Tíminn - 19.08.1952, Blaðsíða 5

Tíminn - 19.08.1952, Blaðsíða 5
185. blað. TÍMINN, þriðjudaginn 19. ágúst 1952. 5. W. tltjúsí Framtíð land- búnaðarins Eins og sagt var frá í blað- inu á laugardaginn, hefir landbúnaðarráðherra falið dr. Birni Jóhannessyni að rann- saka orsakir að kali í túni, en mikil brögð' hafa verið aö því í sumar, að slíkar skemmd ir hafa átt sér sta*. Sums- staðar hafa þær oi’ðið mjög tilfinnanlegar. ERLENT YFIRLIT: Mark Wayne Clark Eísgiisas Ssersliöfðiisg'I gegsiir nú vandsi- samara og' örlagaríkara síarfi eu Itami Því heíir oít'verið haldið fram, að um þýðingarmikil störf við þjálfun ekki væri heppilegt að láta hers- hersins. Vorið 1942 var hann send- j > höfðingja taka pólitískar ákvarð- ur með Eisenhower til Evrópu og j anir. Þegar styrjaldir standa yfir ^ var þess þá strax fýsandi, að inn- | eða hálfgert styrjaldarástand- ríkir,' rás á meginlandið yrði hafinn. Það eins og nú á sér raunveruiega stað, ’ strandaði hins vegar á andstöðu verða það -þó' hershöfðingjarnir, er ^ Churchills, og niðurstaðan varð sú, taka margar hinar þýðingarmestu að fyrst skyldi gerð innrás 5 Norður- ákvarðanir, sem eru meira og minna Afríku. Það féll í hlut Clarks að pólitísks eðlis- og geta haft hinar fara leynilega á undan og semja við örlagaríkustu afleiöingar. j Darlan fiotaforingja. Sú för hans Sú herforingjastaða, sem nú er var á margan hátt hin glæfraleg- sennilega einna þýðingarmest og ör- 1 asta og ævintýralegasta, en heppn- lagaríkust ,’frá þessu sjónarmiði, er aðist vel. Síðar varð hann nánasti staða yfirherShöfðingjans yfir her aðstoðarmaður Alexanders hers-. S.Þ. í Kóreu. Þótt hann geri sitt hofðingja við innrásina í Ítalíu og , bezta til þess að hafa samráð við j stjórnaði 5. ameríska hernum þar. Dr. Björn hefir unnið að | yfinnenn sínaí Washington og full- j Það þótti koma vel í Ijós á þess- Mark Clark. þessum rannsóknum sínum í sumar og hefir að sjálfsögðu teljið mörg mismunandi til- trúa S.Þ. eða þeirra rikja, er hafa (um árum, að Mark Clark var á her í Kóreu, verður hann samt iðu- j margan hátt snjail og hugrakkur iega upp á eigin spýtur að taka hin- ; herforingi. Hann vildi hins vegar ur kunningsskapur. Þessi ráðagerð strandaði á andstöðu þingsins. felli til athugunar, því að Ó- ! ar þýðingarmestu ákvarðanir, án Htið fást við pólitísk málefni og virt Vandasamt verk. 1 ! I ■« f x'__- xxi lr.4- T-.-PÍ wl i 4-4- TfAO-n r\rc mn+n hlntiwn líkum ástæðum getur oft ver ið til að dreifa. Vafalaust get ur svo farið, að þessar athug anir taki nokkurn tíma, og þó einkum að þær nái tilætluö- um árangri. Með tíð og tíma, ætti hinsvegar hiklaust að rnega vænta þess, aö með rétt um ræktunaraðferðum og rétt urn grastegundum takist að mestu eða öllu að uppræta vágest þann, sem kalið er. íslenzkur landbúnaður hefir á síðari árum stöðugt verið að breytast í það horf að vera arðgæfur og traustur at- vinnuvegur, þótt hann mæti j ýmsum áföllum frá náttúr- unnar hendi. Þar sem hann er kominn í rétt horf, stafar honum mi. lítil hætta af ó- þurrkum, en áður gátu þeir v,aldið