Tíminn - 14.07.1955, Blaðsíða 3

Samvirmufræðsia Breta er um margt lærdómsrík
Samvinnuskóli Breta heit
ir „Stanford Hall“, og er
um 15 mílur frá Notting-
ham. Áður en brezka Sam-
vinnuhreyfíngin keypti
þennan stað, árið 1945, þá
var hann í eigu brezks
miljónamærings og lét
liann útbúa staðinn á hinn
ævintýralegasta hátt. Til
dæmís haföí hann sitt eigið
. leikhús, ítáls-kan garð, ó-
viðjafnanlega sundlaug,
tennísvelli, golfvöil og þann
iEr'.'tjítctti lengi telja. Þarna
hefir verið bætt yið full-
komnu bókasafni. Á þessum
yndisiega stað' dvaldi ég í
vetur við nám í .samvinnu
íræðum.
W&n^HffiabiIIð er fra 11.
ikt, tiij^r júlí, en á því tíma
búi eru-mm eínn og hálfur
niániið'ur, seni fer í jóla- og
páskafrí. .. Þarna stunda;
nám á þsssu tímabili rúm-|
lega 100 nemendur, en rúm'
lega V5 neménda éru út-
lendingar og koma flestir,
frá nýlendum Breta um
heim allan, þó einkum Afr-
íku.
Þær námsgreinar, sem
kenndar eru, fjalla aðallega
um samvinnu, eða viðkom-
aníii . samvinnu, en einnig
era ken;idar stjórnmálaleg
ar, agfræðiiegar og verzl-
unarlegar námsgreinar. Er
svo nemendum flokkað nið
ur í deildir, eftir bví, hvers
kunar. nám þeir stunda, þ.
e. a. s. stjórn fyrirtækja,
tðStoÖSvratjórn, sfjó-rnmála
icgt og þjóðfélagslegt nám
eöa nýlendunámskeið. Tek-
ur námið ýmist 1 eða 2 ár,
eítir þVí, hvaða greinar eru
uumdar. E'mnig er hægt
ao læra emstakar náms-
gítíinar úr hinum ýmsu
oeddum, ef það er talið
i-i?;irnmqndi nemanda
Magnús Kristjánsson,
frá ísafirði.
að meira gagni. Er það mjög
liagkvæmt fyrir íslendinga
þa, sem munu stunda nám
V‘ð þennan skóla i fram-
tíöinni, þar eð það tel ég
tnuni koma að meiri not-
um. Þá er líka .skólastjór-
mn, mr. Marshall, M.A., á-
naílega hjálplegur nemend
uqi í hvívetna.
I jóla- og páskafríunum
Búð brawtryðjendenna í Rochdale er nú muijasafn Sam-
!i_ _ vinnwmanna. ,
eru skipulögð ferðalög um
sveitir landsins fyrir erlenda
nemendur, og er tilgangur-
um að þeir kynnist brezk-
um samvinnulandbúnaði
og samvinnulandbúnaðar-
jyrirtækjum. Fórum við í
oyrjun janúar til Wales, og
vorum á ferðalagi þar í 8
döga. Var sú ferð bæði hta
iióðiegasta og ánægjuleg-
asta. í páskafríinu var svo
íarið til Skotlands og var
pað 9 daga ferð. Einnig
voru skipulagðar eins dags
leröir, bæð'i aðeins fyrir er-
ifcnda nemendur, og eins
i'yrir alJa nemendur skól-1
uns. Merkust af þeim ferð-
■nn var sú, er allur skólmn
iór til Rochdale, til þess að
skoða „Samvinnubúð braut
r-'o.tendanna" í Toad Lane.
Voru einnig skoðaðar liöf-
uðstöðvar brezkra sam-
vmnumanna í Manchester
og var það bæði fróðleg för
og skemmtileg. Mun ég
ávallt minnast þeirrar und
arlegu tilfihningar, sem
grípur mann, við að koma
í vöggu samvinnuhreyfing-
arinnar, þar sem verzlun
brautryðjendanna í Roch-
dale er.
Hugmyndir Breta um
samvinnumenntun er að
allir viti hvað samvinna er,
og . kunni að notfæra sér
hana. Til þess að hafa sem
mest áhrif á þeim vettvangi,
hafa birezku samvinnufé-
lögin langflest kvöldskóla.
í þeim eru kennd samvmnu
fræði svo og fög varðandi
verzlunarþekkmgu og geta
bæði meðlimir og starfsfólk
tekið þátt í þeim. Til þess
að geta fengið aðgang að
Stanford Hail, þá þurfa
umsækjendur að hafa lokið
vissum námsgreinum í þess
um kvöldskólum, eða hafa
tekið þær í bréfaskóla
þeirra, en að honum vík ég
seinna. Árlega veita svo
þessi félög styrki til náms
að Stanford Hall, og eru
þeir ýmist veifctir starfs-
mönnum eða félagsmönn-
um. f sumum tilfellum
halda starfsmenn áfram
launum sínum, eða hluta
af kaupi sínu meðan þeir
stunda nám við skólann, en
stvrkurinn innifelur öil
skólagjöld, námsbækur og
dálitla vasapeninga. Þetta
vekur að sjálfsögðu mikla
samkeppni um að komast
í skólann, og er trygging
fyrir því, að samvinnuhreyf
ingin fái þá beztu starfs-
menn, sem völ er á.
Samvinnuhreyfingin hef-
ir af þessum námsmönum
sínum margþætt gagn.
Þeim er kennt, hvernig þeir
eigi að stjórna einstökum
félögum betur, þegar þeir
svo taka við. Þeir kynnast
(samvinnuhreyfíngunni
sögulega og hagfræðilega
og læra að leysa vandamál,
sem upp rísa í starfi þeirra
betur en áður, Einnig læra

’ ... i .. .

