Tíminn - 22.01.1952, Blaðsíða 3

17. blað.
TÍMtNN, briðjudaginn 22. janúar 1952.
3.
/ slendingajpættlr
' i
Séra Jakob Jónsson:
Dánarminning: Ingvar Sigurðsson, cand phil.
Fyrir hálfum öðrum áratug
lágu leiðir okkar Ingvars Sig-
urðssonar fyrst saman. Við unn
um við sömu stofnun. Hlaut her
bergi það, sem við unnum í
n’afnið „Heimspekideildin", var
oft aðsókn mikil að „deildinni“,
því að þar voru flest vandamál,
sem á dagskrá voru, krafin til
mergjar.
Ingvar var á yfirborðinu ó-
Iíkur öðrum. Virtist hann stund
um vera með hugann við fjar-
læg viðfangsefni. Oft kom það
fyrir á heitum sumardegi, að
hann kom að heiman á þykkum
vetrarfrakka með loðhúfu^ þótt
hann færi heim í léttum ryk-
frakka með hatt. Önnur mál
voru honum hugstæðari en
klæðaburður.
Ingvar Sigurðsson var maður
stórgáfaður og fjölmenntaður.
Aðaláhugamál hans voru á sviði
stjórnmála og félagsmála. Hann
ritaði bók, sem var langt á und
an samtíð hans, það var Alrík-
isstefnan, er kom út á íslenzku
og þýzku samtímis. Þegar bók
in kom út, þótti mörgum hún
draumórar, sem ekki mundi ræt
ast. Hélt hann því fram, að
meðan heimurinn fengi ekki
eina stjórn, mundu stórveldin
Þáttur kirkjunnar
Prestakallamálið enn
Niðurl.
Vantraust Vilhjálms
á prestunum.
Ein ni' meginröksemdum Vilhjúlms
gegn kennsluprestaköllunum er sú. nð
prestnr séu ]>ekktir nð þvi að vanrækja
fermingnrundirbúninginn og séu því
slunda nærri því luílfa öld, til ól>ætan-
legs tjóns fyrir sveitir landsins fyrst og
i'remst. — Eg hefi margsinnis stungið
upp ú því.að skipa nefnd fagmanna til
að-endurskipuleggja starf kirkjunnar í
heild. Raunar tel ég líklegt, að hrein-
skilin athugun mundi leiða )>að í ljós
Nokkur orð til Sveins frá Fossi.
Mér þykir fyrir þvi, ef ég hefi sært
gamla manninn með því, sem ég sagði.
Það var ekki tiigangurinn. En svona
hleypur léttúðin slundum með mann í
gönur. Samt er það ekki rétt. sem
Sveinn heldur fram í athugasemdum
I líklegir lil að vanrækja kennslustörfin prestum þyrfti að fjölga að mun frá sinum í Tímanum 15. jan., að ég hafi
skemmtilegastur í viðkynningu.
Hvar, sem hann kom í hópinn,
hvort sem það var á ferðalagi
eða í samkvæmi varð hann
strax sá miðpunktur, sem allt
snerist um. Það munu margir
minnast þeirra stunda, er þeir
nutu þeirrar ánægju að vera
með Ingvari. Glaðlyndi hans og
fjör samfara vígfimi í orðsins
líka. En jafnfrámt þessu heldur hann
réttilega fram, að mikill fjöldi
því sem nú er, enda er slíkt ekki nema
eðlileg afleiðing af fólksfjölguninni
sagt, að það, sem hann skrifaði, væri
hara tóm vitleysa. Ég hefi oft lesið
presta sinni timafrekum kennslustörf- landinu. Eg hefði þó haldið, að það pistla hans með ánægju, og þakka hon-
eitthvað „breyttar
um, og hann ræðir ekkert um, að þau
kennslustorf séu vanrækl. — Eftir
þessu skilst mér, að það ætti einmilt að
vera heldur meiri hælta á, að prestarn-
ir vanræktu fermingarundirbúninginn
en kennarastörfin, ef hann á að hafa
livort tveggja. Ilitt er mér öldungis ó-
skiljanlégt, hvers vegna hann heldur,
að prestar ættu að duga ver í kenntlu-
prestaköllunum en annars staðar, þar
sem þeir eru kennarar með góðum ár- prestar . 141,
angri. Eða lners vegna kennárinn hvern prest.
