Tíminn - 11.10.1953, Blaðsíða 1

Rltstjórl:
Þórarlnn Þórarlnsson
Útgeíandi:
Framsóknarílokkurinn
i
Skriístoíur i Edduhúai
Préttasímar:
81302 og 81308
Aígreiðslusíml 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda

37. árgangur.
Reykjavík, sunnudaginn 11. október 1953.
230. blað.
Nýja Laxárvirkjunln vígð og straum hleypt á kerfið í gær
Norðlendingar fagna
Hið glæsiBega orkuver kosiar
um 60 millj. kr. og afiaði rik-
isstjórnin um 90% þess fjár
Orkuverið framleiðir 9400 kílóvclt
í gærdag fór fram vígsla hins nýja raforkuvers við Brúar
fossa í Laxá í Þingeyjarsýslu og rafmagni var hleypt á
rafveitukerfið frá verinu. Er þar með miklum og glæsileg-
um áfanga náð í raforkumálasögu Norðlendinga, og mun
þessum mikla orku- og ljósgjafa mjög fagnað jafnt í bæ
og sveit. Steingrímur Steinþrósson, raforkumálaráðherra,
hleypti rafmagninu á háspennulínuna og hann flutti aðal-
ræðuna við vígsluna. Er hún birt hér á eftir.
Um klukkan 11 í gærmorg- aður var áætlaður um 60
un héldu gestir við vígsluna millj • kr. og mun sú ætlun
upp að aðalspennistöðinni ( nokkurn veginn standast. {
ofan við Akureyrarbæ. Voru'um 90% þessa fjár hefir:
þeim sýnd þar mannvirki. ríkisstjjórnin aflað með lán-
Siðan var setzt að hádegis-jum frá Mótvirðissjóði, efna-
verði í Hótel KEA og bauð hagssamvinnustofnuninni og
Steinn Steinsen, bæjarstjóri | og Alþjóðabankanum. Hið
gesti þar velkomna.
nýja orkuver skilar um 12000
Um klukkan eitt var hald- hestafla orku.
ið af stað austur að Laxár-j Ræða Steingríms Stein-
virkjun og komið þangað um þórssonar, landbúnaðarráð-
klukkan 3,30.
Margir á
fagnaðarfundi.
Auk bæjaryfirvalda Akur-
eyrar raforkumálaráðherra
herra, fer hér á eftir:
Háttvirt stjórn Laxárvirkj
unar. Virðulegu sendiherra-
hjón. Háttvirtir áheyrendur.
Ekkert hefir þjáð og þjak-'
að hina íslenzku þjóð allt
voru þarna sendiherra (frá því að landið var numið
Bandaríkjanna yfirmenn raf í öndverðu eins og kuldi og
orkumála, verkfræðingar, ■ myrkur. Þessar andstæður.
ráöunautar og starfsmenn Ijóss og yls höfðu því nær
við virkjunina og fleiri kyrkt þessa litlu þjóð í helj-'
Allmargir Þingeyingar og' argreipum. Mikið hefir á- j
borgarar af Akureyri voru unnist að bæta úr þessu hin
þar og saman komnir. jsíðustu ár — þó er svo
Voru mannvirki öll skoð- J enn að meginhluti þess fólks
uð við góða leiðsögn, en sið-(er í strjálbýli býr vantar (
an safnast saman í stöðvar- þann undra aflgjafa er á
sal. Þar flutti Steinn Stein-1 svipstundu getur eytt myrkri
sen, bæjarstjóri ræðu og síð og kulda og jafnframt veitt
an tók Steingrímur Stein-
þrósson, ráðherra til máls.
Hleypti straumnum á.
Að ræðu lokinni sneri
hann handfangi og hleypti
með því háspennustraumn-
um á línuna, sem flytur ork-
una til Akureyrar og ann-
arra byggða, sem línur hafa
fengið. Þar með hafði þetta
nýja orkuver tekið til starfa.
Þessu næst var gengið í
mötuneytisskála starfs-
manna og þegnar veitingar.
Voru þar margar ræður flutt
ar undir borðum. Töluðu þar
m. a. Grettir Jóhannesson,
sem verið hefir ráðunautur
við virkjunina, Júlíus Hav-
steen, sýslumaður, Friðj ón
Skarphéðinsson bæjarstjóri,
og alþingismaður Bernharð
Stefánsson, Magnús Jónsson
og Jónas Rafnar, og margir
íleiri.
Kostar 60 millj.
Þessu mikla mannvirki hef
ir fyrir skömmu verið lýst
hér í Tímanum í myndum og
frásögn og skal sú lýsing
ekki endurtekin hér. Kostn-
margvíslega þjónustú aðra,
svo að strit verður að auð-
veldari vinnu. — Allt of
marga hefir vantað rafmagn.1
— Og þeir, sem hafa hlotið
það hnoss hafa margir haft
það af skornum skammti. '
Það er því full ástæða til
jþess að gleðjast yfir þeirri
athöfn er hér fer fram í
dag, — þegar hin nýja afl-
stöð Laxárvirkjunarinnar
er opnuð og tekur til starfa.
Hér gerist það tvennt, að
þeir aðilar, sem áður höfðu
of Iítið rafmagn, fá það nú
nægilegt — en jafnframt er
verið að leggja grundvöll að
því að margar sveitir, sem
ekkert rafmagn hafa, geti
nú höndlað þetta hnoss inn
_an skamms. ,
Fyrsta virkjunin
Fyrsta virkjun Laxár tók
til starfa haustið 1939. Næstu
virkjun var lokið árið 1944.
Þessar tvær virkjanir voru
um 6600 hestöfl. Nú er lokið
hinni þriðju virkjun, sem er
um 12000 hestöfl, eða hefir
yíir að ráða allt að því tvö-
falt meiri orku en báðar
Stífla hins nýja orkuvers er hið fegursta mannvirki. Neðri
myndin sýnir stöðvarhúsið, er verið var að múrhúða það í
sumar. Til hliðar; hinn mikli þrýstivatnsturn. (Ljósm: G. Þ.)

