Tíminn - 12.12.1952, Qupperneq 8

36, árg.
Reykjavík,
12. desember 1952.
283. blað.
Myndskreytt kvæði eft
ir Herdísi og ÓBínu
Gefin hefir'verið út falleg
bók, sem nefnist Lundurinn
græni eftir þær systur Her-
dísi og Ólínu Andrésdætur. Er
í bókinni gamankvæði, er þær
systur ortu og hefir ekki ver-
íð birt áður, og er á hverri
blaðsíöu teikning af söguhetj
unum eftir Halldór Pétursson..
mjög listrænar.
Formálsorð hefir ritað séra
Jón Auðuns, og segir í þeim,
hvernig þetta gamankvæði
varð til. Kemur þar við sögu
frú Ásthildur Thorsteinsson,
er þá bjó í Gerðinu í Hafnar-
firði. Þar heimsóttu frænd-
konur hennar, Andrésdætur,
hana, en gamall vinur Ást-
hildar hafði áhyggjur af því,
Akurnesingar kynnast innrætg kommúnista;
Vildu eyðileggja verðmæti fyrir
hálfa miljón og missa togarana
Ilerdís og Ólína Andrésdætur.
að þær ætu hana út á hús-
J ganginn, og út af þessu litla
atviki ortu þær kvæðið, sem i
| nú hefir verið gefið út í bókar
i formi.
Frumvarp um framkvæmda-
banka ríkisins komið fram
Ríkisstjórnin hefir Iagt fram á þingi frumvarp til laga
um framkvæmdabanka íslands, er skal vera sjálfstæð stofn-
un í eigu ríkissjóðs. Á hlutverk bankans að vera að efla at-
vinnulífið og beita sér fyrir arðvænlegum framkvæmdum,
Keykvískir kðnunnoistar gerða úí seisdi-
fooJSíe, scasa ekki er í neíini verkalýðsfélagl,
en verkaiiieasíiiriiir ráku Iianai á dyr
Akurnesingar komust urn síðustu helgi í kvnni vid kald-
hæðni þess ábyrgðarleysis, sem einkennir alla þjóðmála-
starfsemi kommiinista. En þá ætluðu þeir að gera sér leik
að því að eyðileggja hálfrar milljón króna verðmæti af
sameign bæjarbúa, sem hefði getað orðið til þéSS, að bær-
inn hefði misst annan eða jafnvel báða bæjartogarana og
lamað allt hið fjörmikla atvinnulíf hins dugmikía athafna-
fólks á Akranesi.
gerðarinnar ekki þolað, svo
Þegar bæjartogarinn Abur-
ey kom af veiðum með full-
fermi af verðmætum ísfiski
til vinnslu, var skollið á verk
fall. Almenningur á Akranesi
taldi sjálfsagt að láta þessi
verðmæti ekki grotna niður í
skipinu, bæjarbúum til stór-
tjóns, enda þótt staðið væri
í vinnudeilu.
gagnlegum þjóðinni.
Stofnfé bankans á að vera
101,150 þúsundii0 króna. Eru
það í fyrsta lagi skuldabréf
fyrir lánum úr mótviröissjóði,
tvö frá Sogsvirkjuninni að
upphæð 54 milljónir króna,
tvö frá Laxárvirkjuninni að
framkvæmdabankans sé
geymt í viðskiptareikningi í
seðlabankanum.
Starfsemi bankans.
Bankinn á að vera ríkis-
stjórninni til ráðuneytis í fjár
upphæð 21 milljón og tvö frá íestingarmálum veita lán til
langs tima með þvi að kaupa j
hlutabréf fyrirtækja, sem eru j
nytsöm þjóðarbúskapnum, ’
veita stofnlánadeildum ann- J
arra peningastofnana lán,1
áburðarverksmiðjunni að upp
hæð 20 milljónir króna, og í
öðru lagi sex milljónir króna
í hlutabréfum í áburðarverk-
smiðjunni, 50 þúsundir í hluta
bréfum í raftækjaverksmiðj-
unni og 100 þúsund krónur í
hlutabréfum í Eimskipafélag-
ínu.
Mótvirðissjóðurinp.