þyrfti endilega að verða lélegri við það Arið 1907 er þjóðin orðin 81760
að vera prestur líka. svo framarlega manns, prestar 106, eða 771 súknar-
væru eitthvað „brevttar aðstæður", um hér með fyrir þann áhuga sem
þegar þjóðinni fjölgar á einni öld úr 59 hann hefir á almennum málefnum. —
þúsund og upp-í 114 þúsund, og þjóð- Ég hefi heldur aldrei sagt, að Sveinn
arauðurinn vex um nokkur hundruð .héldi því fram, að prestar gerðu ekki
prósent á sama tíma. neitt, — heldur sagði ég, að hann
Tölurnar Hta þannig út: hefði miðað sínar tillögur við það, að
Arið 1850 er fólksfjöldinn 59157, en
prestar eru 181, eða 327 sóknarbörn á
hvern prest til jafnaðar.
Árið 1880 er mannfjöldinn 72444,
eða 5H sóknarbörn á
börn á hvern prest.
Ljósi punkturinn
í grein alþingismannsins er þessi setn-
ing: Minnist ég með mikilli gleði sam-
skipta minna við börnin á þessurn „luis-
vitjanaferðum" mínum (þ. e. þegar hon-
um var l'alið eftirlit með heimaiíámi
barna). Bak við þessa setningu finn ég,
prestar gerðu helzl ekki neitt, nema að
messa á márgra vikna fresti á kirkjun-
um í sinum víðlendu sóknum. — Að
miða preslakallaskipunina við það lág-
mark þjónustunnar, sem Sveinn og
skoðanabræður hans miða við, er vit-
levsa í mínum augum og vrði það, ]>ó
að sjálfur páfinn héldi slíku fram.. Á
i sama hált geri ég ráð fyrir, að mínar.
skoðanir séu vitleysa í þeirra augum,
og er ekkert hægt við því að gera,
annað en að hvor haldi sínu fram í
ræðu og riti. Eg vona bara, að Sveini
finnist ekki allt, sem ég skrifa, vera
sem prestakaUið er ekki því víðlendar.a
Árið 1950 er landsfólkið 144260, en
prestarnir 115, eða 1254 sóknarbörn á
hvern.
Ef prestum væri f jölgað í rt't! Tf'hhit-
falli, við fólksfjöldann, ættu þeir nú að
vera 441 — fjögúr hundruð fjörutíu og jafn-mikil vitleysa.
einn — að tölu. Með öðrum oi'ðum. ■— j
í stað þess að fjölga prestum um 260, Niðurlagsorð.
að hjartað slær. ___ Þess vegna lætur hefir þeim verið fækkað um 60. — i Kveð ég svo þessa bréfvini mína,
liann í ljósi furðu yfir þeim prestum, Hvaða stétt önnur við sambærilega Vilhjálm og Svcin, og vona, að okkuv
sem leggja niður húsvitjanir. Þrátt fvr- þjónustu hefir fengið slíka útreið? Til verði öilum að þeirri ósk, að orðaskipti
ir broddmn í ’ásökuninni get ég ekki malamrðlunar skal eg fallast .a til okkar um þetta mikdsvarðandi mal
ag bráðabirgða, að prestum yrði fjölgað
og
stillt mig um að gleðjast yfir því,
list, gerðu hann Ógleyni9,nleg3.n góður bóndi og leikmaður hefir næman om eitt hundrað. Þa er það 44 fleira
öllum þeim, sem kynntust hon- j skilning á þeim tækifærum, sem felast' en var fyrir einni öld. Beri menn það
um. | í starfi prestsins, og vænlanlega skilur ’ syo saman við starfsvið skólanna
Ingvar trúði örugglega á SÍg- t hann þá eiúnig, hvers þeir fara á mis, I fWra af líkum flokki.
