Tíminn - 22.01.1952, Blaðsíða 5

17. blað.
TÍMÍNN, þriðjudaginn 22. janúar 1952.
3.
Þfiðjucí. 22. itm.
Varnir Norðurlanda
Norska stjórnin hefir ný-
lega lagt fjárlagafrumvarp
sitt fyrir Stórþingið. Þar er (
gert ráð fyrir, að framlög til
hermála verði 900 millj. króna'
á næsta fjárhagsári. Tekið er,
fram i athugasemdum, að
líklegt sé að hækka þurfi
þessi framlög.
í Danmörku hefir nýlega
verið birt ný hernaðaráætlun, |
er þrír stærstu flokkar lands-
ins hafa orðið sammála um.
Samkvæmt henni muni Dan- [
ir verja 2650 millj. kr. til her
mála næstu þrjú árin (1952-
1954). Fyrsta árið verða þessi
framlög 700 millj., annað árið
900 millj. og þriðja árið 1050
millj. Þá er gert ráð fyrir að
Iengja verulega herskyldu-'
tímann eða í 18 mánuði.
Því verður sennilega hald
ið fram af kommúnistum,
að þessi miklu hernarút- j
gjöld Noregs og Danmerkur
stafi af þátttökunni í At-
lantshafsbandalaginu. Þessu
verður bezt svarað með því|
að athuga hernaðarútgj. Sví
þjóðar, sem ekki er í Atlants
hafsbandalaginu. Þar hefir
nýlega verið lagt fram 'nýtt
fjármálafrumvarp. í frv. er
gert ráð fyrir 1500 millj. kr.
framlagi til landvarna. Þeg-
ar þess er gætt, að sænska
krónan er stórum verðmeiri
en norska og danska krónan
kemur það glöggt í ljós, að
Svíar verja miklu meira fé
til Iandvarna en Norðmenn
og Danjr, þótt tillit sé tekið
bæði til fólksfjölda og efna-
hags.
ERLENT YFIRLIT:
Hindra Rússar frið í Kóreu?
Ef koiiaiminisiai* hefja sókn. verður
svarað uieð árásuni á Kina
Sannleikurinn er sá, að i
bæði Noregur og Danmörkj
græða á þátttökunni í Atlants ■
hafsbandalaginu, því að þau!
fá verulegan styrk til her-1
varnanna frá Bandaríkjun-
um. Þátttaka i sérstöku nor- j
rænu varnarbandalagi, sem
einu sinni var á prjónunum,!
hefði kostað þau miklu j
meira. j
Það er vissulega ekki úr;
vegi, að menn geri sér grein
fyrir því, hversvegna Norð-'
menn, Danir og Svíar leggja
á sig jafn miklar byrðar
vegna hervarnanna. Enginn
dregur friðarvilja þessara
þjóða í efa. Enginn grunar
þær um að hafa árás í huga.
Hjá þeim fyrirfinnst ekki
heldur ótti við þaö, að þær
verði fyrir árás af völdum
hinna vestrænu stórvelda,
enda myndu þá Norðmenn og
Danir ekki vera í varnar-
bandalagi með þeim.
Það, sem þessar þjóðir ótt-
ast, er árás að austan. Þær
hafa fyrir augurn örlög Eist-
lendinga, Letta og Litháa.
Þær sjá, hvernig kostur hefir
verið settur Finnum og hvers
konar ógnun vofir stöðugt
yfir þeim. Daglega berast til
þeirra sannar fregnir um á-
standið austan járntjaldsins
með flóttamönnum, er þaðan
koma. Það er þetta nábýli við
kúgunina og óttinn við að
hljóta örlög hinna undirok-
uðu þjóða, er hefir knúið hin
ar friðsömu norrænu þjóðir
til að taka sér vopn í hönd
og verja gífurlegum fjánnun-
um, til að koma upp öflugum
landvörnum.
Það er og víst, að þessar
þjóðir eru ekki neitt tauga-
Um miðjan þennan mánuð
var hálft ár liöið síðan vopna-
hlésviðræðurnar hófust í Kóreu.
Þrátt fyrir þessar löngu viðræð-
ur, verður ekki frekar fullyrt
um það nú en þá, hvort sam-
komulag muni nást. Af hálfu
ýmsra samningsmanna S.Þ. hef
ir gætt öllu meiri svartsýni í
seinni tíð en áður varðandi það,
hvort takast muni að koma á
vopnahléi.
Hver, sem niðurstaða við-
ræðnanna verður, þá verður því
ekki neitað, að þær hafa stutt
að því að draga úr styrjöldinni
þann tima, er þær hafa staðið
yfir. Þó hafa bardagar ekki fall
ið niður, heldur vferið barizt
meira og minna allan þennan
tíma. Manntjón hefir hins veg-
ar orðið stórum minna en áð-
ur. Bandarlkjamenn telja mann
tjón sitt hafa orðið um 30 þús.