hinu stórfeldasta tjóni og óhöppum. Áreiðan- lega mun líka takast að sigr- ast á þeirn erfiðleikum, er fylgja vorharðindunum, eins og t. d. kalinu. Þegar ræktun og fóðuröflun er komin í ör- uggt horf, munu vetrarharð- indin lítið hafa að segja a. m. k. í samanburði við þaö, sem áður var. Þótt framfarir þær, sem þegar hafa átt sér stað, séu miklar og lofsverðar, er þó að hinar séu miklu meiri, sem full ástæða til að vænta þess, framundan eru og vonandi er, að skamms sé að bíða. Ekki aðeins íslenzki landbúnaður- inn, heldur landbúnaður ann arra þjóða, er nú fyrst að byi’ja á því að ráði að taka vís indin og tæknina í þjónustu sína. Hingað til hefir land- búnaðurinn víðast verið rek- in sem hrein rányrkja. Með því að taka vísindin og tækn ina í þjónustu landbúnaðar- ins, geta þau lönd, sem áður hafa þótt léleg og illa fallin til búskapar, komist í fremstu röð og jafnvel skákað þeim, er áöur hafa þótt bezt til landbúnaðar fallin. Þeim orðrómi hefir vei'ið talsvert haldið uppi, að fs- land væri lélegt landbúnað- arland og íslenzkur landbún- aður ætti því tæpast annað hlutverk en að framleiða mjólk og kjöt fyrir innlend- an markað.Ýmsir sjálfkjörnir vísindamenn allt frá Hrafna. Flóka til Halldórs Kiljans hafa gert sitt til þess aö koma þessu orði á. Áreiöanlega er þetta þó mikill misskilningur. Hér á landi er tvímælalaust hægt að reka samkeppnis- færan landbúnað í stórum stíl og verður áreiðanlega gert, þegar fram líða stundir. Þaö er alkunnugt mál að mannkyninu fjölgar stöðugt. Mesta áhyggjuefni margra þess að hafa tíma eða aðstöðu til (.ist yfirleitt vega og meta hlutina þess að hafa samráð við aðra en frá liernaðarlegu sjónarmiði. Eina Það átti ekki heldur íyrir Clarl; að liggja að yfirgefa herinn. Á síð- astl. vori skipaði Ti’uman hann eft- irmann Ridgway í Tokio. Það mun m. a. hafa stafað af því, að Clark allra nánústú meðstarfsmbnn sína.! undantekningin var sú, að hanri MacArtþlir féll á því, að hann j fylgdi Churchill í því að gerð yrði ætlaði að :gera Þessa stöðu ennþá! innrás á Balkanskaga, svo löndin sjálfstæðari og óháðari og færa rás 1 Þar ientu ekki undir yfirráðum ^ ........................ atburðanna í Asíu á þann hátt í Rússa. Að öðru ieyti virtist Clark i 'VQru 0" taldar gós'ar horfur á þann farvég, sem hann taldi æski-j láta sér mest annt um sigra og þvíj ag vopnahlé myndi náðst og legastann. Váfalaust hefir fall hans : frama hersins. Eini áreksturinn ; mu’n Truman hafa unnt ciark þess orðið eftirmörinum hans mjög til að \ milli þeirra Clarks og Alexanders i g f ■ _óma _f bvj aS lelða hað mál vörunar. Ridgway hershöfðingi j varð út af því, hvernig hertaka ! E erí^ þessar horíur hins gætti þess Iíka vel að ætla sér . Rómar skyldi iara fiam. Með því að j vegar minni og margir draga því í ekki meira vald í þessum málum en sniðganga fyrirskipanir, kom Clark ! gfa hvort ghipan Clarks í þetta em- fyllsta nauðsyn krafði. Hins vegar því þannig fyrir, að það var ameríski bætti hafi yerið rétt ráðin Pair herinn, sem fyrstur hélt inn í Róm. j bera það að vísu a hann, að