Tíminn - 25.01.1955, Blaðsíða 4

*,
TÍMINN, þriðjudaginn 25. januar 1955.
19. bla&
Verzlanir um land allí
Höfum fyrirliggjandi:
Karlmannanærfatnað,
margar gerðir.
Karlmannasokka,
nælon, ull og baðmull
Kvenbuxur,
Unglinganærföt,
Barnanærföt,
Barnanáttföt,
Bleyjur,
Bleyjubuxur,
Telpnakápur,
Sjóstakka, gula.
Sjópoka,
Gúmísvuntur, hvítar.
Vinnuvettiínga, gula,
Karlmannaskó, margar gerðir,
Kvenskó, margar gerðir,
Unglingaskó,
Barnaskó.
Leitið til okkar
Samein$da.0émsmidju^reidslan
BRÆÐRABORGARSTÍG 7 - REYKiAVÍK
Símar: 5667 — 81099 — 81105 — 81106.
liitifiiifi
Auk hundruða bygginga um allt land, stórraog smárra af allskonar gerðum, hefur ein
stærsta og vandaðasta bygging landsins, — Mjólkurstöðin í Reykjavík — verið hituð
upp með HELLU-ofnum í 10 ár.
Að gefnu tilefni viljum við minna á, að þegar
hafin var framleiðsla HELLU-ofna hér á landi,
sýndu vísindalegar rannsóknir, erlendis og hér, að
þeir hituðu jafn vel og beztu steyptir, erlendir mið-
stöðvarofnar. Átján ára reynsla hefur staðfest þetta
og sýnt marga aðra kosti.
Þeir eru léttari, minni fyrirferðar fallegri og mun
ódýrari en steyptir ofnar.
Verðtilboð gefum við fúslega.
"/fOFNASMIÐJAN
[INHOLTI 10 - RCVKJAVÍK -' (SIAKOI
Ráðstefna um notkun kjarn-
orku til friðarþarfa í Genf
Sameinuðu þjóðunum, New York. — Það hefir nú verið á-
kveðið, að alþjóðaráðstefna vísindamanna um notkun kjarn
orku til friðsamlegra nota, sem efnt verður til næsta sumar
á vegum S. Þ., verðí haldin í Genf.
Þetta 1 var samþykkt á
fyrsta fundi ráðgjafarnefnd-
ar þeirrar, sem annast und-
irbúning að ráðstefnunni og
skipuð er vísindamönnum
frá 7 löndum. Til álita kom
að halda ráðstefnuna í Hol-
landi en við það var hætt,
þar eð tekniskar aðstæður
eru betri í Genf.
Nefndin samþyKkti einnig
á fyrsta fundinum ,að Ham-
marskjöld framkvæmdastj.
skyldi vera forseti á öllum
fundum nefndarinnar, sem
munu standa nokkra daga. í
ávarpi sínu til nefndarinnar
sagði framkvæmdastjórinn,
að sú staðreynd ein, að til-
laga um að halda slíka vís-
indaráðstefnu, var samþykkt
af öllum fulltrúum allsherj-
arþingsins „glæðir vonir
manna og trú á tilveruna,
sem nú er mörkuð ótta og
efasemdum."
Síðasta allsherjarþing sam
þykkti einróma að halda al-
þjóðaráðstefnu þessa, en
(/Yamhald 6 5. EÍBu.)
MiiimiuiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiaiiiiiiini:
1 Notið Chemia Ultra- }
= sólarollu Qg sportkrem. — Ultra- I
| sólarolíá sundurgreini" sólarljós- i
| ið þannig, að hún eykur áhrif |
| ulra-f jólubláu geislaima, en bind i
i ur rauðu geislana (hitageislana), |
= og gerir því húðina eðlilega \
i brúna en hindrar að hún brenni. i
i — Fæst í næstu búð.
| VOLTI |
aflagnir
afvélaverkstæði i
I % afvéla- og
I * * aftækjaviffgerðir j
í Norffurstíg 3 A. Sími 6458.
unuuininiHniniiuiniiiHHniiHHiHinniinuiniiiiuiC
Leikhúsgest lángar til að segja
fáein orð í fuilri meiningu við fólk
ið í baðstofu Tímans.
„Við íslendingar höfum gaman af
að stæra okkur af þvj að við séum
mikil rithöfundaþjóð, og þá ekki
síður miklir bókmenntaunnendur.
Víst er um það, að margur íslend-
ingurinn hefir verið rithagur með
afbrigðum og svo er enn. Eitt síð-
asta og gleggsta dæmi þess er hið
ágæta leikrit Agnars Þórðarsonar
„Þeir koma í haust", sem óhætt
mun að telja með beztu leikritum,
sem rituð hafa verið á islenzka
tungu, ef ekki það alira bezta. Þótt
það sé frumsmíð höfundar, fæ ég
ekki betur eéð en það standist vel
samanburð við „Galára-Loft“ eða
„Gullna hliðið".
Hins vegar hlýtur það að vekja
grun um, að sú uppáhaldstrú okkar
íslendinga, að við kunnum öðrum
þjóðum betur að meta bókmenntir,
sé ekki á rökum reist, að sjá annað
eins afburða leikrit og „Þeir koma
í haust“ sýnt fyrir hálftómu húsi
í annað eða þriðja sinn! Hvað veld
ur slíku undri? Ekki verður það
skýrt með því, að höfundur hafi
brugðizt sinni skyldu. Leikrit hans
er með afbrigðum vel byggt upp og
sýnir, að höfundur hefir glöggan
skilning á þeim kröfum, sem leik-
sviðið gerir til rithöfunda sinna.
