Tíminn - 25.01.1955, Blaðsíða 2

52.
TÍMINN, þriSjudaginn 25. janúar 1955,
19. blaff.
Franski hershöfðinginn, sem féll
í skuggann af Napoleon Bonaparfi
Snemma árs 1796 sat yfirmaffur franska hersins í höf-
uðstöffvum sínum í París. Um þessar mundir var hann aff
vinna aff áætlun um bardaga, sem stóff til aff hef ja á Ítalíu.
A!lt í einu var dyrunum hrundið upp, og áffur en hershöfff
inginn gat nokkuð sagt, tróff ungur einkennisklæddur mað
ur inn í herbergiff. Maffurinn kynnti sig og heilsaði með viða
mikilli hermannakveffju. Hershöfffinginn kannaðist viff
rranninn, þótt hann hefði ekki séff hann fyrr. Þetta var
sonur kráareiganda í Toulouse og hafffi hann þegar getið
sér góffan orðstír og verið sæmdur heiffursmerkjum.
að Caroline Bonaparte. Murat var
Sá aðkomni var hávaxinn og fag
urlimaður, með þétt og svart hrok-
ið hár. Hann leit beint í augu hers-
höfðingjans, sem ekki var nema
fimm fet og þrír þumlungar, og
fcauð sig fram til þjónustu. Þannig
hófst hinn ágæti en harmlegi fé-
íagsskapur Joachims Murat og Napo
ieons Bonaparte, en á þessum tíma
var Napoleon á hraðri uppsiglingu
og þótti gott að fá Murat til starfa,
enda var Murat einn bezti ridd-
araiiðsmaður í Frakklandi.
Caroline Bonaparte.
Murat fór til Ítalíu í hópi ungra
hermanna, sem höfðu safnazt undir
merki Napoleons. Fljótlega fóru að
berast sögur til Frakklands af títt-
•unnum sigrum, sögur af æsilegum
riddaraliðsárásum gegn miklu fjöl-
mennara liði. Og það var nýr ridd-
araliðsmaður, sem þessar sögur
voru bundnar við. Murat var sagð
•ur fara fyrstur í orrustum á hesti
sínum, fylgt af mönnum, sem voru
engu minni hetjur. Þó bar hróður
annars manns enn hærra 1 bardög-
unum á Ítalíu. Stjarna Napoleons
reis hratt og fór hátt og birta henn
ar sló nokkrum fölskva á Ijósið
hans Murat.
Fjölskylda Napoleons bjó skammt
írá Mílanó og Murat varð brátt
fjölskylduvinur. Þar var oft glatt
á hjalla og hinn ungi riddaraliðs-
maður, sem nú hafði verið gerður
að generál, beindi allri athygli sinni
Útvarpið
'Utvarpið í dag.
Fastir liðir eins og venjulega.
119.15 Tónleikar: Þjóðlög frá ýms-
um löndum (plötur).
.20.30 Erindi: Við strönd Hudson-
flóa (Haukur Snorrason rit-
stjóri).
21.05 Tónleikar (plötur).
21.40 Upplestur: „Að lokum“, smá-
saga eftir Þóri Bergsson (Hösk
uldur Skag’fjörð leikari).
.22.10 Bækur og menn (Vilhjáimur
Þ. Gíslason útvarpsstjóri).
22.30 Daglegt mál (Árni Böðvars-
son cand. mag.).
22.35 Léttir tónar. — Jónas Jónas-
son sér um þáttinn.
23.10 Dagskrárlok.
Útvarpið á morgun.
Fastir liðir eins og venjulega.
18.55 íþróttir (Atli Steinarsson).
19.15Tónleikar: Óperulög (pl.).
20.30 Óskaerindi: Sannfræði og upp
runi Landnámubókar (Jón Jó-
hannesson prófessor).
21.00 Óskastund (Benedikt Grön-
dal ritstjóri).
22.10 Upplestur: Kvæði eftir Gunn-
ar Dal (Valdimar Lárusson
leikari).
22.30 Harmoníkan hljómar. — (pl.)
23.10 Dagskrárlok.
Árnað heilla
Hjónaband.
Síðast liðinn sunnudag voru gefin
;aman í hjónaband af séra Jóh.
Kr. Briem Halla Ólafsdóttir skrif-
stofumær, Hverfisgötu 39, Reykja-
vík, og Ragnar Björnsson, tónlist-
armaður frá Hvammstanga.
Hjónaefni.
Nýlega hafa kunngert hjúskap-
arheit sitt, ungfrú Hrefna Magnús-
dóttir, Hellissandi, og Skúli Alex-
andersson, oddviti sama stað.
alltaf fljótur að átta sig og hann
hafði þegar ákveðið að giftast Caro-
line. Hann bað hennar árið 1799
og kom þá frá því að þerja á Tyrkj-
um.
Vildi gifta hana öffrum.
