Tíminn - 19.02.1955, Blaðsíða 3

41. bláff.
TÍMINN, laugardaginn 19. febrúar 1955.
1 slendingaþættir
90 ára: Bjarni Jónsson, Meiri-Tungu
Tíminn er í raun og veru
eins og órofinn straumur.
Vér mennirnir reynum að
mæla hann og miðum við
hreyfingar hnattanna og telj
um í árum og öldum. Fyrir
löngu skildi hinn hugsandi
maður hversu mannsævin er
stutt miðað við eilífð tím-
ans. „Sannlega mennirnir
eru sem grasið, grösin visna,
blómin fölna þegar Drott-
inn andar á þau,“ segir hinn
forni spámaður. „Örfáir
menn og konur eiga í sér
kraft handa heilli öld.“ Frem
ur fáir þurfa nesti í 90 ár.
Þó hefir nú Bjarni í Meiri-
Tungu, fyrrv. oddviti Holta-
manna þreytt ævigönguna
svona lengi. Hann er 90 vetra
hinn 19. Þ. m.- Þykir mér
hlýða að minnast hans fáum
orðum. Bjarni átti margt það
í fari sínu, sem hefði getað
gert hann þjóðkunnan. En
meginhluta ævi sinnar skorti
hann alla framgirni og hefði
einhver séð Bjarna í Meiri-
Tungu ryðjast fast í efsta
sætið við borð mannvirðing-
anna, hefði hann hlotið að
segja (ef hann hefði þekkt
Bjarna til hlítar): „Hann er
ekki með sjálfum sér.“ Bjarni
er og hefir verið með sjálf-
um sér .þegar hann vinnur í
kyrrþey, auðmjúkur, góðvilj-
aður og skilningsríkur gagn-
vart sínum meðbræðrum.
Varla er það ofmælt að Bjarni
hafi verið gæddur miklu
mannviti hins kristna læri-
sveins er þráir og reynir að
yera trúr hinu bezta í sjálf-
um sér. Bjarni hefir sjálfsagt
framið sínar yfirsjónir ein-
hvern tíma á langri ævi.
Flestum mönrium er um
megn að komast hjá því með
öllu, en hitt fullyrði ég, að
hann reyndi alltaf gagnvart
sínum meðbræðrum að gera
rétt. Stærsta syndin hans er
h'klega sú, að hann hefir graf
ið nokkuð af pundum sínum
í jörð, sakir of mikillar hlé-
drægni. En engum hefir hann
veitt pústra eða meiðingar
og enga stóla fellt með ofur-
kappi metnaðar.
Bjarni fæddist í Moldar-
tungu (er nú heitir Meiri-
Tunga) í Holtum 1865. Er
hann af Ferjuætt, einn af-
komandi sr. Filippusar í Kálf
holti. Á barnsaldri missti
hann föður sinn. Skilst mér
á Bjarna, að faöir hans hafi
verið fágætur maöur i skap-
stillingu. Bjarni gerðist þá,
ásamt Þorsteini bróöur sín-
um, fyrirvinna móður sinn-
ar. Fátækt var mikil, ég segi
ekki örbirgð, í ranni þeirra,
og urðu hinir smávöxnu en
knáu bræður að taka af sér
vettlingana og máttu hvergi
hlíía sér til að bjarga sér og
riióöur sinni. Fóru þeir skjótt
í verið og urðu beztu sj ó-
menn. Skiptust þeir á að
vera heima, voru þeir bræð-
ur mjög jafnaldra, Þorsteinn
hálfu öðru ári eldri. Báðir
öiu í brjósti sér menntaþrá.
Svo skipaðist, aö Bjarni gekk
I Flensborgarskóla -og tók
þar burtfararpróf viö mikinn
orðstír. Var hann efstur
sinna sambekkinga (eöa
næstefstur). Átti hann þó
örðuga leið til sigra sinna
tiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiit 11111111111111111111111
sakir fátæktar og námstími
hans í molum. Varð hann að
sækja sjóinn fast til að afla
heimili sínu bjargar. Nokkru
síðar tók Bjarni að stunda
verzlunarstörf á Eyrarbakka
og Stokkseyri. Var hann um
hríg á vegum Gests Einars-
sonar í Hæli. Eigi hiröi ég að
rekja þá sögu nánar. Er það
víst, að á þessu verzlunar-
sviði átti Bjarni vísan frama
ef hann hefði kosið. En heim
þrá var rík í eöli hans og i
anda sá hann ætíð gamla
bæinn sinn í Moldartungu og
fann í hjarta sínu og taugum,
að „þar var allt, sem hann
unni“ og að þar beið hans
ævistarf, að bæta og prýða
hið þýfða tún og hefja rjáf-
ur hinnar lágreistu baðstofu.
