Tíminn - 10.12.1953, Síða 5

283. blaiS.
TÍMINN, fimmtudaginn 10. desember 1953.
5
Fitntntud. 10. des.
ERLENT YFIRLIT:
Óvissan í Frakklandi
F©rseíakjörið, sem fer fram 17. j». ni., get-
ur haft mlkil áhrtf á fröaisk síjórmnál
arlogm
Eins og frá var skýrt í blað-
inu í gær, fór önnur umræða
fjárlaganna fram í Alþingi
s. 1. þriðjudag. Var umræð-
unrii lokið þá um' kvöldið, en
atkvæðagreiðsian veröur í
dag. Ráðgert er að eldhúsdags
umræðurnar veröi eftir næstu
helgi, og má vænía þess, að
fjárlagaafgreiðslunni verði
lokið í næstu viku, en þing-
störfum verði síðan frestað.
Meirihluti fjárveitinga-
nefndar hefir gert tillögur um
nokkrar hækkanir á tekjuá-
ætlun frumvarþsins, og nema
þær alls rúmlega 16 millj. kr.
Tillögur nefndarinnar um
hækkun á:gjöldum nema svip
aðri upphæð'.
Fulltrúár Alþýðufl. og Sósí,
alistafl. í fjárveitinganefnd i Þessum ástæðum er næsta liklegt,
hafa eefið út sérstök nefnö !að Bretar og Bandankjamenn hafi
naia geno ut serstoh netnd ivnjað_ að utanrlkisráðherrafúndut-
aralit og bonð fram nokkrar ;inn kæmi sem fyrst saman.
breýtingartill. við frv. Tillög- sérstaða Prakka er hins vegar
ur þeirra eru nú sem fyrr að- _ ekki óeðlileg. Þar fara fram for-
allega um það, að hækka ' setakosningar 17. þ. m„ er ef tii vill
tekjuáætlun fjárlaganna um ' geta ráðið miklu um frönsk .jórn- | {ausn verkefnanna inn á við. Gaull-
nokkra milljónatugi og auka mál í náinni framtíð. Að vísu er;istar Qg ýms brot úr öðrum fiokk-
fjárframlög .til nokkmra fram forsetinn valdalítill samkvæmt um eru að mestu ieyti sammáia
Þær fregnir bárust frá ráðstefn-
unni á Bermuda, að nokkurt ósam-
komulag hefði verið þar um dag-
setningu fjórveldafundarins, sem
ráðgert er að halda í Berlín. Bret-
ar og Bandaríkjamenn eru sagöir
hafa lagt kapp á, að fundurinn yrði
haldinn í næsta mánuði, en Prakk-
ar eru sagðir hafa viljað draga
hann meira á langinn.
Talsverðar líkur benda til þess,
að umræddur orðrómur geti verið
réttur. Bretar og Bandaríkjamenn
munu vilja fá úr því skorið sem
fyrst, hvort nokkur von sé um sam-
komulag við Rússa, því að ella beri
ekki að slá því lengur á frest að
íá úr því skorið, hvort úr stofnun
Evrópuhersins geti orðið. Geti ekki
orðiö úr stofnun Evrópuhersins,
verði að byggja vígbúnað Þjóðverja
upp á öðrum grundvelli og þá enni
lega helzt þannig, að þeir verði
þátttakendur í Atlantshafsbandalag
inu. Sú er a. m. k. tillaga Breta. Af
inn líklegur til aö verða endurkjör-
inn, ef hann gæfi kost á sér. Hann
hefir unnið sér mikið álit sem for-
seti. Hann var áður jafnaðarmað- |
ur. Hann hefir hvað eftir annað j
lýst því yfir, að hann vilji ekki \
gefa kost á sér. Sarna hefir Herri- 1
at gert, en hann hefir þótt einna ‘
sigurvænlegastur að Auriol frá- j
gengnum, þrátt fyrir hinn háa ald- !
ur sinn.
Tillögur um ýmis konar
samfylkingar.
