Tíminn - 25.10.1952, Blaðsíða 2

Tíminn - 25.10.1952, Blaðsíða 2
TÍMINN, laugardaginn 25. október 1952. 242. blað, Dýrin, sem liggja í dvala á vetr- um, hafa hvert sína svefnhætti Hér á dögunum var því lýst, hvernig skógarbjörninn býr sig undir veturinn í híði sínu. En Það eru mörg önnur dýr, sem leggjast í dvala á •■etrum og bíða svo nýs vors. (Oreifinginn. Greifinginn hreiðrar um sig i dálitlu bæli, svipuðu potti ið lögun. Að bæli þessu- gref- ir hann löng göng, allt að úu metra, og eru þau oft 4—8 . allar áttir frá bælinu. í bælið dregur hann lauf og gras og leggst ekki í dval- j.nn fyrr en í nóvember, að njög fer að kólna. Þá hringar aann sig saman og stingur oöfðinu á milli framlapp- anna. Séu frost hörð, er svefn aans órofinn, en í mildri tíð ■aknar hann úr rotinu og tek ir þá að svengja. Étur hann aá birgðir, sem hann hefir ■ækið með sér í grenið affi oaustinu — ber, egg og smá- fýr. í marz eða apríl yfirgefur aann híði sitt og skríður út, magur og beinaber, eigrar um jg leitar sér að fugli eða mixs. CJngar hans fæðast í febrúar ‘ða.marz og hljóta góða um- önnun og læra strangan þrifn affi. ílroddgölturinn. Broddgölturinn sefur vetur :nn af í holum trjábolum eða . gjótum undir runnum. Efni i vetrarbústaðinn flytur dýr- :.ffi á þann hátt, að það veltir :ér í laufi og mosa, er festist .i broddunum. Síðan vagar nað í bæli sitt og hristir þar aí sér. Þannig fær Það vetrar sæng. Á haustin eru broddgeltirn r mjög feitir, enda næra þeir :ig vel á sumrin á möðkum, músum, sniglum, skordýrum jg berjum. En fastan megrar íann, svo að hann vaknar á /orin mjór og horaður. Leðurblakan. Eina spendÝriö, sem getur ,’logið, er leðurblakan, og hún er í dvala 4—6 mánuði. Þá aangir hún á löppunum . hellismunnum, gjám og gömlum rústum. Vængirnir jru krepptir, og dýrið virðist ifvana, líkaminn stirður og íaldur. Vísindamaður mældi eðurblöku í dvala og reynd- :st líkamshitinn eitt stig. Leðurblökurnar leita vetrar jústaða sinna með skrækjum niklum og vængjaslætti og ■tundum verða bókstaflegá jrustur milli þeirra innbyrð- iS. Það er síðasta dáð horfins ;umars. Áður en varir hafa .oær hópum saman nælt klón im, þar sem festu er að fá, jg svo verður dauðaþögn. >ær leggjast snemma í dvala jg vakna seint á vorin. I Barnaverndardagurinn ER í DAG Ikorninn. íkorninn liggur ekki beint í dvala, en sefur þegar kald- ast er í veðri. Þegar hlýnar eitthvað í veðri, raknar hann við og fer á kreik. Eru þá í- kornarnir mjög titt á ferli á milli bælanna og staða þeirra, Þar sem þeir eiga vetr- arforða. í kaldri og illviðra- samri vetrartíð þrengir ,mjög að íkornunum, en í góðri tíð reyna þeir jafnvel að auka vetrarforðann. í miklum snjöalögum ná þeir ekki til vetrarforðans, og þá verða þeir að svelta. Höggormurinn. Höggormurinn býr um sig' á stöðum, þar sem frost nær 1 ekki til. Þeir safnast saman, margir í hóp, í lausri möl eða | grjóthrúgöldum og urðum. Á slíkum stöðum hafa þeir oft fundizt hundruðum saman. Þeir leita svo langt niður, að frostið saki þá ekki. Þegar við ber, að Þeir leggjast í dvala einn og einn, er það helzt undir trjárótum og laufdyngj um í skógi. iívarpið (Pramhald af 1. síðu). þeir flytja dr. Páll ísólfs- son, Árni Kristjánsson píanó leikari og Jón Þórarinsson. Þá er og áformað að koma upp óskadagskrá, sem verði með því sniði, að hlustendur geti valið stuttan tónlistar- þátt og geri sjálfir grein fyr ir óskum sínum í útvarpinu. Lengri