Tíminn - 11.06.1952, Blaðsíða 3

*»/ 4 - c-
ViM y/i
128. blað. TÍMINN, miðvikudaginn 11. júní 1952. ’ * ' 3.
Sextugur: Karl Svendsen, vélsmiðu'
Hinn 26. maí s.l. átti Karl
Johan Svendsen, vélsmiðuv, á
Nesi í Norðfirði, sextugsafmæli.
— Hann er fæddur í Tönsberg
(Túnsbergi, elzta kaupstað Nor-
egs) við Oslóarfjörð árið 1892,
sonur Karis Johans Svendsen,
vélmeistara þar í borg. Aðeins
tveggja ára að aldri fluttist
Karl yngri með foreldrum sín-
um til íslands, og lágu þær or-
sakir til, að íaðir hans fór út
hingað á vegum Ellefssens hval
veiðimanns til þess að sjá um
staðarval fyrir hvalbræðslu-
stöð í Önundarfirði. Stjórnaði
Svendsen og uppsetningu verk-
smiðjuvéla og gerðist aðalvéla-
meistari á Sólbakka. Ólst Kari
þar upp með foreldrum s.ínum
fram undir fermingu, eða öll
þau ár, sem hvalveiðar . voru
stundaðar á vegum Ellefsens í
Önundarfirði. Ellefsen flutti
starfssvið sitt austur á Mjóa-
fjörð, að Asknesi, er hann hætti
störfum á Vestfjörðum og hóf
þar stóratvinnurekstur. Svend
sens-fjölskyidan fluttist þá aust
ur nær samtímis, því að slíkur
maður var Svendsen gamli, að
ekki mátti Ellefsen af honum
sjá. Á þessum árum tók Karl
virkan þátt í verksmiðjustörf-
um, fór stundum hvalveiðiferð-
ir 'á skipum Ellefsens, en starf-
aði venjulega undir stjórn föð-
ur síns við vélgæzlu og járn-
smíði. Varð hann ungur að ár-
um einn fremsti vélamaður á
Austfjörðum, svo og járnsmlð-
ur, því að ekkert var því til fyrir
stöðu, að hann nyti allrar þeirr-
ar kennslu og leiðbeiningar, sem
unnt var að veita í þessum iön-
greinum og ekki skorti hæfi-
leika og námfýsi hjá námspilt-
inúm. Reglusemi, Svendsens j
gamla er við brugðið, og lét j
hann engum haldast uppi með
annað en fyllstu vandvirkni og
snyrtimennsku. Hver hlutur
varð að vera á sínum stað svo
ekki þyrfti að gera óþarfa hús-
leit, er grípa skyldi til verkfær-
ls eða annars gagnlegs hlutar.
Er ekki að efa, að hann hefir
sízt gert minni kröfur til sona
sinna en annarra.
Árið 1912 er lokið atvinnu-
rekstri Norðmanna í Mjóafirði.
Leituðu þeir nú enn lengra til
fanga, alla leið til suðurodda
Afríku. Enn fylgdi Svendsen
gamli Ellefsen, og var Karl með
föður sínum. Þar stundaði hann
járnsmíði á hvalstöðinni næstu
4 árin og undi hið bezta hag
sínum í Afríku, en þó íór svo
að hann staðfestist þar ekki,
heldur hélt hann áleiðis heím
til Noregs 1916, en hafði þar
skamma viðdvöl og sigldi til Is-
lands. Settist hann í fyrstu aö
á Mjóafirði, en fluttist brátt að
Nesi í Ncrðfirði, enda var þar
þá hinn mesti uppgangur og
hugur í mcnnum um útgerð vél
báta. Var þá óvíða á landinu
meiri athafnagleði, enda flutt-
ist á þeim árum hið ágætasta
mannval til Norðfjarðar og tck
sér þar varanlega bólfestu. —
Fékk Karl skjótt ærin verkefni
að glíma við, því að hann var
einn hinna sárafáu, sem sér-
þekkingu höfðu á vélum og
hlaut því að vera sjálfkjörinn
sem einn helzti vélaviðgerðar-
maður og járnsmiður hins unga
athafnastaðar. Eru þeir bræð-
ur, Karl og Engelhart, sem var
nokkrum árum eldri, og er nú
látinn, helztu frumherjar véla-
viðgerða á Norðfirði, og standa
norðfirzkir útvegsmenn óneit-
anlega í mikilli þakkarskuld við
þá. Báðir gerðust þeir bræður
góðir Islendingar, enda kvænt
ir íslenzkum konum, en upp-
runa síns voru þeir minhugir og
héldu ávallt miklu sambandi
við ættjörð sína og fóru í því
skyni alloft utan. — í hálfan
fjórða áratug hefir Karl Svend
sen verið einn þeirra, sem sett
hafa svip sinn á kaupstaðinn á
Nesi í Norðfirði. Lengst af þess
um tíma og nær eingöngu hefir
hann stundað vélaviðgerðir og
járnsmíði? Um langt skeið rak
hann sitt eigið verkstæði, en
þegar Dráttarbrautin h.f. tók til
starfa á stríðsárunum, hóf hann
vinnu þar og er þar enn.