Óvissan, sem ríkir í sambandi við
forsetakjörið, sýnir vel ringulreið
þá, sem er á frönsku flokkaskipun-
inni. Pleiri og fleii\ franskir stjórn-
málamenn tala nú líka orðið um
nauðsyn nýskipunar á sviði
franskra stjórnmála á þann hátt
að mynda samtök eða samfylkingu
fleiri flokka. í seinni tíð hafa m. a.
kpmið fram eftirfarandi tillögur
um slíkar samfylkingar:
1. Kommúnistar boða þjóðfylk-
ingu allra þeirra, sem séu á móti
L ANIEL,
forsætisráðherra Frakka
við glundrcðann, sem nú ríkir í
stjórnmálum Prakka og orsakast
af hinum mörgu ílokkum og flokks-
brotum.
Afstaðan til Evrópuhersins.
í seinni tíð hefir deilan um Evr-
ópuherinn sett mjög svip sinn á
stjórnmál Frakka. Hins vegar hsfir
dregið úr deilum um styrjöldina í
Indó-Kína, enda hefir stjórnin !ýst
Evrópuhernum og áframhaldandi' yfir því, að hún sé reiðubúin til að
styrjöld í Indó-Kína. Stefnubreyt- 1 semja um frið þar, ef kommúnistar
ing á sviði utanríkismála verði að þar óski eftir að samningar um það
ganga fyrir öllu áður. Meðan verið verði haínir.
sé að vinna að henni verði að fresta | Að sjálfsögðu eru kommúnistar
andvígir Evrópuhernum af ástæð-
um, sem óþarft er að rekja. And-
staða annarra gegn Evrópuhernum
byggist hins vegar á því, að þeir
Prökkum, eins og svo oft áður.
Gegn þessu færa formælendur Evr
ópuhersins það, að Þjóðverjar
muni vígbúast hvort eð er, en lík-
legasta formið til að halda þeim
stjórnarmyndun hins nýja forséta. að endurbótum innanlands, egir
hann, því að án þeirra er ekki áð-
legt né mögulegt að breyta utan-
ríkismálastefnunni. Þetta útilokar ' hersins:
hann frá samstarfi við kommún-
Nýleg skoðanakönnun í Frakk-
landi hefir leitt í Ijós eftirfarandi
um afstöðu almennings til Evrópu-
kvæmda sem 'JS-Vl svarar. í stjórnarskránni undir venjulegum ^ kommunistum j ufanríkisinálum, en ___ ...... _ ... , - .
Uinræðunúm "Öéildú beir að- krinsumstæðum’er-hins vegal get" ágreiningur er það mikill á Öðr-jóttast endurvígbúnað Þjöðverja og
allega á íj'ármúlaráðherra og 'Um umrædd samf>’lking f Breiar og Bandaríkjamenn mun=
meirihhita fiirveitinínnpfnr! yd?’ Þ 5 ringuireið er a er mjog olikleg. draga her sinn fra megmiandi Evr
, 1 ° . flpkkaskipun þingsms, ems og nu j 2.Mendes-France, sem er róttækur ópu, ef friðarhorfur glæðast. Þá
ai íynr það, að tekjurnar á sér stað. Hinn nýi forseti á að gtjórnmálamaður, hefir borið fram verði Þýzkaland aðalherveldið á
væill OÍ lágt; áætlaðar. Kom taka við völdum 17. janúar næst- aðra tillögu Um þjóðfylkingu. Hann meginlandi Evrópu og muni ógna
greinilega' fram::rl ræðum komandi og er þá almennt búizt er anóstæðingur Evrópuhersins og'
þeirra og, tiUögum um fjár-^við stjómarkreppu. Líklegt er, að ^ áframha]dan(ii styrjaidar f Indó-
1 agafrumvarþið,-að- þeir hafa Baniel og Bidault hafi viljað fresta Kinaj og gæti að þvi ieyi;i aii; Sam-
harla litið af nýtiíegum unná utanríkisráðherrafundinúm þangað ieið með kommUnistum. Hann tefi-
stungum frarn að flytja um fii séð væri hverjirfærumeð völdí ir verkefnunum hinS vegar fram í -------------------- ...