útvarpstími. Aðalbreytingin á dag- skránni verður þó sú, að kvöldútvarp verður í vetur látið hefjast klukkustund fyrr en áður hefir verið. Hefst kennsla framvegis kl. Verða bókmennta- verðlami Nóbets veitt Chaplín? Til ágóða fyrir barnaverndarstarfið verða merki seld á götunum og barnabókin „Sólhvörf“ 1952. Foreldrar! Komið hefir fram sú skoð un í Skandínavískum blöð- um, að veita beri Chaplin bókmenntaverðlaun Nóbels. Því er jafnframt haldiö fram að kvikmyndin sé ný list- grein, bókmenntalegs eðlis, sem sænska akademían verði fyrr eða síðar að taka með í reikningin, er hún úthlutar verðlaununum. Því er og slegið föstu, að nú fyrirfinn- ist ekki meiri stærð í heimi kvikmyndanna, en Chaplín. Verði honum veitt bók- menntaverðlaunin, hefir sænska akademían lagt af mörkum mikilvægan skerf til þess, að kvilcmyndirnar verði teknar í þjónustu mannúðar og rnennta. Aðrir, sem tilnefndir hafa veriö, sem hugsanlegir menn, er hlj óti bókmenntaverðlaunin, eru: ítalski sagnfræðingur- inn og heimspekingurinn Benedete Croce, spænski heimspekingurinn Jose Ortegay Gasset, rithöfundur inn Ignatius og Churchill. 17.30 alla virka daga. Við þessa breytingu fæst aukinn tími fyrir nýja dagskrár- þætti og aukiö rúm fyrir aðra, sem mjög hefir verið þrengt að. Þingfréttatímt breytist og verður framvegis klukkan 19.00, en á miðviku dögum klukkan 19.15, en þær hafa áður verið lesnar kl. 19.25. Leyfið börnunum að selja bókina og merkin og látið þau koma í Listamannaskálann effa í and- dyri Holts-Apótelcs í dag, kl. 9 f.h. Reykvíkingar! Styðjið barnaverndarstarfið. STJÓRN BARNAVERNDARFÉLAGS REYKJAVÍKUR. t t Orðsending Eldavélaverkstæði Jóhanns heitins Fr. Kristjáns- sonar verður starfrækt áfram og mun framleiða. SÓIjCJ-miðsíiíðivarelsIavélas* framvegis eins og hingaö til. Þeir, sem hafa hugsaö sér að fá SÓLÓ-miðstöðvar- eldavélar hj á okkur í vetur, eru vinsamlega beðnir að ^ senda pantanir sínar sem fyrst, þar sem afgreiöslu- ^ timinn er nú um 3 mánuðir. V œiJDAVCXAVERKSTÆBI JÓSIANIVS FSI. KMSTJANSSOMR Nýlendugötu 21 — Pósthólf 996 — Sími 4481 — Rvík. Útvarpið 'tÚtvarpið í dag: (Pyrsti vetrardagur) 8.00—9.00 Morgunútvarp. — 10. 10 Veðurfregnir. 12.10 Hádegisút- ■.’arp. 12.50 Óskalög sjúklinga (Ingibjörg Þorbergs). 14.00 Útvarp írá hátíðasal Háskólans. — Há- skólahátíðin 1952. 15.30 Miðdegis- útvarp. — 16.30 Veðurfregnir. 19.25 Veðurfregnir. 19.30 Tónleikar: ís- lenzlc vetrarlög (plötur). 19.45 Aug lýsingar. 20.00 Fréttir. 20.20 Kvöld- vaka. 22.00 Fréttir og veðurfregnir. 22.10 Danslög. 1.00 Dagskrárlok. Gengið á sprekafjöru ★ ★★ Berklaveiki herjar hvergi í lieiminum eins grimmiiega og meff- a! litaðra manna í Suður-Afríku. Áriega deyja 700 af hverj- um 100 búsundum. Meðal hvítu mannanna er berkladauði þar ekki nema 32 af 100 þúsundum. Ánauö sú, kvöl og sjúkdóm- nr, sem blökkumcnnum í Suður-Afríku er bíiin, gefur lítiffi cftir gasklefunum, sem nazistar létu Gyðingana í. •fcjck Pöníunarfélög eru orðin algengt fyrirbrigði í íslenzlcu við- skipíalífi. Víða í Reykjavík, þar sem fjölmennir hópar starfa samfin, svo scm í fjölmennum vinnustöðvum, liafa pöntunar- félög verið stofnuö. Félagsmenn vinna að þessu í sjálfboða- vinnu, og álagningin er aðeins fyrir útsvari og ólijákvœmilegum kostnaði. i 'k'k'k Það er líka til eins konar forsetabrennivjn hjá Sameinúðu þjóðunum. En þar hafa bara 2500 starfsmenn brennivínsrétt- indi, þar á meðal bílstjórar