fyrri virkjanirnar. Mun þá
svo talið að sérfræðingum
efra fallið við Brúar sé full-
virkjað.
fig mun ekki íara að lýsa
þessu mannvirki hér, en læt
að mestu nægja að vísa til
þess sem formaður stjórnar
Laxárvirkjunar hefir sagt
hér í dag svo og til skýrslu
þcirrar, er fxamkvæmda-
stj öri virkj unaririnar, Eirík-
ur Briem, rafmagnsveitu-
stjóri, hefir samið og útbýtt
hefir verið meðal gesta, en
skýrsla þessi gefur glöggt yf
irlit um gang þess máls frá
öndverðu. Ég vil aðeins
leyfa mér að nefna hér tvö
eða þrjú atriöi, sem nánar
eru rakin i skýrslu rafmagns
veitustjórans.
1 fyrstu var gert ráð fyrir
að virkjun þessi gæti orðið
lokiö haustiö 1952. En vegna
þess — og það af ýmsum eðli
legum ástæðum að lítið gat
orðið úr framkvæmdum sum
arið 1950, varð verkinu ekki
iokið fyrr en nú í haust. Má
þó teija að allt hafi gengið
mjög vel með framgang
verksins og engin óhöpp
komið fyrir til þess að tefja
' það.
Kostnaður við að" reisa
þessa nýju orkustöð var á-
ætlaður fyrirfram um 60
milj. króna.
Fjárins hefir verið aflað
á þennan hátt.
Lán frá efna-
hagssamvinnust.
i Bandaríkjanna 5,4 milj. kr.
( Lán frá Alþjóða
j bankanum 7,0 milj. kr.
, Lán úr Mót-
. virðissjóði 43.0 milj. kr.
I Lán frá Akur-
: eyrarbæ 3,2 milj. kr.
j Skuldabréfasala 1,4 milj. kr.
orkugjafa
i
að langmestu leyti fengist af
framlögum þeim er fallið
hafa í íslands hlut af fé því
(Framhald á 7. sí5u.)
Fundor í Framsókn-
arfél. Rvíkur á
þriðjudaginn
Framsóknarfélag Reykja
víkur heldur fund í Eddu-
húsinu þriðjudagskvöldið
13. okt. n. k. Málshefjandi
verður Jón ívarsson fram-
kvæmdastjóri, og talar um
Fjárfestingu og viðskipta-
mál.
Fundurinn hefst kl. 20,30.
Allir stuðningsmenn
Framsóknarflokksins eru
velkomnir á fundinn.
Framsóknarvist
á Hótel Borg
Fyrsta Framsóknarvistin
á þessum vetri verður hald
in næstkomandi föstudags—
kvöld á Hótel Borg. Ilefst
samkoman kl. 8,30 á hinni
vinsælu Framsóknarvist, en
síðan verffa skemmtiatriði
og loks dansað til kl. 1 Fólk
sem vill tryggja sér að-
göngumiða í tíma, er beðið
að hafa samband við skrif-
stofu Framsóknarflokksins
í Edduhúsinu við Lindar-
götu, símar 6066 og 5564.
Drengurinn, sem
týndist í fyrrakv.
drukknaði í
60.0 milj. kr.
Það má telja að verk þetta
hafi verið framkvæmt sam-
kvæmt áætlun, hvað kostn-
að snertir. Fjármagnið hefir
höfninni
Drengurinn, sem auglýst
var eftir í fyrrakvöld, og
hafði orðið viðskila við föð-
ur sinn um borð í Gullfossi
síðdegis í gær, fannst ör-
endur í morgun, framundan
Slippnum. Lögreglumenn
leituðu drengsins í gær-
kveldi og fram til klukkan
fjögur í nótt, en án árang-
urs. Leit var hafin á ný með
birtu í morgun og fannst
drengurinn um klukkan
átta í morgun, örendur í
sjónum, framundan slippn-
um. Drengurinn hét Ólafur
Guðbjörn Júlíusson, sonur
hjónanna, Gunnhildar Páls
dóttur og Jóns Júlíusar
Jónssonar, Bræðraborgar-
stíg 26.