Tíminn - 16.03.1952, Blaðsíða 5

63. blað.
TÍMINN, sunnudaginn 16. marz 1952.
5.
Miðsijórnar-
fundurinn
Á öðrum stað í blaðinu í
dag er birt stjórnmála’yfir-
lýsingin, sem samþykkt var á
nýloknum aðalfundi Fram-
sóknarflokksins, og nokkrar
ályktanir aðrar, sem gerðar
voru á fundinum.
Stjórnmálayfirlýsing aðalfundar mið-
stjórnar Framsóknarflokksins 1952
Á affalfundi miðstjórnar í febrúarmánuði 1919 ákvað ur, þegar fé Mótvirðissjóðs endurgreiðist frá virkjunum og
Framsóknarflokkurinn að beita sér fyrir stefnubreytingu í áburðarvcrksmiðju, verði varið til útlána í þágu landbún-
f járhags- og atvinnumálum landsins. Benti aðaifundurinn' aðarins, og felur þingmönnum flokksins að fylgja því eftir,
á, hver háski væri búinn þjóðinni, ef eigi yrði hafist handa að þetta verði lögfest sem fyrst.
um ráðstafanir til úrbóta, og gerði það að íillögu sinni, að J Þá lýsir aðalfundurinn ánægju sinni yfir því, að tekist
gengi krónunnar yrði lækkað, eins og þá var komið málum, hefir að afla fjár af gengishagnaði og greiðsluafgangi ríkis-
eða framkvæmd allsherjarniðurfærsla, enda væri jafnframt ins til íbúðabygginga í kaupstöðum og kauptúnum.
réttur .fjárhagur ríkisins, verzlunarmálin tekin nýjum tök- j Aðalfundurinn telur á hinn bóginn rétt að benda á, að
um og viðeigandi ráðstafanir gerðar í ýmsum öðrum málum. þótt verulega hafi áunnist í þá átt, er að framan greinir, er
í stjórnmálayfirlýsingunni
er fyrst stuttlega rakin stjórn
málasaga seinustu ára. Fram-
sóknarmenn kröfðust þess í
stjórn Stefáns Jóhanns, að
breytt yrði um stefnu, þar sem
alger stöðvun útflutningsat-
vinnuveganna og gjaldþrot
ríkisins var yfirvofandi að
öðrum kosti. Þessu fékkst ekki
framgengt og kröfðust Fram-
sóknarmenn þá nýrra kosn-
inga. í þessum kosningum
styrktikt aðstaða Framsókn-
arflokksins nokkuð. Eftir
kosningarnar, var stjórnmála
aðstaðan sú, að ekki var um
annað en samstarf við Sjálf-
stæðisflokkinn að ræða eða
stjórnleysi. Framsóknarmenn
tóku fyrri kostinn. Fyrir at-
beina þess samstarfs hefir tek
ist að afstýra stöðvun útflutn
ingsatvinnuveganna og því
stórkostlega atvinnuleysi, er
af henni hefði hlotizt. Það
hefir einnig tekizt að rétta
við fjárhag ríkisins og tryggja
framkvæmd mestu stórfram-
kvæmda, er hér hefir verið
ráðizt í. Aðstaða landbúnað-
arins hefir verið bætt veru-
lega frá því, sem áður var, og
það dregið úr fólksflutning-
unum úr sveitunum.
Þrátt fyrir það, sem áunn-
izt hefir, eru þó enn mörg ó-
veðursský á lofti. Verðlags-
þróunin erlendis hefir verið
okkur óhagstæð og getur svo
farið, að þar séu nýir erfið-
leikar framundan. Fjármála-
kerfið innanlands byggir enn
á veikum grunni. í stjórn-
málaályktun miðstjórnar-
fundarins er því lögð á það
áherzla, að menn geri sér
þessa hættu ljósa, og ábyrg
ir aðilar forðist því aðgerðir,
er veikja fjármálagrundvöll-
inn, stuðla að verðfalli krón-
unnar og samdrætti fram-
Jeiðslunnar.
Veri;lega verður þó fjár-
hags- og afkomugrundvöllur-
inn ekki styrktur, nema þjóð-
inni takist að auka fjöl-
breytni atvinnuvega sinna
jafnframt því, sem þeir eru
efldir, sem fyrir eru. í sam-
ræmi við það gerði aðalfund-
urinn sérstaka ályktun um
hagnýtingu vatnsorkunnar og
stóriðju á grundvelli hennar.
Er hér um að ræða eitt
stærsta framtíðarmál þjóðar-
innar.
í tilefni af atvinnuleysi því,
sem verið hefir í kaupstöðun-
um í vetur og rekja má að
talsverðu leyti til veðráttunn-
ar, gerði miðstjórnarfundur-
inn sérstaka ályktun, þar
sem bent var á möguleika til
þess að tryggja meiri atvinnu
á vetrum. Hér er áreiðanlega
á ferð eitt af stórmálum kaup
staöanna og raunar sveit-
anna lika, því að atvinnuleysi
í bæjum dregur úr sölu land-
búnaðarafurða.