Og sveitin hans gamla kynni
að þurfa liðsinni hans, ekki
sem forustumanns, heldur
sem hins kyrrláta verka-
rnanns. Annars veit ég ekki
gjörla, hvað hann dreymdi
en víst er það, að hann snéri
aftur, eins og Gunnar á Hlíð-
arenda og í Meiri-Tungu hef
ir Bjarni dvaliö síðan fram
á þessa stund. Um þetta leyti
kvæntist hann Þórdísi, dótt-
ur Þórðar alþingismanns í
Hala. Reyndist honum það
gæfuspor. Bjarni gerðist nú
Holtamaður að nýju og bjó
móti Þorsteini bróöur sín-
um jafnan síðan.
Sveitungar hans gerðu
hann brátt áð sínum trúnað
armanni, enda höfðu þeir
ekki efni á að hlífa honum í
því efni. Geröist hann síöan
oddviti þeirra langa hríð.
Þá var hann og verkstjóri
við vegagerð áratugum sam-
an og var trúmennska hans
og árvekni frábær og myndi
teljast hegningarverð í sum-
um herbúðum vorra tíma.
En hvar sem Bjarni í Meiri-
Tungu var eða fór fundu all
ir sjáandi og skiljandi ram-
ferðamenn hans, að hann á
sér sínn metnað, þann metn
að, að bregðast ekki mann-
dómi sínum og niðast ekki á
því, er honum var til trúaö,
eins og Kolskeggur komst að
orði, er skildi með Þeim Hlíð
arendabræðrum. Bjarni var
aldrei alveg „með sjálfum sér“
á mannfundum, tók sjaldan
til máls og naut sín eigi á
málþingum. Máttu þá ókunn
ugir ætla, að þessi mikli
gáfumaður væri heimskur
heimaalningur, sem væri þó
ekki alls varnað; hann kynni
þó að þegja! En í fárra
manna hópi geröist hann oft
hárla voþnfimur, beitti hann
þá brandi tungu sinnar af
sannri snilld, en aldrei skaut
Ejarni mistilteini til mann-
skemmda, eips og Hörður
hinn blindi, er særði til bana
Baldur hinn góða (sbr. Snorra
-Eddu). Bak við mælsku
Bjarna í Meiri-Tungu var æ
tíö mildur andi hins kristna
hugsjónamanns. Mörg spak-
leg orð hefi ég heyrt af vör-
um Bjarna og frumlegar at-
huganir í siðfræði, mál-
fræði og ýmsum öðrum efn-
um. Þá er og harla gaman að
hlýða á Bjarna rifja upp
minningar sínar um nafn-
kunna menn, sro sem Einar
(Framhald á 7. síðu.)
%/ \

i (2:

m
Bómubílar (truckar)
Spilin í dag eru írá síðustu heims
meistarakeppni, og sýna á nokkuð
ljósan hátt mun á þeim sagnkerfum
sem sveitirnar notuöu. Bandaríkja-
menn reyndu með sem flestum
sögnum, að finna rétta lokasögn,
en sagnir Breta einkenndust oft
af þessari hugsun: ef þú heldur, að
þú getir fengið 10 slagi (til dæmis)
þá reyndu það.
Suður gefur, enginn á hættu.
. «92
V Á D 7 5 2
♦ Á 10 3
4 K 8 5
4 D 4 4 ÁKG 10 863
v G 8 4 3 V 19 9
♦ G 8 6 2 4 Ekkert
*D92 *ÁG64
4 7 5
v K 6
4 K D 9 7 5 4
* 10 7 3
Bretar náðu gamessögn sem aust-
ur-vestur með fæstum mögulegum
sögnum, sem gengu þannig:
Suður
pass
dobl
Vestur
pass
pass
Norður
1 V
pass
Austur
4 4
pass
Það var spilað í opna herberginu aS
kvöldi, og þegar spilin voru tekin úr
bakkanum í hinu herberginu, sagði
Konstam sem suður einn tigul.
Næsta hendi sagði pass, og Meredith
1 spaða. Þá tók Bandaríkjamaður-
inn í austur sín spil upp, varð mjög
undrandi og sagði: Þetta spil var
spilað í dag. Konstam hefir, sajgðii
hann, Á D 3 í spaða, K í laufi, og:
fimm tígla með D. Á sama hátt gaú
hann að mestu sagt hvaða spil voru
á hverri hendi.
Þetta var hneyksli, og kallað var
í dómarann. Eftir nákvæmar rann-
sóknir kom fram, að spil nr. 95 haíði
verið stokkað og gefið í opna her-
berginu á venjulegan hátt, og var
ekki sama spilið, og hafði verið'
spilað fyrr um daginn. Atvikið ei’
eingöngu hægt að skýra á þann
hátt, að spilin voru ný, að vanir
keppnismenn rugla spilunum á líU
an hátt og álíka lengi, og spilin
dreifðust því næstum eins og fyrr
um daginn í þessu spili, sem var
spilað mörgum klukkutímum
seinna. Möguleikinn á því, að slíks
komi fyrir, er varla meir en einu
á móti milljard. Spilið var gert ó-
gilt og gefið upp að nýju.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui.
IIVIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I Allt á samn stað [
| CHAMPION |
I BIFREIÐAKERTI !
1 Gætiö þess að nota rétta |
gerð af kertum |
fyrir bifreiðina.