það þýðingarmikla mál og til- Fiakkianal a° ,aíioklnnl f_r.stu j annarri röð. Fyrst verður að inna; f skef jum sé einmitt Evrópuherinn,
lögur þeirra um mjög aukin
útgjöld áh þéss' áð tekna sé styðja kommúnistar og
aflað á móti þeim, bera vott Gaullistar Daladier?
um ábyrgðarleysí. Ef tekjurn- j. porsetinn í Prakklandi er kos-
ar eru áœtlaðar svo miklar, aö inn af sameinuðu þingi, þ. e. báð- j ista, sem vilja hliðra sér hjá að
engar eðá litlar líkur eru til um þingdeildum, er mynda eina taka þátt í slíkum ráðstöfunum.
að þær géti brðið meiri, Og heild við það tækifæri. Mörg for- j 3. Guy Mollet, foringi jafnaðar-
Útgjöldin sriifSin eítir því er setaefni hafa verið nefnd í séinni _ manan, er talsmaður þriðju hug-
stefnt að greiðsluhallabúskap tíð’ en alger óvissa ríkir hins vegar I myndarinnar um þjóðfylkingu.
, rffeírm T-u-i-i h.m-f um Það’ hvert Þeirra verður hlut-. Hann vill fylkja saman öllum lýð-
. f * h n , 1 . skarpast. Líklegast þykir, að ein-1 ræðissinnuðum umbótaöflum. Hann
Ut aí að bera-tii þess -að em- hver af foringjum hægri flokk- i er fylgjandi Evróþuhernum, en and ’Pyíir nokkru síðan var talið, að
hverjir tekjuliðir bregðist, og anna eða miðflokkanna verði fyrir yigur áframhaldandi styrjöld í' afstaða þingmanna til Evrópuhers-
aldrei er hægt að korriast hjá valinu og styðjist við sama meiri- j indó-Kína. Hugmynd hans virðist' ins væri nokkuð á þessa leið:
einhverjum greiðslum úr rík- hiuta og farið hefir með stjórn j eiga mikið fylgi í kaþólska flokkn-J Með hernum: 80 jafnaðarmenn,
issjóði unifram það, sem á- undanfarið. Þó er það engan veg-' um, radikala flokknum og hjá frjáls 80 kristilegir framsóknarmenn, 60
kveðið er í fjárlögum, þó að inn talið víst, að slík samfylkingJíyndári íhaldsmönuum. Kommún- sósíalradikalar, 20 frjálslyndir
reynt sé til hins' ýtíásta að nuIst- í seinrii tíð er talið, að Dala- j istár eru henni hins vegar fjand- (flokkur Plevens) og 40 íhaldsmenn.
f yl^j a ákvæðum þeirra í dier’ sem stoð að Munchensamn_ samlegir, enda gætu þeir ekki tekið Alls 280.
ingnum forðum, leiti fyrir sér og þátt í slíkri samfjdkingu. I jvióti hernum: 100 kommúnistar
reyni að tryggja sér bæði stuðning | 4. Antoiné Finay hefir svo alveg og bandamenn þeirra, 80 Gaullistar,
kommúnista og Gaullista. Báðir nýlega sett fram tillögu um fjórðu 30 fyrrv. Gáullistar, 20 jafnaðar- merki trú Og kil’kju Og þjóð-
þessir öfgaflokkar eru andvígir þjóðfylkinguna-. Hún fjalUr um menn, 20 sósialradikalar og 40 í-' erni, eins Og jafnan allt það,
Evrópuhernum og hefir Daladier' samvinnu allra annarra flokka en haldsmenn. Samtals 290. sem mönnum er heilagt Og
til að tryggja sér fylgi þeirra, talað kommúnista og jafnaðarmanna. í( mnnu ' hjartf Ólgið. Slíkt eru þó eng-
manna mest gegn Evtópuhernum; ávarpi sem harin hefir nýlega gef-! h ’ jn haldkvæm rök fyrir því>
á þingi að undanfornu. Um þessar lö ut talar hann um nauðsyn þess * J um það,íað fl’jálshuga menil eigi að
mundir er hann staddur 1 Pollandi að allir andsosialistar sameimst á f » . , . . -J !, / „ , • ,, . ~ °
í boði stjómarvaldatiria þar, ásamt breiðum grundvelli, en láti ekki hvort þmglð samþykkir eða felhr. hverfa fra alln guðstru Og
Soustelle, sem er formaðurinn í þing meira og minna óljós flokksbönd ha 0 u 1 V1 opu 61' ess vegna ættjarðarást. Það þarf sann-
flokki Gaullista. Hefir þetta sam-' aðskilja sig lengur. Hann lýsir sig he lr hað verið dregið að láta end-
* anlega atkvæðagreiðslu fara fram,
Með hermmi 46%
Móti honum 22%
Óákveðnir 19%
Greiða ekki atkv. 13%
Afstaða þingsins er hins vegar
mjög á aðra leið og óhagstæðari.
