Tíminn - 13.09.1953, Blaðsíða 3

TÍMINN, suniutöaglira 13. -'sepíenaber 1953.
3
208. blað.
/ s/e/ic/íngajbæí í ir
hvammi í verkum þeirra os
veru, enda kcm þarna í ljós
hvað þau máttu sln á hólm-
inn, hösluðum. . af heiði' og
þröng um öll hin ytri kjör-
in. Þau fluttu aS Hróalds-
stöðum í Selárdal og enn í
Herra ritstjóriý ___________ hafði Sveinbjörn aldrei beðiS
í blaði yðar, föstudaginn Harald að lána sér hljóðfær-
Sextugur: Valdemar Jóhannesson
Valdemar er fæddur hinn
14. sept. 1893, í Syðrivík í
Vopnafirði. Voru foreldrar
jhans Jóhannes Jóhannesson,
bóndi í Syðrivík, og kona
lians, Guðrún Jónsdóttir, er
lengi bjuggu stórbúi í Syðri-
vík, og voru hin mestu rausn
ar- og höfðingshjón.
Jóhannes er fæddur i Syðri
vík og Jóhannes faðir hans
líka og var Einarsson, en Ein
ar Ólafsson og kona hans,
Ingibjörg Jónsddóttir, komu
til búskapar í Syðrivík litlu
■eftir aldamótin 1800. Einar
var bróðir Stefáns á Torfa-
Stöðum og hafa-þeir bræður
orðið mjög kynsælir menn,
en afkomendur eru víða
jdreifðir um landið og í Vest- eldrum sínum í
.urheimi. Móðir Mnars var fram yfir fermingaraldur.
Guðrún, dóttir Jóns Ingi- Var heimilið í Syðrivík hið
mundarsonar síðast bónda á mesta fyrirmyndarheimilh
Vákurstöðum og systir Arn- hreinlæti og háttum öllum
þrúðar er Jón Sigurðsson á viðbrugðið, og lágu þangað
Vakursstöðum átti, ‘ en frá leiðir hærri sem lægri manna
28. ágúst þ. á., er grein með of til notkunar í Höfn, enda
hálfbýli, en það'an 1923 að annefndri yfirski'ift, eftir Sis hefði þess ekki þurft, því þau
Felli í miðri sveit. Á þessum Skagfieid, er mig langar að eru fáanleg að láni hjá flegt
árum fæddust flest börn ?era= athugasemd= við, vegna u*n stærri hljöðfæraverzlun-
þeirra, 9 að tölu. Komust þau mir.ningar Sveinbjarnar um kér. Þetta hefir Svein-
öli til fullorðinsára og eru Sveinbjörnssonar. björn líka vitað, þvi hann
hið gjörfulegasta fóík. Er Mér er a3 yísu ekki kunn_ hafði sjálfur hljcðfæri á
elzt, Þorsteinn skáld, einn af u2r^úm stærð eða * vi?hald -ei=u Þau ar> er kann bjó hér.
íjölhæfustu mennta- og þe-rrar jbúðar, er þau hjcn Ekki veit ég hvað Sigurður
gáfumönnum yngri kynslóð- bjuggu j t Reykjavík, en har.n á við, er hann segir: „Og það
arinnar, en hin hafa flest haf3i a’drei orð á því við mig, voru Danir, sem létu þeim
staðfest ráð sitt og er þaó ag þa3 j.gpgj fari3 ilia uin hjcnum í té sólríka og
órðið allmargt fólk sem á hann f Reykjavík, á nokkurn skemmtilega íbúð í Höfn".
Valdemar fyrm afa^ .tina hltt, og tpluðum við þó oft Með orðinu „Danir“ væri
dottur hafa þau fejónin um veru hans á islandi. Hann héizt að skilja það svo, að
sagði, að það hefði verið örð- dönsk rikisvöld hefðu hlut-
ugt að ’fá íbúð rið hæfi 'azt til um það, að þau hjón
þeirra hjcna, um þær mund- fengju íbúð hér. Þau hjónin
ir. Og hann flutti ekki. af bjuggu flest árin á Priemus-
landi af þeirri ástæðu, heldur vej 1, á Friðriksbergi, í tveim
hir.u, . að . hlj ómlistarlíf í herbergjum, án eldhúss, og
Reykjavík fullnægði honum fenvu íbúðina, eins og flestir
ekki, hann langaði líka til aðrir, eftir auglýsingu í blöð-
’oess að. koma verkurn sínum um. Þau .urðu því að borða að
á prent, og taldi meiri likur mestu leyti í veitingastað,
til þess hér en á íslandi. Hon hér og þar. Ekki get ég sagt,
um lánaðist líka að fá styrk að mér hafi fundizt herberg-
til útgáfu verka sinna, og in „sólrík“ og „skemmtileg".
