Tíminn - 22.08.1951, Qupperneq 8

,ERL£lVr YFIRLi£“ í OAG:
Tekið ttð halla undan fœti
95. árgangur.
Revkjavík,
22. ágúst 1951.
188. blað.
myndað-
Sjóðir, sem nema nær hálíri annarri milljón danskra
króna, hafa verið myndaðir af eftirlátnum eignum rúna-
fræð ngsins og málvísindamannsins Ludvigs Wimmers, sem
dó 1920, og dóttur hans Elísu Wimmers, sem andaðist i fyrra,
79 ára að aldri.
Málvísindin.
580 þúsund krónum af þess
um miklu dánargjöfum á aö
verja til þess að örva rann-
sóknir á sviði sagnfræðinn-
ar og málvís'ndanna. Á aö
styrkja unga vísindamenn,
sem þegar hafa sýnt með
starfi sínu hæfileika og dugn
að, einkum við rannsóknir á
norrænni sögu og norrænu
máli. Þeir, sem styrkinn
hljóta, verða þó að hafa bú-
setu í Kaupmannahöfn.
Taugasjúklingar.
720 þtisundum á að verja til
hjálpar taugasjúklingum, en
sjálf þjáðist Elísa Wimmer
af taugasjúkdómi. Það er skil
yrði fyrir þvi, að hjálp verði
veitt frá sjóðnum, að sjúk-
dómurinn teljist læknanleg-
ur eða líkur séu til þess, að
einhver bati fáist.
Dýraverndun.
Loks er 100 þúsund krón-
um ánafnað dýraverndunar-
starfinu. Getur dýraverndun-
arfélagið danska varið fénu
eins og það telur rétt vera, en
nokkrar óskir bar Elísa Wimm
er þó fram i gjafabréfi sínu,
meðal annars að fé yrði varið
til þess að sjá dýrum og fugl-
um, sem vetrarharðind'
þrengja að, fyrir fóðri.
Agæt Héraðshátíð
Framsóknarmanna
í A.-Skaftafellss.
Á sunnudaginn var efndu
Framsóknarmenn í Aústur-
Skaptafellssýslu til héraðs-
hátíðar í Höfn í. Hornafirði.
Veður var gott, drungalegt
framan af degi en birti er á
leið. Samkoman hófst kl. 5
síðdegis í samkomuhúsinu í
Hcfn og setti Sigurður Jóns-
son í Stafafelli samkomuna.
Síðan flutti Páll Þorsteinsson,
alþingismaður, ræðu. Ásgeir
Gunnarsson í Höfn söng ein-
söng vig undirleik Bjarna
Bjarnasonar, söngstjóra frá
Bæ. Því næst flutti Gunnar
Grímsson, kaupfélagsstjóri í
Höfðakaupstað ræðu og einn
ig Kristján Benediktsson í
Einholti. Að lokum var kvik-
myndasýning og dans. Sam-
komuna munu hafa sótt um
180 manns.
Betri afli
á Hofsósi
Frá fréttaritara Tímans
á Hofsósi,
Trillubátar héöan fá nú orð
ið sæmilegan afla, Og síðast-
liðinn föstudag kom Sæbjörg
að með 3090 pund á 24 stokka
í róðri.
Annars ér meðalafli bát-
anna nú 1580—1700 pund.
*
Agætur þurrkur á
Norðausturlandi
Frá fréttaritara Tímans
á Raufarhöfn.