I umræðunum i fyrradag
skýrði Eysfeinn Jónsson fjár-
málaráðhérra frá því, að
hann hefoi hafið undirbúning
að því að: rlkisstjórnin léti
fram fara' .allsherjarathugun
og endurskoðún a' útgjöldum
rikisins. Meginhlutinn af rík-
isútgjöldunum er nú ákveð-
inn með lögum, vegna margs
konar þj óri'ustú í þágu almenn
ings og stuðnings við atvinnu-
vegina. Niðurfærsla á útgjöld
um ríkisiris, sem nokkuð veru-
lega munar um, getur því ekki
oröið framkvæmd nema með
endurskoðun og breytingum á
þeirri löggjöf, sem nú ákveð-
ur gjöldin að langmestu leyti.
En að óbíreyttum lögum um
þessi efni má búast við að
ríkisútgjöldin fari hækkandi
með ári hverju,. m. a. vegna
fólksfjölgunar í landinu og
þeirrar hækkunar á ýmsum
gjaldaliðurri, sem þar með
fýlgir.
Örugg stjórn á fjármálun-
um og greiðsluhallalaus ríkis-
búskapur er óhjákvæmilegt
skilyrði þess, að unnt sé aö
gera opinberar ráðstafanir til
stuðnings séskilegum og nauö
synlegum framförum í land-
inu. Hér er því mikið í húfi,
og þess er a$ vænta að af-
greiðsla fjárlagana verði
Eins og maður-
inn sáir
Fyrir 20—30 árum var trú-
boö .Marxismans rekið af
miklum áhuga hér á landi.
Það trúboð var þá nokkuð
með öðrum brag en nú gæt-
ir mest hjá þeim, sem eink-
um þykjast vera hollir kenn-
ingum Marx. En rétt er að
líta um öxl og gera sér grein
fyrir áhrifum hins fyrra trú-
boös.
Nú er mikið talað um þjóð
rækni í Þjóðviljanum og mik
ið ber þar á hneykslunum
vegna ástamála íslenzkra
stúlkna og erlendra manna.
Því er og sízt að neita, að lít-
il blessun mun stafa af ýms-
um kynnum útlendinga
þeirra, er nú dvelja hérlend-
is vegna hersetunnar, við ís-
lenzkar konur. Slík vanda-
mál hafa jafnan risið, þar
sem útlendingar hafa dvalið
hér á landi í hópum, hvort
sem verið hafa sjómenn, her
menn eða verkamenn. Allir
eru ógiftir i verinu, segir mál
tækið, sem er miklu eldra en
Þjóðviljinn.
En hver er fortíð komm-
únista í þessu sambandi?
Hvernig hafa þeir búið þjóð
sina undir hættur þær, sem
stafa af umgengni við út-
lenda menn?
í trúboði Marxismans hér
sem annars staðar bar fyrr á
árum mikið á því, að ráðizt
a var á þjóðrækni og þjóðerni.
" 'Kringum 1930 fyrirlitu ungir
Marxistar þjóðerni sitt og
lögð'u óvirðingu á þjóðfána
og þjóðsöng og þvílík tákn
þj óðllegrar einingar. „Fán-
inn rauði okkar fáni er,“
sungu þeir. Þeir vildu hvorki
standa upp né taka ofan fyr-
ir þjóðsöngnum. Þeirra „þjóð
söngur“ var alþjóðlegur og
þeir kölluðu hann Internas-
jónalinn og speglast viðhorf
til íslenzkrar tungu í þeirri
nafngift.
