Tíminn - 21.12.1952, Blaðsíða 3

291. blað.
TÍIVTINN, sunnudaginn 21. desember 1952.
3.
í slendLnga/Dæthr
Dánarmjnnjng: Guðmundur H. Pálsson
Tilvalin
jólagjöf
^,Hvað érkí Tíf néma litur
J-og ljósblettir ótal
á dauðasæ lygnum er leiftra
'í lífssólar skini“.
Þessi .orð:: ská’ldsins komu
mér í liúg,- ér ég 'heyrði and-
-látsfregn Guðmundar H. Páls
sonar, kennara, hinn 13. þ m.
:Að vísu vissi ég, að hann hafði
legið vikum saman milli
^heims og helju, en meðan lífið
blaktir er þó alltaf einhver
von. En helfregnin slökkti sið
asta vonarneistann. Hinn
.glaði og góði drengur var horf
-'inn sjónum frá mikilsverðu
starfi í bióma lífsins. — Lög-
j-máli dauðans verða allir að
lúta, en hér fannst mönnum
hánn of snemma á ferð —
einu sinni enn. Það er svo
erfitt að sætta sig við þessa
sáru atburði. Helzta rauna-
bótin er að geta tileinkað sér
orð meistarans: Verði þinn
vilji.
, Þeir eru margir, er sakna
vinar i stað, við fráfall Guð-
mundar. Meðan hann'lá bana
leguna sögðu félagar hans oft
.hver við annan: Við megum
ekki missa hann Guðmund.
- Svo vinsæll var hann, enda í
„'fremstu röð stéttar sinnar og
: líklegur til meiri frama. Hann
:var hinn ágætasti félagi og
-afburða kennari. Bar margt
•til þess: Ágæt greind, þekk-
ing góð, viðmótið hlýtt og
'aðlaðandi. Hann átti þann
kost í ríkum mæli, sem börn
” meta yfirleitt mest hjá kenn
* ara: Hann var mjög skemmti
•Tegur maður, lundin létt og
- glöð. Allir hlutu að vera í
:góðu skapi í návist Guðmund
: ar. Honum veittist því létt að
:stjórna börnum. Honum þótti
:vænt um börn, og þeim um
hann. Sama má segja um alla
- samstarfsmenn hans. — Á
gleðifundum var Guðmundur
hrókur alls fagnaðar, enda
kunnáttumaður í mörgum list
um, er þar koma til greina:
vel máli farinn, góður söng-
.maður og sagði vel frá. Han-n
var orðheppinn og fundvís á
það, sem broslegt var, en fór
vel með þann hæfileika. Gam
an hans var græzkulaust.
En Guðmundur var einnig
alvörumaður og karlmenni í
lund. Veikindi sín fyrr og síð-
ar bar hann með æðrulausri
ró og þreki.
í starfinu var hann strang-
ur við sjálfan sig og í stöðugri
leit að meiri þekkingu. Hann
fylgdist vel með nýjungum í
kennslu, og tókst að ná mik-
illi leikni og ágætum árangri i
í frjálsri kennslu, með hjálp
vinnubóka. Hann var fenginn
til þess að leiðbeina kennur-
um í frjálsum vinnubrögðum
á kennaranámskeiði, er hald
ið var hér á s. 1. ári og þótti
vel takast. — Einnicr hefir
hann haft á hendi ieiðbein-
ingarstarf í móðurmáls-
kennslu í Melaskóla síðustu
árin. Jafnframt hefir hann
starfað mikið að félagsmálum
kennara hér í bæ.