þessa sex mánuði og eru þá
taldir fallnir, særðir og týndir.
Hins vegar áætla þeir tilsvar-
andi manntjón kommúnista 330
þús. manns. Sambærilegar töl-
ur fyrir tímabilið frá því að styrj
öldin hófst og þangað til vopna
hlésviðræðurnar hófust eru 75
þús. Bandaríkjamenn og 1.190
þús. kommúnistar.
Að því leyti, sem víglínan hef-
ir breytzt síðan vopnahlésvið-
ræðurnar hófust, hefir það veriö
herjum S.Þ. í hag. Þeir hafa að
vísu ekki sótt langt fram, en
hins vegar tekið þýðingarmik-
ið fjalllendi, er tryggir stór-
bætta varnarstöðu. Þá hefir her
gagnatjón kommúnista á þess-
um tíma orðið miklu meira en
sambærilegt tjón S.Þ. Þó hefir
flugvélatjón S.Þ. aukizt ískyggi-
lega mikið i seinni tíð.
Deiluatriðin.
Samningar hafa nú um all-
langt skeið strandað aðallega á
tveimur atriðum. Fyrra atriðið |
er krafa kommúnista um að
mega gera við flugvelli í Norð-
ur-Kóreu meðan á vopnahlénu •
stendur. Siðara atriðið snýst um
fangaskiptin.
Fulltrúar S.Þ. halda því fram,
að það gerbreyti aðstöðunni í
Kóreu kommúnstum í vil, ef þeir
mega gera við og byggja flug-
velli í nánd við vígstöðvarnar.
Tilgangur vopnahlésins sé m.a.
sá, að hvorugur aðilinn bæti að-
stöðu sína á meðan. Fulltrúar
S.Þ. hafa hins vegar boðizt til
þess að fallast á, að kommún-
istar fengju að gera svo við flug
vellina — undir tryggu eftirliti!
þó, — að þeir geti haldið uppi j
eðlilegum flugsamgöngum.
Varðandi fangaskiptin leggja
fulltrúar S.Þ. til, að fangarnir j
fái að ráða því, hvort þeir vilja j
hverfa heim aftur eða ekki.1
Þessu hafna kommúnistar ein-'
dregið. Ágreiningur þessi stafar
af því, að margir fangar frá N,-

Kóreu hafa látið uppi þá ósk,
að verða eftir í Suður-Kóreu.
Þá er mikill ágreiningur um
fangatöluna. Kommúnistar
segjast ekki hafa nema 11.500
fanga í vörzlu, en hafa hins veg
ar áður tilkynnt, að þeir hafi
tekið um 65 þús. hermanna til
fanga. Á skýrslum S.Þ. eru um j
80 þús. hermenn þeirra tald-
ir týndir. Það virðist því vanta
um 50—70 þús. menn á síðustu
fangaskýrslu kommúnista. Á
fangaskýrslu þeirri, sem full-
trúar S.Þ. hafa afhent kommún
istum, eru um 132.500 nöfn.
Kommúnistar telja, aö á hana
vanti nöfn 44 þús. manna, er
S. Þ. hafi áður tilgreint sem
fanga. Fulltrúar S.Þ. svara þvi
til, að þessir fangar hafi reynzt
vera Suður-Kóreumenn.
Jafnvel þótt þessi deiluatriði
jöfnuðust, eru mörg önnur ó-
leyst. Eftir er enn að ræða um
mörg framkvæmdaatriði eftir-
litsins með vopnahléinu. Þá þarf
enn á ný að semja um vopna-
hléslínuna, því að fyrra sam-
komulag um hana var bundið
því skilyrði, að búið yrði að
semja um önnur atriði fyrir á-
kveðinn tíma, en sá frestur er
nú liðinn.
Allt bendir þannig til þess, að
þetta samningaþóf geti orðið
langvinnt enn, ef ekki slitnar
upp úr því.
Tillaga Vishinskys.
Það hefir skapað aukna ó-
vissu um niðurstöðu samning-
anna, að þann 3. þ.m. bar Vish-
insky fram tillögu á þingi S.Þ.
þess efnis, að kallaður yrði sam
an aukafundur í öryggisráð-
inu til þess að ræða ágreinings-
málin milli austurs og vesturs
og yrði Kóreustyrjöldin fyrsta
dagskrármálið. Af hálfu vestur-
veldanna var þessari tillögu
hafnað, þar sem ekki væri rétt
að taka málið af hinum réttu
aðilum, er væru nú á viðræðu-
fundum austur í Kóreu. Ef þær
viðræður færu út um þúfur eða
virtust vonlitlar, gæti verið rétt
að færa þær yfir á vettvang
öryggisráðsins. í frávísunartil-
lögu frá vesturveldunum var því
hins vegar ekki hafnað, að ör-
yggisráðið ræddi málið, ef þurfa
þætti, en hins vegar hafnað að
taka það til meðferðar að svo
stöddu.