Rökin fyrir þessu og rótin
undir hatri og fjandskap
Marxista við þjóðrækni og
allt, sem þjóðlegt var, liggja
í því, áð þeim þóttu kyrr-
stöðuöflin styðjast við forn-
ar erfðir á því sviði. Aftur-
haldið reyndi líka kappsam-
lega að gera sér hvers konar
fornar dyggðir að skálka-
skjóli. Það reyndi að tileinka
sér og einoka sem sitt vöru-
eiginlega ferðalag þeirra verið sett. fylgjandi bandalagi Evrópu, en
í samband við forsetakjörið
Daladier er sjálfur f radikala-
flokknum, en ekki er hann talinn
líklegur til að fá nema fáa flokks-
menn sína í bandalag við komm-
únista og Gaullista í sambandi við
forsetakjörið. Hann er því enn ekki
talinn igurvænlegur.
Práfarandi forseti, Auriol, er tal-
minnist ekki á Evrópuherinn ér- Því að stjórnin er að biða eftir hag-
, klpp-a I stæ*u tækifæri. Emkum mun hun
S vafasamt er, að nokkuð verði úr ‘leggla aherzln á' að Bretar og
framangreindum húgmyndum um Bandankjamenn gefi yfirlysmgar,
endurskipun ffanskra stjórnmála sem tryggl það’ að Þfðverjar getl
og nýjar flokkasamsteypur. Eigi að ekkl. orðlð . mestn raðandl lnnan
síður sýna þær, að frönskum stjórn , Evr0PuherSlns með tið °g hma
málamönnumerljóst, aðmeðein-! Meðal Breta vlrðlst sn skoðnn
» ■ .__ .. , fara vaxandi, að Frakkar muni
um eða oðrum hætti þarf að Iosna , ’ , , . , ,. . „
, annað hvort ekki samþykkja Evr-
......... ........ ' ópuherinn eða draga afgreiðslu
aiiega önnur meiri og merk-
ari rök til að leggja óvirð-
ingu og fjandskap á gömul vé
en þau ein, að hrörnandi og
úrkynjuö oddborgarastétt
leiti þar hælis. Hver vill
brenna hús sitt til að stökkva
rottunum á braut? Það á a3
hreinsa helgidóminn en ekki
að rífa hann, ef hann hefir
verið gerður að ræningja-
þar er
tekjurnar hærri en
gert.
Seinustu árin eða síðan
Eysteinn Jónsson tók aftur
við fjármálastjórninni eftir
áramótin 1950 hefir tekist að
hafa ríkisbúskapinn halla-
lausan, en áður var hann rek
inn með miklum halla. Ár-
j málsins svo á langinn, að ekki sé bæli.
þannig, að við megi una. En angur hinnar breyttu fjár- rétt að biða eftir því. Churchiii hef-1 Jafnframt baráttu
tillögur meirihluta fjárveit- ’ .................." 1
inganefndar um tekjuáætlun- _ _ „ „
ina, fse!?? íjárraáiaráðherra veraiega úr hMtunum og *££££££?“t ' ÍSSSS-ÍSTU
hfeir fallizt a, eru þanmg, aó auka frjalsræöi a ymsum >5 GaumMar getu belur œtt slg i rmabundnar astu: voru yálf
ekki virðist verjandi að áætla sviðum. jafnhliða hefir skap við þa iausm Þeir, sem eru ákveðn saSðai og eðlilegar 1 sælu ^
ast aukið jafnvægi í þjóðarbú astir fylgismenn liugmyndarinnar illkl Marxismans eftiy því
skapnum og þvi ekki orðið um bandalag Evröpu, vilja hins veg sem þá var kennt og vitan-
verulegar kaup- og verðhækk ar enn ekki sætta sig við þá lausn. lega átti „smáborgaralegur“
anir seinustu misserin. Allt! Fyrir Frakka væri áreiðanlega hégómi eins og mismunandl
aftur fara
betta mvndi aftur fara úr bezt> að endanleB ákvörðun um þjóðerni eða tunga, ekki að
skorðunum ef aftur yrði lausn þessara mála yrði tekln sem vera neinn þröskuldur í vegi
hjá ríkinu. Mikið er því í Una í frönskum stjórnmálum, sem
húfi, að það verði fyrirgirt, |er þó næg fyrir.
sagðrar lífsnautnar.
(Framhald á 6.
síSu.1