Framkvæmdasjóðnum á aö
fela vörzlu mótvirðissjóðsins
og skal geyma fimmtíu mill-
jónir af fé sjóðsins á skulda-
greiðslureikningi í seðlabank
anum, ef til kæmi, að því fé
yrði varið til greiðslu á ríkis
skuldum. Fé það, er í mótvirð
issjóð kann að koma, umfram
það er notað kann að verða
til framkvæmda og látið er í
skuldagreiðslureikning, skal
bundið í sérreikningi í seðla-
bankanum. En handbært fé
Bensínþjófar á
kreiki
verzla með verðbréf, gefa út
og selja skuldabréf, efla spari
fjársöfnun og verðbréfavið-;
skipti, afla lánsfjár erl. til
framkvæmda, hafa samvinnu
við einkaaðila, er ráðast í arð
vænlegar framkvæmdir, ann- '
ast rannsóknir á fjárfestingar j
þörf atvinnuveganna og
greiða fyrir gagnlegum nýj-
ungum í framkvæmdum og at
vinnurekstri. ,
Lánastarfsemi.
Eignarfé bankans skal lána
til framkvæmda í þágu land- !
búnaðarins að hálfu og að
hálfu til eflingar framleiðslu
og framkvæmdum í kaupstöð ^
um og kauptúnum, jafnóðum
og það er handbært. En ríkis,
sjóður afhendir bankanum tilj
innheimtu lán, er það hefir j
veitt af lánum frá efnahags- \
samvinnustofnuninni, til síld
arverksmiðjanna, Sogsvirkjun
ar og Laxárvirkjunar, lán frá
Hambrosbanka til togara-
kaupa, lán frá alþjóðabankan
um til Sogsvirkjunar, Laxár-
virkjunar, landbúnaðar og
áburðarverksmiðjunnar og
lán frá gagnkværnu öryggis-
stofnuninni til áburðarverk-
Áróður kommúnista fær
lítinn hljómgrunn.
Kommúnistar voru á öðru
máli og fengu þar öflugan
stuðning flokksbræðra sinna
í Reykjavík, því að á Akranesi,
þar sem fjör er í athafnalíf-
inu og dugandi fólk, eiga úr-
tölur þeirra lítinn hljóm-
grunn. Lögðu þeir til, að bann j
að yrði að afgreiða skipið og
fiskurinn látinn grotna niður ‘
í lestum þess, meðan á verk
fallinu stæði.
Þeim var alveg- sama um
það, þótt almenningur á
Akranesi hefði við það skað
ast um hálfa milljón króna
og misst annað ef ekki bæði
sín stórvirkustu atvinnu-
tæki, sem reynzt hafa örugg
ur grundvöllur undir afkomu
fjölmargra þar. Þennan
grundvöll þurfti að eyði-
leggja til að auðvelda glund
roðann og greiða fyrir því,
að réttur jarðvegur skapist
fyrir kommúnisma.
Hálf milljón og
atvinnutækin í húfi.
í togaranurn voru aflaverð-
mæti um 300 þúsund króna
virði, en ef fiskurinn hefði
grotnað niður í lestunum,
myndu þær hafa eyðilagzt,
svo að kosta hefðí þurft upp
á endurbætur fyrir um 200
þúsundir króna.
Þessi þungu áföll hefði
hinn þröngi fjárhagur lit-
að Akurnesingar hefðu senni
Iega misst annan eða báða
bæjartogarana.
Hálfdán Sveinsson, formað
ur verkalýðsfélagsins, varð
hins vegar ekki vlð kröfum
kommúnista. Alþýðan á Akra-
nesi lét ekki segja sér fyrir
verkum, þegar jafn mikiö var
í húfi, og krafðist þess að
fá að afgreiða skipið og vinna
úr afla þess. Við þeim kröfum
varð stjórn verkalýðsfélags-
ins.
Fundurinn í
verkalýðsfélaginu.
Á sunnudaginn var svo hald
inn fundur í verkalýðsfélagi
Akraness og fengu kommún-
istar þar heldur háðúlega út-
reið, og fundu anda til sín
köldu.
Hafði Reykjavíkurdeildin j
beðið einn af fáum fylgis-
mönnum sínum á Akranesi
að gerast flugumann á fund
inum og berjast fyrir von- ;
lausu málefni kömmúnista'
gegn hagsmunum alþýðunn j
ar á Akranesi. .Var sá ekki j
í neinu verkalýðsfélaginu og
tróð sér inn á fundinn með
frekju.
Strax í fundarbýrjun, er
formaður hafði skýrt málið,
stóð þessi sendiboði Reykja-
víkurkommúnistá upp og hóf
æsingaræðu í Þjððviljastíl, án
þess að fá orðið'hjá fundar-
stjóra.
Sendibcði kommijnista
rekinn af fundinpm.