Ályktanir miðstjórnarfund
arins einkennast af glöggu
mati á því ástandi, sem við
búum við í dag, og þeim mögu
Ráðherrar Framsóknarflokksins í þáverandi ríkisstjórn ástandið í Iandsmálum á ýmsan hátt ískyggilegt, einkum
lögðu fram tillögur flokksins um þessi mál i júnímánuði vegna óhagstæðra verðbreytinga, er haft hafa í för með
1949 og lýstu yfir því, að flokkurinn mundi ekki eiga áfram
þátt í þeirri stjórn, nema samningar tækjust milli stjórn-
málaflokkanna um framkvæmd óhjákvæmilegrar stefnu-
breytingar, til þess að afstýra yfirvofandi fjárhagsöngþveiti
og atvinnuleysi.
Þessir samningar tókust ekki. Var þá ákveðið, að ráð-
herrar fjokksins bæðust lausnar og jafnframt gerð krafa
um, að almennar alþingiskosningar færu fram um haustið
1949, til þess að þjóðinni gæfist kostur á að kjósa nýtt þing,
áður en til framleiðslustöðvunar kæmi um veturinn. í kosn-
sér hækkun framleiðslukostnaðar umfram verðhækkun á
íslenzkum afurðum. Varð því eigi hjá því komist að gera
sérstakar ráðstafanir og var gripiff til bátagjaldeyrisfríð-
indanna. Þessi rás viðburðanna hefir veikt trúna á fjár-
j hagskerfið og gert þeim léttara fyrir, er að því vinna, ráðn-
um huga, að halda við f járhagslegri upplausn í landinu.
— ★ —
Eins og nú standa sakir, telur aðalfundurinn mikið und-
ir því komið, að þjóðinni skiljist, að það, sem á hefir unnist
ingunum hélt Framsóknarflokkurinn fram þeirri stefnu, sem * rétta átt’ samkværat framansögðu, er í hættu, nema fullr
mörkuð var af aðalfundi miðstjórnarinnar 1949.
Frainsóknarflokkurinn jók fylgi sitt og þingmannatölu
í þessum kosningum. Við þetta efldust til muna áhrif flokks-
ins og hefir hann neytt þeirra áhrifa, svo sem tök hafa verið,
til að koma fram þeirri stefnu, sem mörkuð var í kosning-
unúm, með sérstakri hliðsjón af ályktunum 9. flokksþings
Framsóknarmanna í nóvember 1950.
Aðalfundur miðstjórnar Framsóknarflokksins 1952 tel-
ur í þessu sambandi einkum ástæðu til að minna á það, er
hér fer á eftir:
Breytingin á gengisskráningu krónunnar, sem orðin
var óhjákvæmilegt neyðarúrræði, hefir orðið til þess,
að framleiðsla landsmanna hefir aukist verulega og
nýir markaðir opnast fyrir íslenzkar framleiðsluvörur,
jafnvel þær, er áður voru óseljanlegar erlendis. Þannig
héfir verið unnið gegn stórfelldu atvinnuleysi, sem
annars hefði orðið óhjákvæmilegt, þótt eigi hafi reynzt
auðið nú, fremur en endranær, að ráða við afleiðingar
aflabrests og óvenjulega erfiðs tíðarfars fyrir atvinnu
landsmanna, og óhagstæða verðhækkun innfluttrar
vöru.
Ráðstafanir þær, sem gerðar hafa verið til þess að
rétta viff fjárhag ríkisins, hafa nú borið æskilegan og
eftirtektarverðan árangur í greiðsluhallalausum rík-
isbúskap, án breytingar til hækkunar á skatta- og tolla-
lögum. Meðal annars gerðu þessar ráðstafanir ríkis-
sjóði kleift að leggja fram á síðastliðnu ári 36 milljónir
króna til landbúnaðarlána, lána til mest aðkallandi í-
búðabygginga í bæjum og til iðnaðarlána.
Framantaldar ráðstafanir til viðréttingar framleiðsl-
unni og fjárhag ríkisins hafa dregið úr jafnvægisleysinu
í þjóðarbúskapnum og gert fært að draga verulega úr við-
skiptahöftum. Vóruframboð hefir því aukist og þar með
samkeppni um vöruverð og vörugæði. Svartur vörumarkað-
ur er úr sögunni og hin hlutdræga vörudreifing, er vakið
hafði almenna gremju í landinu og valdið stórtjóni. Sam
vinnufélögunum hefir gefist kostur á að auka áhrif sín á
vöruverði og verzlunarhætti.