höfðingjanna og óbreyttir skrif- stofumenn. Þetla fólk fær whiskýkassann fyrir eittfcvað 200 krónur. Illar tungur segja, að sumir af starfsmönnum S. Þ. hafi komið upp umfangsmikilli áfengissölu, meðal annars á einn brezkur fuiitrúi að hafa selt 380 kassa. Fleiri munu hafa haft hagnað af sams konar fyrirtæki. — Ekki hefir það heyrzt hér, að forsetabrennivínið hér gangi kaupum og sölum, en ekki gruniaust um, að til séu menn, sem vilja þiggja flösku gcfins af fríðindamönnunum. ★★★ Nautaatið spænska, þar sem naut eru pínd og hrakin með spjótalögum, hestar iðulega rifnir á hol, og menn limlestir, þykir hvarvetna annars staðar en á Spáni ófagur leikur. Radd- ir hafa hevr-zt um það, að taka ætti nautaatið ti! umræöu inn- an S. Þ. og freista þess að fá það afnumið. Það væri dálítil byrjun, og hver veit nema röðin kæmi seinna cð nautaati fullirúa stórveidanna. k'k'k Morgunblaðið er liyggjuþungt vcgna erindis Benedikts Gísla- sonar um daginn og veginn á mánudaginn. Það segir, að út- varpinu sé „vorkunnarlaust að vita það“, að hæfileikar Bene- dikts séu „á allt öðru sviði“. Raunar hefðu þessi ummæli Morg- unblaðsins átt að vcra innanhússmál, því að Sigurður Bjarna- son er einn útvarnsráðsmanna. Utför BJARNA STEFANSSONAR Ingólfsstræti 6 fer fram frá Fossvogskapeliu mánu- dag: 27. ok.t ki. 1,30 e. h. Athöfninni verður útvarpaff. Blóm afþökkuð en þeir sem vildu minnast hans er bent á sjúkrahús Ilvítabandsins. Yandamenn Vatiasveiíaia (Framhald af 8. síðu.) Vífilsstaðavatns. Oddviti Garðarhrepps, Björn Kon- ráðsson á Vífilsstöðum, skýrði blaðinu þó svo frá í gær, er það’ spurðist fyrir ‘um þessi mál, að óvíst væri, 'hvort þarna væri nægt vatn handa báðum sveitarfélögun um, en líklegt, að það nægði eystri hluta Garðahrepps, það er að segja byggðinni .meðfram Hafnarfjarðarvegi. Hafnarfjarffarveitan. j Hin nýja vatnsveita Hafn- firðinga er talin flytja vatn, sem nægði 40—50 þúsund manns. En þá er sá hængur á, að vatnskerfið innan Hafn arfjarðarbæjar hefir ekki verið endurnýjað og vatns- æðarnar gegnum bæinn eru of grannar til þess, að vatn i verði tekið úr þeim handa 1 Garða- og Bessastaðahrepp- um, þótt samningar yrði gerð ið við Hafníirðinga. Yrði þvi ,að' taka vatnið sunan Hafn- arfjarðar, en það yrði löng leiðsla og dýr. En allt þetta j verður sennilega tekið til j vandlegrar íhugunar innan skamms. Ellefu fá námsstyrk íil Bandaríkjanna j Ellefu íslenzkir námsmenn 1 hafa fengið styrki til háskóla 1 náms í Bandaríkj unum á þessu hausti fyrir milligöngu ísl.-ameríska félagsins. Flest ir styrkirnir eru veittir af skólum og einstaklingum, nema þrír veittir af stjórn- arvöldum. Félagið tekur nú við umsóknum um slíka styrki fyrir næsta ár. . Þeir, sem fengu styrki á þessu hausti, eru Ríkarður Pálsson til blaðamennsku- náms í Minnesota, Guðmunu ur Erlingsson i jarðvegsvís- ' indum í Washingtonríki, Rafn Stefánsson í rafmagns- ! verkíræði í Kaliforníu, Ólöf ' Pálsdóttir í húsmæðra- j fræðslu í Ohio, Guðbjartur ' Gunnarsson í uppeldisfræði í Missouri, Gunnar Sigurðs- : son í verkfræði í Georgia, Lúð i vík Gizurarson í verkfræði í Ohio og Guðrún Stefánsdótt ir í blaðamennsku í Illinois. j Skrifstofa ísl.-ameríska fé- , lagsins er opin kl. 3—5 mánu . a, , —r, i daS'a> rniðvikudaga og föstu- U&ÍifÁld i lífHHHUW ■ daga í Sambandshúsinu. For- " * ! maður félagsins er Haukui Snorrason.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.