Karl Svendsen er hógvær mað
ur í skapi og lítillátur svo af ber
og fer sér sjaldan óðslega. Það
er þó einkennandi við hann,
eins og sjá má af þessu stutta
æviágripi, að hann hefir jafnan
verið þar, sem athafnirnar hafa
verið mestar hverju sinni. Hann
var á Önundarfirði og á Ask-
nesi, þegar Ellefsen hafði þar
stórrekstur sinn, og þegar halla
tók undan fæti fyrir hvalveið-
unum, svo að þeim varð ekki
haldið fram hér á landi, var sótt
alla leið til Suður-Afríku, án
þess að lát yrði á athafna-
þránni. Og loks sezt hann að á
Norðfirði, þegar framfaraskeið
þess staðar er að hefjast fyrir
alvöru. Þrátt fyrir hlédrægni
sína, hefir hann ekki flúið það
an, sem athafnirnar voru mest
ar, heldur fylgt þeim eftir eins
og sæmir sönnum dreng.
Kvæntur er Karl Guðrúnu
Pálmadóttur útvegsmanns á
Nesi í, No^ðfftrði Pálmasonar,
bróður Ingvars heitins Pálma-
sonar alþm. Eiga þau einn son
barna, Agnar að nafni, sem nú
er fulltíða maður og dvelst um
þessar mundir í ættlandi föður
síns, Noregi. Vinnur hann þar á
skipasmíðastöð. — Karl Svend-
sen er einn þeirra fáu manna.
sem allir mega við lynda og eng
inn ber kala til. Munu allir, sem
manninn þekkja, ekki sízt Norð
firðingar og Mjófirðingar, senda
honum hjartanlegar hamingju
óskir á þessuni tímamótum í
ævi hans.
Norðfirðingur.
í hinni nýju verksmiðju vorri eru
nýjar vélar og framleiðsluháttum
breytt til batnaðar. Nú er kaffi-
bætirinn mótaður í töflur, sem eru
handhægari og auðveldari í not-
kun heldur en stangirnar voru. I
töflunum helst hinn óviðjafnaniegi
keimur og angan kaffibætisins
sti#usl &*+**£*£
töflurnar
verða öllum húsmæðrum kær-
komnar. Notið meira af kaffibæti
og sparið með því kaffikaupin.
V orþing Umdæmis-
stúkunnar nr. 1
Varþing Umdæmisstúkunnar
nr. 1 (I.O.G.T.) var haldið í
Hafnarfirði dagana 24. og 25.
maí s.l. Þingið sátu 130 fulltrú-
ar frá 2 þingstúkum, 17 undir-
stúkum og 6 barnastúkum.
í umdæminu starfa nú 3 þing,
stúkur, 29 undirstúkur og 32
’barnastúkur.
Meðal þeirra tillagna, sem af-
greiddar voru á þinginu, voru:
y. Ályktun þingsins um að
það leggur sem fyrr eindregna
áherzlu á það, að algjört að-
^ flutnings-, sölu- og framleiðslu-
bann á áfenga drykki sé hin t
| eina leið fyrir þjóðarheildina í
baráttunni gegn áfengisbölinu, j
sem leitt geti til útrýmingar
þess.
j 2. Árétting fyrri ' samþykkta
, um að aflað verði rækilegra
skýrslna um hvers konar tjón
er af áfengisneyzlu leiðir.