Vegna breyttrar stefnu í atvinnu- og fjárhagsmálum
og verulegra framlaga af Marshallfé, hefir reynzt kleift að
stofna til stórfelldari verklegra framkvæmda en nokkru
sinni fyrr. Mestar þeirra eru virkjun Sogs og Laxár og bygg-
ing áburðarverksmiðju. Ekki hefði komið til mála, að Mars-
hallféð nýttist til slikra stórframkvæmda, ef áfram hefði
haldist halli á ríkisbúskapnum og framleiðslan enn farið
minnkandi.
Aðalfundurinn fagnar þeim árangri, sem náðst hefir
fyrir forgöngu Framsóknarmanna um öflun fjármagns til
landbúnaðarins. Með útvegun lánsfjár erlendis og framlög-
um af ríkisfé innanlands hefir tekist að auka mjög starfs-
fé Búnaðarbankans og þar með útlán hans til stuðnings
þeirri framfaraöldu, sem risin er í sveitum landsins í rækt-
un og byggingum. Mjög mikilsverða telur aðalfundurinn þá
ályktun Alþingis, að helmingi þess f jár, er til útlána kem-
leikum, sem fyrir hendi eru
til að sigrast á erfiðleikunum.
Þær markast í senn af var-
færni og framsækni. Það eru
þeir kostir, sem þjóðin þarf
aö sameina, ef hún ætlar að
halda sjálfstæði sinu til framj
búðar. — I
ar varúðar sé gætt. Ber þá einkum að hafa í huga það, er nú
verður talið:
1. Höfuðnauðsyn ber til að koma í veg fyrir atvinnu-
leysi með því að auka framleiðslu og halda unpi
verklegum framkvæmdum, sem orðið geti undir-
staða enn aukinnar framleiðslu.
2. Eitt meginskilyrði þess, að hægt sé að koma í veg
fyrir eða vinna bug á atvinnuleysi er, að jafnvægi
sé í þjóðarbúskapnum. Það eykur traust á f járhags-
kerfinu, hvetur til sparnaðar og þar með f jármagns-
myndunar innanlands og greiðir fyrir útvegun f jár-
magns erlendis.
3. Jafnvægi í þjóðarbúskapnum, stöðugt verðlag og
peningagengi helzt ekki til lengdar, þótt ríkisbú-
skapur sé hallalaus, nema stefnan í kaupgjalds- og
launamálum sé einnig við það miðuð. Fyrir því er
það hin mesta nauðsyn, að samtök þau, er einkum
marka stefnuna í kaupgjaldsmálum geri sér far um
að samræma þá stefnu þeim ráðstöfunum ríkis-
valdsins, sem gerðar erú til að koma í veg fyrir
verðbólgu, atvinnuleysi og gengishrun, og stuðli
þannig að því í samvinnu við ríkisvaldið, að hægt
sé að auka atvinnu og framleiðslu og sporna við
viðskiptahömlum.
Fari svo vegna óvarlegra aðgerða, að þjóðarbúskapnum
verði á ný komið úr jafnvægi með þeim afleiðingum, sem
lýst er' hér að framan, bitnar tjónið af því með miklum
þunga á öllum almenningi.
— ★ —
Miðstjórnin telur rétt, að komið verði upp sérstakri
framkvæmdalánastofnun, enda verði tryggilega búið um
stjóm hennar. Verði henni fengið það hlutverk að safna
saman innanlands fé, sem unnt er að festa til langs tíma,
og verði til hennar lagt fé Mótvirðissjóðs með því skilyrði,
að helmingi þess verði varið til lána í þágu landbúnaðarins
|Og hinum helmingnum til eflingar framleiðslu og fram-
kvæmda fyrir kaupstaði og kauptún. Verði það hlutverk
þessarar stofnunar að veita lán til fjárfestingar ýmist beint
til einstakra stórframkvæmda eða til sjóða þeirra, er slík
útlán annast að lögum. Stofnunin geri sér grein fyrir áætl-
unum um framkvæmdir í landinu, og verði útlánastarfsem-
in miðuð við mat hennar eða annara, er það hafa með hönd-
um að lögum, á nauðsyn framkvæmdanna.
Miðstjórnin ákveður ennfremur:
1. Að flokkurinn beiti sér fyrir frekari öflun lánsfjár
til stofnlánadeildar Búnaðarbankans, m.a. til þess
að unnt verði að auka lánveitingar til þeirra, er
stofna heimili í sveit. Ennfremur öflun lánsfjár til
raforkuframkvæmda.
2. Að flokkurinn beiti sér fyrir því, að þeirri skipan
verði komið á vinnslu sjávarafurða, að útveginum
sé tryggt sannvirði fyrir sjávarafurðirnar, hlið-
stætt þeirri skipan, sem komið hefir verið á vinnslu
og sölumeðferð landbúnaðarafurða.
Að útflutningi á saltfiski verði hagað þannig, að
Samband ísl. samvinnufélaga geti haft með hönd-
(Framhald á 3. síöu.)