Þessi tillaga Vishinskys hefir
valdið miklum heilabrotum.
Þykjast Rússar nú ekki ráða
nógu miklu um samningana?
Óttast þeir að Kinverjar semji,
án samráðs við þá? Vilji þeir
fá aöstöðu til að draga samn-
ingana enn meira á langinn eða
vilja þeir fá tækifæri til að
auglýsa sig í öryggisráðinu, sem
fulltrúa Asiuþjóðanna? Þessum
og öðrum álíka spurningum er
erfitt að svara, en hins vegar
RIDGWAY
kemur flestum saman um það,
að þessi tillaga Rússa hafi vart
verið borin fram til að greiða
fyrir samkomulagi. Ef Rússar
vildu greiða fyrir því, hefðu
þeir margar aðrar betri leiðir
til þess. Yfirleitt má því segja,
að tillaga Vishinskys hafi auk-
ið vantrú á samkomulag, þar
sem hún beri þess merki, að
Rússar séu þess ekki fýsandi.
Ef vopnahléssamningarnir
mistakast —
Trúin á minnisleys-
ið og heimskuna
»\ ' : •_
Tíminn birtir hér á eftir
kafla úr bréfi frá skagíirsk-
um bónda:
„í áramótagrein Ólafs
Thors, er birtist í 1. tölublaði
ísafoldar í ár, segir svo:
„ ... að enda þótt f jármála-
ráöherra hafi á árunum 1939
-’49 verið úr hópi Sjálfstæð
isflokksins, þá er þó sann-
leikurinn sá, að úrslitaáhrif
á afgreiðslu fjárlaganna
fékk Sjálfstæðisflokkurinn,
ekki fyrr en manni úr öðr-
um flokki var falin ábyrgð
þeirra“.
Með öðrum orðum: Þann
áratug — eða vel það, sem
Sjálfstæðisflokkurinn fer
með fjármálastjórn ríkisins,
ræður hann ekki við af-
greiðslu f járlaga. Skipið rek-
ur stjórnlaust undan sjó ogf
vindi. En um leið og liann
sleppir hendi af stjórn skút-
unnar og annar flokkur — og
annar maður — tekur við
stjórn og allri ábyrgð, þá er
það nú eiginlega þrátt fyrir
i í
Meðal Bandaríkjamanna og ant hann sjálfur Sjálfstæðis-
þeirra vestrænna þjóða, sem flokkurinn) sem beitir upp í
og beinir skútunni í rétta átt.
Þetta segir formaður Sjálf-
eiga hér mest hlut að máli, er nú
mikið rætt um, hvað gera skuli
í Kóreu. Víst þykir, að þetta
mál hafi verið ýtarlega rætt á,
fundum þeirra Churhills og, grein sinni
Trumans.
Sú skoðun virðist ' yfirleitt
(Framhald á 6. síðu)
stæðisflokksins í áramóta-
Raddir nábúaana
Dagur ræðir um nýja báta-
vörulistann í forustugrein 16.
þ. m. og segir m. a:
„Stjórnarandstæðingar vilja
einkum beina athygli aimenn
ings að verzluninni í sam-
Hver mundi geta liælt sér
af því, að hafa byrjað nýja
árið með betri fyndni?
Síðar í sömu grein vil for-
maður Sjálfstæðisflokksins
„enn einu sinni árétta það,
sem mér löngu er orðið ljóst,
að við vorum á villigötum I
efnahagsmálunum lengst af
frá ófriöarbyrjun og fram
til ársbyr junar 1950 ...“, •—
þ. e. a. s. alla þá stund, sem
bandi við bátagjaldeyrinn. En Sjálfstæðisfl. hafði á hendi
þeir þegja lengst af um þá ^ f jármálastjórnina. Þetta er
staðreynd, að vegna þessara, hreinskilnislega mælt og
aðgerða tókst að hækka fisk- ! mikilsverð játning. Líklega
verðið til sjomanna a sl. an hefh. formanninum ekki
við slægðan þorsk. Var Það j ve”ð «^lð Þetta ljost sumar-
hagnaður fyrir braskara? Þess arið 1949- Þegar flokkur hans
ar ráðstafanir hækuðu einnig ásamt með Alþýðuflokknum,
fiskverðið til útgerðarinnar j neitaði að fallast á þá kröfu
sjálfrar og tryggðu áframhald Framsóknarflokksins, að
andi rekstur hennar. Um þessi ■ breytt væri um f jármála-
áramót blosti enn við sú stað- j stefnu og sú neitun leiddi til
reynd, að hlunnindin frá í þ;ngrofs 0g nýrra kosninga
fyrra nægðu ekki til að halda
bátaflotanum á miðunum á ver
tíðinni. Ohagstæð verðlags-
eða hvað?