berast á banaspjótum og smá- ur þess góða í heiminum, að prestamir i víðlendu prestaköllunum,
þjóðirnar vera undirokaðar. Spá mannkynið myndi að lokum ná að geta. ekkl notlð l3essarra tæk,læra
dómar hans og rökstuðningur! þeim þroska, að jafnrétti og n?.ma .s?.a ,an’ 'e.gl.la r’es,9’ „1't m?‘e
• . soknarbornin eru 1 orat.iarlægo, og jatn-
rættist fyrr en hann bjost við. heiðarleg skipting hinna and- i vel ekki hœgt að
ná til þeirra nema
Eftir lok annarar heimsstyrj- j legu og veraldlegu verðmæta með svo miklum kostnaði, að launa-
aldarinnar hófu forustumenn, yrðu að veruleika — að undir kjörin leyfa það tæplega.
verði frekar til góðs en ills, og að mál-
ið fái að lokum þann endi, sem sam-
boðinn er virðingu bæði kirkjunnar
og Alþingis.
18/1. 1952.
þjóðanna undirbúning áð stofn ! sterkri stjórn hinna
un Sameinuðu þjóðanna, sem
er vissulega spor í rétta átt að
því Alríki, sem Ingvar boðaði í
bók sinni.
Allir þeir, sem þekktu Ingv-
beztu i Sé það hins vegar rétt, að prestar
manna mundi þúsundáraríkið
blómgast.
Ingvar var fæddur 20. júlí
1885 og andaðist 12. þ.m. Hann
var giftur Mörtu Einars-
ar Sigurðsson munu sammála dóttur, Þórðarssonar prests
um, að varla hafi þeir þekkt! frá Hofteigi í Jökuldal og áttu
betri mann, góðvild hans og J þau fimm börn, sem öll* eru á
hjálpsemi átti sér engin tak-1 lífi. Hann var Reykvíkingur að
mörk. Þeir fátæku og umkomu ' ætt og uppruna. Tveir bræður'
lausu þekktu Ingvar og vissu að hans, Magnús heit. bankastjóri
til hans máttu þeir leita. Þær! og Jón Hjaltalin prófessor eru
verða aldrei taldar saman allar
þær upphæðir stórar og smáar,
sem Ingvar gaf, sízt af öllu hef-
landskunnir menn.
Allir vinir þinir, Ingvar,
munu kveðja þig með söknuði
ir hann haft hugmynd um það í dag, en munu jafnframt
sjálfur.
Ingvar
var allra manna
hlakka til að hitta þig aftur.
Hjálmtýr Pétursson.
Furðugreiii. . .
(Framhald af 4. síðu)
vanræki störf sín svo mjög sem Vil-
hjálmur vill vern látá, er ]>að auðvilað
að. byrja á skökkum, enda, að stækka
prestaköllin von úr vitil Vahrœksla em-
bœttismanna er mál, scm ekkert, á
skilt við skipulagningu embœttanna. —
Það væri til dæmis engin trygging fyrir
því, að þjóðin fengi betrj þingmenn,
]>ótt þeim yrði fækkað, eins og stund-
um hefir komið til máls. Það eina, sem
hefst upp úr þessari eilífu ]>restafækk-
un, er ekkert annað en ]>að, að dugleg-
j um mönnum er gert jafnúmögulegt að
vinna verk sitt að gagni og hinum,
sem latari kunna að vera.
Aðstoðarprestana
sem írumvarpið nefnir svo, kallar
Yilhjálmur farandpresta. Ef hinu rétta
heiti er ekki haldið, væri raunar srnekk-
legra að kalla þá ferðapresta, eins og
stuntlum hefir verið gert. — Af því ég
l>olnaði ekki lifandi vitund í þeim kafla
Enska knattspyrnan
Úrslit s.l. laugardag:
1. deild.
Aston Villa—Blackpool 4—0
Burnley—Newcastle 2—1
Charlton—West Bromw. 3—3
Derby—Arsenal 1—2
Fulham—Middlesbro 6—0
Huddersf.—Chelsea 1—0
voru aftur á móti gífurlegar
breytingar gerðar á liöinu, og
það bar þann árangur. að Chel
sea var aldrei gefið tækifæri til
neins.
