sjálfshól
kommúnista, vegna Nýsköpun
arinnar og segir í því tilefni,
eftir að hafa vitnað í tiltekin
ummæli:
,,Og auðvitað er ekkert auð-
veldara, en að gefa sjálfum
sér slíkan vitnisburð. Hitt er
mesti misskilningur, ef komm-
únistar halda, að þar með sé
sjálfshólið og lygin orðin að
Islandssögu. Þegar hún verður
skrifuð, það er að segja saga
þeirra ára, sem hér um ræðir,
verða áróðursgreinar Þjóðvilj-
ans ekki taldar nein alvarleg
heimild; og jafnvel þótt Einar
kunni að hafa haldið einhverja
af sínum mörgu froðumælsku
ræðum í september 1944, þá er
hætt við því, að hún verði
heldur ekki talin neitt sérstak
lega „historisk“, frekar en aðr
ar ræður hans. Hugmynd ný-
sköpunarinnar hafði nefnilega
verið rædd árum saman áður
en sú ræða var haldin, og fram
kvæmd hennar alllengi verið
undirbúin með stofnun nýbygg
ingarsjóða útgerðarinnar fyrr
á ófriðarárunum. En um ný-
sköpunarstjórnina svo nefndu
sjálfa er það að segja, að kom
múnistar tóku sæti í henni án
þess að gera nýsköpun atvinnu
lífsins að nokkru skilyrði; þeir
settust yfirleitt skilyrðislaust
í þá stjórn; svo „óðfúsir" voru
þeir i „jötunheima“ auðvalds-
ins“.
Þetta eru réttmæt ummæli
hjá Alþbl. og engin ástæða til
að hæla sér af því, þó að eitt-
hvað fé hafi farið til gagn-
legra hluta þegar tekjur ís-
lendinga voru mestar.
Ef þið hættið að taka
lægsta verkamannskaup fyr-
ir að framleiða handa okkur
mjólk. getur okkur þótl vænt
um ykkur. Þá skuluð þið hafa
samúð okkar. En ef þið ætlið
að hafa kaup eins og lægsti
launaflokkur innan samtaka
verkalýðsins, þá þýðir það
fullan fjandskap af okkar
hálfu.
Þetta er feigðargaul blaðs,
sem einu sinni kenndist við
alþýðuna, en er algjörlega
hætt að skiija hugsunarhátt
og iifskjör a.þýðumanna.
Forðizt eldinn og
eignatjón
Framleiðum og seljum
flestar tegundir handslökkvl
tækja. Önnumst endurhleðslu
á slökkvitækjum. Leitið upp-
lýsinga.
Tryggvagötu 10
Kolsýruhleðslan s.f. Siml 3381
Greinargerð
um ágreining landssímans og
símalagningamanna.
Samningar á milli póst- og
símamálastjórnarinnar og Fé
lags símalagningamanna
strönduðu á eftirfarandi atrið
um:
1. Félag símalagninga-
manna krafðist almenns for-
gangsréttar til að gera upp
efni og til viðhalds verkfæra
og þess háttar.
Eóst- og símamálastjórnin.
vildi veita þeim slíkan for-
gangsrétt aðeins á fagvinnu-
sviði þeirra, en ekki umfram
það, sem eðlilegt er að þeir
hafi lært eða eru hæfari til
en aðrir. Þannig sé t. d. ekki
hægt að gefa þeim forgangs-
rétt til uppgerðar efnis, sem
þeir yfirleitt eru ekki kunnug
ir eða þess sem eðlilegt er að
starfsmenn efnisvörzlunnar
geri, og ekki til viðgerða á
verkfærum, sem fellur undir
fagvinnu handiðnaðarmanna
eða annarra sérfróðra manna
o. þ. 1., enda hefðu símalagn-
ingamenn ekki lært til slíkra
verka og aldrei haft forgangs
rétt til þeirra.
2*. Félag simalagninga-
manna krafðist að fá greitt
fullt kaup (eins og fyrir
vinnu) allan tímann, sem fer
í hreinar langferðir, þ. e. ekki
aðeins venjulegt dagvinnu-
kaup, heldur einnig eftirvinnu
og næturvinnukaup. Hafa þeir
visað til þess, að þeim hafi
stundum eða jafnvel oft ver-
ið greitt það af hlutaðeigandi
verkstjórum jafnvel á ferðum
með skipum.
Póst- og símamálastjórnin
hefir ekki talið sér fært að
greiða meira en venjulegt dag
kaup í hreinum langferðum,
þegar ekki er unnið, enda taki
þær ekki óeðlilega langan
tíma miðað við venjulegar á-
ætlunarferðir. Hefir verið
bent á, að hafi einhverntíma
verið greidd eftirvinnu- og
næturvinnukaup í hreinum
langferðum af verkstjórum á
vegum landssímans, hafi það
sennilega verið gert af alveg
sérstökum ástæðum og án
heimildar eða vitundar póst-
og símamálastjórnarinnar,
enda hafi hún áður á fundum
með verkstjórum tekið fram,
að slíkt megi ekki gera.
3. Félag símalagninga-
manna krafðist að fá greidd-
an fæðis- og gistikostnað að
fullu samkvæmt reikningi I
lengri línuferðum út frá tjöld-
um.
Póst- og símamálastjórnin
leggur simalagningamönnum
til tjöld, bedda, matarílát, á-
höld til upphitunar tjalda,
kostar mataraðdrætti og mat
reiðslu, en simalagningamenn
kosta sjálfir efni í matinn með
greiðslu til matarfélags síns,
sem hefir undanfarið numið
12—15 krónum á dag.
Póst- og símamálastjórnin
taldi sig ekki geta greitt að
fullu fæðis- og gistikostnað I
slikum tilfellum, heldur ætti
nefndar 12—15 krónur að
koma til frádráttar, þar sem
landssíminn hefði annars
kostnað af mönnunum á
tveim stöðum, en þeir högnuð
ust annars um nefndar 12—15
krónur á dag í línuferðunum
miðað við hina, sem búa 1
tjöldunum. Hins vegar hefir
póst- og símamálastjórnin vilj
að greiða fæðis- og gistikostn
að að fullu á þeim árstíma,
þegar ekki er hægt að hafa
viðlegu með matarfélagi. Á
síðasta samningafundi með
(Framhald á 6. siðu.) ,