í þessu sama tbl. ísafoldar
veiklaöar eða sálsjúkar, eins
og stundum má . heyra á
kommúnistum, og láti því
stjórnast af ímynduðum og ó
raunhæfum ótta. Þær lita ein
mitt öðrum þjóðum fremur
hlutlaust og raunsætt á mál-
in. En reynslan hefir sýnt
þeim, að það er ekki aðeins
ástsfeða til að óttast, heldur
muni óttinn breytast í ægi-
lega staðreynd, ef ekki er
brugðist við á réttan hátt í
tíma. Þær hafa reynsluna
fyrir augum í nágrenni sínu.
íslendingar eru enn það af-
skekktir,aö þeir hafa ekki jafn
góða aðstöðu til þess að gera
sér grein fyrir þessu og hinar
norrænu frændþjóðirnar. En
af framkomu þeirra geta ís-
lendingar vissulega vel ráöið,
hvernig ástatt er.
Framkoma norrænu frænd
þjóðanna sýnir það vissulega,
að það er óforsvaranlegt, að
ísland sé varnarlaust, eins og
nú er ástatt í heiminum.
Þessvegna var það rétt ráðið,
er íslendingar leyfðu hér er-
lenda hersetu á síðastliðnu
ári. Með því tóku íslendingar
á sig mikla byrði bæði vegna
sjálfra sín og nágrannaþjóð-
anna, sem er það ómetanleg-
ur hagur, að ísland verði ekki
hernumið af andstæðingum
þeirra. Sú fórn, sem íslending
ar færöu með þessu, er á .viss
an hátt stærri en aðrar þjóð-
ir hafa gert. Þótt hún sé öðr-
um þræöi í okkar eigin þágu,
er hún ekki síður í þágu ann-
arra. Þess er öðrum þjóð-
um skylt að minnast í sam-
skiptum sínum við ísland.
þróun hér heima hefir aukið hirtist bændaræða Jóns á
útgerðarkostnað og eðlilegt er, Reynistað með hinum frægu
einnig að laun sjómanna' ályktunarorðum, sem vel
hækki, ekki síður en annarra
stétta.
Þar á ofan bætist staðreynd,
sem margir láta sér yfirsjást,
en er alvarleg áminning fyrir
þjóðina: Aflabrestur á vetrar-
vertíð syðra hefir aukizt jafnt
og þétt s.l. ár Meðalafli í róðri
í Faxaflóa var 1949 7,1 lest,
1950 6,1 lest og 1951 5,2 lestir.
Átti að grípa til uppbótanna
úr ríkissjóði til þess að vinna
gegn þessari þróun í afkomu
útvegsins? Ekki hafa stjórn-
arandstæðingar beinlínis hald
ið þvi fram. Ríkisstjórnin tók
þann kost, sem áður er lýst,
að auka bátavörulistann og er
erfitt að sjá hver önnur úrræði
voru fyrir hendi eins og ástatt
er.
Vegna þessara aðgerða hækk
ar fiskverðið til sjómanna úr
96 aurum í 105 aura og ger-
breytir það viðhorfinu á ver-
tíðinni."
Bátavörufyrirkomulagið hef
ir þannig gert mögulegt að
tryggja rekstur útgerðarinn-
ar og hækka fiskverðið til
sjómannanna um 30 aura.
Þessa minnast stjórnarand-
stæðingar ekki, þegar þeir
deila á það og benda á vissar
misfellur við framkvæmd
þess.
mega geymast:
„Það hafa verið óskráð lög
inn þingflokks Sjálfstæðis-
manna, þó engin samþykkt
hafi verið um það gerð, að
séu bændafulltrúarnir í
Sjálfstæðisflokknum á einu
máli um afgreiðslu einlivers
landbúnaðarmáls á þingi og
það erum við alla jafnan,
þá fylgir flokksmeirihlutinn
því“.
Mikil er trúin á minnisleysi
og heimsku okkar bændanna!
Rómarför Árna
Morgunblaðið reynir að
verja það, að Bjarni Bene-
diktsson lét ríkið nýlega
kosta Árna Eylands og frú í
ferðalag til Rómarborgar til
að sitja þar þýðingarlausa
ráðstefnu. Á sama tíma var
Bjarni í Róm með þrjá menn
til fylgdar á annarri ráð-
stefnu, sem einnig var þýð-
ingarlítil.
í varnarskrifum Mbl. koma
ekki fram minnstu rök fyrír
því, að Árni hafa átt annað
‘Framhald á 6. síSu) /