Það stóð í dálitlu þrefi að Murat
fengi konunnar. Napoleon var nú
orðinn annað og meira en þegar
hann var að berjast á Ítalíu og
gengi hans byggðist meðal annars
á því, að hafa góðum riddaraliðs-
mönnum á að skipa. Um aldamót-
in var hann i rauninni orðinn ein-
valdur og Caroline systir hans var
því mjög eftirsóknarverður kven
kostur, og með því að gifta hana
rétt, gat einvaldurinn aukið og
tryggt völdin að einhverju leyti. En
Caroline elskaði Murat og þau sjálf
og nánir vinir lögðu fast að Napo
leon að leyfa hjúskapinn. Jósef-
ína var á bandi elskendanna og
mælt er að hún hafi átt úrslita-
orðin í málinu. Að minnsta kosti
lét Napoleon sig að lokum og þau
giftust.
Murat hækkar í tign.
Árið 1804 er Murat orðinn prins.
Nýtt tímabil gekk í garð i sam-
kvæmislífinu í París og þau Mur-
athjónin allsráðandi í því. En Ev-
rópa logaði öll í stríðum og Eng-
land, Rússland og Austurríki höfðu
gert með sér bandalag gegn þeirri
hættu, sem stafaði af Napoleon.
Einvaldurinn barði illa á þessum
andstæðingum sínum. Napoleon
hafði góðum mönnum á að skipa,
eins og þeim Ney, marskálki, Lann-
es og Murat, sem sparaði hvergi
riddaralið sitt. Stríðið brauzt út
við Þjóðverja og Murat tók virk-
an þátt í því. Þjóðveriar lifðu á
gamalli herfrægð frá dögum Frið-
riks mikla, en hún dugði þeim ekki
í baráttunni við Frakka og endaði
strlðið með algjörum ósigri Þjóð-
verja.
Innrás í Pólland.
Samkvæmt skipun Napoleons
réðst Murat inn í Pólland. Nú
stefndi hann að því, að verða þar
konungur. í kjölfar Póllandsstríðs-
ins kom samningur við Rússa og
Murat missti af konungdómi. Önn-
ur vandkvæði mættu honum um
þessar mundir, eða þegar hann
Iprn heirn til Parísar og konu sinn-
ar. í borginni gekk orðrómur um
það, að Caroline hans hafi verið
honum ótrú og haldið framhjá
honum með Junot marskálki. Strax
og sættir höfðu tekizt með hjón-
unum, sendi Napoleon liann til
Spánar, en í hásætið þar setti hann
Jósep bróður sinn. Murat fékk
Spánarförina launaða með konung
dómi í Napólí á Ítalíu. Hann stjórn
aði riki sínu með ágætum, en Napo-
leon þoldi ekki vinsældir hans og
tók fram fyrir hendur hans, svo
hann varð að láta sér nægja að
vera leppkóngur.
Dauffaganga í Rússlandi.
Murat var með í innrásinni i
Rússland. Alvarlegustu átökin í
þeirri styrjöld urðu við smáþorpið
Borodino, nokkrum mílum frá
Moskvu. Þarna varð mjög blóðug-
ur bardagi og Murat barðist bæði
á hesti og fótgangandi. Hann hlifði
sér ekki frekar en venjulega, en
slapp lífs af, þótt sjötíu þúsund
manns lægju í valnum, þegar orr-
ustunni lauk. Þaðan lá leiðin opin
til Moskvu, sem brann mikið, þrem
ur dögum eftir tökuna. Vegna þess
bruna dóu síðustu vonir um end-
anlegan sigur Frakka í Rússlandi.
Her þeirra neyddist til að halda
til baka og brátt skullu á hriðar
og frost. Napoleon varð að hraða
sér heim, til að halda þar öllu í
skefjum, en fól Murat að koma
hernum yfir slétturnar. í janúar
hélt svo Murat heim til Napólí og
var fóstursyni Napoleons falið að
koma hernum það sem eftir var
Murat gerði samninga við Austur-
ríki, áður en Napoleon var fluttur
til Elbu, þess efnis, að hann fengi
áfram að halda konungdæmi sinu.
Honum varð það á að brjóta á
móti Austurríkismönnum, þegar
Napoleon strauk frá Elbu, og eftir
ósigurinn sem fylgdi því, var fátt
eftir fyrir Murat. Hann missti kon
ungdæmi sitt og konan snerist á
móti honum. Hann á að hafa sagt
við hana, eftir ósigurinn: „Ma-
dame, vertu ekki undrandi af að
sjá mig á lífi. Ég hef gert allt sem
ég get til að mæta dauðanum."
Murat skotinn.