Formaður gat þess þá með
hógværð, að rétíara væri, að
félagsmenn gengju fyrir á
fundinum með “ræðuhöld.
En þá spurðist verkamaður
fyrir um það, hvort leyfilegt
(Framnaið'& 1. siðui.
Ólafnr Thors ræð-
ir við Eden
Á leið sinni til Parísar
ræddi Ólafur Thors atvinnu-
málaráðherra í gær í _ Lon-
don við Anthony Eden, utan-
ríkisráðherra Bretlands,. um
vandamál þau, sem risið hafa
á milli landanna í sambandi
við stækkun landhelgi ís-
lands.
Enn bætast pöntnn-
arféíög í hópinn,
í síðasta Lögbirtingablaði
er enn tilkynnt lögskráning
tveggja pöntunarfélaga í
Reykjavík, en sú alda, að
stofna pöntunarfélög til þess
að losna við hina háu álagn-
ingu á helztu nauðsynjavör-
um í búðum, virðist rísa æ
hærra. Kýs fólk þá heldur að
taka höndum saman og leggja
fram nokkra sjálfboðavinnu
ókeypis við félagsstörf, vöru-
útvegun og vöruafgreiðslu, en
sæta hinni háu álagningu.
Aðalfundur F.U.F. í
V.-Skaptafellssýslu
Félag ungra Framsóknar-
manna í „ Vestur-Skapta-
fellssýslu heldur aoalfund
sinn n.k. sunnudag að Hrifu
nesi í Skaptártungum, og
hefst fundurinn ’kl. .2 e. h.
Auk venjulegra'aðalfundar-
starfa veröa kosni.r -fulltrú-
ar á 10. flokksþing Fram-
sóknarmanna og ennfremur
kosinn sýslufulltrúi í stjórn
S.U.F.
Þeir, sem eiga benzín á bif-
reiðum sínum, ættu að hafa
gát á því, að benzíngeymarn
ir séu ekki tæmdir núna í
verkfallinu. Nokkuð hefir bor
ið á því, að unglingar séu á^
ferli með ílát og tilfæringar. smiðjunnar.
til þess að ná benzíni af!
geymum bíla í skjóli myi’k- j Stjóm bankans.
ursins. Tilgangur þeirra munj Bankanum stjórnar banka-
væntanlega sá að selja ben-1 ráð og bankastjóri, og eiga
zínið, og ættu því þeir, sem' sæti í bankaráðinu skrifstofu
Sprautaöi málningunni
með ryksugunni slnni
boðið er grunsamlegt benzín,
að gæta sín og láta lögregl-
una vita, hverjir þarna eru
að verki.
stj óri fj ármálaráðuneytisins,
einn tilnefndur af stjórn
seðlabankans og þrir kosnir
hlutfallskosningu á þingi.
Kona í Hafnarfirði ætlaði
í sumar að mála íbúð sína
og nota til þess íslenzka
plastmálningu. Kom henni
til hugar, hvort hún gæti
ekki auðveldað sér verkið,
ef hyggilega væri að farið.
Ryksugan hjálpartæki.
Hún á rýksugu, sem var
með útbúnaði til þess að úða
á gólfteppi til þess að skýra
lit þeirra, og nú var spurn-
ingin sú, hvort ekki mætti
Iíka nota þennáii útbúnað
til þess að sprauta málning
unni á veggi íbúoarinnar.
Tókst vel.
Hún reyndi þetta, og kom
brátt í Ijós, að þessi máln-
ingaraðferð var hin ákjós-
anlegasta. Málaði hún síð-
an veggina á þennan hátt,
og varð áferðin prýðileg og
verkið sóttist greitt.
Harðar árásir á
Bonn-stjórnina
Á vestur-þýzka sambands-
þinginu í gær urðu hörð átök
milli leiðtoga jafnaðarmanna
og Adenauers forsætisráð-
herra. Sökuðu þeir Adenauer
fyrir að hafa óvirt stjórnlaga
dómstólinn með því að láta
forseta landsins afturkalla
beioni sína um úrskurð hans
um það, hvort gildistaka.samn
ings um aðild að Evröpuher
væri samkvæm stjórnarskrá
landsins. Einnig hefði Aden-
auer gerzt sekur um þá óhæfu
að blanda forseta landsins
með þessum hætti í málið.
Adenauer svaraði því til, að
dómurinn hefði hagað störf-
um á þann hátt, sem engin
fordæmi væru að, meö því að
kveða fyrst upp úrskurð um
það, að úrskurður hans yrði
bindandi fyrir stjórn og þing.