fékk líka eitthvað prentað. Þau sneru í norðvestur, og
Annars. fór fyrir honumu eins Þ'að er sjaldan mjög „sólrik“
og mcrgum okkar hinr.a, að átt.. Og ekki veit ég, að hvaa»
tilviljun ein réði mestu um léyti þau hafa átt að vera
það, að hann varð hér áfram. ,,skemmtileg“, því vegurinn
Hann „flúði“ ekki til Kaup- liggur innilokaður og lítil um
fyrir mannahafnar, og mundi ekki ferð um hann. — En þau
gera frásögn Sigurðar að hjónin voru skemmtileg og
sinni, um framkomu „betri“ ijúf heim að sækja. —
Það er þó gott, að þessar
er fórst í snjóflóðinu í Svarf
aðardal siðastliðinn vetur.
Frá Feíli fluttu þau hjón í
Teig, 1928, og eftir fá ár fesiu
þau kaup á þeirri jörð,
byggðu þar allt úr rústum og
ræktuðu land. Og fyrir all-
mörgum árum raflýstu þau
í Teigi með virkjun á Teigar
ánni og var það mikið og
Svðrivík dýrt mannvirki. Valdemar og
þau hjón, hafa því yfir nokk
urt dagsverk að líta og þeir
aðrir, sem á þetta líta, munu
telja það eitt .af stórmerkj-
um tímans á íslandi, og er
þó hér ekki öll sagan sögð
frá Teigi. Valdemar er glað-
vær maður og góður félagi,
auga
*þeim eru komnir Vakursstað til allrar fyrirgreiðslu, sem
armenn. Talið er það nokk- um var beðið, og ekki tekið h7firglöggt
uð öruggt mál, að- Jón Ingi- gjald fyrir. Var Syðrivík í skrýtnu hliðinni á mannlíf-
.mundarson hafi át-t systur þjóðbraut ferðamanna, en þó inu> prýgiSgoður upplesari,
Jóns ríka í Ási fyrir .konu, en enn meira í annarri þjóð- einku,n a kjmið efni enda' borgara Reykjavíkur í garð
frg Jóni er komin Reykjahlíð braut, en það var þjóðbraut hefir fýlan aldrei ferðast þeirra hjóna. minningar, sem Sigurður vitn.
aiætt hin eldri, eða elzta. For æskunnar í glaðvæið og sam- meg honum, og ég held að: Viðvíkjandi umælum Skag ar i; eru cprentaðar ennþá,
eldrar Ingibjargar konu Ein- fundum, og síðan enn þá, er hún hafi ekki eiru sjnni heim field um Harald Sigurðsson, Þvi seu Þær afram í sama dúr
ars í Syðrivík, voru Jón liggur í gegnum miskun og sótt hann. Hann má ekki prófes3or, þá eru þau bæði °g Það- sem tekið er upp I
Svemsson,_lengi bondi a Ha- liðsinm við naungann. Var aumt S]-á svo hann vil]i ekki misskilningur og ranghermi. §rein hans- hæfir Þeim bezt
konarstöð'um-á--Jökuldal, og heimilið mannmargt og þar ár hætaj ekki misjafnt vita Sveinbjörn hafði æskt þ°ss af — ruslakárfan!
■kona hans, Ingibjörg Sigurð- dvöldu jafnan fleiri eða færri svo hann ekki að hið Haraldi, að hann léði honum En væri ekki tlmi til þess
nrdóttir, tuggu á Hauksstöð- vina og vandamanna, sem hetra væri. Svo skyldu þeir hljcðfæri sitt til íslards en k°minn, að ritstjórnir ís-
„Wio 1„^. „„„ í - -------- " ‘ lenzkra blaða temdu sér að
W'á'D’al, eh húii var ekkja lagt höfðu upp árar í æviróðr menn veraj er erfa’-framtíð- meðai arnars af því að Har-
eftir Pétur, er kallaður var inum og voru þar í eins konar ina j anda og kynkvíslum. aldur var að reyna’að selja
Valdemar er hljóðfærið, gat hann ekki lán um
þakkar fortíðin að Sveinbirni það, yíir svo Kaupm.höfn, .6. sept. 1953.