hann Þott Claik þætti góður hershöfð- | vijjf nota stoðu sína pólitískt, eins Grænlandsmálin Eitt af vikublöðunum í Reykjavík hefir nýlega birt ! ádeilugrein um ríkisstjórn- ina í sambandi við Grænlands málin. Tilefni greinarinnar er það’, að Banir eru nú að und- irbúa rekstur blýnáma á Grænlandi. Ekki munu þeir þó geta unnið blýið þar, held ur verða að flytja málminn burtu og vinna úr honum annársstaðar. Ætlunin mun vera að flytja hann til Dan- merkur og Svíþjóðar, en vegna þess, a$ ekki er hægt að flytja hann frá Grænlandi um hásumarið, mun í ráði að nota ísafjörð sem umskipun- arhöfn. Þangað verður málm urinn fluttur á sumrin en svo aftur þaðan eftir hentug- leikum. Áðurnefnt blað telur, að ríkisstjórnin hefði átt að knýja það fram, að ísafjörð- ur yrði ekki aðeins notaður sem umskipunarhöfn, heldur yrði blývinnslan látin fara fram þar. Jafnframt deilir blaðið á stjórnina fyrir það, eru nú talsverðar vangaveltur um það, hvort eftinnaður hans, Mark Clark he.rshöfðingi, muni meira ingi á margan hátt, vann hann sér ! og MacArthur gei’ði.* Hitt óttast fylgja fordæmi hans en MacAithurs.. aldrei veiulega hylli liðsmanna menn m0lraf að hann liti um of á sinna líkt og Eisenhower og Ridg- j málin lrá hernaðarlegu sjónarmiði way. Hann þótti stundum djarfur j og gæti þyí ekki nógu mikið poli_ Hækkaði seint í tign. Mark Wayne Clark er fæddur 1896. í hermanriaskála. Faðir hans var hersforingi' og föðurafi sömuleiðis. Foreldrar hans bjuggu því í her- mannaskála, er hann fasddist. Hon- um var strax ætlaö að ganga sörnu um of. Eftir töku Rómar, þótti hann líka umgangast yfirstéttarfólk þar mei^a en góðu hófi gegndi. Ilernámsstjórn í Austurríki. Eftir stríðslokin var Clark settur braut og fcður hans og afa, enda j hernámsstjóri Bandaríkjanna í Aust ! nnl'llri TJn vtv\ VrAf f 1 Á Tri-v\r.nvr lvAft hneigðust óskir hans sjálfs í þá át óðara og hann fékk aldur til. Clark láuk námi sínu við herfor- ingjaskólann í West Point 1917. Hann var enginn sérstakur náms- maður, var sá 111. í röðinni af 139 skólafélögum,. er útskrifuðust sam- tímis honum. Hann var sendur til Frakklands næstum strax eftir próf ið og kom þangað nógu snemma til að geta barist í skotgröfum, særst og hlotið heiðursmerki. Næstu 20 árin eftir heimkomuna, starfaði hann í þjónustu hersins á ýmsum stöðum og hækkaði heldur seint í \ urríki. Hann þótti á ýmsan hátt röskur og stjórnsamur og kom sér sæmilega við Austurríkismenn. Sam búð hans og Rússa var hins vegar hin versta. Bandaríkjamenn reyndu þá enn samningaleiöing í sam- skiptum við Rússa, en hann var henni andvígur. Síðar lýsti hann af- stöðu sinni þannig: Við reyndum í tvö ár að hafa góða samvinnu við Rússa. Það bar engan árangur. Rússar eru svikarar og morðingjar. Þeir svífast einkis, ef þeir álíta það þjóna tilganginum. Markmið þeirra er að ná heimsyfirráðum. Það eina, I e^__iUa_ séður áf republlkðnum. j að hún hafi ekk| jeitað sam- inga við Dani um fiskvciði- réttindi íslendinga við Græn land. Hér sltal ekki lagður dóm- ur á það, hvort stjórnin hafi átt þess nokkurn