3. Áskorun um að frumvarp
um hagskýrslur um áfengismál,
J sem í undirbúningi hefir verið,
j veröi lagt fyrir næsta Alþingi,
[ og að kröftuglega verði unnið
að því að það nái fram að
ganga, — og að áfengisvarnar-
nefndum landsins verði falið
að annast, hverri í sínu um-
dæmi, sem nákvæmasta skýrslu
gerð um afleiðingar af notkun
áfengis.
4. Hvatt til að vinna að því
við nefnd, sem vinnur að end-
urskoðun áfengislaganna:
Að tekin verði upp í áfengis-
lögin skýlaus heimild til tafar-
lausrar framkvæmdar héraða-
banna.
Að ekki verði leyfð bruggun,
sala né innflutningur á sterku
öli- . .aaaMÉLl
íslandsmótið:
KR vann Víking 2:0
Annar leikur íslandsmótsins
gaf alls ekki til kynna, að lið-
in, sem þar mættust, KR og
Víkingur, væru að keppa um eft
irsóknarverðasta titilinn í knatt
spyrnu hér á landi. KR hlaut
bæði stigin réttilega, en leikur
liðanna, knattspyrnulega séð,
var mjog lítill. Að vísu er það
afsökun, að völlurinn var forar
leðja og því erfitt fyrir leik-
menn að fóta sig við þær erf-
iðu aðstæður, en þrátt fyrir það
þurfti þessi leikur ekki að ein-
kennast mest af áhugaleysi leik
manna um úrslit í honum. Tæki
færi til að skora voru óteljandi
á báða bóga, en þó mun fleiri
hjá KR. Fyrra mark KR skor-
aði Steinn Steinsson með skalla
á síðustu mín. fyrri hálfleiks.
Markmaður Víkings hefði var-
ið í þessu tilfelli, ef aðstæðurn-
ar hefðu verið sæmilegar. Síð-
ara markið kom um miðjan síð
ari hálfleik og var það einnig
skorað með skalla. Hörður Ósk-
arsson lék upp kantinn með
knöttinn og gaf vel fyrir. Ólaf-
ur Hannesson breytti stefnunni
á síðustu stundu og knötturinn
hafnaði í netinu. Eitt af örfá-
um jákvæðum atvikum leiks-
ins. Steinn Steinsson lék nú í
fyrsta skipti með KR í ár, og
var miðframherji, staða , sem
hann virðist ekki kunna enn.
Samherjar hans sköpuðu hon-
um. tækifæri til að skora, sem
Að hvergi verði slakað til á
þeim ákvæðum gegn misnotkun
áfengis, sem nú eru í gildandi
áfengislögum.
(Framhald á 6. síðu).
hann misnotaði herfilega.
Steinn er góður leikmaður, en
hann er fyrst og fremst vamar-
leikmaður, hefir ekki þá tækni,
sem sóknarmanni er nauðsyn-
leg.
j Guðmundur Georgsson lék í
marki, og ætti KR að geta teflt
fram betra liði á þessu íslands
móti, en á síðasfa, Vormóti.
Víkingur á erfitt með að
fylla skarð Gunnlaugs Lárusson
ar, sem meiddist mikið í síð-
asta leiknum gegn Brentford,
enda er staða hans vandfyllt.
Mjög lítill baráttuhugur var hjá
liðinu, og það er eins og með
( KR, að liðið á að geta sýnt mun
J betri knattspyrnu en kom fram
í leiknum. Örfáir menn sýndu
j sæmilegan leik hjá liðunum.
j Hjá KR var það einkum Gunn-
(ar Guðmannsson, sem er orð-
inn bezti knattspyrnumaðurinn
okkar, snillingur með knöttinn,
og hefir óvenju gott auga fyrir
’ samleik. Frétzt hefir, að Brent-
ford hafi boðið Gunnari að
leika með liðinu, sem áhugamað
ur næsta vetur. Guðbjörn var
sterkur, en alltof grófur í leik
(sínum. Steinar er í stöðugri
framför. Hjá Víking sýndi Helgi
Eysteinsson sinn bezta leik í
ár, og mörg voru þau upphlaup
KR-inga, sem strönduðu á hon-
um í þessum leik. Það var leitt
að sjá Helga ekki spreyta sig
gegn Brentford. Kjartan var
mjög duglegur í leiknum, og
Sveinbjörn ætti að geta náð
sæmilegum árangri í fram-
varðastöðunni, vegna dugnað-
ar síns og flýtis.
Dómari var Hrólfur Benedikts
son.