í síðustu viku var mjög góð-
ur þurrkur hér í Norður-
Þingeyjarsýslu og alh'rtu
iangflestir hey það, sem þeir
áttu laust með ágætri nýt-
ingu. Heyskapur hefir því
gengið mjög vel og er það eitt
hvað annað en í fyrra. Spretta
var misjöfn, sums staðar góð
og viða ágæt á hálfdeigj-
um og öðru útengi. Á Lóna-
engi í Axarfirði er geysimikil
spretta og hið mesta kjarn-
hey, og hafa margir bændur
stundað þar heyskap að und-
anförnu. Síðan stórvirk upp-
moksturstæki fengust hefir
reynzt auðvelt að grafa fram
sandbáruna, sem safnast fram
an við það ár hvert og þurrka
það þannig eins og nauðsyn-
legt er. ■—
Nýtt íslandsraet í
10 kra. hlaupi
Meistaramóti íslands í
frjálsum íþróttum lauk í gær
kvöldi. Stefán Gunnarsson úr
Ármanni setti nýtt íslands-
met í 10 km. hlaupi á 33:05,6
mín. og annar varð Kristján
Jóhannesson frá Ungmenna-
sambandi Eyjafjarðar á 33:18,
4, sem er líka langt undir
gamla metinu. Gamla met ð
átti Viktor Múnch og var það
sett á meistaramótinu í fyrra.
Fyrsta úrkomumæiingastöðin á
landinu komin upp við Hvalvatn
Einn safnmælanna. sem not-
aðir eru í úrkomumælinga-
stöðinni við Hvalvatn.
(Ljósm.: Sigurjón Rst).
Frásögn Slgnrj. Rist vatnamælmgamanns
Eftir nekkur ár má búast við hagnýtum niðurstöðum af
rannsóknum á afrennsli Hvalvatns og úrkomu á vatnasvæði
þess. Hafa mælingar farið fram síðan 1948 á vegum veður-
stofunnar í Reykjavík og vatnamælingadeildar raforkumála
skrifstofuníiar. Hefir veðurstofan lagt fram fé i þessu skyni.
Það er Sigurjón Rist vatna- um urðir og brattar skriður,
mælingamaður, sem einkum en mælarnir allþungir og allt
hefir starfað að þessum mæl- ! annað en þægilegir í flutn-
ingum ásamt starfsliði veð- ' jngi á vegleysum sem þarna.
urstofunnar. Hitti tíðinda-!
maður frá Tímanum hahn að Þrjátíu kílóinetra gönguför.
máli í gær og spurðist fyrir
um mælingarnar við Hval-
vatn.
Sjö úrkomumælar í
350—800 m. hæð.
— Úrkomumælingarnar fara
fram með þeim hætti, að
safnmælar eru reistir víðs veg
ar við vatnið, sagði S^gurjón.
Hafa þeir verið fimm, en nú
var tveimur bætt við fyrir fá-
um dögum. Eru safnmælar
þessir í mismunandi hæð, svo
að vitneskja fáist um mun á
úrkomumagni eftir því hve
I mælana er látinn iögur,
sem forðar því, að vatn'ð í
þeim frjósi, en mælingar á
því fara fram á þriggja mán-
aða fresti. Tæmdir eru þeir
þó ekki, nema einu sinni á ári.
Það er um þrjátlú kíló-
inetra gönguför, þegar vitjað
er um alla mælana, og þegar
aurbleyta er svo mikil í mel-
um, að fekur í mjóalegg, eins
og var í vor, er þetta talsvert
erfitt ferðalag.
Vatnsmælingar í Botnsá.
JaínhJiða þessum úrkomu-
mælingum fara svo fram
(Framhald á 7. síðu)
Umhverfi Hvalvatns, þar sem úrkomumælingarnar fara fram
Myndin er tekin úr Veggjum, suður yfir Hvalvatn til Botns-
súlna, þar sem sumir safnmælanna eru. — Einn safnmæl-
anna í V ggjum sést á myndinni. (Ljósm.: Sigurjón Rist).
Eru samningar í olíu-
deilunni að rofna?
Nvjar tillögur frá Stoke, en brezka nefíisiín
mun hafda heiin, ef þeim verður hafnað
hátt staðurinn ligguY. Þeim
mælinum, sem hæst er, kom-
um við fyrir norðan í Botns-
súlum í 700—800 metra hæð,
en sá, sem lægst stendur, er
við Breiðafoss í Botnsá, spöl-
korn þaðan, sem áin fellur úr
Hvalvatni. Er hann í nálægt
380 metra hæð yf r sjó. —
Gerð mælanna.