Stanford Hall
Samvinnuskóli Breta.
þeir a'S skilja betur aðstöðu
sína, sem fulltrúar síns fé-
lags og nauðsynina að bæta
aðstöðuna í samkeppninni
við einkafyrirtæki pau, sem
eru keppinautar, en yfiir-
leitt eru það stórir hringir.
Samvinnuskólinn aö Stan
ford Hall starfar líka yfir
sumarmánuð'ina. Eru þá
stutt námskeið og mót, og
til þess að efla áhuga og
auka fræðslu um samvinnu.
Sækja þau venjulega nokk
uð af útlendingum ásamt
Bretum og ríkir mikill á-
hugi fyrir þessum námskeið
um. Að vetri til, þá eru
haldin 5 vikna námskeið
fyrir afgreiðslumenn. Þá er
þeir hafa lokið þessu nám-
skeiði, þá fara þeir heim
ti! síns félags, og kenna öðr
um það, sem þeir hafa lært.
Þelta fyri’-komulag reynist
vel í Bretiandi, og gæti
alveg eins komi'ð að notum
hér.
Brezku samvinnuíélögin
eru ávallt fremst með nýj-
ungar á sviði verzlunar. TU.
dæmis byrjuðu þau fyrst
allra þar í landi á að' lrafa
sjálfsölubúðir, og hefir saia
aukízt mjög mikið frá því.
sem á'ður var, gert búðirn-
ar ódýrari í rekstri 0g ems
auðveldað félagsmönnum
að verzla á skemmri tíma.
þótt ös sé. Þær biðraðir er
svo mjög einkenna Bret-
land, eru bví úr sögunni þar
Einnig gefa þau kost á sanv
vinnuííramleiddum vörum.,
sem er ávallt mjög góð
framleiðsla og raska mjög
ró kapítalískra framleið-
enda hvaö verð snertir.
Brezku félögin hafa einn-
ig mjög öfluga ungmenna-
félagshreyfingu og tekui
hún yfir aldursskeið frá 7—
28 ára. Á aldrinum 7—15
ára er starfið aðallega fóla
ið í að læra að vita hva£
samvinna er, og svo ð und-
irbúa sig undir það a£'
starfa síðar í C.Y.M. (Æskr.
fylking Samvinnumanna.
(Framhald á 7 s!6u>.
I
!
Slæmar draumfarir
Loks vaknaði Árnasafnsnefndin af dvaia sínum og vonandi
skríður hún úr híðinu og laetur hendur standa frarn úr ermum.
í Tímanum í gær birtist yfirlýsing frá hinni marj umræddu Árna
safnsnefnd, sem helzt minnir á slæmar draumfarir. Þessir ágætu
meðnefndarmenn Pá!s Ásgeirs rcyna af dren-skap að koma hon-
um tii hjálpar. Á yfirlýsingunni cr lítið að græða annað en þa.V,
að meginkjarni greinar þcirrar, cr birtist í síðasía „Vettvangi“
er ekki hrakinn. Hún er aðeins drengskaparbragö góðhjartaðra
manna við duplítinn formann. Nefndin segir ekkert um, hvað
hún hefir á prjónunum og virðist vel una starfsieysi formanns-
ins. Með þessu er í raun og veru undirstrikuð ádeilan í „Árna-
safnsþætti Páis Ásgeirs". Ennfremur er sagt í yfirlýsingunni, að
nefndarmenn hafi kynnt niálefnið innan þeirra fjöldasamtaka,
scm þeir cní fulltrúar fyrir. Hví héldu þeir ekki áfram því starfi?
Hvers vegna er ekki nú á þessuni mestu veltutímum þjóðarinnar
hafið átak um að safna mcira fé? Er ekki þessari dugmiklu nefnd
i lófa lagið að gera átak á borð við íþróttafélögin hér, t. d. mcð
happdrætti?
Vonandi koma svör við þcssu frá Páti Ásgeiri og nefnd hans, ef
ncfndin felfur ekki í dáið á ný.
Það er þjóðarkrafa, að Árnasafnssöfnuninni sé haldið áfram
á ný af fullum krafti. Þ* tta verður þeim góðu herrum að skiljast.
Að Iokum þetta: Hve marga fundi hefir nefrviin haldið á þessu
ári og síðasta ári? Hafa nokkur frumdrög, teikningar eða kostn-
aðaráætlanir um Arnasafnshús verið' gerðar? Sé svo ekki, tak
þú góða nefnd til óspilltra málanna, en kaliaðu ekld sannlcikann
róg.
II
á'