Guðmundur var fæddur í
Hnífsdal 20. júlí 1918 og ólst
upp þar vestra. Ætt hans er
‘ mér ókunn. Ungur hóf hann
nám í Kennaraskólanum og
tók kennarapróf 1941 með
mjög góðri einkunn. Giftist
1 sama ár skólasystur sinni, Ás-
dísi Steinþórsdóttur. Þá um
haustið varð hann skólastjóri
barnaskólans á Djúpavogi. en
Ásdís kennari. Þar voru þau
5 ár við góðan orðstír, en
jfluttust til Reykjavíkur 1946,
er Guðmundur var settur
kennári við Melaskólann. Þar
vorum við saman einn vetur
i og þar hófst kynning okkar,
■ er síðan hefir haldizt. Ég tel
Guðmund með beztu og
skemmtilegustu félögunum,
sem ég hefi kynnzt og á ekki
nema góðar minningar um
hann. Það vil ég þakka nú
við leiðarlokin, um leið og ég
votta ástvinum hans innileg
ustu samúð mína, en þeim
má það til huggunar verða, að
Guðmundur hefir reist sér ó-
brotgjarnan minnisvarða í
hugum og hjörtum samferða
mannanna, sem kveðja hann
nú með söknuði og þakklæti
fyrir hugljúfar og ógleyman-
legar samverustundir.
Ingimar Jóhannesson.
:.v.v.v.w.v.,.v.v.v.v.v.v.v.v.v.v.,.,.,.v.'
.'.v.:
M.s. Gullfoss
...... „|
tíesember til Akureyrar. Þaðan fer’;
i
skipið mánudaginn 29. desember beinté
til Kaupmannahafnar. I;
IL ■* *
j H.f. EimskipaféEag Islands ■:
W.'.V.-.V.’.V.V.VV.'.V.-.V.V.V.V.*.V.V.'W.'WJW

NOMT
BLANCi
Peiniinii hinna
vandlátustu
Sendibréf f rá íslenzkum konum
Komin er út hjá Helgafelli
bók nú fyrir jólin, sem mér
þykir næsta girnileg til fróð-
leiks og vildi því benda á
hana, ekki konum eingöngu,
heldur miklu fremur öllum
þeim, er unna sögu íslenzku
þjóðarinnar og þjóðlífsfræð-
um allra alda. Bók þessi er
Sendibréf frá íslenzkum kon
um, og ná yfir tímabilið frá
1784—-1900. Finnur Sigmunds-
son bjó undir prentun og eru
bréfin öll tekin úr handrita
safni Landsbókasafnsins.
Bréf og dagbækur hafa í öðr
um löndum jafnan þótt góð-
ar heimildir til að byggja á
ævisögur og aldarfarslýsingar
og hafa konur lagt þar fram
ekki ómerkan þátt, enda var
það um langan aldur siður
kvenna að halda mjög ýtar-
legar dagbækur. Hér á íslandi
mun það þó lítið hafa tíðkazt.
Mig grunar, að íslenzkar kon
ur, jafnvel heldri konur, háfi
yfirleitt haft öðru að sinna
og verið annað tamara en að
nota pennann. Það er því svo
að segja óplægður akur hér á
landi, að kynna þjóöinni hugs
anir og málfar fyrri tíðar
kvenna, eins og þetta kemur
fram í bréfum þeirra, ásamt
lýsingunum á lífserfiðleikum
og baráttu þeirra tíðar
manna. .
í fyrstu fannst mér það
galli á bókinni, að hér er svo
að segja eingöngu um að
ræða bréf kvenna úr embætt
ismannastétt eða eins og seg
ir í formálanum tekin aðal-
lega bréf frá mæðrum, kon-
um og systrum þjóðkunnra
manna. Hefir þetta vafalaust
verið gert til þess að lesand-
inn fylgdist betur með efni
bréfanna og skildi, um hvaða
fólk er verið að ræða. Get ég
mjög vel fellt mig við þá til-
högun efnisins, sem þarna hef
ir verið höfð á. En mér er
næst að segja, að bókin æsi
upp í mér sult, ég vil fá meira,
miklu meira af svona bréfum,
fyrst af nógu er að taka. Og
ég vil skora á Finn Sigmunds-
son og Helgafell að gefa okk-
ur á næsta ári sýnishorn af
rithætti , alþýðukvenna víðs
vegar um land og lífskjörum
þeirra á ákveðnu tímabili. Það
gerir ekkert, þó aö fáir kann-
ist við nöfn, ef bréfin hafa
að öðru leyti gildi, og Finni
Sigmundssyni er vel trúandi
fyrir valinu.