í 2. deild náði Birmingham
Manch. Utd.—Manch. City 1—1
Preston—Bolton
Sunderland—Liverpool
Tottenham—Stoke
Wolves—Portsmouth
2. deild.
Brentford—Leicester
Bury—Blackburn
Coventry—Barnsley
Doncaster—Birmingham
Everton—Cardiff
Luton—Q.P.R.
2—2
í fyrsta sinn forustunni, eftir
glæsilegan sigur í Doncaster, en
bæði næstu liðin Cardiff og
3__ö Sheffield Wed. töpuðu.
2—0 ] Tap Sheff. kom mjög á óvart,
1—1 en í þeim leik kvað miðfram-
vörður Leeds Dooley alveg í kút
inn. Engum leikmanni hefir
verið hælt eins mikið í enskum
blöðum að undanförnu og Dool
ey, t. d. komst eitt blaöið þannig
að orði: Dooley er merkasta upp
0—1 götvunin síðan pensilínið var
Nottm. For.—Notts County 3—2 fundið upp. Geri önnur blöð bet
bróðir vildi flýta ferð sinni
niður fjallið með því að láta hÍ;‘ Vilhjálmi, sem fjallaði um aðstoð-
sig velta í hrísbagga, með höf arPreslana> «’efsl eg “pp v|® að gera
hrópunarmerkjum Og sleggju ugtg etfh útbyrðis jnokkrar athugasemdir við hann.
dómum um mig og mitt starf | Gísli Kristjánsson skrifar! Af„plSísl_ málsins
læt ég ósvarað. Þó að hann gagnrýni um „Iðnaðinn 1951“ 1
leggi lítið upp úr dagblöðum1
sem heimildum, þá er Tíma-
blaðið með greininni hans á-
Sheffield Wed,—Leeds ' 1—2
Southampton—Rotherham 3—1
Swansea—Hull 3—0
West Ham—Sheffield Utd. 5—1 ^
Leikur Wolverhamton og
Mér mundi finnast mjög eðlilegt að
j afgreiða frumvarpið á þann hátt, að
| þingið samþykkti það sem heild, en þó
, þannig, að sum ákvæðin væru skilyrð-
i isbundin, t. d. að þær breytingar á
anil Og manilfræðina um sál- 0]- Qg áll þess að vita hvað sóknaskipun, sem mesta óánægju lmfa
án þess að hafa hugmynd um
helztu frumatriði í flokká-
skiptingu atvinnuveganna,
gæt heimild fyrir eftirtím- án þess að vita hvað iðnaður
arástand höfundarins
áramótin 1951—1952.
Gísli Bakkabróðir
og nafni hans.
við landbúnaður er, þó að hann
sé ritstjóri búnaðarblaðs,
nema hafi hann vaknað til
vitundar um það hvar fætur
hans standa við lestur þessar
Ritsmíð Gísla minnir mig ar greinar. Gísli Kristjánsson
á nafna hans, Gísla sáluga finnur þörf til að skrifa um- Þá losnuðu alþingismenn við marga ó-
akið í viðkomandi byggðarlögum
komi ekki lil framkvæmda, nema hér-
aðsfundir og safnaðarfundir samþykki.
Ifví ekki að innleiða þá reglu að láta
hið innra skipulag prófastsdæmanna
vera sem mest í höndum þeirra, sem
við það eiga að búa, og biskups? —
> ■ , ..'V.. .......zv .....
og þá
bræður. vöndunargrein, og hann ger- ] þarfa armæðustund.