Murat hafði ekki gefizt upp. Hann
fór til Korsiku og þar var honum
tekið með kostum og kynjum. Með-
an hann dvaldi þar, fékk hann þá
hugmynd, að berjast aftur til valda
í Napólí. Hann treysti því að fólkið
myndi standa með honum, en bað
fór á annan veg. Hann var tekinn
til fanga, þegar hann steig á land
í Napólí og skotinn skömmu síð-
ar, eftir að herréttur hafði fjall-
að um mál hans. Tólf skotliðar
voru í aftökusveitinni og hann
sagði við þá: Hermenn, gerið skyldu
ykkar. Skjótið i hjartastað, en hlíf
ið andlitinu. — Dauðinn var Mur-
at ekki framandi. Þeir höfðu riðið
samsíða í mörgum áhlauþum og
að síðustu mætti hann þessum
gamla óvini sínum, brosandi um
leið og sex kúlur hittu hann í
brjóstið.
ÞorláksliafnarlBáíar
(Framhald af 1- slðu).
ar fjölskyldur seztar þar að.
í sumar var byggt þar ver-
böðahús til viðbótar, svo að
sæmilegt rúm er nú fyrir
hinn fjölmenna vertíðarhóp.
Togaraflotiim í vari
(Framhald af 8. síðu).
róið síffan fyrir helgi. Togara
flotinn hefir Ieitaff af miff-
unum inn undir land, og ligg
ur nú mikill floti innlendra
og: erlendra togara undir
Grænuhlíff í vari.
Sólborg var aff landa hér
í dag 190 lestum af fiski, er
hún fékk á skömmum tíma.
Eftir það fer hún á saltfisk
veiffar og bætir Færeyingum
viff skipshöfnina eins og
þarf til þeirra veiða.
GS.
Ilart til jarSar
á Hólsf jöllurn
Frá fréttaritara Tímans
á Hólsfjöllum.
Hér er heldur hart til jarð
ar, en þó er reynt að beita
fé þegar veður er sæmilegt.
Frostin voru mjög hörð um
daginn hér á Hólsfjöllum, en
snjór var ekki mikill. Síðar
bætti á snjó, og blotnaði rétt
fyrir helgina og frysti síðan
á ný og hleypti öllu í gadd,
svo enn verra er til jarðar
en fyrr. KS.
SSS5ÍSÍÍÍÍ333SSS33S33333333ÍÍ3333333333SÍSS333ÍS3SÍS3SÍ3S3SS3Í3SÍSÍ33353:
GISSUR JARL
lcikrit í 5 liáttuin.
eftir Pál Kolka er kominn í bókaverzlanir. Allur ágóði
af sölu bókarinnar rennur til sjúkrahússbyggingar á
Blönduósi.
H.f. Leiftur
AÐALÚTSALA:
33SÍ3S3SÍ333SSSSÍ5SÍ333SSSÍ3SSSS3SS5333533SÍ5SSSSÍ53ÍÍ3SÍ53Í3ÍSÍ3SÍSSÍSS
Allar stærðir af Diesel
RAFSTÖÐVU
frá hinni þekktu þýzku verksmiðju IMPERIA.
Leitið tilboða hjá okkur, áður en þér festið kaup ann-
ars staðar.
Elding Trading Company
Grófin 1
Sími 80969
Tilkynning
frá dóms- og kirkpiinálaráðuneytmu
Skrifstofum dóms- og kirkjumálaráðuneytisins í
Túngötu 18 verður lokaö í dag, þriðjudaginn 25. þ. m.
og miðvikudag 26. þ. m. vegna flu'tnings ráðuneytisins
í Arnarhvol.
Okkar hjartkæra móffir, tengdamóðir og amma
MARIN GÍSLADÓTTIR
andaöist aff morgni þess 23. janúar aff heimili dóttur
hennar, Reynimel 22, Reykjavík.
Jarffarförin ákveðin síffar.
Dætur, tengdasynír og barnabörn.
Alúffarþakkir fyrir auffsýnda samúff viff andlát ig
jarffarför föffur okkar og tengdaföður,
SÆMUNDAR ÓLAFSSONAR,
Lágafelli.
F. h. barna og tengdabarna.
Sveinn Sæmundsson.
Vk/VWViWA.VAÍ'AVnV.V.W.VJ’.VJ'.V.VWAW.VAV'AA'
■:
«: HUGHEILAR ÞAKKIR ocj beztu nýársóskir sendí ég
í; hénneð öllum vinum og vandamönnum, er glöddu mig
:■ með lieimsóknum, gjöfum og skeytum, á áttrœðisaf-
:■ mœli mínu 30. des. s. I.
GUDNÝ MAGNÚSDÓTTIR,
Háafelli, Skorradal.
AWA/WVWWWWVJVWAWVWAVVVWJWAW//AV
£ í
£ ALÚÐAR ÞAKKIR færi ég öllum þeim mörgu vin- *
£ um og skyldfólki, sem glöddu mig á sjötugsafmælinu,
£ meff gjöfum og heillaskeytum.
*£ JÓN SIGURÐSSON.
;« Sandfellshaga. í
i 5