Ég ætla nú að minnast ör-
fárra bréfa, sem mér þykja
j bregða sérstaklega skýrri
mynd yfir eitt eða annað. Að
öllu samanlögðu held ég, að
ég taki bréf Sigríðar Örum I
fram yfir flest hinna. Þau
eru samfara frábærum stíl svo
fræðandi um eitt og annað.
Það er stundum kvartað yfir
samgöngum við Austurland
nú, en þegar bréf Sigríðar
Örum er skrifaö 1826, þá eru
þær sem hér segir. Sigríður á
heima á Fljótsdalshéraði, hún
stendur uppi sjötug með 5 for
eldralaus dótturbörn, elzti son
urinn er reyndar orðinn
stúdent og á nú að verða amt-
mannsskrifari vestur á Snæ-
fellsnesi. Amman sendir hon-
um nú yngsta systkinið, 10
ára dreng, til forsjár, en til
þess að koma honum suður til
Reykjavíkur og svo þaðan vest
ur á Snæfellsnes eru ekki önn
ur ráð en að biðj a um að hann
fái að fylgjast með veikri
konu af Héraðinu, sem ætlar
til Eyjafjarðar að leita sér
lækninga hjá séra Jóni í
Stærra-Árskógi, síðar á Grenj
aðarstað. Drengurinn á að
fara með bréf frá ömmu sinni
til amtmannsins yfir Norður-
og Austuramtinu og biður hún
hann ásjár um að koma þess-
um litla pilagrím áleiðis til
Reykjavíkur í tæka tíð. Ekk-
ert veit maður um það, hvern
ig ferðin hefir gengið eða um
ævintýri hennar, en sjálfsagt
hefir drengsnáðinn komið
fram, því að hann er afi Geirs
Sæmundssonar, vígslubiskups
á Akureyri, Siggeir Pálsson.
Torfhildur Hólm, skáld-
kona, skrifar Eiriki Magnús-
syni í Cambridge frá Winne-
peg, af því að hann hefir sýnt
henni samúð og hjálpsemi við
útgáfu á bckum hennar, sem
hún fær lítið fyrir. En henni
er slík þörf að skrifa, að mað
ur hennar finnur, að það er
henni lífið sjálft, köllun, sem
dauðinn einn getur hindrað
hana í að fylgja. Henni hefir
dottið í hug að leita til Al-
þingis um skáldastyrk, en get
ur ekki sótt um hann sjálf,
því að „þjóðin ætti að veita
mér styrkinn af frjálsum
vilja. Auðvitað yrði einhver að
gjöra uppástunguna fyrst“.
Þetta er árið 1885.
Ekki er hægt að láta vera
að minnast hinna yndislegu
bréfa Ragnhildar Björnsdótt-
ur til Eiríks Magnússonar, þar
sem hún ber sáttarorð á milli
manns síns, Páls Ólafssonar
skálds og Eiríks. Bréfin eru
svo dásamleg lýsing á göfugri
fórnfúsri, kærleiksríkri konu,
að ég held, að engan furði
eftir lestur þeirra á yfirlýs-
ingu Páls:
„Fyrr skal blessuð sólin sofna
en sál mín hætti að elska þig“.
Aðalbjörg Sigurðardóttir.
Innilegar þakkir tii allra þeirra fjölmörgu nær og
fjær, sem sýndu okkur samúð og vinarhug við andlát
og jarðarför
GUÐBJARGAR GUÐMUNDSDÓTTUR,
Brekkukoti í Óslandshlíð.
Aðstandendur.
S Hjartans bakkir til vandamanna minna, Kvenfélags
i Fljótshlíoar og allra vina nær og fjær fyrir vinsemd og
> hlýhug, rnér sýndan, með heillaskeytum, heimsókn-
um, blómum og goðum gjöfum á 70 ára afmæli minu
lj< 30. nóvember.
1« Lifið heil.
S Guðríður Jónsdóttir, •.
? Hliðarendakoti. v
WWWVWVWWVWVWWVWWWWUVWU'UVVVVVWWWWWI
w.