Það er alveg laukrétt, sem Vilhjálm-
ur segir, að ekki vérði Jvomizt hjá að
færa skipun prestakallanna til nokkurs
frá Bakka,
Munnmælin hafa geymt ir það ekki að hætti viturúa
skemmtilegar skrítlur um manna með því að velja orð-
þessa fáráðlinga, sem höfðu um sínum kurteisan búning
livorki skilning á einföldustu og fikra sig niður brattann
náttúrulögmálum né sámtíð með rökfimi, eftir. vörðuðum
sinni. Gísli Bakkabróðir skrif vegi sannleikans. Hann kýs
aði aldrei furðugreinar um heldur að fylgja fordæmi
iðnað, þó að vel megi vera, að (nafna síns og lætur sig velta
það hafi mátt kenna honum niður fjallið, bundinn í hrís-
að lesa og draga til starfs. En bagga hrjúfra sleggjudóma
Gísli Bakkabróðir þekkti og fáfræði og Gísla Kristjáns
ekki sína eigin fætur, fyrr syni verður sama skyssan á
en ókunnugur maður hjálp-jog Gísla Bakkabróður, að
aði honum með því að slá á.hafa höfuðið úti. Greinin
þá með staf, og Gísli Bakka-1 var skrifuð undir fullu nafni.
samræmis við breyttar uðstæður. En
að mínu áliti, og margra annarra, hefir
einmilt skort harla mikið á ]>að, að
löggjafinn hafi verið fús lil að laka af-
leiðingunum af þessarri kenningu. —
Prestakallanefndin liefir >erið að reyna
að taka tillit til „breyttra áðstœðna"
með því að stinga upp á kennslúprest-
um og aðstoðarprestum. að sumu leyti
út frá. fenginni reynzlu innan og ulan
lands. Sumir þingmenn, eins og t. d.
Vilhjálmur, fallast ekki á þessar til-
Iögur, og finna ekkert ráð sjálfir annað
en niðurskurðinn, sem búið er að
ur í samlíkingum!! Leicester
hafði algera yfirburði á móti
Brentford, sem að undanförnu
hefir styrkt lið sitt með tveim-
ur amatörum, annar þeirra er
Portsmouth var bezti leikurinn Slater frá Blackpool, sem er fyrir
á laugardaginn. Bæði liðin léku! kði enska amatör-landsliðsins.
sérstaklega vel, og voru úrslit Það hafði þó engin áhrif í þess
tvísýn fram á síðustu stundu. |um leik, því að segja má, að
Wolves skoraði mark í fyrri Leicester hafi einhver tök á
hálfleik, og héldu því þar til Brentford, því í siðustu sjö
í miðjum síðari hálfleik, að heimaleikjum sínum við Lelc.
Portsmouth jafnaði. Síðustu hefir Brent. ekki unnið leik.
mín. gekk knötturinn frá marki Arthur Rowley skorað öll mörk
til marks, og sköpuðust tæki- Leicester.
færi, sem ekki nýttust, á báða í 3- deild hefir gengi Reading
bóga. Á síðustu mín. komst t.d.
Hancocks hjá Wolves í „dauða-
færi“ en brenndi af. í þessum
leik bar miðframvörður Ports-
mouth, Froggatt, mjög af öðr-
um leikmönnum. Það var
næstum hægt að segja,
að hann hafi alls staðar verið j
á vellinum. Stöðvaði upphlaup
á köntunum, og var oft aðalmað
urinn í sókninni, lék hvað eftir
annað með knöttinn upp aö
vítateig og skapaði samherjum
sínum tækifæri.
Þá kom loksins að því, að
bæði neðstu liðin sigruðu. Ful-
ham tók Middlesbro hclduy bet-
ur í gegn, én Mitten lék þar að-
alhlutverkið. Hjá Huddersfield
\
vakið mikla athygli, en liðið hef
ir nú sigrað í 12 leikjum í röð.
V
Staðan er nú þannig:
l. deild.
Portsmout 28 16 6 6 50-38 38
Manrh. U. 28 14 8 6 59-40 36
Arsenal 28 15 6 7 55-39 36
Tottenham 28 14 5 9 52-42 33
Newcastle 27 13 6 8 68-46 32
Preston 28 13 6 9 52-36 32
Bolton 27 12 8 7 44-42 32
Manch. C. 28 12 6 10 46-41 30
Charlton 29 12 6 11 53-49 30
Aston V. 28 12 6 10 49-47 30
Liverpool 28 9 12 7 39-38 30
Burnley 28 10 9 9 40-40 29
Wolves 27 9 10 8 58-47 28
Blackpool 28 11 6 11 45-47 28
(Framhald á 6. slðu) „