1 sextugúr,
Hótar-Pétur, af bústað í Bót, vari fyrir frekari ágjöfum. og nú, þegar
Péturssonar á Skjöldólfsst., Bar heimilið svip af hvoru
jqnssonar ættfræðings og var, t-veggja, glaðværð æskunnar
Ingibjörg^býb feáífsystir Pét- og hvíld ellinnar og mun.það
Jlús'á Háköriarstoðum elzta, hafa mótað Valdemar mjög,
en frá-hGnuíh þr.u Hákonar- svo hann hefir jafnan verið
istaðamenn komnir. Systkin víðsýnn maður, og átt til-
Ingibjargar voru m;a. Sigurð finningar á breiðu sviði um
ur langafi Björgvins tón- mannlíf og örlög þess.
Skáíds og Kristín. Af henni Árið 1908 seldu þau Jóhann
.er kominn Ríkarður Jónsson, es og Guðrún Syðrivík. Hafði
en frá Sigurði tuggu eru þá langa stund verið illt
’komnir Bustfellingar í Vopna verzlunarárferði, eða eftir
firði.og Möðrudalsmenn hin- það að sauðasalan hætti, og
ir eldri. Jón Sveinsson var menn safnað skuldum, en
frá Torfastöðum í Hlíð og margir horfið af landi burt
■bróðir. Svanhildar,; er átti til Vesturheims. Jóhannes
Skúli Sigfússoh á Brimnesi, leitaði vars fyrir þeim ágjöf-
Jónssonar ættfræðings, á um, sem þá höfðu orðið á
Skjöldólfjsstöðum, én frá skip hans, og fór í Bustarfell
þeim Skúla er komin hin fjöl til frænda síns Metusalems •
inpnna sirnicico+i á Anrfnr. Einarssonar. Einarssonar frá ▼
greina „sauðina frá höfrun-
i
fFramhald á 7. síðu.) langan ' tíma. Hins vegar
Þorfinnur Kristjánsson.
Syðrivík. Þar dó hann árið
eftir. Valdemar fór þá suður
á land á slóðir hálfbróður
síns, Einars skógfræðings
. . Sæmundsen, og dvaldi með
a ymsum stoðuip^ í Hhðai- honum nokkur ár, og ferðað-
hreppi og konu hans, Þor- igt VÍSa
um Suðurland. Á
bjai’gar Jcnsdóttur, af ætt hann m
Arna' sýslumanns á Eiðum,
landi og víðar.
• Guðrún kona Jóhannesar,
bg móðir Valdemars, var dótt
ir Jóns Sigurðssonar, er bjó
Magússönáf. Jóir var sonur
Sigurðar Einarssonar frá
Víðivöllum í
kunningja þar
frá þeim tíma. Á þessum ár-
um gekk hann á Hvanneyrar
skólann, en koin brátt á
. , Fljótsdal °S j æskustoðvar aftur og að
^onu hans, Grou Jónsdóttur,, gustarfelli. Þar dvaldi Guð-
Torfasonar, en móðir Gróu : finna Þorsteinsdóttir, sem nú
var, Sigríður, systir Margrét-
ár móður‘ Jámgerðar, móður
Einar^ próf. Jónssonar á Hofi,
er þjóðkunn kona undir
skáldnafninu Erla, og felldu
þau hugi saman. Hófu þau
en það..ejr.. Þgrsteins jökuls _ þegar sjálfstæðan búskap,
sett, á Brú. Eru hér taldar
margar af hinum mikilhæf-
pstu bændaættum á Austur-
landi, og það er óhætt að
'segja það um Valdemar, að
iiann hefir trúlega gengið
álóð feðra. sinna. á Austur-
landi í búskap og mannskap,
pg mun ekki síður en. þeir
Srfaframtíðina.
^aldemar ólst upp hjá for-
þótt efni væru að sjálfsögðu
lítil, og tóku til ábúðar heiða
jörðina Brunahvamm í Foss
dal. Verður sú saga síðar
kunn, þótt ýmsir viti nú
þegar. Var þetta óríft jarð-
næði, og enda ekki nema
hálfbýli, en þeim farnaðist
fljótt vel og þótt þau flyttu
eftiri fá ár þaðan, er eins
og æ sfðan bliki á Bruna-,.;
SeUtrifflur, rifíhtr, fjjárhyssur,
havjlahyssur oy hagiashot, hr. 35 pahhinn
Stærsta og fjölbre.yttasta úrvai laiidsins
- Seljym - Skiptum
GOÐABORG
Freyjugötu 1. — Siiai S29S9.