Mælar þessir eru allstór í-
Brcrka sendinefndin í olíudeilunni hefir lagt fram nýjar )át, sem reist eru á sex metra
breytingartillögur í olíudeilunni eftir neitun persncsku stjórn háum stöngum og eru op
arinnar við hinum fyrri. Hefir Stoke, formaður brezku nefnd þéirra yfirleitt 4 5 metra
. , .* , . . . * . i i'rá jörðu. Eru síðan sett á þá
armnar krafizt svars við þeim þegar, og segir, að hafi pers- „ . ,
* v “ ’ stog til styrktar, svo að þeir
neska stjórnin ekki gengið að þe’m um hádegi í dag, sé ekki j50li ^vaða veður er vera skal,
til ncms fyiir brezku nefndina að vera lengur í Teheran og en ramlega þarf um allt að
! búa, þ\ í að mælarnir taka
un, að hann væri þeím ósam- | rnikið á sig, er vatn er kom-
inuni halda heim.
Harriman og Stoke ræddu
báðir við Mossadegh í gær.
Hinar nýju breytingartillögur
Stoke eru um það, að brezkir
verkamenn við olíuvinnsluna
verði undir brezkri stjórn, en
hinir persnesku undir stjórn
Persa. Sagði Stoke að þessar
tillögur væru byggðar á við-
tali sínu við Mossadegh i
iyrfadag, og heföi hann verlð
þeim samþykkur þá. Hins veg
ar héfði virzt svo í gærM®rg-
ið í þá, og veður ekki alltaf
þykkur.
Stoke kvað ekki til neins úlið á þessum slóðum.
lyrir brezku neíndina að
halda áfram viðræðum, ef
þessu síðasta boð. væri neit-
að, því að lengra hefði brezka
nefndin ekki heimild til að
ganga, enda hefðu ekki neinar
nýjar tillögur komið frá pers-
nesku stjórninni, sem gætu
•rðið samn ngsgrundvöllur.
Brezka stjórnin hélt fund
í gær og ræddí olíudeiluna.
Eríiöir flutningar.
Mælar þessir hafa verið
íluttir á bifreiðum Kaldadals
Jeið frá Þingvöllum upp í
Hvannadali og vestur á mel-
ana austan við Hvalvat.n. Það-
an hafa þe r verið bornir af
mönnum, eða reiddir á hest-
um þangað, er átti að reisa
bá. Varð víða að fara Hieö þá
,Bökun í heima-
húsum” krata
og koraraa
Það er skrítin brauðgerð-
in Alþýðublaðsins og Þjóð-
viljans í gær. Alþýðublað-
ið scgir auðvitað, að það sc
lygi, að Stefán Jóhann hafi
veitt heimild til útsvars-
hækkunar í Reykjavík
1948! Það verður mörgum
að grípa til hundasunds,
þegar þeim verður svo
hverft við, að þeir gleyma
sundtökunum! Þjóðvilj’nn
segir aftur á móti, að nú sé
Tíminn að skjóta sér á bak
við Stefán Jóhann. Þetta
er líka bakaður misskiln-
ingur hjá Þjóðviljanum og
vantar í hann súrdeigið.
En af því að Þjóðviljinn
hef'r sett fram þá nýstár-
Iegu kröfu, að félagsmála-
ráðherra synjaði um leyfi
til þcssarar síðustu útsvars
hækkunar Reykjavíkur, er
ekki óviðeigandi að biðja»
Þjóðviljann að svara efíir-
farandi spurningum:
Hvers vegna bar Þjóðvilj
■nn ekki fram sömu kröfu
um synjun félagsmálaráö-
herra 1948 og hann gerir
nú? Hvers vegna sagði
hann ekki orð um það þá,
að félagsmálaráðherra
ætti að synja um hækkum-
arheimild? Og hvers vegna
krafðfst hann ekki synj-
unar í citt einasta skipti
cr stjórn sú, sem kommún-
istar áttu sæti í, veitti
heimild til útsvarshækkun-
ar fram yfir þaö sem lög
Ieyfa án ráðherraleyfis? —
Vonandi skýtur Þjéðvilj-
inn sér ekkj á bak við ncitt
trl að kamast hjá að svara
þcssum spurningum.