Persónur leiksins eru allar vel
mótaðar, enda táknrænar fyrir
manngerðir, sem löngum hafa veriö
algengar á íslandi. Efni leiksins er
í senn sígilt, tímabært og áhrifa-
mikið. Nei, orsökina til þess að leik
ritið er sýnt fyrir auðum sætum er
ekki að finna hjá höfundi. Hann
hefir unnið sitt starf með sóma og
prýði. Ekki er orsökina heldur að
finna hjá leikurunum. Leikur þeirra
var undantekningarlaust góður og
leikur Haraldar frábær.
Hvað er þá að? Hvað veldur því,
að Reykvíkingar slást ekki um að
ná í miða að öðru eins forláta leik-
riti, heldur hundsa það og híma
heima? Hvað hefir þá komið fyrir
bókmenntaþjóðina? Hví bregzt hún
sinni skyldu — ég á við þá skyldu
hennar við sjálfa sig að missa ekki
af mesta leikritaviðburði ársins?
Mér er ekki grunlaust um, að orsök-
in sé sú, að höfundur kemur all-
harkalega við sum af verstu kaun
um íslendinga — kaun, sein þjáði
þessa þjóð á Sturlungaöld og hefir
fremur ágerzt en úr dregið. Önnur
ástæða gæti verið sú, að leikrit höf
undar bregður upp spegli fyrir ís-
lendingum, þar sem þeim gefur að
líta sinn innra mann, en það er
nokkuð, sem margur maðurinn hér
lendur á vont með að afbera, sér
í lagi, þegar að honum er gert að
líta í slíkan „innramannsspegil“ í
svo skærri birtu, að skapbrestirnir
koma berlega í ljós. íslendingar eru
ekki lausir við að vera menn spegil
hræddir, þegar um er að ræöa spegil
sálarinnar. Þeim svipar, hvað það
snertir til frægrar leikkonu, sem ótt
aðist svo mjög spegla/ er hún tók
að eldast, að sú hræðsla mótaði allt
hennar líf og gerðir. Á yngri árum
var hún forkunnarfögur, enda
hræddist hún þá ekki spegla. Svo
kom aldurinn yfir hana, yndisþokki
æskunnar hvarf af ásjónu hennar
og yndisþokki efri. áranna færðist
yfir hana. Hún var fögur sem eldri
kona, en hún gat ekki afborið þá
tilhugsun að sú fegurð var ekki
lengur fegurð æskunnar. Þvi braut
hún alla sína spegla, sneri baki yið
kvikmyndaiðnaðinum, sem þó helði
feginn viljað halda áfram.að njóta
starfskrafta hennar, og lifði upp
frá því skuggatilveru þess fólks, er
flýr veruleikann og. lifir fyrir sjálfs
blekkinguna. Flóttinn frá veruleik-
anum verður sumu fólki djrmæt-
ari en ö1! sönn verðm^eti., Ein teg-
und þess flótta er hræðslan við að
þekkja sjálfan sig — standa frammi-
fyrir sínum innra manni alsnökt-
um.
Sú tegund hræðslu mótar skap-
ferli alltof margra íslendinga, og
það, sem verra er, þeim virðist
mörgum ómögulegt að sigrast á
henni. Hún kemur fram í mörgum
myndum. Ofdrykkjan, sem löngum
hefir verið plága hér á landi, er ein
af þeim myndum, er hún tekur á
sig. Það, sem kalla mætti „Gróu á
Leiti-þáttinn“ í íslenzku skapferli
er og meiður á sama tré. Hann lýsir
sér í þeim leiöa og sjúklega vana
að halda uppi síbilandi sjálfsvirð-
ingu með því að spinna upp ógeðs-
legar sögur um náungann.
Það gæti verið óttinn við að
þekkja sjálfan sig — standa augliti
til auglitis við sihn innra mann —
sem fælir Reykvíkinga frá því að
sjá hið ágæta leikrit Agnars Þórð-
arssonar. írar voru líka með sömu
ósköpunum gerðir. Þeim stóð stugg
ur af sjálfum sér, enda áttu þeir
lengi bágt með að þola leikrit sinna
beztu höfunda, svó sem leikritið
„Juno og páfuglinn“, af því að þar
kynntust þeir sínum innra manni
betur en hugur þeirra stóð til.
Smám saman tókst þeim að vinna
sigur á sinni „speglahræðslu". Hver
veit nema afkoméndur þeirra á ís-
landi eigi líka eftir að verða það
miklir menn, að þeir hætti að flýja
sjálfa sig?
Hvað sem aðsóbninni að leikrit-
inu „Þeir koma í haust“ líður, þá
verður það aldrei af því skafið, að
það er eitt af örídvegisverkum ís-
lenzkra bókmennta. Það er vonandi
að einhver verði til að þýða það á
erlend tungumál, "þvi að 'það liefir
allt það til að bera, sem þarf til
þess að það gæti farið sigurför um
Bandaríkin, Bretland og . önnur
lönd, þar sem ástirí á lístinni er
ofjarl annarlegra „komplexa" -ins
og þeirra sem mest lýta íslenzka
skapgerð og oft stjófna gerðiim
mannna hér á landi meira en heil-
brigð skynsemi".
Leikhúsgestur héfir lokið máli
sínu.
Starkaður.
Miðstöðvarkatlar
Heitavatnsgeymar — Miðstöðvardælur, nýkomiff.
Pántanir vitjist sem fyrst.
Byggingavöruverzlun ísleifs Jónssonar
Höfðatúni 2 — Reykjavík.
Vtttnið ötúUega að útbreiðslu TI M A JV S