kost að knýja það fram, að blývinnsl an færi fram á ísafirði. Vel má vera, að Danir hefðu átt þess kost, ef slíkt skilyrði hefði verið sett, að sniðganga ísland alveg og ísafjörður þá ekki aðeins orðið af blý- vinnslunni, heldur af umskip uninni Iíka. Undir það má samt hik- íaust taka, að bæði núverandi stjórn og fyrrverandi stjórn- ir hafa sýnt Grænlandsmálun um ósæmilegt tómlæti. Þetta skrifast þó vitanlega fyrst og fremst á reikning þeirra, er farið hafa með utanríkismál in. T. d. hefir ekki verið hirt tískra tillita. Einkum bar á þessum ótta eftir loftárásirnar i sumar á orkuverin í Norður-Kóreu. (Framhald á 6. síðu). Raddii nábúanna AB ræðir um vegamálin á laugardaginn og segir m. a.: „íslendingar hæla sér af hvers konar tækni, ekki sízt í samgöng- um. En þeir standa langt að baki trvo-sria tslend öðrum þjóðum hvað vegakerfi' ® snertir, svo sem vænta má, þar eð tign. Vegna lágra launa var oft að honum komið að yfirgefa herinn og i sem þeir virða, er öflug og ákveðin andstaða. . , . _ , , Clark leiddist á ýmsan hátt her- taka upp onnur storf. Tryggð hans námsstjórastarfið f Austurríki. Póli- vað hermennskuna mátti sin þó ; tisk afskipti áttu ekki vig hann Ár_ m™a' ,. , , , ið 1947 hélt hann heimleiðis og gerð Clark var einna þekktastur fyrir ist yfirmaður 6. ameríska hersins. það a þessum arum, aö hann þottx. Það hefði ekki verið óeðlilegtj að ÍU5U^’«f “Ínna á indíánskan hann hefði erft stöðu Eisenhowers ættarhofðingja, er hann var kom- j sem yfirmaður herforingjaráðsins. mn i fullan herskruða. Hann var j Af þvf varð þo ekki vegna vissra 08.8rannUr’ ÍJa:f5Í mikið neí °s óvinsælda hans innan hersins og lága, en dimma rödd. Herstjórn, Clarks. Árið 1940 urðu þáttaskil 1 sögu Mark Clarks. Hann komst þá í kynni við Marshall hershöfðingja, er fékk fljótlega mætur á honum. Marshall kvaddi hann til Washing- ton, hækkaði hann í tign og fól hon þingsins. Það mun hafa valdið Clark nokkr um vonbrigðum, að hann varð af þessu embætti, og hann mun eftir það hafa óskað að hverfa úr þjón- ustu hersins. Truman forseti hugð- ist um skeið að skipa hann sendi- herra Bandaríkjanna í Páfagarði, en milli páfans og Clarks er allgóð- þeirra, er hugsa um framtíð- ina, er matvælaöflunin. Sá tími kemur miklu fyrr en var ir, að hver ræktanlegur blett- ur verður nýttur í þjónustu matvælaframleiðslunnar. Hin ir miklu ræktunarmöguleikar íslands eiga eftir að veröa fullnýttir, ekki aðeins í þágu þeirra, sem landið byggja, heldur einnig margra ann- arra. Spurningin varðandi frani- tíð íslenzks landbúnaðar get- ur vel orðið þessi áður en langt líður: Verða það ís- lendingar sjálfir eða einhverj ir aðrir; sem vinna að því að gera ísland að miklu landbún aðarlandi? Sá tími kemur, að engri þjóð verður þolað að hafa land sitt í órækt og van hirðu, þegar aðrar þjóðir verða að berjast við offjölg- un og fæðuskort. Sú þjóð, sem gerir sig seka um slíkt,.getur átt það á hættu að missa yfir ráðin yfir landi sínu að meira eða minna leyti. Það er í'slenzku . þjóðinni j vegafénu til dreifbýlisins. Veg eitt mesta