! Yfir 15 mismunandi teg. I
CHAMPION
3
1 bifreiöakerta fyrirliggjandi
| H.f Egill Vilhjálmsson
[ Laugavegi 118. Sími 8 18 12
I §
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii'iiiiii
1 VOLTI
Kenneth Konstam var austur.
Eins og sést, er létt að vinna sögn-
ina. Bandaríkjamaðurinn, sem sat
suður, lét út hjarta kóng, og aftur
hjarta. NorÖur tók á ásinn, en þorði
ekki að spila hjarta aftur, þar sem
honum þótti ólíklegt, að suður ætti
hátt tromp. í staðinn lét hann lít-
inn tígul í von um, að austur ætti
kónginn, en ekki drottninguna, og
iéti hann ekki.
En það var án þýðingar, austur
trompaði, tók trompin og laufa ás,
og spilaöi litlu laufi á drottninguna.
Ef norður hefði átt kóng og tíu í
lauíi fjórða, hefði austur tapað
sögninni, og eins ef suður hefði átt
þau spil. En þar sem líturinn féll
tapaði austur aðeins einum slag á
lauf.
Við hitt borðið fóru Bandaríkja-
menn sér hægt og höfnuðu að lok-
um í þremur spöðum, og. græddu
Bretar því 470 stig á þessu spili.
Sem dæmi um hve haröur leikur-
inn var milli hinna tveggja sveita
er eítirfarandi spil.
4 9 6
V D 4
4 Á 9 7 6
4 K G 7 5 4
4 10 853 414
y 3 * K G 10 7 5 2
4 K 8 4 2 4 5
4 10 932 4 Á D 8 6
4 Á K D G 2
V Á 9 8 6
4 D G 10 3
4 Ekkert.
Árshátíð Kvenrétt-
indafélags íslands
Kvenréttindafélag íslanda
hélt árshátíð sína 31. janúar
síðastliðinn.
Hófst hátíðin með því aV
haldinn var stuttur félags-
fundur, en eftir honum vai“
sameiginleg kaffidrykkja,
ræðuhöld, söngur og spurn-
ingaþáttur með verðlaunum.
Tvær konur höfðu fyrir
hönd félagsins setið sem á-*
heyrnarfulltrúar á kvenna-
ráðstefnu þeirri, sem nýlega
var haldin á vegum Alþýðu-
sambands íslands um launa-
og kjaramál kvenna.
Gáfu þær skýrslu um störí!
og samþykktir ráðstefnunn-
ar. Fundarkonur fögnuðu
því að slík ráðstefna var halcl
in og væntu góðs árangurs
af henni.
Svohljóðandi ályktun var
einróma samþykkt:
„Fundur K. R. F. í., hald-
inn 31. janúar 1955 lýsir á-
nægju sinni yfir samþykkt-
um fyrstu kvennaráðstefmi
Alþýðusambands íslands, er
haldin var dagana 22. og 23.
janúar siðastliðinn um jafn -
rétti í launamálum."
Allir á hættu. Bandaríkjamenn
náðu gamesögn sem norður-suður
með eftirfarandi sögnum.
Austur
1 V
2 V
pass
pass
Suður
dobl
2 4
3 V
4 ♦
Vestur
pass
pass
pass
pass
Norður
2 ♦
3 4
3 gr
4 4
R
aflagnir
afvélaverkstæði
afvéia- og
aftækjaviðgerðir
I Norðurstíg 3 A. Sími 6458.1
iiimiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiimniiiiiiiiiiifiiitiiuiJiiiiiiiit
Ellenby var suður og vann án erf
iðleika, en vestur spilaði út einspil-
inu í hjarta. En samt sem áður gaf
þetta spil Bretum nokkur stig, þar
sem Terence Reese doblaði tvö
hjörtu hjá austur við hitt borðið.
Þrír niður á hættu gáfu 800, en
gamesögiiin 650 hinum meginn.
Þetta var mjög djöf doblun hjá
Reese eins og bezt sést af því, að ef
vestur hefði átt hjarta drottningu
en ekki noröur, hefðu Bretar tapaö
á spilinu.
★
Einkennilegt atvik kom fyrir í
spili 95 1 heimsmeistarakeppninni.
3
8. saga Siigusafnsins:
Deiiver og Helga
Ný saga er nú að byrja aci
koma út í Sögusafninu. Húr.x
heitir Denver og Helga og er eft-
ir Arthur W. Marchmont. Eitu
hefti er komið út, en sagan verð- •
ur í 4 heftum.
Denver og Helga kom út á ís •
lenzku fyrir mörgum árum og;
varð svo vinsæl, að hún seldisi;
upp á svipstundu og var bók-
staflega lesin upp til agna. Og;
vafalaust mun hún hljóta sömu
vinsældir nú, enda kvað hún
vera alveg sérstaklega spenn ■
andi. —
Sögusafnið hefur komið út ;í
tæp tvö ár. Hefur þaö flutt marc;
ar góðar skemmtisögur, endu
hafa vinsældir ritsins farið sí <
vaxandi.