hagsmunamál og! ur, sem rýfur einangrun af sjálfstæöismál, að hún nýti j skekktrar sveitar eða sveitar- fámenn þjóð byggir hér víðáttu- mikiö land og torfarið. Samt sem áður verður að freista allra ráða til þess að bæta vegina, gera þá greiðfærari og sem víðast að vetrar vegum. í þessu sambandi er það umhugsunarefni, hvort það sé hag kvæmt að stjórna vegamálunum á þann hátt, sem gert er. Alþingi ákveður sjálft, hvernig verja skal vegafé, og hver þingmaður reynir að ota fram sínu kjördæmi og fá eitthvað fyrir sína kjósendur, án tillits til þarfa heildarinnar. Þann ig ákvað alþingi aö skipta vegafé í 148 mismunandi staði á síðustu fjárlögum, og urðu flestar upp- hæðirnar mjög litlar, en svipaða sögu er að segja um brúarsmíði. Enda þótt mörg aðkallandi verk- efni í vegagerð biði víða um land- ið, er tími til þess kominn að taka fyrir færri en stærri verkefni og ákveða.þau eftir mannfjölda hér- aðanna, þörf fyrir vöruflutninga á landi og sérstaklega fyrir nauð- synlegustu afurðaflutninga, þar sem þeir eru mestir. Mundi þá til dæmis fljótt koma röðin að sóma- samlegum Suöurlandsveg, þar sem sá vegur er enn mjög frumstæður, miðað við þá meðferð og þá geysi- legu vöruflutninga, sem um hann fara. Er þetta aðeins eitt dæmi af mörgum, sem tilnefna mætti.“ Það er mikill misskilning- ur, að það sé rangt trá þjóð- hagslegu sjónarmiði.að veita land sitt vel. Þannig sannar hún bezt tilkall sitt og rétt til landsins. Blómlegur og vax- andi landbúnaður styrkir bet ur en flest annað afkomu- grundvöll hennar og treystir betur en nokkuð annað' rétt hennar til að eiga land. hluta, getur komið í veg fyrir að blómleg byggð leggist í auðn og byggj a yrði upp aö nýju annars staðar fyrir fólk- ið þaðan. Suðurlandsveginn verður því að tryggja á annan hátt en á kostnað dreifbýlis- ins. ingum fiskveiðiréttindi við Grænland. Yfirleitt má segja, að þessi mál hafi öll legið í einhverju óskiljanlegu dauða dái. Það er vissulega rétt hjá áðurnefndu blaði, að þjóðin á heimtingu á vitneskju um það, hvað veldur þessum furðulega svefni á umræddum vettvangi utanríkismálanna. Út í hött Loksins í Reykjavíkurbréf- inu á sunnudaginn opnar Mbl. munninn til þess að reyna að verja breytinguna á yfirstjórn landhelgisgæzlunn ar. Hingað til hefir blaðið af eðlilegum ástæðum valið sér þögnina, en hefir nú verið haft aðstöðu til þess að um til þess að segja eitthvað. Yörn Mbl. er líka alger neyðarvörn. Aðalafsökun þess er sú, að skrifstofustjór inn í f jármálaiáöuneytimr hafi hætt störfum og þá liafi álveg eins mátt láta l’álma Loftsson hætta störfum við stjórn landhelgisgæzlunnar. Um breytinguna í fjármála ráðuneytinu er það að segja, að fráfarandi skrifstofustjóri var orðinn 68 ára gamall og hefði því látið af embætti eft ir tvö ár. Starf þetta er eitt allra erfiðasta embætti lands ins. Illutaðeigindi embættis- maður var búinn að vera lengi í þjónustu ríkisins og var vel að því kominn, að starfskröftum hans yrði ekki ofboðið. Eftirmaður hans varð (Framhald á 6. síðu).

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.